29 Αυγ 2009

Από το Ημερολόγιο ενός ΝεοΔημοκράτη!

Δεν άντεξα στον πειρασμό. Η σελίδα είχε ημερομηνία 29 Αυγούστου και στην παραθέτω ολόκληρη.
" Σάββατο 29 Αυγούστου 2009
Αγαπητό μου ημερολόγιο,
Όλοι τα 'χουν βάλει με τον Καραμανλή. Τι θα πει, τι θα κάνει, αν θα τους ανασχηματίσει, αν θα πάει σε πρόωρες. Δεν κατάλαβα δηλαδή γιατί να μην κάνει τίποτα; Ναι, τίποτα αγαπημένο μου ημερολόγιο. Έτσι όπως είναι τα πράματα, ουσιαστικά του λένε: " κάνε εκλογές τώρα που δεν κερδίζεις για να μη χάσεις το Μάρτη". Τι θα κερδίσει; Ο ίδιος τίποτα. Θα φορτωθεί μια ήττα και μάλιστα σε κρίσιμο σημείο για την πορεία της παράταξής μας. Ουσιαστικά θα εξαφανισθεί πολιτικά. Να ελπίζει σε δεύτερο γύρο άμα δεν πιάσει κανείς την αυτοδυναμία; Βλακείες. Θα έρθει δεύτερος με διαφορά και στο καπάκι, χωρίς να έχει την Κυβέρνηση, θα έρθει πρώτος; Ούτε στα όνειρά μας. Και θα χάσει. Τι θα κάνει μετά; Θα χρεώσει την ήττα στον Καρατζαφέρη; Μα ο ίδιος ο Καραμανλής είναι που είπε ότι δε συνεργάζεται με τα άκρα. Όλη την ήττα πάνω του θα την πάρει.
Κι ανασχηματισμό να κάνει, θα σωθεί η παράταξη άμα μπει υπουργός τουρισμού ο ταδόπουλος από την Άνω Καρδιτσομαγούλα; Αφού πάλι μπροστά οι γνωστοί θα είναι. Σουφλιάς, Ντόρα, Αβραμόπουλος, Προκόπης και τ' άλλα παιδιά. Θα αλλάξει μυαλά ο ψηφοφόρος; Πάλι αυτούς θα βλέπει στις τηλεοράσεις.Και θα αλλάξει έτσι και το κλίμα; Δεν το πιστεύω ημερολόγιό μου και τον ανασχηματισμό δεν τον γουστάρω για δυο λόγους: Πρώτον ήταν εργαλείο του Αντρέα. Με εργαλεία ΠΑΣΟΚικά από το '80 θα κυβερνήσει ένας Καραμανλής το 2009; Δεύτερον, το ΠΑΣΟΚ έχει στελέχη - "συντρόφους" μην ξεράσω - και μόνο μια οικογένεια, τους Παπανδρέου. Ο ανασχηματισμός, το μοίρασμα δηλαδή της μπάλας - α! ρε πανάθα, κλαψ! -σε πολλούς, είναι δομικό στοιχείο της ύπαρξής του ΠΑΣΟΚ.  Η Νέα Δημοκρατία απ' την άλλη έχει οικογένειες. Μητσοτάκηδες, Καραμανλήδες, Εβερτικούς, Αβερωφικούς και πάει σχοινί κορδόνι. Άλλο φρούτο. Ποιον να αφήσει στην απέξω και ποιον να βάλει. Πρέπει να κρατάει ισορροπίες. Άστα.
Μωρέ καλά κάνει ο Πρόεδρος και τους σιγοψήνει. Και τους δικούς του, με τον ανασχηματισμό, και τους ΠΑΣΟΚους με το "πάω-δεν πάω σε εκλογές". Μπορούν να τον ρίξουν; Ας το κάνουν. Θα του προσφέρουν απίστευτη διέξοδο. Μακάρι να τους πάει έτσι μέχρι το Μάρτη. Χαμένος για χαμένος!
Εγώ ξέρω τι πρέπει να γίνει ημερολόγιό μου, αλλά ποιος μ' ακούει. Φαντάζομαι λοιπόν τον Καραμανλή να πηγαίνει σε έκτακτο συνέδριο. Να ζητάει από το κόμμα ανεπιφύλακτη στήριξη για να προχωρήσει το πρόγραμμά του και ταυτόχρονα να αλλάξει το καταστατικό και να υποχρεώσει όσους πίκραναν την παράταξη ή να παραιτηθούν από Βουλευτές ή να οδηγήσουν τη χώρα σε εκλογές. Μετά, στο καπάκι, να πάει και να ζητήσει ψήφο εμπιστοσύνης από τη Βουλή. Δράμα η οικονομία, ας δραματοποιήσει και λίγο την εικόνα να "ταρακουνηθεί" το τοπίο. Να ζητήσει ψήφο εμπιστοσύνης σου 'λεγα ημερολόγιό μου, ώστε να θέσει τους πάντες προ των ευθυνών τους. Και κυρίως τους δικούς του. Θέλετε κύριοι να πάμε σε εκλογές; Ναι ή όχι. Αν όχι, ιδού σε τι πρέπει να συμφωνήσετε. Και να τους παρουσιάσει ένα πρόγραμμα για την οικονομία και τους θεσμούς όπως ο ίδιος το οραματίζεται. Θέλει να έρθει κι ο Καρατζαφέρης σε ένα έκτακτο συνέδριο/προσκλητήριο της παράταξης; Ας έρθει. Τι λες ημερολόγιό μου; Θα τρομάξει ο μεσαίος χώρος από μια πανστρατιά της Δεξιάς; Μωρέ τι μας λες; Εμείς - ως παράταξη εννοώ - δεν κερδίσαμε τις Ευρωεκλογές; Τώρα που οι τΣΥΡΙΖΑίοι είναι αλλού γι' αλλού είναι η ευκαιρία να ανασυντάξουμε την κυβερνώσα παράταξη. Αυτός είναι αιφνιδιασμός και θα θυμηθούμε έναν Καραμανλή απ' τα παλιά. Θά 'ρθεις σαν Αστραπή! (να θυμηθώ να βρω το CD του Σπανουδάκη)
Αυτά θέλω ημερολόγιό μου. Όχι τις τετριμμένες λύσεις που προτείνουν ομοθυμαδόν ΜΜΕ και επίδοξοι διάδοχοι του Αρχηγού μας. Αυτοί έχουν μάθει μια ζωή εκλογές-ανασχηματισμός και τούμπαλιν. Στο ντι-εν-έι της παράταξης μας δεν ταιριάζουν αυτά τα κόλπα που μας τα 'μαθε το ΠΑΣΟΚ κι εμείς τα ακολουθούμε με κλειστά μάτια.
Μην ξεχάσω το βράδυ να ξαναδώ Καρατζαφέρη. Κάπου θα τον έχουν συνέντευξη, δεν μπορεί."




27 Αυγ 2009

Η Πολιτική Ανάλυση ενός Μπάρμαν!

Έκλεισα τον υπολογιστή κι είπα να κατέβω για  καμιά μπύρα στο μπαράκι της γειτονιάς. Απόβραδο, η Αθήνα ακόμα άδεια και ως γνήσιος Έλλην πήρα το αμάξι για να μην περπατήσω τις δυο γωνίες που χωρίζουν την πολυκατοικία που μένω από το στέκι. Ο μπάρμαν γνωστός από το Λύκειο, καμιά σχέση με την πολιτική ή τουλάχιστον έτσι νόμιζα.
- Καλώστονα, μου φώναξε μόλις με είδε στο σχεδόν άδειο μαγαζί. Μπυρόνια όπως συνήθως;
- Καλησπέρα, ναι και μάλιστα έξτρα παγωμένα!
Έφερε τις μπύρες και κάθησε να πιεί μαζί μου.
- Καιρό έχουμε να σε δούμε. Δουλειές;
- Τα συνηθισμένα. Ξέρεις, η πολιτική δεν κάνει διαλείμματα.
- Εγώ δεν ξέρω; με ξάφνιασε! Και εφημερίδες διαβάζω και με τόσο κόσμο μιλάω όλη μέρα στο μαγαζί.
- Μπα; Για πες!
- Τι να σου πω δηλαδή;
- Να, πως τη βλέπεις εσύ την κατάσταση; ρώτησα, περισσότερο για να περάσει η ώρα και λιγότερο για να γίνω κοινωνός της πολιτικής σκέψης ενός μπάρμαν.
- Πως να τη δω; Μια χαρά!
- Τι εννοείς "μια χαρά"; Εδώ γίνεται χαμός! Ε, είπαμε να ακούσουμε τον μπάρμαν, όχι να μας στείλει κιόλας. Φωτιές, οικονομική κρίση, μια Κυβέρνηση αδύναμη, μια αντιπολίτευση πιο διασπασμένη κι από παρμπρίζ σε τροχαίο, να συνεχίσω ή επιμένεις;
- Μπούρδες! Μου λέει και αποφασίζω να αλλάξω συζήτηση γιατί ή είναι ερωτευμένος ή χάλασε κι αυτός. Αλλά  ο μπάρμαν συνέχισε απτόητος.  Βρε χάχα, μου λέει, πίσω απ' όλα και πάνω απ' όλα είναι ο λαός. Τόσο απλά. Κι αν δε σ' αρέσει το "λαός" πες το ο "κόσμος" ο "Έλληνας" όπως θες. Αυτός σπρώχνει τα πράγματα κι αυτός τα καθοδηγεί.
Πήγα να πνιγώ απ' τα γέλια. Το τσιτάτο του μπάρμαν ήταν τόσο χιλιοειπωμένο, σαν τροπάριο στα χείλη δεξιού ψάλτη. Ή αριστερού. Αδιάφορο.
- Άσε ρε, αυτά τα έχουμε ξανακούσει, είπα. Τίποτ' άλλο;
- Και βέβαια. Καλά μιλάμε την είχε δει κάπως απόψε το φιλαράκι μου. Λοιπόν, δες τι έγινε από τη μεταπολίτευση και μετά: αρπαγμένος ο κοσμάκης έτρεξε να πιαστεί από το Δημόσιο. Κράτος της Δεξιάς όμως, που θέσεις για τους άλλους. Γέμισε το Δημόσιο Δεξιούς. Φτιάχτηκαν αυτοί, μέχρι το '81. Σταθερές Κυβερνήσεις γιατί το "σύστημα" πάρε-δώσε κόσμου και Δημοσίου έπρεπε να 'ναι σταθερό, να διορίζεται, να κάνει τις δουλειές του. Ο κόσμος λοιπόν έτρεχε και ψήφιζε σταθερές κυβερνήσεις και Δεξιές για να κάνει τις δουλειές του. Σε όλα τα επίπεδα. Μετά το 81 ήρθε η σειρά των άλλων. Το ίδιο βιολί. Όσοι είχαν μείνει στην απέξω φτιάχτηκαν κι αυτοί. Δυο γενιές, από το 74 ως το 81 κι από το 81 μέχρι το 2004 οι δυο μεγάλες παρατάξεις έκαναν κυβερνήσεις σταθερές. Ο κόσμος λοιπόν, ο λαός δηλαδή, έφτιαξε τη μοίρα του όπως ήθελε. Μαζί μ' αυτόν φτιάχτηκαν και οικογένειες και τζάκια κι ό,τι θες. Αλλά ο ίδιος ο κόσμος είναι που το αποφάσισε. Σου λέει θα φτιαχτώ εγώ θα φτιαχτούν - αναγκαστικά - κι αυτοί. Και δε σου μιλάω μόνο για τους υπαλλήλους. Κι οι επιχειρήσεις και άλλοι πολλοί φτιάχτηκαν απ' αυτό το σταθερό Δημόσιο, είτε ΠΑΣΟΚικό είτε Δεξιό.
- Μπα; δεν το 'χα σκεφτεί!
- Εμ, τι να σκεφτείς αφού είσαι αλλού, μου λέει.
- Και τα συμφέροντα, τα κανάλια, οι πολιτικοί;
- Κατ' αρχάς τα μεγάλα οικονομικά συμφέροντα δεν ενδιαφέρονται για το ποιος είναι στην Κυβέρνηση. Νόμος. Μου λέει. Βρίσκουν πάντα τρόπο να κάνουν τη δουλειά τους, οπότε δεν τους ενδιαφέρει καν. Οι υπόλοιποι, άστους να φτιάχνουν θεωρίες. Τους αρέσει και βρίσκουν δουλειά και οι παρατρεχάμενοι σύμβουλοι και παρασύμβουλοι. Άκου και τη συνέχεια. Από το 2004 και μετά, ο κόσμος, άμα δε σ' αρέσει ο "λαός", αφού φτιάχτηκε και έφτιαξε και το σύστημα που τον βόλευε, αποφάσισε να "τιμωρήσει" τις σταθερές κυβερνήσεις.
- Ώπα, μεγάλε, μπάστα! Θα μας τρελάνεις. Ποιο σύστημα εννοείς ότι "έφτιαξε" ο κόσμος;
- Αυτό που βλέπεις! Για παράδειγμα, του λέγανε του κόσμου για οικονομική κρίση και λιτότητα. Έφτιαξε λοιπόν την παραοικονομία και περνάει καλά, ή τέλος πάντων όσο μπορεί να περάσει. Πάντως "στα χαρτιά" τα 'χει εντάξει με το πολιτικό και αν θέλεις το "επίσημο" σύστημα, από την άλλη "τρέχουνε" εισοδήματα που δεν τα βλέπει το γκουβέρνο! Του λέγανε του κοσμάκη "μη χτίζεις πάνω από την Εκάλη γιατί έτσι χωροθετήσαμε το δάσος", εμ κούνια που σας κούναγε τους έλεγε αυτός! Έτσι και οι Κυβερνήσεις λέγανε πως κάνανε τη δουλειά τους και ο λαός έκανε αυτό που ήθελε. Και οι πολιτικοί ήταν εντάξει και ο κόσμος ζούσε καταπώς ήθελε!
- Α! Αυτό κάτι μου θυμίζει, είπα αυθόρμητα. Την εφεύρεση του ΦΠΑ! Όταν το κράτος έχει έλλειμμα, αυξάνει το ΦΠΑ και έτσι μπορεί να φτιάξει προϋπολογισμό, γιατί στα χαρτιά κλείνει το έλλειμμα. Στην πράξη όμως, ο ΦΠΑ δεν αποδίδεται από τις επιχειρήσεις κι έτσι κι αυτές έχουν χρήμα. Συμφωνία κυρίων! Και στο ενδιάμεσο δημιουργείται ένα χρέος προς το κράτος, το οποίο προσλαμβάνει υπαλλήλους για να το εισπράξουν -δημοσίους υπαλλήλους- και τρέχει με "εγγύηση" το χρέος που ΘΑ εισπράξει κάποια στιγμή, να δανειστεί από το εξωτερικό. Απίστευτο!
- Το 'πιασες, μου λέει ο μπάρμαν, που στο μεταξύ έφερε κι άλλες μπύρες.
- Και τώρα τι γίνεται; τον ρωτάω.
- Από το 2004 και μετά, μου λέει, μετά τη μούφα του Χρηματιστηρίου και το φαγοπότι των Αγώνων, ο κόσμος "τα πήρε". Όπως σου είπα είχε φτιαχτεί, δεν είχε ανάγκη σταθερές κυβερνήσεις πλέον. Έφερε τον Καραμανλή στην εξουσία, όχι για να κάνει κάτι άλλο αλλά για ξεκαθαρίζει τα λαμόγια. Τζαστ δις! Ο κόσμος ξέρει ότι μεταρρυθμίσεις και τέτοια στην Ελλάδα είναι άλλα λόγια ν' αγαπιόμαστε. Απλά ο κόσμος ήθελε να βλέπει πρόσωπα να κάνουν "λαδιά" και να τους διώχνει. Κατάλαβες; Δεν είχε ανάγκη από "συναλλαγή" πλέον αλλά από "τακτοποίηση"! Γι' αυτό κι ο Καραμανλής ήταν φοβερά δημοφιλής όσο έδιωχνε κόσμο. Θυμάσαι πόσους "έκοψε" για ψύλλου πήδημα ή και για άλλα πιο χοντρά; Γι' αυτό και η κοινωνία ανταποκρινόταν. Όταν κάλυψε τους Βατοπαιδινούς, σου λέει ο κόσμος "ώπα εσύ δε μας κάνεις, πάμε γι' άλλα". Και ανέβασε τον Παπανδρέου. Για τον ίδιο λόγο. Μη νομίζεις όμως ότι από δω και μπρος ο κόσμος θα βγάζει σταθερές Κυβερνήσεις για 10 και 20 χρόνια. Όχι. Κανά δυο χρόνια ο καθένας και πολλά είναι.
- Έλα ρε, ο εκλογικός νόμος τα κάνει αυτά τα τερτίπια.
- Μπα, ο εκλογικός νόμος ήταν που έχασε ο Καραμανλής τις Ευρωεκλογές; Ο εκλογικός νόμος είναι που δεν τον αφήνει να κάνει ανασχηματισμό; Που είναι πίσω στις δημοσκοπήσεις; Που δεν μπορεί να πάρει αποφάσεις; Αν έπαιρνε τις Ευρωεκλογές ο Καραμανλής θα είχε ανάγκη να σκέφτεται για εκλογές και να κινδυνεύει να χάσει την κυβέρνηση; Όχι φίλε. Αν ήταν μπροστά, θα τον σταμάταγε ο Παυλίδης; Θα τον έδιωχνε, θα έκανε εκλογές και πάλι εκεί θα ήταν. Ο κόσμος επιβάλλει τους όρους του. Άμα ο κόσμος θέλει να βγάλει Κυβέρνηση τη βγάζει. Ξέρει και τον εκλογικό νόμο και τα πάντα όλα. Αλλά σου λέει "όχι φίλε. Θα κάνεις αυτό που σου λέω κι αν δεν το κάνεις εσύ θα το κάνει κάποιος άλλος". Αλλά όλοι μιλάνε, κάνουν σχέδια, αναλύουν ενώ στην πραγματικότητα ο λαός καθορίζει τι θέλει και τι όχι. Να σου πω και κάτι άλλο;
- Για πες!
- Ο Παπανδρέου το 'χει πιάσει το μήνυμα. Δεν σου λέει για σχέδια, επανίδρυση κράτους και αρλούμπες. Σου λέει θα ' ρθω για αξιοπιστία και διαφάνεια. Ξέρει ο κόσμος τι σημαίνει ΠΑΣΟΚ και τι σημαίνει ΝουΔου, δεν μπορείς να τον κοροϊδέψεις. Αν όμως ο Παπανδρέου επιμείνει μόνο σ' αυτό, στην κάθαρση δηλαδή και το δείξει και από τώρα ενεργά, τό 'χει πάρει το ματς. Αυτό θέλει ο κόσμος αυτό είναι το μήνυμα που θέλει ν' ακούσει κι αυτά θέλει να δει. Λαμόγια να φεύγουνε!
- Και η οικονομία; Δεν ενδιαφέρεται ο κόσμος πρώτα για την τσέπη του;
- Πως, βεβαίως! Αλλά ξέρει ότι κανείς από τους δύο δεν έχει λύσεις. Και πάλι στην παραοικονομία θα καταφύγει και θα τους αφήσει να κοκορεύονται ότι κάτι κάνουν!
Ζαλίστηκα. Κάτι οι μπύρες, κάτι οι αγριοφωνάρες του μπάρμαν που στο μεταξύ είχε πωρωθεί εντελώς απ' αυτά που έλεγε έκανα να φύγω. Πήγα να τον πληρώσω.
- Άσε, μου λέει. Κερασμένα. Βρήκα μια άκρη να πάρω δάνειο και να πάρω επαγγελματική στέγη για αναψυκτήριο στα καμένα. Είναι κι επιδοτούμενο το επιτόκιο λόγω κρίσης. Μετά θα την κάνω βοσκότοπο και θα πάρω κι επιδότηση από την Ευρώπη!
Έφευγα τρεκλίζοντας. Κατάλαβα πόσο απλοϊκά αντιμετώπιζα τη θειά μου στο χωριό, το ταρίφα τις προάλλες, τον μπάρμαν.
- Στάσου, μου λέει. Πιες καμιά μπύρα ακόμη. Τις φέρνω από Βουλγαρία, είναι στην Ευρώπη τώρα κι αυτοί. Θα τις περάσω έξοδα παραστάσεως στη γυναίκα μου, που έχει την εταιρεία, εκπίπτουν κι από το φόρο και θα πάρω κι επιστροφή!
Δεν μπορούσα να ακούσω άλλο. Σκέφτηκα πόσο αθώοι είναι οι πολιτικοί μας.



Η Πολιτική Ευθύνη ως Νόμισμα Εξαγοράς του Πολιτικού Κόστους.

Σε δύο προηγούμενα άρθρα μας, με κάπως αδρό λόγο είναι η αλήθεια, περιγράψαμε τον κοινωνικό καμβά πάνω στον οποίο ξετυλίγεται το σύγχρονο πολιτικό παιχνίδι. Είναι σαφές ότι και τα δύο μεγάλα κόμματα, υπό τις παρούσες συνθήκες, ως γενική στρατηγική τους έχουν επιλέξει την ελαχιστοποίηση, για το καθένα, του πολιτικού κόστους που τους χρεώνεται είτε για πράξεις και για παραλείψεις τους είτε για το πολιτικό τους παρελθόν.
Με τη θεωρία της ελαχιστοποίησης του πολιτικού κόστους θα μπορούσαμε να εξηγήσουμε και την αδράνεια της Κυβέρνησης να προχωρήσει σε ταχύτερες και ευρύτερες κινήσεις, φοβούμενη συνέπειες από τμήματα του εκλογικού σώματος που θα εθίγοντο από αυτές αλλά και το δισταγμό της αντιπολίτευσης να "ξανοιχτεί" περισσότερο και στην κριτική της αλλά και στην παρουσίαση πιο συγκεκριμένων θέσεων.
Θα μπορούσε να αντιτείνει κανείς ότι από την πλευρά της Κυβέρνησης υπήρξαν ορισμένες επιλογές, όπως η πώληση της Ολυμπιακής ή το ασφαλιστικό νομοσχέδιο που κινούνταν στον άξονα της "χρήσιμης κι όχι ευχάριστης" πολιτικής. Διαπιστώνεται όμως ότι στην πλειονότητά τους οι εν λόγω πολιτικές είτε είχαν προεξοφληθεί από την κοινή γνώμη, είτε αποτελούσαν προϊόν πιέσεων από τις Βρυξέλλες, είτε συναντούσαν ελάσσονες αντιδράσεις από την αδυναμία συνδικαλιστικών οργάνων ή κομματικών μηχανισμών να κινητοποιήσουν ουσιαστικά κοινωνικές ομάδες ώστε να μεταβάλλουν τις κυβερνητικές αποφάσεις.
Στο χώρο της αντιπολίτευσης, ο δισταγμός στο  χειρισμό μειζόνων ζητημάτων που απασχολούν την κοινή γνώμη -πέραν της "ασφαλούς" σκανδαλολογίας- αποδείχθηκε προβληματικός, αφού το ΠΑΣΟΚ σε μια σειρά από τέτοια θέματα (άρθρο 16, ασφαλιστικό κλπ) απέτυχε αφενός να διατυπώσει ενιαία θέση αφετέρου  τείνει να επαναφέρει στο προσκήνιο τα ενεργά ρήγματα στο εσωτερικό του κόμματος. Ίσως για το ΠΑΣΟΚ - το οποίο καλείται να ανατρέψει αυτό το κλίμα στην επικείμενη ΔΕΘ - αποτελεί και τον κυριότερο λόγο που το κίνημα δεν "επιταχύνει" προς την εξουσία.
Κατόπιν και τον πρόσφατων εξελίξεων στον τομέα των φυσικών καταστροφών, στο εσωτερικό του εκλογικού σώματος είναι προφανές ότι ανακλαστικά θα λειτουργήσουν μηχανισμοί πολιτικής "κοστολόγησης". Για λόγους που άπτονται της κοινωνικής στατιστικής, το πολιτικό κόστος κατανέμεται από τους πολίτες στο σύνολο του πολιτικού συστήματος, όχι - και είναι αυτονόητο - ισομερώς,  αλλά αναλογικά και μάλιστα με "συντελεστές" πολύ πιο ενισχυμένους από εκείνους της εκλογικής δύναμης του κάθε κόμματος. Το κυβερνών κόμμα θα επωμισθεί ένα πολύ μεγάλο ποσοστό αλλά αναμφίβολα μέρος του πολιτικού κόστους θα διοχετευθεί και στα υπόλοιπα κόμματα.
Η Κυβέρνηση έχει επιλέξει -τουλάχιστον ιστορικά - να "ανταλλάσσει" το πολιτικό κόστος με την "ανάληψη της πολιτικής ευθύνης". Από τον ανασχηματισμό του Ιανουαρίου το είδαμε αυτό και μάλιστα σε άρθρο μας είχαμε επισημάνει την αναστροφή τάσης - αλλά όχι συσχετισμών - που θα επέρχετο. Στο πλαίσιο του ευρύτερου κυβερνητικού σχεδιασμού, είναι σαφές ότι ένας ανασχηματισμός ή ανάλογης εμβέλειας πολιτική κίνηση υπό τις παρούσες συνθήκες έχει "καεί". Επικοινωνιακά, θα ήταν εντελώς εσφαλμένη η χρονική σύμπτωση ανασχηματισμού και πυρκαγιών, στο βαθμό που με τον  ανασχηματισμό επιδιώκεται αλλαγή της ατζέντας, αντιστροφή του κακού κλίματος, διαμόρφωση συνθηκών "νέας εκκίνησης" ιδίως δε μετά τις ευρωεκλογές, όπου το κυβερνών κόμμα πρέπει να επιδείξει και την περίφημη "λήψη του μηνύματος". Στην περίπτωση όμως που ο Πρωθυπουργός έχει επιλέξει να οδηγήσει τη χώρα σε πρόωρες εκλογές, τότε ένας ανασχηματισμός "εξαγοράς του πολιτικού κόστους" θα είχε νόημα. Για να συγκεντρώνει όμως τέτοια χαρακτηριστικά θα πρέπει να κινηθεί σε αυτήν την κατεύθυνση και μάλιστα με πολύ έντονο τρόπο. Θεωρούμε ότι η εμμονή στο τρίπτυχο "Περιβάλλον -  Οικονομία - Κάθαρση" απαντά καλύτερα στα αιτήματα των καιρών. Η δημιουργία Υπουργείου Περιβάλλοντος και η απομάκρυνση των φθαρμένων προσώπων θα έδινε στη Νέα Δημοκρατία μια δημοσκοπική ανάσα. Δε θα σχολιάσω την οικονομία για τρεις λόγους: Πρώτον, όπως πάντα θα κρίνει το εκλογικό αποτέλεσμα, δεύτερον βρίσκεται σε εξαιρετικά κρίσιμη φάση, τρίτον  αλλαγή του Υπουργού Οικονομίας σημαίνει είτε ομολογία αποτυχίας του πυρήνα της κυβερνητικής πολιτικής είτε ανάγκη για αλλαγή αυτής. Και τα δύο δεν είναι - για διαφορετικούς λόγους - δυνατό να συμβούν στην τρέχουσα περίοδο.
Αναμένεται να δούμε αν οι πολίτες θα δεχτούν ως νόμισμα εξαγοράς του πολιτικού κόστους - για άλλη μια φορά - την ανάληψη της πολιτικής ευθύνης ή αν σε καιρούς έλλειψης ρευστότητας θα ζητήσουν πιο "σκληρό" συνάλλαγμα!

26 Αυγ 2009

Αλλαξο-blogιές!

Γύρισες από διακοπές ε; Κι εγώ. Κι έπεσες πάνω στα καμένα και στα αποκαϊδια - ξέρω πως γράφεται, δε βρίσκω τα ψιψιψόνια πάνω από το ι - που στροβιλίζονται μαύρο κομφετί γύρω από την καραναβαλίστικη χώρα μας. Πέφτεις λοιπόν κι εσύ κι εγώ, πάνω από τον κομπιούτορα να γράψεις και να διαβάσεις ειδήσεις, απόψεις, άρθρα κι άλλα παραφερνάλια που σου φέρνει με τον αραμπά της η ελληνική βερσιόν της ευρυζωνικότητας. Και λοιπόν; Περιμένεις τι; Να αλλάξει κάτι; Να διαβάσεις τη σούπερ-γουάου άποψη που θα σου κάνει κλικ και θα βγεις στις ρούγες αλαλλάζοντας "Το 'χω, το 'χω"; Όχι φίλε, λυπάμαι.
Όποιος περίμενε ότι η το ίντερνετ στην Ελλάδα θα γινόταν ο μοχλός ή το μαγικό ραβδί που θα έσπρωχνε τα μυαλά μας μπροστά, έχασε. Διαβάζω και πάλι - όπως και στις προηγούμενες πύρινες καταστροφές - πόσο εύκολα η γενική απογοήτευση, ανεξάρτητα αν διοχετεύεται από τα blog ή τα sms ή ό,τι άλλο σύγχρονο, εγκλωβίζεται και πάλι στην κουλτούρα της "πορείας". Στη διαμαρτυρία χωρίς αύριο. Στο τρίλεπτο της εικόνας του ρεπορτάζ των οκτώ. Σε μια παλιομοδίτικη και ανούσια - όπως δείχνει η πραγματικότητα - έκφραση απαρέσκειας.
Για άλλη μια φορά η γενιά μας χάνει την ουσία. χάνει την ευκαιρία να εκμεταταλλευτεί την τεχνολογία, να την κάνει τρόπο ζωής και σκέψης και λειτουργεί με όρους της 10ετίας του '80. Της καταγγελίας, της πιασάρικης φωτό, της ατάκας, της είδησης του δευτερολέπτου. Τι έκανε ο Υπουργός, τι δήλωσε ο  εκπρόσωπος, αν η σύζυγος του γενικού γραμματέα έχασε στην πόκα τρεις μισθούς (όχι δικούς σου, μεγαλύτερους μην ταράζεσε!) Ενίοτε και της φωναχτής αντίδρασης, που άλλους τους κάνει να τρέχουν προς το μέρος εκείνου που φωνάζει κι άλλους τους κάνει να κλέινουν τ' αυτιά τους. Τι μας λείπει;
Τα blogs της άποψης. Της συλλογικής και συγκροτημένης πρότασης. Της έξυπνης ιδέας που θα γίνει κύμα, θα γίνει πρόταση και θα τη δούμε να γίνεται πράξη. Τι να το κάνω εγώ να βάλω το μαύρο μου  t-shirt για να πιω καφέ στα starbucks στο Σύνταγμα;  Ν' ακούσω για "αστικές φωτιές" και "περιαστικά δάση", πομφόλυγες για κείνους που αύριο θα εξαργυρώσουν τη δική μου ντεκορίστικη παρουσία με μια θέση στη Βουλή, στην Ευρωβουλή ή στην "Επιτροπή για την Εποπτεία της Διάσωσης της Κυανέρυθρης Χαλέπιου Πεύκης". Γιατί μη μου πεις ότι δε θα γίνει μια επιτροπούλα, ένας οργανισμούλης κάτι τελος πάντων μετά την καταστροφή της Αττικής, δε θα σε πιστέψω!
Να διατυπώσουμε μια σοβαρή πρόταση μπορούμε όσοι έχουμε αλλάξει από τρία πληκτρολόγια και πάνω, γράφοντας για το πόσο σπουδαία είναι η τελευταία αναβάθμιση του firefox, ή όσοι έχουμε πρήξει τον κοσμάκη με τη σημασία να μείνουμε ανώνυμοι; Σιγά τα ωά! Και η θειά μου στο χωριό, ανώνυμη είναι και τα χώνει όπου σταθεί. Να της πω ότι είναι blogέρισσα; Θα με κράξει.
Που είναι τα πολιτικά blog; Που είναι οι προτάσεις τους; Πως τις προωθούν στους πολιτικούς φορείς, στα κόμματα, στην κοινωνία των πολιτών; Τι να την κάνω εγώ τη φωτογραφία του κάθε πολιτικού με μαγιώ να τρώει τσιπούρες; Τι με νοιάζει αν βγάζει τα σκούπίδια του από το βράδυ και δεν κάνει αναύκλωση στα κουτιά από τα πούρα; Προτάσεις έχω; Πόσοι πολιτικοί με διαβάζουν κάθε πρωί για να "τσιμπήσουν" ιδέες, απόψεις, να "τρομάξουν" αν θέλεις στη σκέψη ότι απέναντί τους έχουν μια κοινότητα σκεπτόμενη, ώριμη όχι ωρυόμενη; Να σε πάω κι ένα βηματάκι παραπέρα ή θα σε ξενερώσω; Να σε πάω. Την ανωνυμία δεν πρέπει να τη διεκδικήσω για να τη "γλυτώνω" όταν τα χώνω ανώνυμα σε επώνυμους. Η ανωνυμία μου είναι το επιχείρημά μου για ανιδιοτέλεια. Για να αποδείκνύω ότι αυτά που λέω, αυτά που καταθέτω ως άποψη δεν αποσκοπούν να με κάνουν τον 500στό σύμβουλο στο κόμμα, στο πολιτικό γραφείο, στο μεγαλοκάναλο.
Προς το παρόν, με τις αλλαξο-blogιές μας, το μόνο που καταφέραμε είναι να είμαστε μια κοινότητα καταγγελτική, αβαρής και αβαθής. Άοσμη και άγευστη. Χωρίς θέσεις συγκροτημένες, εξάρτημα και παρακολούθημα των mainstream πολιτικών, κομμάτων και ΜΜΕ. Παίζουμε με τους δικούς τους κανόνες, της απολίτικης φωνασκίας ή στην καλύτερη, της παλιομοδίτικης πολιτικάντικης σαχλαμάρας. 


 


25 Αυγ 2009

Το Πρελούδιο μιας Κοινωνίας που Αλλάζει.

Ξεκίνησα να γράφω αυτό το άρθρο για να σου πω πόσο βαθιά είναι συσχετισμένη η χωροταξική οργάνωση με την κοινωνία. Πόσο καλά καταλαβαίνεις μια χώρα ή ένα τόπο από τον τρόπο που τα σπίτια των ανθρώπων, οι δουλειές τους, οι χώροι που ψυχαγωγούνται είναι απλωμένοι και οργανωμένοι.  Πόσο  καλά συνυπάρχουν με το περιβάλλον ή πόσο το αντιπαλεύουν. Αν κοιτάξεις την Ελλάδα από ψηλά δεν είναι ανάγκη να μελετήσεις την ιστορία της, ούτε να συναντηθείς με τους σύγχρονους κατοίκους της για να ψυχανεμιστείς το "είναι" της. Η άναρχη δόμηση, τα καμένα, οι τσιμεντουπόλεις, η έλλειψη αισθητικής πνίγουν τα μνημεία, το φυσικό πλούτο, το κάλος και την αρμονία που απλόχερα μοιράστηκε και τόσο ανόητα σπαταλήθηκε. Όμως δε θα σου γράψω γι' αυτό.
Θέλω να σου πω ότι η χώρα μας αλλάζει. Οι μείζονες φυσικές καταστροφές στα δάση δεν αφορούν σε μια γενιά. Αυτό μπορεί να αφορά σε άλλου είδους δυστυχήματα. Σε πλημμύρες, σε κατολισθήσεις σε ό,τι τέλος πάντων είναι θλιβερό αλλά χρονικά περιορισμένο. Μετά και την τελευταία καταστροφή στην Αττική, στην Εύβοια και στη Βοιωτία μπορούμε να πούμε ότι διαμορφώθηκε μια καινούρια κατάσταση. Ας τα πάρουμε όμως ένα-ένα τα πράγματα.

Η καταστροφή στο κλίμα και στο περιβάλλον είναι τεράστια αλλά νομίζω ότι θα τα ακούσεις πιο καλά από τους ειδικούς. Εγώ θα σου πω για τη ζημιά που γίνεται στους ανθρώπους και στον τρόπο σκέψης τους. Για τη ζημιά που γίνεται στον πυρήνα της κοινωνικής και εθνικής μας συνοχής.
Δυο είναι τα προβλήματα που με απασχολούν μετά από όλη αυτή τη θλιβερή ιστορία:

Πρώτον το γεγονός ότι έχει αναπτυχθεί ένας ιδιότυπος ατομισμός, ένας εκτός λογικής διαχωρισμός  ή αφορισμός αν θέλετε μεταξύ της στενά νοούμενης ατομικής ιδιοκτησίας και του περιβάλλοντος χώρου που λειτουργεί αυτή. Τόσο σε επίπεδο επικοινωνιακής πολιτικής- ας θυμηθούμε τις σχετικές δηλώσεις του Πρωθυπουργού- όσο και σε προσωπικό ανθρώπινο επίπεδο, αυτές τις μέρες γίναμε μάρτυρες μιας προσπάθειας να "σωθεί η περιουσία" των πολιτών ερήμην της διάσωσης του περιβάλλοντος χώρου αυτής της ιδιοκτησίας. Σαν αυτά τα δυο να μην έχουν μια φυσική συνοχή και συνέχεια. Είδαμε πολίτες να περιορίζονται στη διάσωση της περιουσίας τους, διαχωρίζοντάς τη νοητά από την περιβάλλουσα δασική κοινή τους -και κοινή μας- "ιδιοκτησία". Ακόμη κι αν δεχτούμε, ως υπόθεση εργασίας, την διάθεση κάποιων να "οικοπεδοποιήσουν" δασικές εκτάσεις ή να τις χρησιμοποιήσουν ως εμπορικές ή επιχειρηματικές εκμεταλλεύσεις, αυτό προϋποθέτει την ύπαρξη πρόθεσης αριθμού συμπολιτών μας να κατοικήσουν, να εργαστούν ή να ψυχαγωγηθούν σε χώρους "κεχωρισμένους" και αυστηρά διακριτούς. Σε χώρους όπου η όποια δραστηριότητα δεν θα δικτυώνεται και δεν θα συν-λειτουργεί με τον περιβάλλοντα χώρο. Δεν αντιλαμβανόμαστε πλέον ως μέρος της περιουσίας μας - υπό την ευρύτερη έννοια - το φυσικό περιβάλλον  εντός του  οποίου υπάρχει η ατομική μας ιδιοκτησία. Αδυνατούμε ακόμη και να συλλάβουμε ως προστιθέμενη αξία - από την οικονομική της πλευρά- αυτή την έννοια. Λειτουργούμε, ως πολίτες και ως κοινωνικό σύνολο, στο στενό πλαίσιο των λίγων ή περισσότερων τετραγωνικών που μας αναλογούν "συμβολαιογραφικά". Η αδυναμία μας να λειτουργήσουμε, σε μια κατ' εξοχήν δικτυακή εποχή, ως δίκτυο πολιτών ή ως κοινωνικό δίκτυο μας κάνει τρομερά ευάλωτους, αφού δρούμε ως μονάδες και δεν αποκρινόμαστε ως σύνολο.  Ευάλωτους σε φυσικές καταστροφές αλλά κυρίως ευάλωτους σε "επιθέσεις" πολιτικής ή άλλης "συνδιαλλαγής". Θυμίζω το περίφημο "τριχίλιαρο" του 2007. Απότοκα αυτής της αντίληψης, της κατακερμάτισης του κοινωνικού και κατά συνέπεια οικονομικού, ιστού ήταν ό,τι αντιμετωπίσαμε και καταγράψαμε ως έλλειψη συντονισμού, αδυναμία πρόληψης και εν τέλει η καταστροφή του δασικού πλούτου. Αυτός ο ιδιότυπος ατομισμός είναι που λειτουργεί ακόμη και σε επίπεδο ομαδικής δραστηριότητας. Διακριτές ομάδες - οργανωμένες, δημόσιες ή ιδιωτικές - αρνούνται ή αδυνατούν να συνεργαστούν η μια με την άλλη περιχαρακωμένες γύρω από τα στενά τους κεκτημένα, πραγματικά ή ιδεατά. Δες το ευρύτερα: οι ομάδες των εθελοντών δασοπυρόσβεσης δεν μπορούσαν να συνεργαστούν με τις δημόσιες αρχές, οι διάφοροι κοινοτάρχες μεταξύ τους, οι αστυνομικές με τις πυροσβεστικές αρχές με αποτέλεσμα τη σύλληψη του πιλότου-δασοπυροσβέστη. Ο κατάλογος είναι ατέλειωτος, ο κοινός παρονομαστής ένας: αυτοκαταστροφικός ατομισμός. Δε δέχομαι ότι όλοι οι διοικούντες, οι πολίτες, οι εθελοντές ή οι με οποιοδήποτε τρόπο εμπλεκόμενοι - ορατοί και αόρατοι -  μαστίζονταν από άγνοια, δόλο, πολιτική ανευθυνότητα ή επέδειξαν αμέλεια. Αν εξετάσουμε κάθε περίπτωση ξεχωριστά θα αντιληφθούμε ότι σε πολύ μικρό ποσοστό ο καθένας από το πόστο του δεν έδωσε ό,τι καλύτερο μπορούσε να δώσει ανάλογα με τις περιστάσεις και την ικανότητά του. Απλώς, το συνολικό αποτέλεσμα ήταν φτωχό εξαιτίας του "άοσμου και άγευστου" δηλητηρίου του νεοελληνικού ατομισμού. Σε στενό προσωπικό ή σε λίγο ευρύτερο ομαδικό επίπεδο. Αν θα έπρεπε να το θέσω πιο συνοπτικά, πρέπει να θυμηθώ μια παλαιότερη "πιασάρικη" ατάκα: "Ο Ολυμπιακός και το Αιγάλεω να κερδίζουν, και όλοι οι άλλοι...να...".

Το δεύτερο που με απασχολεί έντονα είναι ο αυξανόμενος "κρατισμός". Όλοι και όλα περιστρέφονται, αναφέρονται, αρχίζουν και τελειώνουν γύρω από ένα απροσδιόριστο και ασαφές "Κράτος". Η συλλογική μας νοημοσύνη αδρανεί να σκεφτεί, να υπολογίσει και να  δράσει, όντας σαν ναρκωμένη, αφήνοντας τη λύση οποιουδήποτε προβλήματος -πιθανού και απίθανου - στο  "Κράτος", για να το επικρίνει όμως αργότερα, φορτώνοντας του  ακόμη και τις τύψεις για μια συντελεσθείσα καταστροφή.  Το περίφημο κεντρικό μας "Κράτος", (δεχόμαστε να) μας μορφώνει, μας διορίζει, μας θεραπεύει, μας μισθοδοτεί, μας συνταξιοδοτεί, μας χωροθετεί, με ελλειμματική ποιότητα και συνήθως με κομματική σκοπιμότητα, ενώ αρνούμαστε να συμπληρώσουμε το έλλειμμα με τη δική μας προσπάθεια ή γιατί όχι με τη δική μας αντίληψη των πραγμάτων. Δεν είδα -για παράδειγμα - προληπτικά νοικιασμένα από πολίτες, από ομάδες πολιτών, από συλλόγους, ή ακόμη και από Μονές ή άλλα ιδρύματα, πυροσβεστικά μέσα. Αντίθετα, είδα πολλές ετερόκλητες κρατικές αρχές να δρουν, ερήμην της κοινωνίας των πολιτών. Δεν είναι κακό, αυτό κάνει κάθε "Κράτος". Το πρόβλημα ξεκινάει από τη στιγμή που οι πολίτες "παραδοθούν"  στην κρατική και κατ' επέκταση στην κομματική, τοπική ή ευρύτερη, βούληση. Δεν επαναλαμβάνω το τετριμμένο "μην τα περιμένεις όλα από την πολιτεία". Αναφέρομαι σε μια βαθύτερη αντίληψη που επικρατεί όλο και πιο έντονα στους πολίτες, ότι η κεντρική εξουσία αφενός μπορεί και αφετέρου θέλει να μας επιλύσει οποιοδήποτε πρόβλημα.  Ακόμη και να μας πει αν έχουμε απλό συνάχι ή γρίπη των χοίρων, των πτηνών ή των ιγκουάνα! Θυμάμαι εδώ κάτι άσχετο: ακόμη και στις ταραχές του περασμένου Δεκέμβρη, οι πιτσιρικάδες που διαμαρτύρονταν ήθελαν -λέει - καλύτερη εκπαίδευση από το "Κράτος" και σίγουρη επαγγελματική αποκατάσταση, προφανώς σε αντίτιμο της καλύτερης εκπαίδευσης(!), πάλι από το περίφημο "Κράτος"! Κατ' αναλογία το ίδιο συνέβη και στην πρόσφατη πύρινη καταστροφή: Το "Κράτος" αποφάσισε, σχεδίασε, έδρασε, έθεσε προτεραιότητες και ακόμη συνεχάρη, εκρίθη και κατεκρίθη. Και ευρέθη τελικώς ένοχο, ή αθώο, ό,τι προτιμάτε! Ή μάλλον, ό,τι κι αν προτιμάτε το "Κράτος" θα είναι εκεί, αλλάζοντας κομματικό χρώμα, προστατεύοντας τη δική του - απαραίτητη - ύπαρξη αλλά εσείς θα εξακολουθείτε να απολαμβάνετε ελλειμματικές υπηρεσίες όσο πιστεύετε - με μια επίμονη, ακατανόητη και ολίγον μεταφυσική πίστη - ότι σε κάποιο σημείο στο απώτερο, άγνωστο, μέλλον θα καλύψει το έλλειμμά του. Δεν επαναφέρω το δίλημμα κρατική υπηρεσία ή ιδιωτική πρωτοβουλία, ώστε να προλάβω ανούσια αντιπαράθεση. Υπογραμμίζω το αναπάντητο ερώτημα, για τα ελληνικά πράγματα: τοπικές κοινωνίες των πολιτών ή κεντρική και εν πολλοίς κομματική εξουσία; Στους πολίτες θα συμπεριλάβω - υπό την ευρεία έννοια - και τις επιχειρήσεις και τους οικονομικά ισχυρούς. Στην παραδοξολογία του κρατισμού, ακόμη και κερδοφόρες επιχειρήσεις ή κραταιοί οικονομικά συμπατριώτες μας αρνούνται ή αδρανούν να προστατεύσουν τα δικά τους συμφέροντα, παραδομένοι κι αυτοί στη γλυκερή σκέψη ενός "Κράτους-ψευτοπαλίκαρου" που θα σκοτώσει δράκους και θα σβήσει φωτιές!

Ατομισμός και κρατισμός. Τα βγάζω από τα εισαγωγικά γιατί βαρέθηκα να τα κρύβω και γιατί και η ελληνική κοινωνία τα υιοθέτησε πλήρως. Αν ακούγονται αντιφατικά, δεν ξέρω πως αλλιώς να τα ονομάσω. Πάνω σε αυτούς τους δύο πυλώνες η ελληνική κοινωνία μεταλλάσσεται από συνεκτικό και πολιτισμικά διακριτό ιστορικό ιδιότυπο σε ένα κατακερματισμένο και, συναθροιζόμενα, αδύναμο  και ευάλωτο σύνολο. Ο ανορθολογικός αφορισμός από το σύνολο και η πρόσδεση στο κεντρικό γραφειοκρατικό κράτος, κατακλύζουν ολοένα και βαθύτερα τα κοινωνικά στρώματα, αναπαράγουν το πολιτικό σύστημα, όντας τα αίτια αδυναμίας της κοινωνίας να ανταποκριθεί υγιώς στα μείζονα προβλήματα και να επιβάλλει τη δική της ατζέντα στους κυβερνώντες, στα κόμματα και στη δημόσια συζήτηση γιατί πολύ απλά η κοινωνία μας δεν έχει ατζέντα. Έχει μικρές, εύκολα ικανοποιούμενες ανάγκες - ένα μικρό σπιτάκι (αυθαίρετο), ένα τοπικό Πανεπιστημιάκι, μια δημόσια θεσούλα (με μέσον), ένα αυτοκινητάκι (μετά από απόσυρση), ένα τακτοποιημένο ημιυπαίθριο( όχι νομιμοποιηθέντα), λίγα ευρώ για ένα τοπικό πανηγύρι- γι' αυτό και είναι αδύναμη, ευάλωτη και κατά περίπτωση χειραγωγούμενη. Γι' αυτό και  εξακολουθεί να παράγει ήρωες σε μια εποχή τεχνοκρατών. Με μικρές απαιτήσεις, με λίγα διατιθέμενα μέσα, ο "ήρωας πυροσβέστης/αεροπόρος/εθελοντής" θα διακριθεί, γιατί αν υπήρχαν τα μέσα, η πρόληψη η οργάνωση, η δραστήρια τοπική κοινωνία, οι πραγματικά ενεργοί πολίτες πολύ απλά δεν θα χρειαζόντουσαν οι ήρωες σε τέτοιες περιστάσεις. Αν ικανοποιήσει κανείς τις - μικρές - της ανάγκες, η κοινωνία μας τον ερωτεύεται. Ενίοτε τον παντρεύεται κιόλας! Πάντως σε καμιά περίπτωση δεν τον χωρίζει. Εσείς ποιον προτιμάτε; Καραμανλή ή Παπανδρέου;



23 Αυγ 2009

Ποιο Σενάριο Κάηκε στο Μαραθώνα;

Η πύρινη λαίλαπα στη Βορειοανατολική Αττική, ως πολιτικό γεγονός, συμβάλλει στη δημιουργία των απαραίτητων συνθηκών ώστε να εστιασθεί η τρέχουσα αντιπαράθεση των δύο μεγάλων κομμάτων και κατά συνέπεια να ωθήσει τα πράγματα προς την κατεύθυνση των πρόωρων εκλογών. Είναι σαφές ότι η "δραματοποίηση" ευνοεί την ένταση και η κορύφωσή της εμπεριέχει δυναμικό εκλογικής αναμέτρησης. Κάθε άλλη κίνηση από την πλευρά της Κυβέρνησης απαξιώνεται μέσα σε ένα τόσο οξυμένο σκηνικό ενώ οι δομικές αδυναμίες του ευρύτερου πολιτικού συστήματος δεν επιτρέπουν θεσμική απόκριση βραχυπρόθεσμα.
Η επιτάχυνση των εξελίξεων στο πεδίο του πολιτικού χρόνου καθώς και ο χώρος της πολιτικής σύγκρουσης Κυβέρνησης και αντιπολίτευσης οριοθετούνται άμεσα και περιορίζονται ασφυκτικά, ώστε συνολικά να διαφαίνεται σχεδόν αδύνατη η αναβολή μιας εκλογικής αναμέτρησης. Η εμφάνιση τόσο του Πρωθυπουργού όσο και του αρχηγού της αξιωματικής αντιπολίτευσης στη Θεσσαλονίκη μάλλον θα πραγματοποιηθούν προκηρυχθέντων των πρόωρων εκλογών, ώστε να αποφευχθεί η ανάλωση πολιτικού κεφαλαίου σε ετεροβαρή ζητήματα.
Η αποτύπωση στη συλλογική μνήμη παρόμοιων γεγονότων από το 2007 δρα καταλυτικά στην αναγκαιότητα από πλευράς Κυβέρνησης της άμεσης προσφυγής σε εκλογές προκειμένου να απομονωθούν και να διασωθούν συγκεκριμένες και επιλεκτικές γνωστικές εγχαράξεις στο συλλογικά ασυνείδητο, ενώ σε διαφορετική περίπτωση η διοχέτευση και ενσωμάτωση στο πολιτικό θυμικό αρνητικών συναισθησιών θα καταστήσει επόμενες αλλά μεσομακροπρόθεσμες κυβερνητικές επιλογές άκρως αναποτελεσματικές. 
Βεβαίως το αποτέλεσμα μιας εσπευσμένης εκλογικής αναμέτρησης θα εξαρτηθεί τόσο από την παρελθοντική ηχώ της χρονικής συγκυρίας που βιώνει το πολιτικό σύστημα όσο και από το βαθμό διάχυσης των τρέχοντος στίγματος. Μια πιθανή διακλάδωση του σεναρίου θα ήταν η επανάληψη της εκλογικής διαδικασίας εξαιτίας της αδυναμίας συγκρότησης αυτοδύναμης Κυβέρνησης, εξέλιξη συμβατή με τη γενικότερη υφή του πολιτικού, κοινωνικού και οικονομικού γίγνεσθαι  και με απόδοση του σχετικού πλεονεκτήματος στο κόμμα που θα συγκεντρώσει τη σχετική πλειοψηφία, έστω και με βραχεία κεφαλή.
Αναμφίβολα, η δεδομένη ανασφάλεια και κατά συνέπεια η έντονη ζύμωση που θα παρακολουθεί το πολιτικό σύστημα θα εξακολουθήσει ούτως ή άλλως μέχρι το Μάρτιο του 2010, γεγονός που μεθερμηνεύεται σε εκτόνωση της σωρευμένης πολιτικής ενέργειας στην προεκλογική περίοδο που θα προηγηθεί των -εκτιμώμενων- πρόωρων εκλογών.
Σχετικά με το επίπεδο της αντιπαράθεσης, δεν αναμένεται να αναπαραχθεί το μοντέλο των αναμετρήσεων του πρόσφατου παρελθόντος όπου τονίσθηκαν χαρακτηριστικά πολιτικής αβρότητας και ρητορικής μετριοπάθειας. Το συνολικό διακύβευμα κρίνεται ως υψηλής αξίας και ως εκ τούτου θα εμπλέξει στοιχεία έως και προσωπικής αντιπαράθεσης.
Συμπερασματικά, στο Μαραθώνα κάηκε οτιδήποτε άλλο εκτός από το σενάριο των πρόωρων εκλογών. Ας το παρακολουθήσουμε.


20 Αυγ 2009

Εκλογολάγνοι, Ανασχηματισμικοί, Τιποτάκηδες και Γκαλοπιστές: Ο Χρόνος σας Μετράει από Τώρα!

Το κατάλαβα πολύ αργά. Η μεγαλύτερη κοινότητα πολιτικών αναλυτών, η πιο θαυμαστή κατανεμημένη πολιτική νοημοσύνη σε εκατοντάδες μονάδες σκέψης δεν είναι άλλη από τη συμπαθέστατη τάξη των οδηγών ταξί! Σου φαίνεται απίστευτο; Κι όμως, για σκέψου το καλύτερα. Ώρες ατέλειωτες ακούνε ραδιόφωνο, διαβάζουν εφημερίδα στην πιάτσα, μιλάνε με δεκάδες ανθρώπους από όλες τις κοινωνικές τάξεις. Ζούνε κυριολεκτικά το ρυθμό της πόλης με τις απεργίες, τις πορείες και τα επεισόδια και βιώνουν καθημερινά την οικονομική κρίση πληρώνοντας πρώτοι και καλύτεροι τις ανατιμήσεις στα καύσιμα. Δε θα βρεις καλύτερη δεξαμενή πολιτικής σκέψης από την "κίτρινη φυλή"!
- Ο Καραμανλής δεν θα πάει για εκλογές! Θα κάνει ανασχηματισμό και θα φέρει πίσω τον Τατούλη, για να διώξει μετά τον Παυλίδη.
Μου το πέταξε έτσι ξεκάρφωτα ο ταξιτζής, ενώ το ραδιόφωνο έπαιζε τις "αποκλειστικές", ως συνήθως, πληροφορίες του δαιμόνιου ρεπόρτερ για πρόωρες εκλογές το Σεπτέμβρη. Ανέπνευσα το "άρωμα Ελλάδας" από το τρίτο τσιγάρο που έκανε ο οδηγός μέσα στο αυτοκίνητο και κοίταξα αμήχανα τον άγνωστο συνεπιβάτη μου που ήδη είχε απομονωθεί στον κόσμο του iPod. Ελπίζω να άκουγε ρέγγε, ώστε να απολαμβάνει ολοκληρωμένη την εμπειρία του τζαμαϊκανού εθίμου της "διπλής κούρσας" των αθηναϊκών ταξί.
- Δε γίνονται αυτά ρε φίλε, του είπα, έτσι για να πιάσω κουβέντα και μήπως μ' αυτόν τον τρόπο απέφευγα να εκτεθώ σε άγνωστους μουσικούς δρόμους της Ανατολής από μια πιθανή αλλαγή σταθμού στο "πιονεράκι" του θεριακλή οδηγού.
-Μωρέ γίνονται και παραγίνονται, μου λέει. Γιατί, πιστεύεις ότι ο Καραμανλής θα πάει για εκλογές για να τις χάσει; Άκου με που σου λέω. Μούφα είναι όλα τούτα που ακούς από τα κανάλια, όλοι αυτοί οι χαραμοφάηδες από τις εκλογές ζούνε. Συνεντεύξεις και κόντρα συζητήσεις και ντιμπέιτ και δώστου πάλι απ' την αρχή, σε δουλειά να βρισκόμαστε, δηλαδή. Ο Καραμανλής θα κάνει τα πάντα για να αποφύγει τις εκλογές. Σιγά μην ακούσει τους εκλογολάγνους!
Με άφησε κάγκελο ο ταξιτζής! Εκλογολάγνοι! Καιρό είχα να τ' ακούσω αυτό.
- Δηλαδή εσύ τι βλέπεις, τον ρωτάω καθώς πέρναγε το δεύτερο πορτοκαλί της Πανεπιστημίου.
-Κοίτα να δεις, μου λέει, εγώ είμαι από μικρό παιδί στο κόμμα. Δεξιός από κούνια. Ο κόσμος έχει πικραθεί πολύ από τον Καραμανλή. Και θέλει χρόνο για να συνέλθει και να σκεφτεί. Και θέλει να δει και πράματα να γίνονται. Να μας πει θα κάνω τούτο κι εκείνο και να βάλει δυο-τρεις ανθρώπους καθαρούς να τα κάνουν. Έτσι και κάνει τώρα εκλογές, το κόμμα θα εισπράξει τόσο φούμο που θα κάνει χρόνια να ξαναδεί θεού πρόσωπο. Μ' αυτά τα τερτίπια δε μασάμε. Τι θα πει δηλαδή τα πήρε ο ένας και δεν τα πήρε ο άλλος και να κάνουμε πρόωρες να μας πιάσει και καλά στον ύπνο και μπούρδες. Για να στείλει σπίτι τους κανά δυο απ' αυτούς που κάνανε λαμογιές να δεις πως γίνεται η δουλειά.
-Άσε ρε μεγάλε, δεν παίζει! 151 βουλευτές έχει, ποιον να διώξει; Θα πέσει η Κυβέρνηση έτσι κι αλλιώς.
Ο τύπος με το iPod αποφάσισε να κάνει το ταξί μας δελτίο των οκτώ!
-Ανασχηματισμό θα κάνει για να τακτοποιήσει τους καραμανλικούς που μείνανε χωρίς υπουργικό πόστο και μετά θα κάνει εκλογές για να παραδώσει στο Γιώργο, κι έτσι η Ντόρα να μη δει εξουσία ούτε τον άλλο αιώνα, ξανάπε ο τύπος που πλέον δεν είχε το iPod αλλά κράδαινε στα χέρια μια πρωινή εφημερίδα με πρωτοσέλιδο σεναρίων ανασχηματισμού. Θα φτιάξει και τις λίστες για τις εκλογές για να βάλει μόνο δικούς του μέσα, αφού έτσι κι αλλιώς θα τις χάσει και θα κάνει την αντιπολίτευση με καμιά εβδομηνταριά βουλευτές. Κατάλαβες; συνέχισε με μεγαλύτερο ενθουσιασμό ο συνεπιβάτης μου.
-Μπα! Ανασχηματισμικός μου είσαι; ρώτησε ο οδηγός.
Φαίνεται ότι ο ταξιτζής είχε εντρυφήσει στην ονοματολογία. Γέλασα με την απίστευτη λεξοπλαστική του ικανότητα και προσπάθησα να μπω στο παιχνίδι:
-Εγώ πιστεύω ότι τελικά μάλλον δε θα κάνει τίποτα. Εγώ είμαι με τους τιποτάκηδες, καταλάβατε; Άντε να αλλάξει κανά Υπουργό έτσι για τα μάτια του κόσμου, κυρίως του κόμματος και αυτό είναι όλο. Κι από κει και πέρα ό,τι βρέξει ας κατεβάσει, είπα.
Αυτό το "τιποτάκηδες" έκανε τον ταξιτζή να πατήσει τα φρένα του τόσο απότομα που βρέθηκα να μαζεύω τα ψιλά από το παρμπρίζ του αυτοκινήτου.
-Καλό ήταν αυτό! Πως το πες; Τιποτάκηδες; Καλά ε δεν υπάρχει!
Λες και τα άλλα που είπε υπάρχουνε. Τέλος πάντων. Στο ραδιόφωνο τώρα έπαιζε το "σήριαλ Κοροβέση".
-Αυτό πάλι πως το 'χετε; Μας ρώτησε ο συν-αναλυτής, πλέον, συνεπιβάτης.
-Άσε θα σου πω εγώ, με πρόλαβε το ταξιτζής. Οι γκαλοπιστές πετάνε "δολώματα" για να μετρήσουνε αντιδράσεις. Μου το 'χε ψιθυρίσει ένας από δαύτους που τον είχα πάρει κούρσα. Μην τσιμπάς. Απλά λέει ότι το καλοκαίρι τέλειωσε και το παιχνίδι ξεκίνησε.
-Α! Καλό! Ενθουσιάστηκε ο άλλος.
-Σταμάτα, κατεβαίνω εδώ, πρόλαβα να πω και στο μεταξύ είχα ξεραθεί στα γέλια! Ο ταρίφας είχε απάντηση για όλα!
-Μεταξύ τους τα λένε και μεις τρελαινόμαστε! Πρόλαβε να μου φωνάξει ο οδηγός φεύγοντας από το ανοιχτό παράθυρο.





12 Αυγ 2009

Τι θα Δείξουν οι Δημοσκοπήσεις πριν τη ΔΕΘ;

Κι ενώ η συσσώρευση ενέργειας στο πολιτικό σκηνικό συνεχίζεται, τροφοδοτούμενη μονομερώς κατά μείζονα λόγο από την Κυβέρνηση, στο επικοινωνιακό πεδίο και από την οικονομική κρίση στον καμβά της πραγματικότητας, οι πάντες δείχνουν να αναμένουν τα μηνύματα των επόμενων δημοσκοπήσεων προκειμένου να χαράξουν τη στρατηγική τους για το "περίεργο" Φθινόπωρο που πλησιάζει. Τα διλήμματα προ των πολιτών έχουν τεθεί με το γνωστό τετριμμένο και παραδοσιακό για την ελληνική πολιτική σκηνή, μοτίβο: "ανασχηματισμός ή εκλογές;", "υπευθυνότητα ή ανευθυνότητα;", "εκλογές και αλλαγή πολιτικής ή πολιτική σταθερότητα με τα ίδια, φθαρμένα, πρόσωπα;" και εν τέλει 'ΝΔ ή ΠΑΣΟΚ;", "Καραμανλής ή Παπανδρέου;". Το πολιτικό μας σύστημα εμμένει στην χαρακτηριστική του ακινησία λόγων, έργων και ιδεών. Τα κόμματα της ελάσσονας αντιπολίτευσης σχολιάζουν την επικοινωνιακή επικαιρότητα που δημιουργούν οι μονομάχοι της εξουσίας και συντελούν κι αυτά με τη σειρά τους στη συνολική αναπαραγωγή της πολιτικής ακινησίας.
Στην πραγματικότητα λοιπόν, έχουμε ένα "παραδοσιακό" πολιτικό σύστημα, το οποίο ανεξαρτήτως συνθηκών -οικονομικής κρίσης, οικολογικής κρίσης, εμφάνισης φαινομένων έντονης διαφθοράς,έντασης στο Αιγαίο ή ό,τι άλλο ενσκήψει - ανταποκρίνεται με απλή αντιγραφή του εαυτού του. Αυτό το φαινόμενο συνιστά και το κεντρικό πολιτικό μας πρόβλημα: οι λύσεις και τα διλήμματα που τίθενται στην κρίση του εκλογικού σώματος κινούνται στο δικό τους εξαιρετικά περιορισμένο ορίζοντα γεγονότων. Η απάντηση του εγχώριου πολιτικού συστήματος στα σύγχρονα αλλά και στα παλαιότερα ζητήματα που μας απασχολούσαν εξακολουθεί να κινείται στο μονότονο δίπολο: "Καραμανλής ή Παπανδρέου;", "ΝΔ ή ΠΑΣΟΚ;".
Ο αυτοπεριορισμός της ελευθερίας του πολιτικού μας συστήματος και η αδυναμία του να παράγει καινούρια πολιτικά εργαλεία ώστε να αντιμετωπίσει επαρκώς τις προκλήσεις της εποχής, προσδιορίζει και το πλαίσιο στο οποίο αναμένεται να κινηθούν οι τρέχουσες δημοσκοπικές τάσεις. Με συστημικές πρακτικές, το επικοινωνιακό πρόβλημα της Κυβέρνησης δεν πρόκειται να επιλυθεί. Παροχολογία, επαναφορά στην ατζέντα της καθημερινότητας του πολίτη, ανασχηματισμός κομματικών στελεχών και παρόμοιες επιλογές δεν είναι ικανές να αναστρέψουν τις τάσεις που διαμορφώθηκαν στο εκλογικό σώμα. Μπορούν να δώσουν μια παραπλανητική εικόνα στο πεδίο των ποιοτικών χαρακτηριστικών, σε καμιά περίπτωση όμως δεν έχουν το δυναμικό - ακριβώς επειδή κινούνται αυστηρά μέσα στα όρια του αδρανούς πολιτικού μας σκηνικού - να προκαλέσουν ουσιαστικές ανατροπές. Ομοίως, η αντιπολευτική τακτική του ΠΑΣΟΚ - με την υιοθέτηση της ρητορικής της "αντιπολίτευσης-πασπαρτού" όπου ανεξαρτήτως τι παρουσιάζει η Κυβέρνηση η αντιπολίτευση διαφωνεί μέχρι να επανέλθει στην εξουσία - δεν έχει το δυναμικό να τροφοδοτήσει το Κίνημα με την απαραίτητη πολιτική ενέργεια ώστε να αποκτήσει το momentum νίκης. Η αυτοδυναμία δεν είναι καθόλου βέβαιη και μαζί με αυτήν και η εσωτερική και λειτουργική ενότητα του ΠΑΣΟΚ.
Αναμένουμε λοιπόν να δούμε τις ίδιες τάσεις που αποτυπώθηκαν στις Ευρωεκλογές, με μικρές παραλλαγές προσαρμοσμένες στην τρέχουσα επικαιρότητα, αφού μέχρι τώρα το σύστημα απλώς αναπαρήγαγε τον εαυτό του, Το ίδιο το πρόβλημα βέβαια είναι ταυτόχρονα και η λύση του. Με τόση πολιτική ενέργεια που έχει συσσωρευθεί, ο πρώτος που θα καταφύγει σε καινοτόμες πολιτικές επιλογές, σε πρωτότυπες και χρήσιμες πολιτικές  λύσεις, ξεφεύγοντας από τα τετριμμένα διλήμματα θα είναι και εκείνος που θα κόψει πρώτος το νήμα της εξουσίας. Επανέρχεται βέβαια και πάλι το ερώτημα της ποιότητας του πολιτικού μας δυναμικού, υπό την έννοια ότι δεν έχουμε δει και τους πλέον ικανούς εκ των συμπολιτών μας να ευρίσκονται σε θέσεις εξουσίας. Αντίθετα, τόσο ο ξύλινος πολιτικός λόγος όσο και η περιορισμένης βαρύτητας πολιτική τους πράξη δεν μας αφήνουν και πολλά περιθώρια αισιοδοξίας για κάτι πραγματικά καινούριο. Είδομεν!



1 Αυγ 2009

Δυο Βεντάλιες για τον Αύγουστο!

Η όψιμη κυβερνητική κινητικότητα που μας προέκυψε κατακαλόκαιρα και ανοίγει την -πρώτη -πολιτική βεντάλια για το σχεδιασμό της Νέας Δημοκρατίας και του αρχηγού της, μας επιτρέπει να ξεκινήσουμε με ένα αντικειμενικό συμπέρασμα: ένας κύκλος δραστηριότητας της παρούσας κυβέρνησης βαίνει προς ολοκλήρωση. Δεν μπορούμε να πούμε αν οδηγεί σε εκλογές ή σε ανασχηματισμό, πάντως σε κάθε περίπτωση εφοδιάζει τον Πρωθυπουργό με ένα πολιτικό πακέτο ικανό να προβληθεί επικοινωνιακά στην επερχόμενη ΔΕΘ, σε αντίθεση με την περσινή παρουσία όπου κάθε άλλο παρά αμιγώς πολιτική ήταν η συζήτηση. Για άλλη μια φορά ο κ. Καραμανλής φαίνεται ότι έχει επιλέξει τη -χαρακτηριστική πλέον - επικοινωνιακή του στρατηγική: απεμπλοκή από τον τρέχοντα πολιτικό και τηλεοπτικό χρόνο, επιβάλλοντας στις εξελίξεις τον "καραμανλικό" χρόνο ενώ κάθε κίνηση δέχεται διπλή ερμηνεία (εκλογές, ανασχηματισμός ή τίποτα από όλα αυτά;). Στο πλαίσιο αναφοράς όπως έχει διαμορφωθεί μέχρι σήμερα, αρκετή πολιτική ενέργεια έχει σωρευθεί ώστε να εκδηλωθεί στο εγγύς μέλλον και αναφερόμαστε στην εξέλιξη των οικονομικών μεγεθών, στην εξέλιξη του -πολιτικού πλέον- ζητήματος της γρίπης καθώς και στα τεκταινόμενα σε σχέση με την εκλογή Προέδρου της Δημοκρατίας. Παράλληλα, περιφερειακές εξελίξεις, όπως η προαναγγελθείσα παραίτηση του κ. Μανώλη ή το ζήτημα της συμμετοχής ή μη συγκεκριμένων βουλευτών της Νέας Δημοκρατίας στις επόμενες εκλογικές λίστες, ενδέχεται να εξελιχθούν σε πόλους περιοσμένου ενδιαφέροντος αλλά αθροιστικά να επηρεάσουν το συνολικό τοπίο. Να προσθέσουμε εδώ ότι πτυχές του ευρύτερου πολιτικού συστήματος δεν έχουν κάνει ακόμη την εμφάνισή τους. Θα κάνει τη εμφάνισή του ένα καινούριο κόμμα; Ο πολιτικός χώρος και το πολιτικό προσωπικό υπάρχει. Η αποχή των ευρωεκλογών και μια σειρά γεγονότων -διαγραφή Τατούλη, Μανώλης, Βερελής - έχουν δημιουργήσει προϋποθέσεις εμφάνισης νέων δυνάμεων.

Η θερινή ραστώνη φαίνεται ότι επέτρεψε στη Νέα Δημοκρατία να απελευθερωθεί από τη "σκανδαλολογία", να αναπτύξει τον πολιτικό και κυβερνητικό της σχεδιασμό - χωρίς ιδιαίτερες αντιδράσεις - και μάλλον δείχνει να ξαναβρίσκει τον χαμένο της βηματισμό. Σειρά μέτρων και κινήσεων δείχνουν ότι επικοινωνιακά έχει στραφεί προς άγραν ψήφων προς τα χαμηλότερα οικονομικά στρώματα της κοινωνίας, εγκαταλείποντας τον "μεσαίο χώρο", όπως πολλάκις επισημάναμε από εδώ. Κατά τη δική μας εκτίμηση πρόκειται για ορθή τακτική. ΤΟ ερώτημα που εγείρεται είναι αν το εκλογικό σώμα "ακούει" και ανταποκρίνεται στις κινήσεις του κυβερνώντος κόμματος και αν υπάρχει ο διαθέσιμος χρόνος ώστε να εκφραστεί σε εκλογικά ποσοστά αυτή η επιλογή.

Η δεύτερη καλοκαιρινή βεντάλια έρχεται βεβαίως από το ΠΑΣΟΚ, το οποίο έχει ήδη διαπράξει ένα "κλασσικό" επικοινωνιακό σφάλμα: έχει αναδείξει - με δική του ευθύνη - κεντρικό θέμα της πολιτικής του τακτικής την πρόκληση εκλογών λόγω της Προεδρικής εκλογής, δεσμευόμενο σε μια πορεία "ανεξάρτητη" των επί μέρους εξελίξεων. Μεγάλο ρίσκο, αφού η πολιτική δεν διεξάγεται με όρους βεβαιότητας αλλά πιθανότητας, ενώ επιπλέον το ΠΑΣΟΚ δεν φαίνεται να "μέτρησε" την απήχηση μιας τέτοιας στάσης στο εκλογικό σώμα. Δεν γνωρίζουμε εάν η συγκεκριμένη επιλογή θα επηρεάσει το συσχετισμό δυνάμεων των κομμάτων εξουσίας. Είναι πιθανό να αφήσει εντελώς αδιάφορη την κοινή γνώμη και συνεπώς η διαφαινόμενη πορεία της αξιωματικής αντιπολίτευσης προς μια εκλογική νίκη να παραμείνει αδιατάρακτη. Σε κάθε περίπτωση όμως, η ανάπτυξη της δικής του πολιτικής βεντάλιας δεν γίνεται σε ένα περιβάλλον επαφής με εκλογικά και κοινωνικά διλλήματα.

Συμπερασματικά, η Νέα Δημοκρατία εμφανίζεται πιο "κυβερνητική", ενώ το ΠΑΣΟΚ πιο "προεκλογικό" στην επικοινωνιακή προσέγγιση υπό την έννοια ότι η μεν κυβέρνηση παράγει πολιτικό έργο ενώ η αξιωματική αντιπολίτευση δεν αντιπολιτεύται πλέον αλλά θεωρεί δεδομένη την κοινωνική δυσαρέσκεια και συνεπώς ασχολείται αποκλειστικά με τις επόμενες εκλογές. Σπεύδω να διεκρινίσω ότι όταν αναφερόμεθα σε "πολιτικό έργο" εδώ δεν κρίνουμε την ουσία του ζητήματος - αν δηλαδή πρόκειται για θετικό ή αρνητικό κυβερνητικό έργο - αλλά για επικοινωνιακό προφίλ. Ανάλογη διευκρίνιση ισχύει και για όσα αναφέρονται στην αξιωματική αντιπολίτευση. Πάντως, από τις αρχές του Σεπτεμβρίου θα ξέρουμε ποια τακτική θα αποδώσει για τον κάθε έναν διεκδικητή της εξουσίας.