30 Σεπ 2007

ΠΑΣΟΚ: Ένα Σενάριο για την Επόμενη Μέρα

Μια από τις πιο σύγχρονες μεθόδους ανάλυσης της πολιτικής πραγματικότητας και πρόβλεψης των εξελίξεων αποτελεί η κατασκευή σεναρίων, λογικοφανών και θεμελιωμένων σε ρεαλιστικές παραμέτρους, ενώ στη συνέχεια αποδίδονται στα σενάρια αυτά αντίστοιχες πιθανότητες υλοποίησής τους.
Πριν προχωρήσουμε στη διατύπωση ενός τέτοιου σεναρίου, που συγκεντρώνει κατά την άποψή μας σημαντικές πιθανότητες, ας υπενθυμίσουμε ότι δεν πέρασαν λίγα 24ωρα από το τελευταίο μας άρθρο όπου σημειώναμε ήδη από τον τίτλο(χαριτολογώντας φυσικά):"ΠΑΣΟΚ:Everybody Dance Now!" και έχουμε ήδη επισήμως άλλες δύο υποψηφιότητες -Σκανδαλίδης, Τζιώτης-που έρχονται να προστεθούν στις ήδη δύο γνωστές.
Ιδού λοιπόν μια πιθανή εξέλιξη των ενδο-ΠΑΣΟΚικών τεκταινομένων, όπου απομένει να δούμε σε πιο βαθμό θα επαληθευθεί.
- Εντείνονται οι εκατέρωθεν αντιπαραθέσεις Παπανδρέου-Βενιζέλου, με αφορμή την άρνηση του πρώτου να ανταποκριθεί στο κάλεσμα του δεύτερου περί ομαλής συνεργασίας τους, ανεξαρτήτως αποτελέσματος διαδικασίας ανάδειξης προέδρου του κόμματος. Επιπλέον, ουσιαστικά και τυπικά ζητήματα της διαδικασίας εκλογής, αθροίζονται στην ατζέντα της αντιπαράθεσης.
- Στους υποψηφίους προστίθεται και η Άννα Διαμαντοπούλου. Σε αντίθεση με τους Σκανδαλίδη και Τζιώτη, κάνει αισθητή την παρουσία της στα ΜΜΕ και κερδίζει σταδιακά ένα αξιόλογο ποσοστό ανάμεσα στους ψηφοφόρους του ΠΑΣΟΚ. Ο Σκανδαλίδης αποσκοπεί στην έκφραση του "ανδρεϊκού" ΠΑΣΟΚ και αξιοποιεί την εμπειρία και τις προσβάσεις του στον κομματικό μηχανισμό.
- Ο Παπανδρέου αποφασίζει να "αποκαλύψει" προεκλογικό σχέδιο εναντίον του από στελέχη του ΠΑΣΟΚ-χωρίς να τα κατονομάζει-ενώ "φωτογραφίζει" Σημίτη-Βενιζέλο. Διαρρέουν ονόματα, συναντήσεις και άλλα στοιχεία. Καλεί τον Βενιζέλο να πάρει θέση στο ζήτημα και δηλώνει πως στη συνέχεια-εφόσον ο αντίπαλός του τα καταδικάσει-θα προσχωρήσει και ο ίδιος στη θέση αναφορικά με την "δήλωση ενότητας" Βενιζέλου. Το χάσμα μεταξύ τους δείχνει πλέον αγεφύρωτο, ενώ επιβεβαιώνεται, ανεπίσημα και από τις δύο πλευρές.
- Οι άλλοι υποψήφιοι-πλην Διαμαντοπούλου-δεν τοποθετούνται στο θέμα θεωρώντας το άνευ ουσίας, ή εξαιρετικά επικίνδυνο για την ενότητα της παράταξης. Η Διαμαντοπούλου δηλώνει πως θα μιλήσει μόνο αν παρουσιασθούν συγκεκριμένα στοιχεία.
- Ο Παπανδρέου διατυπώνει νέα πολιτική πλατφόρμα θεωρώντας πως το ΠΑΣΟΚ, με την υπάρχουσα δομή και σύνθεση, δεν ανταποκρίνεται στο όραμά του. Καλεί όσα στελέχη συμφωνούν να συμμετάσχουν σε ιδρυτικό συνέδριο και η 11η Νοεμβρίου να λειτουργήσει ως "δημοψήφισμα" για όσα αποφασισθούν.
- Ο Βενιζέλος διαφωνεί. Προσπαθεί να αναιρέσει την πρωτοβουλία Παπανδρέου, η οποία κερδίζει σε απήχηση. Η Διαμαντοπούλου συμφωνεί, υπό την προϋπόθεση η 11η Νοεμβρίου να αποτελέσει ταυτόχρονα και ημέρα εκλογής νέου προέδρου. Ο Σκανδαλίδης συμφωνεί άνευ όρων. Ο Τζιώτης αποσύρει την υποψηφιότητά του.
- Η ομάδα Βενιζέλου αυτονομείται. Δηλώνει ΠΑΣΟΚ στη Βουλή, αλλά δεν επιθυμεί να συμμετάσχει σε "εξωκαταστατικές" διαδικασίες. Ο Σημίτης, ο Κακλαμάνης και άλλα στελέχη τον καλούν και πάλι στο κόμμα και στο συνέδριο. Ο Παπανδρέου συνηγορεί.
- Πραγματοποιείται ιδρυτικό συνέδριο του ΠΑΣΟΚ. Ο Παπανδρέου αιφνιδιάζει με τις προτάσεις του από τις οποίες ξεχωρίζουν εκείνη του μετασχηματισμού του σε κόμμα-συνασπισμό με κεντροαριστερή κατεύθυνση, με ανοιχτή πρόταση προς τον ΣΥΡΙΖΑ αλλά και σε άλλες εξωκοινοβουλευτικές δυνάμεις (Οικολόγοι κλπ).
- Ο Αλαβάνος κάνει δήλωση στήριξης της πρωτοβουλίας και χαιρετίζει την ιδέα επανίδρυσης. Ο Βενιζέλος προσχωρεί στο συνέδριο και δηλώνει ότι αποσύρει την υποψηφιότητά του υπέρ της ενότητας της παράταξης. Το ίδιο πράττουν και οι άλλοι υποψήφιοι πλην Διαμαντοπούλου.
- Το ΠΑΣΟΚ επανιδρύεται. Αλλάζει καταστατικό και προγραμματικό προσανατολισμό. Εσωκομματικές εκλογές την 11η Νοεμβρίου, όπου κατεβαίνουν Παπανδρέου, Διαμαντοπούλου. Ο Παπανδρέου εκλέγεται πανηγυρικά. Στο νέο καταστατικό προβλέπεται η "αποστρατεία" πρώην πρωθυπουργών (βλέπε Σημίτης) αλλά και η θεσμοθέτηση των τάσεων και ρευμάτων προκειμένου να αποφευχθούν στο μέλλον διασπαστικά φαινόμενα. Στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ προσχωρούν στο "νέο" ΠΑΣΟΚ.

Αποκύημα φαντασίας; Μπορεί να προκύψει ένα τέτοιο σενάριο; Τα σχόλιά σας ευπρόσδεκτα όπως πάντοτε.


Technorati Tags: , , , , , ,

Powered by ScribeFire.

26 Σεπ 2007

ΠΑΣΟΚ: Everybody Dance Now!

Δεν αποτέλεσε έκπληξη η κίνηση του κ. Παπανδρέου στη συνεδρίαση της κοινοβουλευτικής ομάδας του κόμματός του. Το καταγράφουμε από τον πρόλογο ακόμη, προκειμένου να καταδείξουμε ότι οι εξελίξεις στο κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης κινούνται με προδιαγεγραμμένους ρυθμούς και σύμφωνα με όλους τους κανόνες της σύγχρονης πολιτικής επικοινωνίας. Απλά το αποτέλεσμα είναι μάλλον προδιαγεγραμμένο και δεν είναι άλλο από εκείνο που ήδη έχουμε διατυπώσει και σχετίζεται με μια ουσιαστική διασχιστική τάση στο κόμμα, με άγνωστη μέχρι στιγμής κατάληξη.
Ήδη από τις 23 Σεπτεμβρίου είχαμε γράψει: "Επικοινωνιακά, ας εστιαστούμε στην επικείμενη συνεδρίαση της
Κοινοβουλευτικής Ομάδας του ΠΑΣΟΚ, όπου αναμένονται σημειολογικού και
όχι ουσιαστικού τύπου δρώμενα." και στη συνέχεια:"Ως εκ τούτου τα τεκταινόμενα στην εν λόγω συνεδρίαση θα αποτελέσουν και ένα πρώτο πλαίσιο αναφοράς για το μέλλον του κινήματος."
Όντως λοιπόν το πλαίσιο αναφοράς αποκρυσταλλώθηκε πλέον, ενώ επικοινωνιακά το πυροτέχνημα του κ. Παπανδρέου κρίνεται ως απολύτως εντυπωσιακό και άρα επιτυχημένο. Η βάση της λογικής της κίνησης του Προέδρου του κινήματος εδράζεται στο λεγόμενο "hype" εκ του "hyperbola-υπερβολή", όπου ο ενδιαφερόμενος δαπανά το όποιο κεφάλαιό του -στην περίπτωσή μας το πολιτικό του κεφάλαιο-προκειμένου όχι να επιτύχει αυτό που φαίνεται ότι επιθυμεί αλλά να προκαλέσει και μεγιστοποιήσει το ενδιαφέρον της κοινής γνώμης. Μετά από αυτήν την καθαρά τεχνικού χαρακτήρα επεξήγηση, ας δούμε σε ποιον απευθυνόταν και ποια μηνύματα επιθυμούσε να επικοινωνήσει ο κ. Παπανδρέου.
Κατ' αρχήν πρέπει να καταγράψουμε ότι εγκαινιάζει μια καινούρια στρατηγική την οποία μάλλον θα διατηρήσει και πιθανόν αυτή είναι που θα καθορίσει την παραπέρα πορεία του ίδιου και του κόμματος. Ο κ. Παπανδρέου έχει αποφασίσει να αξιοποιήσει στο έπακρο την απευθείας επικοινωνία και την ιδιαίτερη σχέση του ονόματος και της οικογένειάς του με μεγάλη μερίδα του εκλογικού σώματος. Αναγνωρίζει ότι το ΠΑΣΟΚ με την παρούσα δομή, σύνθεση και λειτουργία όχι μόνο δεν μπορεί να αποδώσει ως ιδεολογικοπολιτικό όχημα εξουσίας, αλλά αποτελεί τροχοπέδη για το όραμα που ο ίδιος επαγγέλλεται. Τοποθετείται λοιπόν απέναντι στο "όλον" ΠΑΣΟΚ, δοκιμάζει τις αντοχές του αλλά ταυτόχρονα θέτει υπό σκληρή δοκιμασία τα επί μέρους στελέχη, τα θεσμικά του όργανα αλλά ιδιαίτερα τον κύριο αντίπαλό του. Ο ίδιος αισθάνεται ισχυρός εξαιτίας ακριβώς της ιδιαίτερης βαρύτητας της πολιτικής του κληρονομιάς, ενώ ταυτόχρονα έχει αποφασίσει ότι αυτό το ΠΑΣΟΚ δεν τον εκφράζει και πρέπει είτε να διαλυθεί και να επανιδρυθεί είτε να μεταλλαχθεί τόσο που σε τίποτα να μην θυμίζει τον παλιό εαυτό του. Αποφάσισε να επικοινωνεί απευθείας με το δικό του κοινωνικό έρεισμα και να κάνει την κοινωνία-μέσω αυτής της επικοινωνιακής τακτικής-συμμέτοχη στην αγωνία του για τα τεκταινόμενα στο κόμμα το οποίο πλέον θέτει εν συνόλω απέναντί του. Να επισημάνουμε ότι αυτό είναι και το ισχυρό του όπλο απέναντι στον κ. Βενιζέλο. Ο κ. Παπανδρέου θα υφίσταται ως πολιτική οντότητα και μετά το νυν ΠΑΣΟΚ αλλά και χωρίς αυτό, ίσως με κάποιο διάδοχο σχήμα. Ο κ. Βενιζέλος δεν διαθέτει αυτόνομα κοινωνικά ερείσματα τέτοια ώστε να του επιτρέπουν να επιβιώσει πολιτικά εκτός ενός κόμματος και μάλιστα ενός κόμματος εξουσίας. Υπό το πρίσμα αυτό, η κίνηση του κ. Παπανδρέου, η επίδειξη αυτόνομης πολιτικής ισχύος, μάλλον θα πρέπει να βάλει σε σκέψεις τον αντίπαλό του καθώς και όσα στελέχη βιάστηκαν να τον πλαισιώσουν.
Το δεύτερο που αξίζει να επισημάνουμε είναι η ταχεία αντίδραση τόσο του κ. Βενιζέλου όσο και άλλων "βαρέων" στελεχών του κόμματος. Τα πολιτικά αντανακλαστικά του Ευάγγελου λειτούργησαν άψογα, υπογραμμίζοντας ότι -τουλάχιστον στο τακτικό επίπεδο- δεν θα χαριστεί και σαφώς δεν θα καταθέσει τα όπλα τόσο εύκολα. Εντούτοις, δεν φάνηκε έτοιμος να συγκρουστεί, οπότε τούτο καταγράφεται ως σχετική αδυναμία η οποία μάλλον θα αξιοποιηθεί τόσο από τον κ. Παπανδρέου όσο και από την πλευρά των εν δυνάμει έτερων υποψηφίων όπως η κ. Διαμαντοπούλου, η οποία αποφάσισε να μην εμπλακεί σε καταστάσεις υψηλού ρίσκου. Επιβεβαιώθηκε η ανησυχία των λοιπών-που εκφράστηκε στο πρόσωπο του κ. Κακλαμάνη-αναφορικά με την -ήδη απολεσθείσα κατά την άποψή μας-ενότητα του κόμματος. Ας σημειώσουμε ότι εφόσον η ενότητα είναι το ζητούμενο και μόνον αυτό τότε ήδη έχουμε καταγράψει τουλάχιστον ένα θνησιγενές χαρακτηριστικό του κινήματος. Τέλος, αξίζει να συγκρατήσουμε και την παρέμβαση του κ. Ανδρουλάκη στον κ. Παπανδρέου και να θυμίσουμε αυτό που έχουμε επισημάνει στο παρελθόν:"Απλά θα αναφέρουμε δύο σημεία που κατά την άποψή μας θα έχουν βαρύνουσα σημασία:.... - Η τελική στάση και οι πολιτικές κινήσεις του opinion maker του κινήματος Μίμη Ανδρουλάκη."
Το επόμενο βήμα ανήκει στον Ευάγγελο. Η επόμενες κοινοβουλευτικές δραστηριότητες αφορούν στην εκλογή προεδρείου της Βουλής και στη συνέχεια τις προγραμματικές δηλώσεις της κυβέρνησης και λήψη ψήφου εμπιστοσύνης ενώ το Πολιτικό Συμβούλιο του ΠΑΣΟΚ θα συνεδριάσει και πάλι. Ποιο θα είναι το επόμενο πεδίο δράσης του Ευάγγελου από τον οποίο περιμένουμε το επόμενο επικοινωνιακό γεγονός-αναλόγου μεγέθους αλλά όχι ιδίας τάξεως (ο Ευάγγελος κινείται εντός των θεσμικών ορίων) - ενός καλά σκηνοθετημένου πολιτικού δράματος όπου οι πάντες μπήκαν πλέον στο χορό;


Technorati Tags: , , , ,

Powered by ScribeFire.

24 Σεπ 2007

Η Νέα Δημοκρατία και το Δίλημμα του Φυλακισμένου

Σε αναμονή των εξελίξεων στο ΠΑΣΟΚ-είπαμε να περιμένουμε μέχρι την συνεδρίαση της κοινοβουλευτικής του ομάδας-ας εξετάσουμε την κατάσταση στην οποία βρίσκεται το κυβερνών κόμμα σε σχέση με το ευρύτερο πολιτικό σκηνικό.
Επιφανειακά η ΝΔ βρίσκεται στη βέλτιστη κατάσταση που θα μπορούσε να βρεθεί, δεδομένων των αντίξοων πολιτικών, κοινωνικών και επικοινωνιακών συνθηκών που προηγήθηκαν της εκλογικής αναμέτρησης. Η εκλογική της νίκη-αν και αναμενόμενη (βλ. άρθρα μας προ των εκλογών)-τη διατήρησε στην εξουσία, τον πλέον ισχυρό συνδετικό ιστό των ελληνικών κομμάτων. Επιπλέον της προσέφερε και το "δώρο" της εσωτερικής διαμάχης του ΠΑΣΟΚ, προσδίδοντάς της μεγαλύτερη ελευθερία κινήσεων εντός αλλά και εκτός Κοινοβουλίου, θέτοντας στο περιθώριο της επικαιρότητας σημαντικά ζητήματα της πολιτικής θεματολογίας όπως το ζωτικό ζήτημα του περιβάλλοντος, το ασφαλιστικό, τα ομόλογα κ.ά. Το μοναδικό ζήτημα που προκαλεί-ευχάριστο υπό τις παρούσες συνθήκες-πονοκέφαλο στον κ. Καραμανλή είναι ένας αριθμός:152.
Ας εξετάσουμε τη διαμορφωθείσα κατάσταση με τη βοήθεια ενός παραδείγματος από τη θεωρία παιγνίων που ονομάζεται "το δίλημμα του φυλακισμένου".Σε αυτή την ιστορία, δύο φυλακισμένοι ανακρίνονται χωριστά από τις
Αρχές. Κάθε φυλακισμένος θεωρείται ότι είναι εντελώς εγωιστής,
ενεργώντας μόνο αφού λάβει υπόψη του τις δικές του προτιμήσεις. Πιο συγκεκριμένα, στην κλασική περίπτωση του διλήμματος του
φυλακισμένου, κάθε φυλακισμένος γνωρίζει ότι, εάν κανείς από τους δύο
δεν ομολογήσει το έγκλημα για το οποίο κατηγορούνται, δηλαδή εάν
«συνεργαστούν» ο ένας με τον άλλο και επιμείνουν στην αθωότητά τους, ο
καθένας μπορεί να περιμένει ότι θα υποστεί μία καταδίκη σε φυλάκιση
μίας συγκεκριμένης διάρκειας. Εάν ομολογήσει μόνο ο ένας, αυτός που θα ομολογήσει ενδέχεται να υποστεί μία μεγαλύτερη ποινή φυλάκισης. Είναι πιθανόν να καταλήξουν να ομολογήσουν και οι δύο, ένα αποτέλεσμα
που καταλήγει σε μία περίοδο φυλάκισης για καθέναν από αυτούς, η
οποία είναι μεγαλύτερη από την περίοδο που θα υφίστατο ο καθένας,
εάν συνεργάζονταν και αρνούνταν και οι δύο να ομολογήσουν. Αν όπου "φυλακισμένος" βάλουμε το "βουλευτής της ΝΔ"-νοητικό σχήμα για τις ανάγκες της επιστήμης(!)-τότε θα είμαστε σε θέση να εφαρμόσουμε τα συμπεράσματα που προκύπτουν. Δύσκολα μπορεί να "επιβιώσει" ένα τέτοιο σύστημα όπου κάθε ένας από τους μετέχοντες δρα, κατά περίπτωση, αυτόνομα είτε συνεργατικά με τους άλλους ή με το σύνολο της κοινοβουλευτικής ομάδας.
Πιο απλά, τι θα πράξει ο Πρωθυπουργός αν τα ΜΜΕ αποκαλύψουν περιπτώσεις διαφθοράς ή πολιτικά ανάρμοστης συμπεριφοράς μελών της κοινοβουλευτικής ομάδας της ΝΔ; Πως θα αντιδράσει αν προκύψουν εκ νέου ζητήματα τύπου "βιβλίο ιστορίας" ή μη ευνοϊκής εξέλιξης στο ζήτημα της ονομασίας της FYROΜ; Η κοινοβουλευτική ομάδα θα παραμείνει αρραγής προσκολλημένη στο άρμα της εξουσίας ή ορισμένοι θα προσπαθήσουν να δημιουργήσουν συνθήκες "επόμενης μέρας" για τον κ. Καραμανλή, με δεδομένη την οριακή αποδοχή της από το ευρύτερο εκλογικό σώμα και την απώλεια 3,5 περίπου ποσοστιαίων μονάδων; Για να το θέσουμε απλούστερα-και ταυτόχρονα να διατυπώσουμε και την εκτίμησή μας-τα προβεβλημένα στελέχη της ΝΔ (κυρίως η κ. Μπακογιάννη και ο κ. Αβραμόπουλος) θα ήθελαν πάρα πολύ να δουν μια-σταδιακή και ομαλή βεβαίως-μετάβαση του κ. Καραμανλή σε θέση "τιμητικής αποστρατείας". Οι συγκυρίες προκρίνουν σε πολύ μεγάλο βαθμό το σενάριο αυτό αφού αφενός ο κ. Καραμανλής επιτέλεσε στο ακέραιο το κομματικό του "καθήκον"-κατάφερε να φέρει και στη συνέχεια να διατηρήσει υπό τις συνθήκες που προαναφέραμε το κόμμα στην εξουσία- αφετέρου οι αντικειμενικές δυσκολίες που ενδέχεται να αντιμετωπίσει στο άμεσο μέλλον λόγω της περιορισμένης κοινοβουλευτικής πλειοψηφίας αλλά και των διαδοχικών εκλογικών αναμετρήσεων-Ευρωεκλογές, Δημοτικές κ.ά-αποτελούν μια εξαιρετικά εύσχημη και αξιοπρεπή αφορμή για την κατάληψη της θέσης του "Σημίτη της ΝΔ".
Αν προσθέσουμε στα παραπάνω και τις αναμενόμενες ισχυρές αντιπαραθέσεις στο κοινωνικό πεδίο εξαιτίας των κρίσιμων ζητημάτων που θα κληθεί να αντιμετωπίσει η ΝΔ -ασφαλιστικό και παιδεία-μάλλον το σενάριο που εξετάσαμε αποτελεί μονόδρομο. Και για να κάνουμε και τη σύνδεση με τα προηγούμενα-που είναι και στη μόδα!- οι εξελίξεις στο ΠΑΣΟΚ ίσως βρίσκουν μέρος της αιτιολογίας τους στις παραπάνω εκτιμήσεις.



Technorati Tags: , , ,

Powered by ScribeFire.

23 Σεπ 2007

Η Άννα (Διαμαντοπούλου) στη Χώρα των Θαυμάτων

Με καταιγισμό δηλώσεων από όλες τις πλευρές συνεχίστηκε και το Σαββατοκύριακο η αντιπαράθεση στο εσωτερικό του ΠΑΣΟΚ. Ενώ το ίδιο αναμένεται να συμβεί και στο βραχυπρόθεσμο ορίζοντα, ενισχύεται η παρουσία στα ΜΜΕ της κ. Άννας Διαμαντοπούλου η οποία προβάλλεται ως η έκφραση του τρίτου πόλου, χωρίς βεβαίως αυτό να γίνεται απαραίτητα ανοικτά αποδεκτό από όλες τις πλευρές. Στον αντίποδα, σειρά δημοσκοπικών δεδομένων κάνουν την εμφάνισή τους σε μια προσπάθεια αντιστοίχησης προσώπων με ποσοστά και δι' αυτών απεικόνισή τους στο χάρτη των συσχετισμών δυνάμεων.
Η περίπτωση της κ. Διαμαντοπούλου είναι εξόχως ενδιαφέρουσα στην παρούσα συγκυρία. Προς διευκόλυνση των νέων αναγνωστών μας είναι χρήσιμο να υπενθυμίσουμε εδώ ότι ως συμπέρασμα της δικής μας ανάλυσης έχει προκύψει το γεγονός της ήδη κατοχυρωμένης διάσπασης του κόμματος της αξιωματικής αντιπολίτευσης. Το ρεύμα του κ. Βενιζέλου έχει ήδη αποκτήσει τα χαρακτηριστικά και την τυπολογία μιας διακριτής πολιτικής οντότητας που επί του παρόντος "συστεγάζεται" με το ΠΑΣΟΚ. Η μορφή και η περαιτέρω εξέλιξη της ήδη κατά τη γνώμη μας συντελεσθείσας διάσπασης δεν είναι δυνατόν να προβλεφθεί με τα δεδομένα που διαθέτουμε επί του παρόντος. Δεν γνωρίζουμε δηλαδή αν το ΠΑΣΟΚ θα οδηγηθεί σε ανοικτή διάσπαση με την ίδρυση νέου κόμματος υπό τον κ. Βενιζέλο ή -αν και ολιγότερο πιθανό- υπό τον κ. Παπανδρέου, αν θα "απορροφηθεί" το ρεύμα του κ. Βενιζέλου από κάποια υπάρχουσα πολιτική δύναμη ή αν θα υλοποιηθεί κάποιο άλλο σενάριο πιο "προχωρημένο", όπως μια ευρύτερη επανίδρυση του ΠΑΣΟΚ ως ενός πολυσυλλεκτικού κόμματος με κατωχυρωμένες διακριτές τάσεις- τύπου ΣΥΡΙΖΑ-όπου άνετα θα μπορούν να συνυπάρχουν όλοι όσοι τώρα κινούνται σε τροχιά σύγκρουσης.
Ας επανέλθουμε τώρα στην κ. Διαμαντοπούλου. Αν ακολουθήσουμε την "ορθόδοξη" γραμμή της πολιτικής ανάλυσης, είμαστε αναγκασμένοι να δεχθούμε ότι η ενδεχόμενη υποψηφιότητά της θα χρησιμεύσει απλώς στην καταγραφή της αποδοχής της από την εκλογική βάση του ΠΑΣΟΚ και συνεπώς στην μετέπειτα κεφαλαιοποίησή της όταν και εφόσον το επιτρέψουν οι εξελίξεις. Απλό και κατανοητό. Είναι όμως έτσι; Όχι ακριβώς, κατά την άποψή μας. Η δαπάνη του πολιτικού της κεφαλαίου, στην παρούσα φάση και υπό τις τρέχουσες αντίξοες συνθήκες-σύγκρουση με τον κ. Παπανδρέου και τον κ. Βενιζέλο-δεν καθιστά αρκετά πιθανή την παραπάνω αιτιολόγηση. Για να γίνει πιο κατανοητό θα το διατυπώσουμε απλά: είτε κερδίσει ο κ. Παπανδρέου είτε ο κ. Βενιζέλος, η κ. Διαμαντοπούλου θα ήταν απλά ένα στέλεχος που συγκρούσθηκε, σε δύσκολη για το κόμμα συγκυρία, οπότε αυτόματα καθίσταται εσαεί καταγεγραμμένος αντίπαλος. Θεωρεί η κ. Διαμαντοπούλου ότι είναι εφικτό το θαύμα ότι μπορεί να διεκδικήσει με αξιώσεις την ηγεσία του ΠΑΣΟΚ; Τα ευρήματα των δημοσκοπίσεων μάλλον είναι αποθαρρυντικά. Προς τις λοιπόν η σταδιακή αποκάλυψη μιας οιονεί υποψηφιότητας;
Εκτίμησή μας είναι πως και η κ. Διαμαντοπούλου έχει ενστερνισθεί την άποψη πως το ΠΑΣΟΚ οδεύει-αργά ή γρήγορα- προς ένα ισχυρό δομικό μετασχηματισμό. Εμείς τον αναγνωρίζουμε ως διάσπαση με απρόβλεπτη μέχρι στιγμής εξέλιξη, αλλά δεν είναι απαραίτητο-ή και χρήσιμο(!)-να συμφωνούν όλοι μαζί μας (χιούμορ!). Σταθμίζοντας λοιπόν τις εξελίξεις και κινούμενη με τέτοιο τρόπο ώστε να μην προηγείται αλλά να συντονίζεται με τη δυναμική των γεγονότων, προβάλλει και συσπειρώνει τη δική της πολιτική παρουσία ώστε να διεκδικήσει ένα υπολογίσιμο τμήμα του "όλου ΠΑΣΟΚ" στην περίπτωση που επιβεβαιωθούν τα σενάρια διαίρεσης του κόμματος. Βεβαίως, η επιφυλακτική στάση-σε αντίθεση με τις δυναμικές κινήσεις του κ. Βενιζέλου, οι οποίες και επί του παρόντος φαίνονται να καθοδηγούν τις εξελίξεις-οφείλεται μάλλον στην έλλειψη επαρκούς πολιτικής ισχύος.
Επικοινωνιακά, ας εστιαστούμε στην επικείμενη συνεδρίαση της Κοινοβουλευτικής Ομάδας του ΠΑΣΟΚ, όπου αναμένονται σημειολογικού και όχι ουσιαστικού τύπου δρώμενα. Θα είναι όμως διαφωτιστικά ως προς την εξέλιξη των πραγμάτων εφόσον ανάλογα γεγονότα αποτελούν και σημεία σύγκλισης των τριών διαφορετικών ροών χρόνου που προσδιορίζουν το πολιτικό σκηνικό: του πολιτικού χρόνου(διαδοχή πολιτικών γεγονότων), του "τηλεοπτικού" χρόνου (διαδοχή επικοινωνιακών γεγονότων) και του κοινωνικού χρόνου (διαδοχή κοινωνικών στάσεων). Ως εκ τούτου τα τεκταινόμενα στην εν λόγω συνεδρίαση θα αποτελέσουν και ένα πρώτο πλαίσιο αναφοράς για το μέλλον του κινήματος.


Technorati Tags: , , , ,

Powered by ScribeFire.

20 Σεπ 2007

Η Διάσπαση του ΠΑΣΟΚ είναι πλέον Γεγονός

Ουδείς μπορούσε να προδιαγράψει τη ραγδαία εξέλιξη των πραγμάτων στο κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης, μετά την ήττα που υπέστη το βράδυ των εκλογών. Αλήθεια είναι πως η ροή των γεγονότων καθορίσθηκε εν πολλοίς από το κεντρικό γεγονός της ιστορικής πλέον δήλωσης του κ. Ευάγγελου Βενιζέλου στο χώρο του Ζαππείου. Αρχικά, και για τα εικοσιτετράωρα που ακολούθησαν όλοι - μεταξύ των οποίων και εμείς- θεώρησαν πως πρόκειται απλώς για έναν βίαιο επικοινωνιακό ελιγμό ενός κορυφαίου στελέχους του ΠΑΣΟΚ στην προσπάθειά του να αναδειχθεί στην ηγεσία του κόμματος. Οι εξελίξεις που ακολούθησαν όμως αποκάλυψαν την πραγματική εικόνα, εφόσον δεν αφήνουν καμία πλέον αμφιβολία για τα περαιτέρω.
Ο Γιώργος Παπανδρέου, μολονότι έθεσε εαυτόν στην κρίση των οπαδών του κινήματος προς επιβεβαίωση της εμπιστοσύνης στο πρόσωπό του, στη συνέχεια αντιλήφθηκε το κεντρικό ζήτημα και ανέκρουσε πρύμναν. Ο κ. Βενιζέλος ήδη έχει εγκαταστήσει και διεξάγει τις πολιτικές του διεργασίες από το το δικό του πολιτικό γραφείο και όχι από αυτό του ΠΑΣΟΚ. Ανταπαντά αυτόνομα και αμέσως σε οιαδήποτε ανακοίνωση του προέδρου του κόμματος, ενώ σε κάθε ευκαιρία η δήλωσή του εμπεριέχει πλέον τη λέξη "αρχηγός", αναφερόμενος στον ίδιο. Εμφανίζεται στα ΜΜΕ προτείνοντας διαδικασίες-ακόμη και τηλεμαχία!-εκθέτοντας τις διαφωνίες του στο σύνολο της κοινής γνώμης και όχι στα κομματικά όργανα για μια καθαρά κομματική διαδικασία, όπως αυτή της εκλογής αρχηγού. Ο κ. Βενιζέλος διαθέτει ήδη τα ΜΜΕ που τον στηρίζουν αλλά και αυτά που τάσσονται υπέρ του κ. Παπανδρέου. Δεν είναι σύμφωνο με την κοινή λογική ένα κόμμα εξουσίας, χωρίς πολιτικές διαδικασίες, να έχει προαποφασίσει ότι πρώτιστο μέλημά του μετά από μια εκλογική ήττα είναι ένα συνέδριο για ανάδειξη αρχηγού. Ο αρχηγός εάν θεωρεί εαυτόν ανεπαρκή παραιτείται αυτοβούλως. Ειδάλλως, ουδείς μπορεί να τον αμφισβητήσει εκ των προτέρων, πριν δηλαδή το ζήτημα της ήττας γίνει αντικείμενο συλλογικής επεξεργασίας. Πως και ποιος αποφάσισε ότι η ήττα οφείλεται στον αρχηγό; Μα ο ήδη αυτοχρισθείς αρχηγός ενός άρτι ιδρυθέντος αντιπαλου κόμματος. Επικοινωνιακά είναι ανούσιο και αυτοκαστροφικό να προσκαλείς τον σύντροφό σου σε τηλεμαχία. Είναι όμως εξαιρετικά χρήσιμο να προσκαλείς σε τέτοια εκδήλωση τον αρχηγό του αντιπάλου κόμματος.Εν ολίγοις και οι δύο πολιτικοί άνδρες συμπεριφέρονται ξεκάθαρα ως
ηγέτες δύο διαφορετικών κομμάτων, που μόνο ο τίτλος τους είναι κοινός.
Καταλυτικό σημείο στην όλη διαδικασία υπήρξε ο καθορισμός της 11ης
Νοεμβρίου ως ημερομηνία εκλογής του νέου αρχηγού. Εκτιμάμε πως ο χρόνος
αυτός είναι επαρκής κατ' ουσίαν για ένα και μόνο ζήτημα: την τελική
καταμέτρηση των εκατέρωθεν δυνάμεων και εν τέλει την οριστική διάσπαση
του κινήματος.
Σημαντικά στελέχη του κινήματος έχουν ήδη προχωρήσει σε δημόσιες δηλώσεις υποστήριξης του ενός ή του άλλου, ενισχύοντας όμως την άποψή τους με αρνητικές διατυπώσεις για τον αντίπαλο που δεν στηρίζουν. Η ομάδα των στελεχών που δεν έχει διατυπώσει άποψη δημοσίως, μάλλον αναμετρά τις δυνάμεις των δύο πλευρών προκειμένου να προσχωρήσει σε αυτή του ισχυρότερου. Κοινό σημείο όλων η απόλυτη αντίθεση. Η διάσταση των απόψεων είναι καθολική και απόλυτη, σε βαθμό που ήδη έχει αντανάκλαση και στη βάση του κόμματος. Δεν διαφαίνεται σημείο επαφής των δύο αντιπάλων ούτε και πιθανότητα συνεργασίας τους στην άσκηση αντιπολίτευσης.
Ο χρόνος που θα διαρρεύσει μέχρι την 11η Νοεμβρίου δεν θα είναι παρά χρόνος "εκπαίδευσης" της εκλογικής βάσης του κινήματος ώστε να δεχθεί το γεγονός της διαίρεσης του ΠΑΣΟΚ. Στην παρούσα φάση δεν μπορούμε να διατυπώσουμε περισσότερα συμπεράσματα ή και προβλέψεις επί των εξελίξεων. Απλά, πρέπει να επαναλάβουμε -για να το εμπεδώσουμε και εμείς- ότι ο κ. Βενιζέλος το βράδυ των εκλογών δεν δήλωνε απλά παρών στον αγώνα για την ηγεσία του κινήματος. Ίδρυε ένα καινούριο κόμμα στα δεξιά του ΠΑΣΟΚ, στα αριστερά της ΝΔ σίγουρα δε σε βάρος του κ. Γιώργου Παπανδρέου.

Υ.Γ. Πριν καταθέσετε τα - πάντοτε ευπρόσδεκτα- σχόλιά σας, παρακαλώ μπείτε στον κόπο να παίξετε το εξής νοητικό παιχνίδι: Στις δηλώσεις του κ. Βενιζέλου, του κ. Παπανδρέου καθώς και των εκατέρωθεν υποστηρικτών τους, όπου αναφέρεται ή υπονοείται ο αντίπαλος καθενός αντικαταστήστε το με το όνομα του κ. Καραμανλή ή της ΝΔ. Δεν θα αποτελούσαν θαυμάσιες δηλώσεις για να ασκήσει κανείς αντιπολίτευση; Κι όμως είναι δηλώσεις μεταξύ στελεχών του ιδίου-υποτίθεται- κόμματος.


Powered by ScribeFire.

18 Σεπ 2007

Ευάγγελος Φθίνων (;)

Η ανάλυση των πολιτικών εξελίξεων, τα παράγωγά της και τα εργαλεία που χρησιμοποιεί δεν αποτελούν κτήμα ολίγων και εκλεκτών. Εντούτοις, σε ορισμένες περιστάσεις είναι απαραίτητο και για την οικονομία του διαλόγου, η σκέψεις να κωδικοποιούνται και να προσφέρονται όχι υπό μορφήν ρέοντος λόγου αλλά στην πιο μοντέρνα έκδοσή τους αυτή των keypoints. Εύστοχα λοιπόν μας ρωτά, αναφερόμενος στο προηγούμενο άρθρο μας, εις εκ των σχολιαστών μας: "εντάξει μας είπες λοιπόν κάτι καινούριο;".
Ιδού λοιπόν, συνεπτυγμένα στα κυριότερα σημεία, τα αποτελέσματα της ανάλυσής μας όπως αναφέρθηκαν στο προηγούμενο άρθρο μας, εμπεριέχοντας και ψήγματα από προηγούμενες αναλύσεις:
- Ο κ. Βενιζέλος κινήθηκε με "επικοινωνιακή βία" το βράδυ των εκλογών. Έριξε μια "βόμβα" της οποίας τα θραύσματα έπληξαν και τον ίδιο.
- Το κυρίαρχο στοιχείο της αντιπαράθεσης, κατά τον ίδιο τον κ. Βενιζέλο, δεν είναι άλλο από την προσπάθεια ανάδειξής του ως αρχηγού του ΠΑΣΟΚ, διαδεχόμενος τον κ. Παπανδρέου. Θέση μας είναι πως πρόκειται για μια αντιπαράθεση πολύ πιο σύνθετη όπου πραγματικός αντίπαλος του κ. Βενιζέλου δεν είναι απλώς ένας ανεπαρκής αρχηγός αλλά ένα σύστημα πολιτικής ισχύος, με βαθιές ρίζες στο ελληνικόν πολιτικοκοινωνικό χώρο, με κέντρο το σύμβολο "Παπανδρέου".
- Ο κ. Βενιζέλος αυτοβούλως εισήλθε σε μια μακρά ατραπό προσωπικής επικοινωνιακής φθοράς. Στο τέλος αυτού του δρόμου, και εφόσον αναδειχθεί νικητής, τον περιμένει η αντιπαράθεση με το "λαμπερό" και κατά τεκμήριο άφθαρτο επικοινωνιακό προφίλ του κ. Καραμανλή.
- Συνεκτιμώντας τα παραπάνω, θεωρούμε πως είτε είχε επίγνωση είτε όχι ο κ. Βενιζέλος, εμπλέχθηκε σε έναν εξαιρετικά δυσμενή για τον ίδιο αγώνα τριβής και φθοράς, καταθέτοντας ως ένδειξη ισχύος την αποδοχή που διαθέτει από μια μεγάλη μερίδα των οπαδών του ΠΑΣΟΚ. Εντούτοις, οι επερχόμενες εξελίξεις θα έχουν ως κύριο χαρακτηριστικό τους αυτό που, εκ των πραγμάτων, τοποθετούμε εμβληματικά στους τίτλους των δύο τελευταίων άρθρων μας και δεν είναι άλλο από το ερωτηματικό!

Αυτά προσφέρουμε ως απόψεις στους αναγνώστες μας, θεωρώντας ότι δεν αποτελούν την τρέχουσα τάση του συρμού, τουλάχιστον όπως αυτή καταγράφεται από τα ΜΜΕ. Υπό αυτήν την έννοια τα παρουσιάζουμε και εφόσον για τον οποιονδήποτε -ανώνυμο ή μη- αναγνώστη μας είναι γνωστά και τετριμμένα τότε απλά αθροίστε τα με εκείνα που ήδη γνωρίζετε ως ενισχυτικά αυτών.

Στην επικαιρότητα τώρα, ήδη η αντιπαράθεση μεταξύ των δύο πολιτικών ανδρών λειτουργεί ως σημείο αναφοράς για το σύνολο του κόμματος. Οι αντίπαλοι αθροίζουν δυνάμεις και προετοιμάζονται για μια τελική και όπως διαμορφώνονται οι προϋποθέσεις, εξαιρετικά σφοδρή σύγκρουση. Δεν έχει νόημα να αναλύσουμε την επικοινωνιακή εικόνα του ΠΑΣΟΚ σε αυτή τη φάση. Απλά θα αναφέρουμε δύο σημεία που κατά την άποψή μας θα έχουν βαρύνουσα σημασία:
- Το στοίχημα του ΠΑΣΟΚ σχετικά με την ετοιμότητά του ή μη να συγκροτήσει ενιαίο αντιπολιτευτικό λόγο με την έναρξη των εργασιών της Βουλής την 26η Σεπτεμβρίου. Εκεί, όπου η Κυβέρνηση θα καταθέσει τις προγραμματικές της δηλώσεις ώστε να λάβει ψήφο εμπιστοσύνης, το ΠΑΣΟΚ είτε θα εμφανισθεί ως ισχυρή αξιωματική αντιπολίτευση είτε θα αποδοθούν ευθύνες-στο επικοινωνιακό επίπεδο- σε κάποιον εκ των δύο μονομάχων για την ηγεσία του κινήματος, στην περίπτωση που κάτι τέτοιο δεν συμβεί.
- Η τελική στάση και οι πολιτικές κινήσεις του opinion maker του κινήματος Μίμη Ανδρουλάκη. Η επιρροή του κ. Ανδρουλάκη στα ΜΜΕ είναι σημαντική ο ίδιος συμβάλλει σε μεγάλο βαθμό στην παραγωγή πολιτικών ιδεών στο ΠΑΣΟΚ τις οποίες και με ελκυστική μεθοδολογία προβάλλει, ενώ ταυτόχρονα αποτελεί σημείο αναφοράς - θετικής ή αρνητικής- για τους οπαδούς του κόμματος. Η στάση του - η οποία καταγράφεται μάλλον υπέρ του κ. Βενιζέλου επί του παρόντος-εκτιμάμε ότι θα επηρεάσει ουσιωδώς όχι το αποτέλεσμα αλλά την τελική εικόνα της αντιπαράθεσης.


Technorati Tags: , , , ,

ScribeFire.

17 Σεπ 2007

Ο Ευάγγελος, το Όλον ΠΑΣΟΚ και η Ορφανή Ήττα

Πολύ πριν γίνει γνωστή η ημερομηνία των εκλογών, αλλά ακόμη μέχρι και μια ημέρα πριν, είχαμε διατυπώσει από αυτό το ιστολόγιο μια σειρά θέσεων σχετικά με τις διεργασίες στο ΠΑΣΟΚ και την αρνητική αντανάκλασή τους στην κοινωνία και κατ' επέκταση στο εκλογικό σώμα. Το αποτέλεσμα των εκλογών απεικονίζει ξεκάθαρα τη στάση των ψηφοφόρων απέναντι στις εξελίξεις του συνόλου του πολιτικού φάσματος και σε ό,τι αφορά στο ΠΑΣΟΚ θεωρούμε πως δικαιωθήκαμε απολύτως. Αρκεί οποιοσδήποτε απλώς να αναγνώσει τον τίτλο και μόνο του άρθρου μας της προηγουμένης των εκλογών. Όμως στον τίτλο αυτόν υπήρχε και ένα ερωτηματικό, που όμως δεν έτυχε ιδιαίτερης προσοχής από δύο αναγνώστες που μας έκαναν την τιμή να αποστείλουν τα σχόλιά τους, μολονότι τους ευχαριστούμε γι' αυτά. "Καληνύχτα Γιώργο, Καλημέρα Ευάγγελε(;)" τιτλοφορούνταν το άρθρο μας και στον επίλογό του σημειώναμε:"Το μείζον ενδιαφέρον επικεντρώνεται στο ΠΑΣΟΚ της επόμενης μέρας, εξ'
ου και ο τίτλος του άρθρου μας. Από τις εξελίξεις στο εσωτερικό του θα
εξαρτηθούν άμεσα και καθοριστικά οι δομές του πολιτικού μας σκηνικού
για την επόμενη πενταετία τουλάχιστον, στην Ελλάδα."
Ας διατυπώσουμε λοιπόν ορισμένες απόψεις σχετικά με την κατάσταση στο ΠΑΣΟΚ πάντοτε υπό το επικοινωνιακό πρίσμα, που άλλωστε αποτελεί και την προμετωπίδα του ιστολογίου μας.
Ο κ. Βενιζέλος το κρίσιμο βράδυ της ήττας κινήθηκε πολιτικά προσπαθώντας να ισορροπήσει ανάμεσα σε δύο αντίρροπες δυνάμεις: από τι μια έπρεπε να είναι προσηλωμένος στις επιταγές που επέβαλλε η θέση του στην κομματική ιεραρχία και από την άλλη ήταν απαραίτητο για τον ίδιο να διαφοροποιηθεί επικοινωνιακά από την εκλογική ήττα προβάλλοντας τον εαυτό του ως την άμεση επόμενη λύση για το ΠΑΣΟΚ, χωρίς να αφήσει χρόνο για διεργασίες που θα τον συμπεριελάμβαναν στον κύκλο των υπευθύνων. Εκτιμάμε πως δεν τήρησε τις ισορροπίες. Σίγουρα η τακτική του απέδωσε σημαντικά στον επικοινωνιακό τομέα αλλά δυστυχώς πρόσκαιρα. Κατόρθωσε να προσελκύσει τα βλέμματα, να επικοινωνήσει το μήνυμα του και να κατισχύσει έναντι των εν δυνάμει συνυποψηφίων του για την αρχηγία στο κόμμα. Κανείς άλλος δεν θα έχει την ευκαιρία να πράξει κάτι ανάλογο, αφού πολύ απλά δεν θα έχουμε-τουλάχιστον εξ' όσων γνωρίζουμε(!)- σύντομα άλλη βραδιά εκλογών. Ο κ. Βενιζέλος ήταν ο νικητής εκείνου του σύντομου επικοινωνιακού αγώνα, αλλά δυστυχώς οι εκλογές για την ανάδειξη νέου αρχηγού στο ΠΑΣΟΚ δεν προβλέπεται να διεξαχθούν σε άμεσο χρόνο ώστε να μπορεί να κεφαλαιοποιήσει τα κέρδη του από αυτή τη νίκη. Στο προφίλ του καταγράφηκε η αρνητική εικόνα της επίσπευσης των διαδικασιών αποκαθήλωσης του αρχηγού.
Ο πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ δεν αναδείχθηκε μόνο μέσα από συλλογικές και καταστατικές διαδικασίες. Ο κ. Παπανδρέου ταυτίζεται με απαραβίαστα σύμβολα του συλλογικού ασυνειδήτου του οπαδού του κινήματος. Δεν έχει τόσο σημασία αν συμφωνεί ή διαφωνεί κανείς με τα θεμελιώδη μεγέθη της ελληνικής πολιτικής πραγματικότητας. Η ουσία του ζητήματος είναι η απόλυτη ταύτιση του κ. Παπανδρέου, όχι ως προσωπικότητας ή ως πολιτικής πρότασης, αλλά ως βαθέως συμβολισμού συνιστώσας σε αυτό που - ο κ. Βενιζέλος- έχει αποκαλέσει το "όλον ΠΑΣΟΚ". Κατά συνέπεια η αναπόφευκτη σύγκρουση μεταξύ των δύο πολιτικών ανδρών δεν είναι δυνατόν να περιορισθεί σε μια αντιπαράθεση ιδεολογικών ρευμάτων. Πρόκειται να εξελιχθεί σε μια πλήρη σύγκρουση μεταξύ του θυμικού του κινήματος και της λογικής-και της "λογιστικής" αν θέλετε, υπό την έννοια της εμπλοκής και του κ. Σημίτη στη διαδικασία-του. Ως τέτοιου μεγέθους σύγκρουση πρέπει να αναγνωσθεί τουλάχιστον στο ψυχολογικό επίπεδο και ανάλογα θα πρέπει να είναι τα αποτελέσματα που αναμένονται.
Αναμφίβολα η πολιτική "ενηλικίωση" του κ. Παπανδρέου πραγματοποιείται υπό δυσμενείς για το ΠΑΣΟΚ όρους. Σίγουρα η διαδοχή του κ. Σημίτη στην ηγεσία δεν έγινε ούτε υπό τις πλέον ομαλές συνθήκες ούτε βεβαίως υπό καθεστώς κληρονομικής διαδοχής του "τιμαρίου". Όμως η αντικατάσταση του κ. Παπανδρέου σε τρεισήμισι μόλις χρόνια από την ανάληψη της ηγεσίας του κινήματος, υπό την εποπτεία εκείνου που τον έχρισε διάδοχό του-δηλαδή την εποπτεία του κ. Σημίτη- και υπό την πίεση του πλέον προβεβλημένου στελέχους του κινήματος-δηλαδή του κ. Βενιζέλου- δεν εξασφαλίζει και το πλέον υγιές περιβάλλον ώστε να καταστεί δυνατή η περαιτέρω διαχείριση της κρίσης του κόμματος της αξιωματικής αντιπολίτευσης.
Δεν είναι καθόλου βέβαιον ότι ο κ. Βενιζέλος διαθέτει την απαραίτητη πολιτική ισχύ ώστε να σηκώσει το βάρος της υποκατάστασης- ή αποκατάστασης, ό,τι προτιμάτε(!)- των συμβόλων του ΠΑΣΟΚ τα οποία υφίστανται τα αποτελέσματα μιας βαριάς ήττας, να αντιπαρατεθεί και να βγει αλώβητος από μια μετωπική σύγκρουση με θεμελιώδη μεγέθη του κινήματος-και του πολιτικού συστήματος ευρύτερα- και στη συνέχεια να συντάξει το σύνολο του κόμματος ώστε να ασκηθεί ισχυρή αντιπολίτευση απέναντι στη ΝΔ. Ταυτόχρονα ο κ. Βενιζέλος έχει θέσει, οικειοθελώς, εαυτόν σε σύγκριση και με το αντίπαλον δέος και αναφερόμαστε στον κ. Καραμανλή. Εφόσον ο ίδιος δημόσια και με ιδιαίτερο σημειολογικό βάρος επέλεξε να αυτοχρισθεί ως εν δυνάμει αρχηγός του κόμματος της αξιωματικής αντιπολίτευσης, αυτομάτως τόσο επικοινωνιακά όσο και ουσιαστικά συγκαταλέγεται στους αντιπάλους του κ. Καραμανλή στο κρίσιμο ερώτημα της "καταλληλότητας". Αναφορικά με αυτό το ζήτημα, σίγουρα η συγκυρία δεν τον ευνοεί.
Συνολικά, η αντιπαράθεση στο ΠΑΣΟΚ δεν θα είναι ούτε ανώδυνη ούτε επιφανειακή. Ο κ. Βενιζέλος αναλαμβάνει σε σύντομο χρόνο να επιλύσει ζητήματα για τα οποία ο κ. Παπανδρέου απλά δεν χρειάζεται να ασχοληθεί ή τουλάχιστον να δαπανήσει πολιτικό δυναμικό γι΄αυτά. Επιπλέον, δεν είναι καθόλου βέβαιο ότι το "βαθύ" ελληνικό πολιτικό σύστημα θα έβλεπε με καλό μάτι την αποστρατεία ενός μέλους μιας από τις ισχυρότερες και ιστορικότερες πολιτικές οικογένειας της χώρας. Επί του παρόντος, η ήττα του ΠΑΣΟΚ παραμένει χωρίς γονείς-δεν παραιτήθηκε κανείς(!)- και μάλλον δεν θα ασχοληθεί κανείς μαζί της. Αλλά επ' αυτού θα ασχοληθούμε σε επόμενο άρθρο.




Technorati Tags: , , , , , ,

Powered by ScribeFire.

12 Σεπ 2007

Καληνύχτα Γιώργο, Καλημέρα Ευάγγελε (;)

Κατά παράδοση, που θεμελιώθηκε από τη δεκαετία του '90 και ένθεν, η προεκλογική εκστρατεία των δύο κομμάτων εξουσίας μετατρέπεται την τελευταία εβδομάδα σε αδιάψευστο δείκτη των εκατέρωθεν προθέσεων και εκτιμήσεων σχετικά με τις τάσεις του εκλογικού σώματος και το εκλογικό αποτέλεσμα.
Δεν είχαμε ουδέποτε βέβαια καταστεί θεατές μιας τόσο αρνητικής εκστρατείας όπως αυτή του ΠΑΣΟΚ των τελευταίων ημερών. Επενδεδυμένη με αρνητικά συναισθήματα, με ψυχρά χρώματα (λευκό-πράσινο) να κυριαρχούν σε όλη τη διάρκεια του σποτ, συντροφεύοντας το απωθητικό μαυροκαφετί, χωρίς κατάληξη με θετικό απόηχο και το κυριότερο όλων: εξελίσσεται στο χρόνο χωρίς να "διηγείται" κάποιο συγκροτημένο και συνεπές story-line, με το ένα σποτ να διαδέχεται το άλλο χωρίς μεταξύ τους διασύνδεση και εξέλιξη. Διαφορετικές φωνές στο υπόβαθρο (πότε ανδρικές και πότε γυναικείες) -παιδαριώδες σφάλμα- βομβαρδίζουν με μηνύματα έντονης δυσαρέσκειας. Ας μην βιαστούν να μας κρίνουν οι ψηφοφόροι του ΠΑΣΟΚ: τα σποτ δεν απευθύνονται σε αυτούς, όπως κανενός κόμματος τα σποτ δεν απευθύνονται στους οπαδούς τους. Απευθύνονται στους λεγόμενους "αναποφάσιστους" και αυτή η ομάδα εκλογέων μάλλον απωθείται από μια εκστρατεία απελπισίας. Δυστυχώς δεν βλέπουμε μια επαγγελματική προεκλογική εκστρατεία αλλά μια μάλλον απλοϊκή έκφραση της γραμμής του κ. Λαλιώτη, χωρίς τα "φίλτρα" μιας καταρτισμένης επικοινωνιακής ομάδας.
Από την πλευρά της ΝΔ, η κατάσταση είναι μέτρια. Αδυνατεί να παρακολουθήσει τον παλμό της εποχής-δεν απαντά στα μηνύματα των καιρών- εντούτοις είναι μια αξιοπρεπής παρουσία που μάλλον σχεδιάσθηκε και υλοποιήθηκε με το σκεπτικό "one size fits all". Υπό άλλες συνθήκες, μια ευέλικτη και πιο "σπιντάτη" καμπάνια θα την έθετε πολύ γρήγορα εκτός μάχης.
Συμπεράσματα: Το ΠΑΣΟΚ απλά διεκπεραιώνει αυτή τη σύντομη -με απίστευτα επικοινωνιακά και άλλα απρόοπτα-προεκλογική εκστρατεία. Δείχνει να μην το αφορά η υπόθεση "νίκη στις εκλογές", παρασύρεται σε διάλογο επί θεωρητικής βάσης για συνεργασίες, αυτοδυναμία και άλλα τινά, αδυνατώντας να συγκροτήσει ενιαίο αντιπολιτευτικό λόγο κόμματος που επιθυμεί σε λίγες μέρες να γίνει κυβέρνηση. Ακόμη και αυτός ο τεχνοκράτης κ. Σημίτης έλαβε θέση για τα ζητήματα συνεργασιών, λησμονώντας ότι υπηρετεί ένα κόμμα εξουσίας και όχι ένα πολιτικό ινστιτούτο επεξεργασίας μοντέλων διακυβέρνησης. Αντίθετα, η ΝΔ αναπαυμένη στα ποσοστά της δείχνει να έχει συμβιβαστεί με μια πεντακομματική Βουλή και τον κ. Καρατζαφέρη απέναντί της, ενώ απλά προσπαθεί-ανεπαίσθητα!-να μειώσει κατά το δυνατόν τα ποσοστά του ΛΑΟΣ, ελπίζοντας στο θαύμα να συρρικνωθεί κάτω από το 3%. Οι εντυπώσεις των τελευταίων ημερών μάλλον κλίνουν υπέρ του ΣΥΡΙΖΑ, όπου εκτιμάμε ότι θα μας εκπλήξει σχετικά με τα ποσοστά του. Ένα αδύναμο και συνεπώς χωρίς συσπείρωση ΠΑΣΟΚ, μάλλον θα εκτινάξει προς τα πάνω την εκλογική του δύναμη.
Το μείζον ενδιαφέρον επικεντρώνεται στο ΠΑΣΟΚ της επόμενης μέρας, εξ' ου και ο τίτλος του άρθρου μας. Από τις εξελίξεις στο εσωτερικό του θα εξαρτηθούν άμεσα και καθοριστικά οι δομές του πολιτικού μας σκηνικού για την επόμενη πενταετία τουλάχιστον, στην Ελλάδα. Αλλά ας αναμένουμε το αποτέλεσμα της κάλπης πριν καταγράψουμε τις απόψεις μας.



Technorati Tags: , , , , , , , ,

Powered by ScribeFire.

10 Σεπ 2007

Καταιγίδα...

Επανήλθαμε μετά από απουσία ενός μήνα περίπου, διάστημα εξαιρετικά περιεκτικό από πλευράς επικοινωνιακών γεγονότων, ωστόσο απίστευτα θλιβερό εξαιτίας της πύρινης λαίλαπας που ταλαιπώρησε τη χώρα μας. Δεν θα κάνουμε ιδιαίτερη αναφορά στα τραγικά γεγονότα, εφόσον το θέμα καλύφθηκε εκτενώς από το σύνολο των μέσων μαζικής επικοινωνίας και ενημέρωσης. Απλά θα λάβουμε ως δεδομένο ότι τελικώς καταγράφηκε στη συλλογική μνήμη ως γεγονός εθνικής εμβέλειας και ως τέτοιο θα το χειριστούμε από την επικοινωνιακή του όψη.
Ας ξεκινήσουμε με ένα σχόλιο για την προκήρυξη των εκλογών. Είχαμε πολλάκις διατυπώσει την άποψη σχετικά με το άκαιρο των πρόωρων εκλογών και ταυτόχρονα είχαμε παρατηρήσει πως η ΝΔ μόνο όφελος εκλογικό θα εισέπραττε εάν η χώρα θα οδηγείτο σε εκλογές στον προβλεπόμενο από το Σύνταγμα χρόνο. Εντούτοις ο κ. Καραμανλής επέλεξε όχι μόνο να προκηρύξει αυτές πρόωρα αλλά και σε χρόνο εντελώς μακρυά από κάθε επικοινωνιακή λογική ή συνταγή αν προτιμάτε. Η επιλογή αυτή εμπεριείχε ένα εξαιρετικά υψηλό ρίσκο όπως διεφάνη και από τις πρόσφατες εξελίξεις-πυρκαγιές, νέες αποκαλύψεις περί ομολόγων κλπ- διότι απλούστατα ο χρόνος των εκλογών λειτουργεί ως ένα ψυχολογικό όριο, το διάστημα μέχρι την 16η Σεπτεμβρίου ήταν εξαιρετικά μικρό σε σχέση με το χρόνο προκήρυξης και ως εκ τούτου η συσσώρευση ισχυρών επικοινωνιακών και πολιτικών συμβάντων σε ένα τόσο στενό χρονικό ορίζοντα δύσκολα μπορεί να το διαχειρισθεί κανείς ορθά. Αρκετές ενδείξεις παραπέμπουν στο εσπευσμένο της απόφασης, γεγονός που μας κάνει να διερωτώμεθα για τα πραγματικά αίτια μιας τέτοιας απόφασης. Οι απλοϊκές εξηγήσεις, όπως ο αιφνιδιασμός του ΠΑΣΟΚ και των άλλων κομμάτων, το κλείσιμο της Βουλής για να μην κληθεί ο κ. Ζορμπάς κ.ά. δεν επαρκούν για να δικαιολογήσουν το ρίσκο που ανέλαβε ο Πρωθυπουργός αφού είχε στη διάθεσή του πληθώρα εναλλακτικών λύσεων ώστε να αντιμετωπίσει τέτοιες εξελίξεις. Επί του παρόντος δεν θα θέλαμε να διατυπώσουμε σενάρια, αλλά θα επανέλθουμε όταν θα έχει ξεκαθαρίσει κάπως το τοπίο. Σημειώνουμε πάντως ότι ο πραγματικός λόγος προκήρυξης των εκλογών δεν είναι ορατός και χρήζει περαιτέρω διερεύνησης.
Στο μικρό χρονικό διάστημα που διέρρευσε υπήρξε ένας καταιγισμός, μια πραγματική καταιγίδα, αρνητικών για την Κυβέρνηση γεγονότων που αναμφίβολα βάζει σε σκέψεις τον μη ειδικό αναφορικά με το νικητή των επικείμενων εκλογών και συνεπώς σχετικά και με την ακρίβεια των δημοσκοπήσεων. Ας εξετάσουμε όμως την κατάσταση λεπτομερέστερα. Υπάρχει ένα φαινόμενο στην κοινωνική ψυχολογία που ονομάζεται "halo effect" ή φαινόμενο του "φωτοστέφανου". Αναφέρεται στην αντίληψη που έχει διαμορφώσει η κοινή γνώμη-ή μια ομάδα ανθρώπων-σχετικά με κάποιο άτομο, αποδίδοντας σε αυτό ένα σύνολο θετικών ιδιοτήτων (τίμιος, συμπαθητικός, ειλικρινής κλπ). Το βλέπει δηλαδή-χαριτολογώντας- σαν να έχει ένα φωτοστέφανο γύρω από το κεφάλι του, οπότε όλες του οι πράξεις ή οι παραλείψεις εξετάζονται μέσα από αυτό το πρίσμα. Πάρτε ένα παράδειγμα από το δικό σας κοινωνικό περίγυρο. Όλοι γνωρίζουμε ανθρώπους που τους χαρακτηρίζουμε "καλά παιδιά". Μια θετική τους πράξη έρχεται να ενισχύσει την γνώμη μας γι΄αυτά τα άτομα ενώ μια αρνητική απλώς περνά απαρατήρητη αφού επιστρατεύσουμε ένα καλό λόγο: " Ο Χ είναι καλό παιδί, δε δικαιούται να κάνει ένα λάθος;". Το φαινόμενο γίνεται ιδιαίτερα αντιληπτό στις σχολικές αίθουσες (ρωτήστε τα πιτσιρίκια σας αν πηγαίνουν σχολείο) ενώ έχει απίστευτη εφαρμογή στην πολιτική. Ο κ. Καραμανλής είναι ένα τυπικό δείγμα. Η εικόνα του απειλήθηκε από γεγονότα που υπό άλλες συνθήκες θα έκαναν οποιονδήποτε πολιτικό να αναζητά την αποδοχή του εκλογικού σώματος ανάμεσα στην κατηγορία "ΛΟΙΠΑ ΚΟΜΜΑΤΑ". Το φαινόμενο "halo" λειτούργησε προστατευτικά γύρω από το επικοινωνιακό του προφίλ και αυτό τη διέσωσε τις πρώτες κρίσιμες ημέρες. Στη συνέχεια η εθνική εμβέλεια, που εκούσια ή ακούσια, προσδόθηκε στην καταστροφική μανία της φωτιάς συσπείρωσε το εκλογικό σώμα γύρω από την Κυβέρνηση και τον ίδιο. Η κρίση, λόγω ακριβώς του μεγέθους της, λειτούργησε θετικά για το κυβερνών κόμμα. Θα επαναλάβουμε για μια ακόμη φορά τον επικοινωνιακό χαρακτήρα που διακρίνει το ιστολόγιο αυτό για να μην παρανοήσει κανείς τις κρίσεις μας σχετικά με το εύρος και την πραγματική εικόνα της καταστροφής που δεν εξετάζονται εδώ και εκφεύγουν του σκοπού του άρθρου μας.
Αναμφίβολα και κατά τα λοιπά, η προεκλογική εκστρατεία δεν επιφύλασσε άλλες εκπλήξεις μέχρι την ώρα που γράφονται αυτές οι γραμμές, το βράδυ της Κυριακής της 9ης Σεπτεμβρίου. Η αξιωματική αντιπολίτευση διαχειρίσθηκε τα ζητήματα με χαρακτηριστική αδράνεια και διαφορά φάσης ως προς τη ροή των γεγονότων-δεν προαναγγέλλει κανείς την ανέγερση της "Νέας Ολυμπίας" αν δεν έχει προσεγγίσει και διαμορφώσει κατάλληλα το συναίσθημα της τοπικής κοινής γνώμης-ενώ οι ζυμώσεις στον ευρύτερο χώρο της ελάσσονος αντιπολίτευσης δεν προμηνύουν ιδιαίτερα ενδιαφέρουσες εξελίξεις. Δεν θα αναφερθούμε σε άλλα επικοινωνιακά "φάουλ" ή γεγονότα (θέμα της κ. Γεννηματά, τηλεμαχία, εντυπώσεις από τη ΔΕΘ, τηλεοπτικά σποτ κλπ) διότι τα θεωρούμε τετριμμένα και ως εκ τούτου με προβλέψιμη επίδραση στο εκλογικό σώμα. Για να δώσουμε ένα απλό παράδειγμα: από προηγούμενες δημοσκοπήσεις παλαιοτέρων αναμετρήσεων είναι γνωστή η επίδραση που έχει στο εκλογικό σώμα είτε η εξαγγελία μιας φορολογικής ελάφρυνσης είτε η "γκρίζα διαφήμιση". Απλά είναι απαραίτητο-όχι όμως και ιδιαίτερης σημασίας- να πραγματοποιηθεί εφόσον προσεγγίζει συγκεκριμένες πληθυσμιακές ομάδες. Θα τα χαρακτηρίζαμε ως τα εκ των ουκ άνευ μιας προεκλογικής εκστρατείας. Συνεπώς η κοινή γνώμη, παρά τις όποιες διακυμάνσεις, επανήλθε στα γνωστά αριθμητικά δεδομένα που αφορούν στο συσχετισμό της εκλογικής δύναμης των κομμάτων, όπως αυτές διαμορφώνονται από τις τρέχουσες τάσεις που επικρατούν στο εκλογικό σώμα. Δεν ανιχνεύεται καμία ουσιαστική μεταβολή. Η ΝΔ θα κατορθώσει να σχηματίσει αυτοδύναμη κυβέρνηση με περίπου 153 έως 155 έδρες, το ΠΑΣΟΚ στις 101 με 104, το ΚΚΕ στις 18-20, ο ΣΥΝ στις 10 με 12 και το ΛΑΟΣ στις 7-9, εφόσον κατορθώσει να ξεπεράσει το ποσοστό του 3%. Εδώ ας κρατήσουμε μια μικρή επιφύλαξη, αφού μετά τα τελευταία γεγονότα δεν είναι καθόλου βέβαιη η είσοδος στη Βουλή του κόμματος του κ. Καρατζαφέρη, οπότε και εμείς επιφυλασσόμεθα για μια νέα πρόβλεψη, εφόσον θα υπάρχουν διαθέσιμα νέα στοιχεία. Τα παραπάνω ισχύουν εφόσον διατηρείται από τα δημοσκοπικά δεδομένα το ΛΑΟΣ άνω του 3%. Επισημαίνουμε ότι η συμπεριφορά της κοινής γνώμης δεν εκφράζεται σταδιακά και ομαλά, όπως έχουμε επαναλάβει και παλαιότερα, οπότε αποτελεί ενδεχόμενο η ταχεία και μαζική μεταστροφή των ψηφοφόρων του ΛΑΟΣ προς τα κόμματα από τα οποία προήλθαν και συνεπώς ομοίως ενδεχόμενο αποτελεί και η συμπίεσή του κάτω από το 3%. Επίσης αξίζει να πούμε πως αναφορικά με τα ποσοστά των μικρών κομμάτων, το σφάλμα είναι συγκρίσιμο με το εκλογικό μέγεθός τους, οπότε και δεν λαμβάνουμε ιδιαίτερα ακριβή στοιχεία, ενώ η συσπείρωση των μεγάλων κομμάτων αυξάνεται δραματικά τις δύο τελευταίες ημέρες της αναμέτρησης (15 και 16 Σεπτεμβρίου για την υπόψη διαδικασία).



Technorati Tags: , , , , , , , ,

Powered by ScribeFire.