Το Τρίτο Κύμα της Κρίσης Ξεκίνησε: Τα CDS του Ελληνικού Χρέους...

...κρίθηκαν - προς το παρόν - ως ανενεργά.

Και θα αναρωτηθείς με το δίκιο σου: αυτό δεν είναι καλό για μας;

Ας εξετάσουμε το ζήτημα λίγο πιο βαθιά.

Μια πρώτη ανάγνωση, δημιουργεί απορίες: αφού το Ελληνικό Κράτος θα προχωρήσει σε αναδιάρθρωση του ομολογιακού του χρέους, το γνωστό PSI, γιατί οι ομολογιούχοι που θα υποστούν απώλειες να μην αποζημιωθούν από τα ασφάλιστρα κινδύνου; 

Οι προφανείς απαντήσεις μπορεί να είναι οι εξής:

• Η συγκεκριμένη απόφαση της πληρωμής των CDS  να ληφθεί αργότερα, όταν όντως θα υλοποιηθεί η ανταλλαγή των ομολόγων. Δηλαδή όταν πράγματι ένα μέρος των ομολογιούχων υποστεί τη ζημία και μάλιστα όχι οικειοθελώς. Σε αυτήν την περίπτωση αυτό θα σημαίνει ότι το Ελληνικό Δημόσιο δεν θα έχει απολάβει τη συμμετοχή που θα επιθυμούσε, συνεπώς δεν απομειώνεται το χρέος στο ποσοστό που έχει προϋπολογισθεί και εξαναγκάζει το υπόλοιπο ποσοστό των μη συμμετεχόντων να υποστούν περικοπή των επενδεδυμένων και υποσχεθέντων αποδόσεων. Τότε θα ήταν φυσικό κάποιοι εκ των ομολογιούχων να επικαλεσθούν την αναγκαστική ζημία τους προκειμένου να πληρωθούν από τα ασφάλιστρα.
• Το σύνολο των ομολογιούχων να προσχωρήσει οικειοθελώς στην ανταλλαγή, διαβλέποντας ότι είτε εξασφαλίζει ένα μέρος των κεφαλαίων του είτε διότι εκτιμά ότι η Ελληνική Οικονομία θα βελτιωθεί στο μέλλον και κατά συνέπεια ωφελείται από τη ανταλλαγή. Αν συμβαίνει κάτι τέτοιο, τότε η επιτροπή του ISDA που αποφασίζει εάν η πράξη της ανταλλαγής αποτελεί ή όχι "πιστωτικό γεγονός" δεν έχει κανένα λόγο να προτρέξει των γεγονότων και να διαταράξει μια ομαλή διαδικασία. Αν δηλαδή διαθέτει την εσωτερική πληροφόρηση ότι το σύνολο των επενδυτών θα προσέλθουν δεν έχει λόγο να επέμβει επί της διαδικασίας με μια ανούσια απόφαση τυπικού χαρακτήρα.
• Ένα τρίτο ενδεχόμενο είναι να μην υποχρεωθούν οι ιδιώτες επενδυτές στην ανταλλαγή και το ποσοστό εκείνων που δεν θα προσέλθουν να πληρωθεί από μια τρίτη πηγή Ευρωπαϊκή ή άλλη. Δηλαδή αν το Ελληνικό Κράτος δεν κατορθώσει να απομειώσει το χρέος δια της αναδιάρθρωσης στο ποσό που έχει προϋπολογισθεί να καλυφθεί η διαφορά από ένα νέο δάνειο, χωρίς να προκληθεί υποχρεωτική ζημία σε κανέναν - μόνο οικειοθελή - και έτσι να αποφευχθεί η πυροδότηση των CDS.
• Τέλος, ως ενδεχόμενο δεν μπορεί να αποκλεισθεί και η υποχρεωτική προσέλευση στην αναδιάρθρωση και ταυτόχρονα ο ISDA  να αποφανθεί ότι δεν πρόκειται περί πιστωτικού γεγονότος. Γιατί; Αφενός διότι τυπικά θα μπορούσε να κρίνει ότι δεν πρόκειται περί μιας επιζήμιας ανταλλαγής, αφού τα καινούρια ομόλογα μπορεί να είναι μικρότερης αξίας μεν αλλά η σαφώς υψηλότερη εγγυοδοσία τους αντισταθμίζει τις όποιες απώλειες. 

Τα είπαμε όλα. Ή θα πληρωθούν ή όχι.

Το "όχι" όμως τι συνέπειες έχει;

Ας πάμε ένα βήμα πιο πίσω κι ας δούμε ευρύτερα την κατάσταση. Δεν έχει σημασία πόσο χρήμα διαθέτει κανείς. Όχι. Σημασία έχει πόση πληροφόρηση διαθέτει και τι ποιότητας είναι η πληροφόρηση αυτή. Δεν με πιστεύεις; Αν έχεις στην τσέπη σου μισό ευρώ και ξέρεις τους αριθμούς που θα κληρωθούν στο Τζόκερ με κάποιο μαγικό τρόπο, τότε δεν έχεις μισό ευρώ! Στην πραγματικότητα διαθέτεις κάποια εκατομμύρια. Αντίθετα, αν είσαι μεγαλο-επενδυτής και διαθέτεις κάποια εκατομμύρια τοποθετημένα σε διάφορες αξίες αλλά δεν ξέρεις ότι αύριο ή μεθαύριο επέρχεται κατάρρευση τότε δεν διαθέτεις εκατομμύρια. Απλά κάποια σεντς που θα σου απομείνουν στην τσέπη. Και μερικά χαρτιά για ταπετσαρία.

Συμπέρασμα; Η πληροφορία που διαθέτεις είναι εκείνη που προσδιορίζει το χρήμα που αποκτάς κι όχι η ποσότητα χρήματος αυτή καθ' εαυτή.

Πάμε τώρα πάλι στα CDS. Και μάλιστα σε εκείνα που αφορούν στο Ελληνικό Χρέος.

Στην περίπτωση που πληρωθούν, πυροδοτείται ένας κύκλος με απροσδιόριστο μέγεθος και συνέπειες. Γιατί;

• Η ασφάλιση χρέους χώρας της ευρωζώνης κόστιζε φθηνά. Τα κέρδη για όσους ασφάλισαν χρέος θα είναι σχετικά τεράστια. Όμως, τα κέρδη αυτά θα προέλθουν από "ασφαλιστές" (χρηματοπιστωτικά ιδρύματα) που σαφώς δεν είχαν προβλέψει όταν τα εξέδιδαν ότι θα κληθούν να πληρώσουν. 
• Αν ανοίξει ο κύκλος πληρωμής ασφαλίστρων χρεών των μελών της ευρωζώνης (ο κάτοχος των ασφαλίστρων των Πορτογαλικών CDS δε θα ζηλέψει τα κέρδη του "Έλληνα" συναδέλφου;) τότε δημιουργείται μια ευρύτερη αγορά, αφού - μαντέψτε - και οι "ασφαλιστές" έχουν CDS για τα δικά τους δάνεια τα οποία με τη σειρά τους έχουν ασφαλίσει "άλλοι".

Αν δηλαδή όντως πιστοποιηθεί η αθέτηση πληρωμής, θα εξαπλωθεί η "μανία" πληρωμής ασφαλίστρων με αυξανόμενη ταχύτητα. Θα αποδίδει εύκολο χρήμα και γρήγορα η απληστία των επενδυτών θα εξουθενώσει τις δυνατότητες αυτής της  αγοράς.

Εδώ πρέπει να σημειώσουμε και το γεγονός ότι όσο παράδοξο κι αν ακούγεται συμβαίνει το εξής: Αν η Ελλάδα - ή όποια άλλη χώρα της Ευρωζώνης - δεν ήταν τόσο "σφιχτά" δεμένη με το ευρώ, τότε η "απειλή" του εθνικού νομίσματος θα αποδυνάμωνε την αξία των CDS. Πρακτικά τα CDS δεν έχουν αξία αν μιλάμε για χώρα με εθνικό νόμισμα αφού γρήγορα μπορεί να "απειλήσει" με άμεση αποπληρωμή σε "πληθωριστικό χαρτί". Όσο η Ελλάδα "ορκίζεται" ότι θα παραμείνει στο ευρώ  και συνάμα οι εταίροι της ενισχύουν αυτήν την επιθυμία, τόσο τα CDS αποκτούν μεγαλύτερη αξία αφού το ενδεχόμενο να χρεοκοπήσει μια χώρα λόγω της αδυναμίας εκτύπωσης νομίσματος καθίσταται ορατό.

Αν αυτά σου φάνηκαν όχι και τόσο ευοίωνα για ένα νέο κύμα κρίσης, διάβασε και παρακάτω:

Αν τα CDS δεν πληρωθούν, τότε πολύ απλά οι αγορές θα λάβουν το μήνυμα ότι η επένδυση σε κρατικό χρέος αποτελεί μια κίνηση υψηλού ρίσκου. Μπορεί κανείς άνετα να υποστεί ζημίες και μάλιστα τόσο από την απώλεια αρχικού κεφαλαίου όσο και από τα ποσά που κατέβαλε για τις ασφαλίσεις του. Και θα αποεπενδύσουν. Άνοδος των spreads και τα υπόλοιπα τα ξέρεις γιατί τα ζεις εδώ και δυο χρόνια. Κι αν τα ζεις εσύ φαντάσου ότι θα τα βιώσουν και οι λοιπές χώρες της περιφέρειας. 

Τι έχουμε λοιπόν εδώ; Πάμε πίσω στην πληροφορία και στο χρήμα: Κανείς δεν είχε τη σωστή πληροφόρηση. Ούτε αυτοί που επένδυσαν στην χρεοκοπία, ούτε κι αυτοί που επένδυσαν στο χρέος της χώρας θεωρώντας ότι θα αποδώσει. 

Τι συμβαίνει όταν δεν έχει κανείς τη σωστή πληροφορία; Άτακτες και βίαιες κινήσεις, όπως όταν βρεθεί κανείς σε ένα σκοτεινό δωμάτιο και μάλιστα με πολυπληθή παρέα. Όλοι αναζητούν πανικόβλητοι την έξοδο, τη σωστή πληροφόρηση.

Το σύστημα θα αναζητήσει και πάλι βίαια τη σωστή πληροφόρηση, αναζητώντας ταυτόχρονα μια νέα ισορροπία.

Το Τρίτο Κύμα της Κρίσης μόλις ξεκίνησε!