Πολλαπλά τα μηνύματα που επιχείρησε να περάσει ο κ. Παπανδρέου από το βήμα του προγραμματικού συνεδρίου του ΠΑΣΟΚ. Έχει αντιληφθεί ότι το διττό ακροατήριό του, τόσο εντός όσο και εκτός του κινήματος, έχει ανάγκη να μάθει από αυτόν ξεκάθαρα ποια είναι η πολιτική του πλατφόρμα, ποιο είναι το πολιτικό και επικοινωνιακό του προφίλ ώστε να τοποθετηθεί αναλόγως. Γράφαμε λοιπόν σε προηγούμενα άρθρα μας, μεταξύ άλλων, δυο πράγματα που μάλλον ανταποκρίνονται στον επικοινωνιακό και πολιτικό σχεδιασμό του αρχηγού του κινήματος, όπως αυτός καταγράφηκε στην πρόσφατη ομιλία του. Πρώτον, προτίθεται να επικεντρώσει τις πολιτικές του επιθέσεις κυρίως εναντίον του προσώπου του Πρωθυπουργού: αυτός είναι ο κύριος πολιτικός αντίπαλός του και όχι το κόμμα της ΝΔ, η διαφορά στην πολιτική ατζέντα ή ό,τι άλλο. Δεύτερον, σε αυτήν την κατεύθυνση λειτουργεί στο επικοινωνιακό πεδίο η παρουσία του κ. Λαλιώτη. Οι αντιθέσεις οξύνονται και επιβάλλεται κλίμα ισχυρής πόλωσης, το οποίο δύσκολα θα μπορέσει να διαχειρισθεί μόνος του ο κ. Παπανδρέου. Πρακτικά αυτό σημαίνει ότι δεν συμβιβάζεται το ήπιο επικοινωνιακό προφίλ του αρχηγού της αξιωματικής αντιπολίτευσης με οξείς και όχι πάντοτε στο πλαίσιο της πολιτικής "ηθικής" τόνους αντιπαράθεσης.
Υπάρχει όμως μια σημαντική παράμετρος, η οποία αποτελεί μέρος ενός σημαντικού διλήμματος ενόψει μιας μακράς προεκλογικής περιόδου. Η πόλωση συσπειρώνει μεν το ΠΑΣΟΚ, προκαλεί όμως το ίδιο φαινόμενο και στους οπαδούς της ΝΔ. Οι ρηχές δεξαμενές των μικρών κομμάτων (ΛΑΟΣ, ΣΥΝ) αποστραγγίζονται τάχιστα και η αυτοδυναμία του πρώτου κόμματος γίνεται πιθανότερη. Οπότε ή ο κ. Παπανδρέου επιθυμεί τη συσπείρωση θεωρώντας ότι μπορεί οριακά να κερδίσει τις εκλογές, με ισχνή όμως πλειοψηφία, ή βοηθά, ηθελημένα ή άθελά του τη ΝΔ να επιτύχει την πολυπόθητη ισχυρή, άνω των 154 εδρών, αυτοδυναμία που επί του παρόντος έχει τεθεί εν αμφιβόλω σύμφωνα με όλες τις δημοσκοπήσεις. Κατά την άποψή μας εκείνο που συμβαίνει είναι πως το φαινόμενο πρέπει να ερμηνευθεί υπό το δεδομένο ότι ο κ. Παπανδρέου γνωρίζει πως το κόμμα του θα είναι δεύτερο. Δεν τον απασχολεί αν η ΝΔ θα έχει μικρή ή μεγαλύτερη κοινοβουλευτική πλειοψηφία. Το διακύβευμα για τον ίδιο είναι το κόμμα του. Εξερχόμενος της προεκλογικής και εκλογικής στενωπού, θα έχει να αντιμετωπίσει μια πολύ ισχυρή εσωκομματική αντιπολίτευση, την οποία από τώρα προσπαθεί να θέσει υπό έλεγχο. Η ύψωση των τόνων τόσο προς το εξωτερικό όσο και προς το εσωτερικό του κινήματος, η εμμονή στην απομάκρυνση των Κουλούρη, Παπαντωνίου (σύμβολα του Παπανδρεϊκού και εκσυγχρονιστικού μπλοκ), η πρόσκληση στο Τσοβόλα και η διατύπωση σαφών θέσεων περί επιλογής των στελεχών και των κριτηρίων βάσει των οποίων θα επιλεγούν για τις πρώτες θέσεις μιας κυβέρνησης ΠΑΣΟΚ, συντείνουν σε αυτό το ζήτημα. Το μήνυμα του αρχηγού του ΠΑΣΟΚ είναι ξεκάθαρο: η ήττα θα προέλθει από τα φθαρμένα στελέχη και αυτά πρέπει να απομακρυνθούν μετά τις εκλογές. Ο επικοινωνιακός συμβολισμός είναι προφανής: το πρόγραμμα που θα προκύψει από το συνέδριο έρχεται σε δεύτερη μοίρα σε σχέση με την παρουσία του αρχηγού.
Ας εξετάσουμε όμως το θέμα της "χείρας βοηθείας" που τείνει ο αρχηγός του ΠΑΣΟΚ προς τη ΝΔ. Αναφέραμε ότι ο κ. Παπανδρέου, με την πολωτική του τακτική προκαλεί συσπείρωση του εκλογικού σώματος, ενισχύοντας έτσι την πιθανότητα ισχυρής αυτοδυναμίας της ΝΔ. Ταυτόχρονα δε απαλλάσσει τη ΝΔ από την υποχρέωση να το κάνει η ίδια, χάνοντας έτσι τον περίφημο "μεσαίο χώρο" Ευσπλαχνία; Όχι βέβαια. Πρώτον, αναγνωρίζει ότι η ήττα είναι δεδομένη και δεν θα ήθελε να εμπλακεί σε μια συζήτηση περί εκλογικού νόμου που θα αποκάλυπτε, αναγκαστικά, αυτήν την πεποίθησή του. Το σκεπτικό είναι απλό: αν θεωρεί ότι είναι πρώτο κόμμα γιατί δεν συναινεί σε μια αλλαγή νόμου που θα ισχυροποιούσε τη νίκη του. Έτσι, προσφέρει αυτό το "δώρο" προς τη ΝΔ εφόσον και πρωτίστως εξυπηρετεί και τους δικούς του σχεδιασμούς. Δεύτερον, ωθεί τα στελέχη του να συγκρουστούν μετωπικά με αυτά της ΝΔ, σε θέματα κυρίως διαφθοράς,. Ακούγεται θετικό, αλλά στην πραγματικότητα τα εκθέτει εφόσον πρόκειται για πρόσωπα που έχουν καταγραφεί από την κοινή γνώμη για άσκηση ανάλογης πολιτικής. Έτσι πετυχαίνει και τη φθορά των στελεχών αυτών και την εκ των υστέρων απόδοση της ευθύνης της ήττας. Θα επιχειρήσουμε και μια πιο μακροπρόθεσμη πρόβλεψη, σε συνέπεια με τα προηγούμενα άρθρα μας: Εκτιμούμε ότι ο πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ προσβλέπει σε μια δική του προσωπική καταγραφή στην μεταρρυθμιστική ατζέντα, στερώντας από τον κ. Καραμανλή τη μονοπώληση της. Η μεθοδολογία είναι απλή: διατηρεί ανοικτά τα κανάλια επικοινωνίας με τη ΝΔ, μέσω αυτής της "ανέξοδης προσφοράς", ώστε μια ενδεχόμενη ολιγόμηνη κυβέρνηση συνεργασίας το 2010, με την ευκαιρία των εκλογών για Πρόεδρο της Δημοκρατίας, να είναι εφικτή. Το περίβλημα μιας τέτοιας εξέλιξης δεν θα είναι άλλο από την ανάγκη της χώρας να προχωρήσει με ομοψυχία στα μείζονα ζητήματα (Παιδεία-Ασφαλιστικό κυρίως).
Ένα ερώτημα όμως παραμένει: ποια θα είναι η στάση του ΣΥΝ σε σχέση με το ΠΑΣΟΚ; Ο ΣΥΝ σε καμιά περίπτωση δεν ωφελείται από πολιτικές πόλωσης του δικομματισμού. Ο αρχηγός του ΠΑΣΟΚ έχει επιλέξει αυτή την επικοινωνιακή τακτική. Υπάρχει περιθώριο μετεκλογικής συνεργασίας; Εκτιμούμε πως ναι. Ο ΣΥΝ ανέδειξε όσο μπορούσε τόσο τα ζητήματα που προέκυψαν στην Παιδεία, όσο και τα θέματα των ομολόγων. Προσέφερε στο ΠΑΣΟΚ πεδίο πολιτικής αντιπαράθεσης και σημαντικό χώρο δράσης, διατηρώντας αρνητικά για την κυβέρνηση θέματα στην επικαιρότητα. Τι θα προσφέρει το ΠΑΣΟΚ ως αντάλλαγμα; Μα έναν Πρόεδρο Δημοκρατίας-Κωνσταντόπουλος- και ίσως μια-δυο θέσεις σε μια μελλοντική Διακομματική Κυβέρνηση- (Αλαβάνος).
Υπάρχει όμως μια σημαντική παράμετρος, η οποία αποτελεί μέρος ενός σημαντικού διλήμματος ενόψει μιας μακράς προεκλογικής περιόδου. Η πόλωση συσπειρώνει μεν το ΠΑΣΟΚ, προκαλεί όμως το ίδιο φαινόμενο και στους οπαδούς της ΝΔ. Οι ρηχές δεξαμενές των μικρών κομμάτων (ΛΑΟΣ, ΣΥΝ) αποστραγγίζονται τάχιστα και η αυτοδυναμία του πρώτου κόμματος γίνεται πιθανότερη. Οπότε ή ο κ. Παπανδρέου επιθυμεί τη συσπείρωση θεωρώντας ότι μπορεί οριακά να κερδίσει τις εκλογές, με ισχνή όμως πλειοψηφία, ή βοηθά, ηθελημένα ή άθελά του τη ΝΔ να επιτύχει την πολυπόθητη ισχυρή, άνω των 154 εδρών, αυτοδυναμία που επί του παρόντος έχει τεθεί εν αμφιβόλω σύμφωνα με όλες τις δημοσκοπήσεις. Κατά την άποψή μας εκείνο που συμβαίνει είναι πως το φαινόμενο πρέπει να ερμηνευθεί υπό το δεδομένο ότι ο κ. Παπανδρέου γνωρίζει πως το κόμμα του θα είναι δεύτερο. Δεν τον απασχολεί αν η ΝΔ θα έχει μικρή ή μεγαλύτερη κοινοβουλευτική πλειοψηφία. Το διακύβευμα για τον ίδιο είναι το κόμμα του. Εξερχόμενος της προεκλογικής και εκλογικής στενωπού, θα έχει να αντιμετωπίσει μια πολύ ισχυρή εσωκομματική αντιπολίτευση, την οποία από τώρα προσπαθεί να θέσει υπό έλεγχο. Η ύψωση των τόνων τόσο προς το εξωτερικό όσο και προς το εσωτερικό του κινήματος, η εμμονή στην απομάκρυνση των Κουλούρη, Παπαντωνίου (σύμβολα του Παπανδρεϊκού και εκσυγχρονιστικού μπλοκ), η πρόσκληση στο Τσοβόλα και η διατύπωση σαφών θέσεων περί επιλογής των στελεχών και των κριτηρίων βάσει των οποίων θα επιλεγούν για τις πρώτες θέσεις μιας κυβέρνησης ΠΑΣΟΚ, συντείνουν σε αυτό το ζήτημα. Το μήνυμα του αρχηγού του ΠΑΣΟΚ είναι ξεκάθαρο: η ήττα θα προέλθει από τα φθαρμένα στελέχη και αυτά πρέπει να απομακρυνθούν μετά τις εκλογές. Ο επικοινωνιακός συμβολισμός είναι προφανής: το πρόγραμμα που θα προκύψει από το συνέδριο έρχεται σε δεύτερη μοίρα σε σχέση με την παρουσία του αρχηγού.
Ας εξετάσουμε όμως το θέμα της "χείρας βοηθείας" που τείνει ο αρχηγός του ΠΑΣΟΚ προς τη ΝΔ. Αναφέραμε ότι ο κ. Παπανδρέου, με την πολωτική του τακτική προκαλεί συσπείρωση του εκλογικού σώματος, ενισχύοντας έτσι την πιθανότητα ισχυρής αυτοδυναμίας της ΝΔ. Ταυτόχρονα δε απαλλάσσει τη ΝΔ από την υποχρέωση να το κάνει η ίδια, χάνοντας έτσι τον περίφημο "μεσαίο χώρο" Ευσπλαχνία; Όχι βέβαια. Πρώτον, αναγνωρίζει ότι η ήττα είναι δεδομένη και δεν θα ήθελε να εμπλακεί σε μια συζήτηση περί εκλογικού νόμου που θα αποκάλυπτε, αναγκαστικά, αυτήν την πεποίθησή του. Το σκεπτικό είναι απλό: αν θεωρεί ότι είναι πρώτο κόμμα γιατί δεν συναινεί σε μια αλλαγή νόμου που θα ισχυροποιούσε τη νίκη του. Έτσι, προσφέρει αυτό το "δώρο" προς τη ΝΔ εφόσον και πρωτίστως εξυπηρετεί και τους δικούς του σχεδιασμούς. Δεύτερον, ωθεί τα στελέχη του να συγκρουστούν μετωπικά με αυτά της ΝΔ, σε θέματα κυρίως διαφθοράς,. Ακούγεται θετικό, αλλά στην πραγματικότητα τα εκθέτει εφόσον πρόκειται για πρόσωπα που έχουν καταγραφεί από την κοινή γνώμη για άσκηση ανάλογης πολιτικής. Έτσι πετυχαίνει και τη φθορά των στελεχών αυτών και την εκ των υστέρων απόδοση της ευθύνης της ήττας. Θα επιχειρήσουμε και μια πιο μακροπρόθεσμη πρόβλεψη, σε συνέπεια με τα προηγούμενα άρθρα μας: Εκτιμούμε ότι ο πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ προσβλέπει σε μια δική του προσωπική καταγραφή στην μεταρρυθμιστική ατζέντα, στερώντας από τον κ. Καραμανλή τη μονοπώληση της. Η μεθοδολογία είναι απλή: διατηρεί ανοικτά τα κανάλια επικοινωνίας με τη ΝΔ, μέσω αυτής της "ανέξοδης προσφοράς", ώστε μια ενδεχόμενη ολιγόμηνη κυβέρνηση συνεργασίας το 2010, με την ευκαιρία των εκλογών για Πρόεδρο της Δημοκρατίας, να είναι εφικτή. Το περίβλημα μιας τέτοιας εξέλιξης δεν θα είναι άλλο από την ανάγκη της χώρας να προχωρήσει με ομοψυχία στα μείζονα ζητήματα (Παιδεία-Ασφαλιστικό κυρίως).
Ένα ερώτημα όμως παραμένει: ποια θα είναι η στάση του ΣΥΝ σε σχέση με το ΠΑΣΟΚ; Ο ΣΥΝ σε καμιά περίπτωση δεν ωφελείται από πολιτικές πόλωσης του δικομματισμού. Ο αρχηγός του ΠΑΣΟΚ έχει επιλέξει αυτή την επικοινωνιακή τακτική. Υπάρχει περιθώριο μετεκλογικής συνεργασίας; Εκτιμούμε πως ναι. Ο ΣΥΝ ανέδειξε όσο μπορούσε τόσο τα ζητήματα που προέκυψαν στην Παιδεία, όσο και τα θέματα των ομολόγων. Προσέφερε στο ΠΑΣΟΚ πεδίο πολιτικής αντιπαράθεσης και σημαντικό χώρο δράσης, διατηρώντας αρνητικά για την κυβέρνηση θέματα στην επικαιρότητα. Τι θα προσφέρει το ΠΑΣΟΚ ως αντάλλαγμα; Μα έναν Πρόεδρο Δημοκρατίας-Κωνσταντόπουλος- και ίσως μια-δυο θέσεις σε μια μελλοντική Διακομματική Κυβέρνηση- (Αλαβάνος).
Technorati Tags: Ελλάδα, ΠΑΣΟΚ, ΝΔ, συνέδριο, προγραμματικό, ΣΥΝ, εκλογές, κυβέρνηση, αντιπολίτευση
4 σχόλια:
λογικη η αναλυση σας, βλεπω ομως απιθανο συνεργασια ΝΔ-ΠΑΣΟΚ. με τις ραγδαίες εξελιξεις στο Σκοπιανο, εκτιμω πως η ΝΔ αν κερδισει με 154 εδρες αυτες τις εκλογες, ο ενδεχομενος συμβιβασμος στο θεμα της ονομασιας, θα δημιουργησει ενα τεραστι ρηγμα στα δεξια και θα την καταστησει ανικανη για οποιαδηποτε αλλαγη σε ασφαλιστικο-παιδεια και μοιραια θα την οδηγησει σε εκλογες.
Εκει αναποφευκτα θα διογκωθει το ΛΑΟΣ, θα χασει την πολιτικη κυριαρχια η ΝΔ και αναγκαστικα θα είναι μονοδρομος η λυση ΠΑΣΟΚ-ΣΥΝ.
Μονος τροπος να αποφευκτεί αυτο το σεναριο ειναι η πρωθυπουργος να αποδειχθει καθυστερημενα μεγαλος ηγετης και να αντιμετωπισει επιτυχως την κριση στο Σκοπιανο και τους τριγμούς στο κομμα του. Μαλλον απιθανο...
Συμφωνώ μαζί σας ότι ο επικοινωνιακός στόχος του συνεδρίου του ΠΑΣΟΚ αφορούσε κυρίως την τόνωση του αρχηγικού προφίλ του Παπανδρέου. Γενικότερα η στρατηγική και των δύο κομμάτων εξουσίας μέχρι σήμερα είναι η ανάδειξή των προσώπων των δύο αρχηγών ως το κυρίαρχο διακύβευμα των προσεχών εκλογών. Αυτό βεβαίως βολεύει και τους δύο στη σημερινή ασάφεια των πολιτικών εξελίξεων. Το ζήτημα για μένα όμως είναι ότι οι δύο πολιτικοί αρχηγοί έχουν στα μάτια της κοινής γνώμης εξόχως παρεμφερή χαρακτηριστικά, τέτοια που να μην επιτρέπουν μια σαφή επικοινωνιακή αντιπαράθεση ύφους, στυλ και δυνατοτήτων όπως πχ Σαρκοζί-Σενγκολέν.
Αφού σας ευχαριστήσω για το σχόλιό σας, να προσθέσω στη σκέψη σας και το ενδεχόμενο να έχει ήδη προεξοφληθεί το θέμα της ονομασίας των Σκοπίων από την κοινή γνώμη. Ήτοι, μια εξέλιξη δυσμενής ως προς την ονομασία να είναι πλέον αναμενόμενη ως κάποιο βαθμό, τέτοιο όμως που να μην προκαλέσει ισχυρούς κραδασμούς στον εκλογικό τοπίο.
Σε απάντηση του/της deGreece, θα ήταν χρήσιμο, κατά την άποψή μου, να συνυπολογίσει κάποιος δύο θέματα: πρώτον τη σημαντική διαφορά στη δημοτικότητα των δύο πολιτικών αρχηγών. Ανεξάρτητα από το πως το ερμηνεύει ή το εισπράττει ο αναλυτής, σηματοδοτεί το γεγονός ότι οι πολίτες εντοπίζουν στοιχεία διαφορετικότητας μεταξύ των δύο αρχηγών. Δεύτερον παρατηρείστε με πόση ευκολία το επικοινωνιακό, όχι το πολιτικό, προφίλ προσαρμόζεται στις απαιτήσεις των δημοσκοπικών ευρημάτων: ο ήπιος κ. Παπανδρέου ομίλησε για "μπίζνες" και "μαφία" ενώ ο Πρωθυπουργός έχει ομιλήσει μεν περί "νταβατζήδων", αναγγέλλει δε ο ίδιος την Ακαδημία Τεχνών, άπαντα προφανώς κατ' επιταγήν των επικοινωνιακών αναγκών.
Δημοσίευση σχολίου