Μάθε τα Πάντα για την Ευρωπαϊκή Κομμωτική...

    Δεν ξέρω τι θα πει ο Γιώργος το βράδυ στο διάγγελμά του.

   Θεωρώ όμως ότι τα πράγματα σχετικά με το ελληνικό ζήτημα τοποθετούνται πλέον προς πιο δυσμενή σενάρια. Γιατί; Μα διότι μέσα σε ένα όμορφα κατασκευασμένο πολιτικό μάρκετινγκ, που απευθύνεται δυστυχώς προς μια απαίδευτη κοινωνία, κρύβονται εξαιρετικά κρίσιμες για την οικονομία και την κοινωνία συνέπειες. 

    Ας δούμε κάποιες από αυτές.

•     "Ελάφρυνση χρέους", με παραλλαγές την "άρση του βάρους από τις πλάτες του λαού", "κλείσιμο λογαριασμών με το παρελθόν" κλπ.

             Πιασάρικη έκφραση με πολλή σοσιαλιστική πομφόλυγα μέσα της. Η απρόσκοπτη εξυπηρέτηση του χρέους μαζί με επαρκή πιστοληπτική ικανότητα που αντικατοπτρίζει τη μελλοντική δυνατότητα εξυπηρέτησης του χρέους,  αποτελούν απαράβατες προϋποθέσεις για την πρόσβαση στις αγορές. Με τη σειρά της η πρόσβαση στις αγορές εξασφαλίζει κεφάλαια και ρευστότητα για τις καθημερινές λειτουργίες κράτους και επιχειρήσεων. Από πληρωμή μισθών και συντάξεων μέχρι την αγορά πρώτων υλών, καυσίμων αλλά και όλων των εισαγόμενων προϊόντων. "Ελάφρυνση του χρέους" στην πραγματικότητα δεν υπάρχει. Αυτό που υπάρχει είναι η αναγνώριση από το δανειστή και τους πιστωτές ότι δεν μπορεί να εξυπηρετηθεί το σύνολο του χρέους, με κυρίαρχη συνέπεια την αδυναμία πρόσβασης στις αγορές.

• "Διασφάλιση ρευστότητας" τραπεζών.

      Γενική έκφραση. Πόση ρευστότητα; Με αδυναμία να δανειστούν οι τράπεζες από τις αγορές, αναγκαστικά στηρίζονται στα "ψίχουλα" της ΕΚΤ ώστε να μην καταρρεύσουν. Βεβαίως, οι καθημερινές τραπεζικές εργασίες "λιανικής" διασφαλίζονται. Ομοίως και καταθέσεις κλπ. Όμως, χωρίς δάνεια προς τις επιχειρήσεις, προς το κράτος και τους οργανισμούς του- γιατί εκεί απαιτείται η "βαριά" ρευστότητα - δεν υπάρχει υποψία ανάπτυξης, επενδύσεων και πολύ απλά οδηγούμαστε σε περισσότερη ύφεση, ανεργία και πληθωρισμό! Γιατί πληθωρισμό; Μα γιατί καταθέσεις από τις τράπεζες θα διοχετεύεται από τους καταθέτες στην αυξημένη φορολογία και στην κατανάλωση, αφού δεν επαρκούν οι αμοιβές. Πολύ γρήγορα η διαθέσιμη ρευστότητα θα αποδειχθεί ελάχιστη.

• "τα πρωτογενή πλεονάσματα είναι στόχος" ή "πλέον η οικονομία θα είναι υγιής" κλπ

       Επειδή ακριβώς επισημοποιήθηκε δια του "κουρέματος" η αδυναμία εξυπηρέτησης του συνολικού χρέους κατέστη υποχρεωτική - όχι κατ' επιλογήν δική μας - ο άμεσος ισοσκελισμός του προϋπολογισμού. Απλά, αφού δεν μπορούμε να δανειστούμε πλέον, όσα έσοδα τόσα έξοδα και λίγο παραπάνω τα έσοδα γιατί πρέπει να πληρώνουμε και τους τόκους. Αυτό είναι εξαιρετικά ενδιαφέρον, γιατί αν - λέμε αν! - του χρόνου τα έσοδα είναι λιγότερα από όσα έχουν προβλεφθεί, αναγκαστικά τα έξοδα (μισθοί, συντάξεις, δαπάνες κλπ) θα πρέπει να προσαρμοσθούν αναλόγως. Και άμεσα. Δεν υπάρχει άλλη διέξοδος. Άρα, δεν είναι ακριβώς "στόχος". Είναι αναγκαιότητα...

• "πήραμε ανάσα", "η συμφωνία είναι ευκαιρία" 

        Με τη συμφωνία, απλώς αναγνωρίζεται η αδυναμία της Ελλάδας να εξυπηρετήσει το χρέος. Δεν αποτέλεσε επιλογή αλλά μονόδρομο, με δεδομένο ότι κανείς δε σκέφτεται να αποχωρήσει από το κοινό νόμισμα. Αποτέλεσμα αυτής της αναγνώρισης είναι η "εξαΰλωση" μέρους των αξιών που είχαν επενδυθεί στο ελληνικό χρέος. Αν το δούμε συνολικά, η απώλεια αγγίζει το σύνολο της οικονομίας εφόσον πλήττονται οι κατ' εξοχήν αποδέκτες επενδυτικών κεφαλαίων, τράπεζες και ασφαλιστικά ταμεία. Απομείωση της δικής τους περιουσίας αυτόματα σημαίνει και επί μέρους - όχι βεβαίως αναλογικές - απώλειες της περιουσίας του κάθε πολίτη και της κάθε επιχείρησης. Με πιο απλά λόγια, ναι θα πληρώνουμε λιγότερα σε τόκους όχι γιατί πετύχαμε μικρότερο επιτόκιο αλλά γιατί θα έχουμε μικρότερη περιουσία και λιγότερα έσοδα. Ούτως ή άλλως δεν θα μπορούσαμε να πληρώσουμε. Η αναλογία μάλλον θα αποβεί εις βάρος μας, με δεδομένο ότι το ΑΕΠ συρρικνώνεται συστηματικά.

• "έχουμε μια ευκαιρία για το μέλλον", "να γυρίσουμε σελίδα" και άλλα τέτοια

       Οι προϋποθέσεις με τις οποίες ξεκινάμε για την "επόμενη μέρα" είναι ακόμη δυσμενέστερες μετά το "κούρεμα". Η "διαβεβαίωση" που αποσπάσαμε επισήμως είναι πως ό,τι και να κάνουμε ως χώρα οι αγορές θα είναι κλειστές επί μακρόν - αυτή είναι η σημαντική διαφορά προ και μετά της συμφωνίας "κουρέματος" - δηλαδή ακόμη κι αν μεγαλουργήσουμε στο ολυμπιακό άθλημα "τήρηση Μνημονίου" δεν υπάρχει δυνατότητα δανεισμού και κατά συνέπεια ανάπτυξης. Είχαμε ήδη πει για την ύφεση τύπου "L" στην οποία μπαίνουμε. Η ανάκαμψη με δεδομένη την ανυπαρξία δομών και λειτουργικών μηχανισμών, μετατρέπουν το συνδυασμό "κούρεμα"/"αδυναμία δανεισμού"/ύφεση σε πραγματική "μαύρη τρύπα".

• "το χρέος πλέον είναι βιώσιμο"

    Μισή αλήθεια. Το χρέος φαίνεται βιώσιμο στη συγκεκριμένη χρονική στιγμή και υπό την προϋπόθεση ότι το πρόγραμμα "τρέχει" ρολόι ενώ επιπλέον η υπόλοιπη Ευρώπη και το παγκόσμιο σκηνικό παραμένει ίδιο. Το σύνολο των υποθέσεων αυτών παραμένει ευάλωτο, όπως έχει ήδη αποδειχθεί. Ούτε το πρόγραμμα "τρέχει", η Ευρώπη μάλλον τείνει προς ύφεση και το παγκόσμιο σκηνικό είναι νεφελώδες. Η βιωσιμότητα του ελληνικού χρέους αποτελεί ερώτημα όσο ερώτημα αποτελεί και η ικανότητα της ελληνικής οικονομίας να αντιστρέψει την καθοδική πορεία.

Συνεχίζεται....