Κι Αν Τελικά Δεν Γίνουν Εκλογές;

Υποθετικό σενάριο.

Όλα δείχνουν ότι οδηγούμαστε αργά ή γρήγορα σε μια προεκλογική περίοδο - αν δεν είμαστε ουσιαστικά ήδη σ' αυτή - με φυσική τελική κατάληξη τη διεξαγωγή εκλογών.

Όμως!

Ας εξετάσουμε την πιθανότητα να μην οδηγηθούμε τελικά σε εκλογές και ας δούμε πως θα μπορούσε αυτό να συμβεί καθώς και τις συνέπειες.

Τα δεδομένα:

• Βρισκόμαστε μόλις λίγες εβδομάδες μετά από ένα πρωτόγνωρο και δυσάρεστο γεγονός για κάθε οικονομία: την αναδιάρθρωση χρέους, με ακόμη άγνωστες τις συνέπειες στην πραγματική οικονομία.
• Τρέχουμε ένα εξαιρετικά απαιτητικό δανειακό πρόγραμμα - πανάκριβο - με μια πολύ συγκεκριμένη αρχιτεκτονική και με πολύ αυξημένα ρίσκα.
• Έχουμε μπροστά μας συγκεκριμένες ημερομηνίες, σημαντικές τόσο για τα οικονομικά τεκταινόμενα - αναθεωρήσεις του δανειακού προγράμματος από την Τρόικα και αξιολογήσεις - όσο και αυξημένου κοινωνικού βάρους, όπως η 25η Μαρτίου και η 1η Μαΐου.

Εδώ, επίτρεψέ μου να προσθέσω άλλα τρία στοιχεία τα οποία κατά τη γνώμη μου είναι βάσιμα, για την υποθετική εξέλιξη του σεναρίου της μη διεξαγωγής εκλογών:

• Μια προεκλογική εκστρατεία θα αποδυναμώσει τη δυνατότητα ελέγχου της δημοσιονομικής πειθαρχίας που απαιτείται για την αποφυγή του εκτροχιασμού του προγράμματος, εφόσον θα αποτελέσει αφορμή για ποικίλες διεκδικήσεις και διακανονισμούς μεταξύ διαφόρων συνδικαλιστικών και άλλων συμφερόντων. Ήδη διεξάγεται μια συζήτηση για το εκλογικό επίδομα και είναι πολύ πιθανόν να ακολουθήσουν κι άλλες. Αξίζει βέβαια να αναφέρουμε και την "παραδοσιακή" χαλάρωση του κρατικού μηχανισμού και την επικέντρωσή του στο εκλογικό "παίγνιο"  
• Η οποιαδήποτε επόμενη Κυβέρνηση - εκτός και αν παραμείνει η ίδια στην πλειοψηφία της - θα χρειαστεί και αυτή το χρόνο της ώστε να αναλάβει ουσιαστικό έργο, δεδομένης της προσωποκεντρικής δομής της δημόσιας διοίκησης. 
• Η πιθανότητα κατακόρυφης αύξησης της κοινωνικής δυσαρέσκειας υποδαυλιζόμενη από τα κομματικά συμφέροντα - θεμιτά βεβαίως στο δημοκρατικό μας πλαίσιο - ενδέχεται να προκαλέσει ανατροπή των συσχετισμών και να οδηγήσει σε μια δύσκολα διαχειριζόμενη πολιτική απεικόνιση στο Κοινοβούλιο. Υπάρχει ένα ορατό ενδεχόμενο - μικρής πιθανότητας επί του παρόντος - να προκύψει μια Βουλή που να αδυνατεί να συγκροτήσει μια συνεργατική πλειοψηφία.

Έχουμε κατά συνέπεια δύο - τουλάχιστον - "ενδιαφερόμενους" που θα είχαν βάσιμο λόγο να αποφευχθούν οι εκλογές, με δεδομένο βεβαίως ότι αυτό είναι εντός των συνταγματικών πλαισίων αφού η θητεία της παρούσας Βουλής λήγει το 2013.

• Πρώτος ενδιαφερόμενος είναι η πλευρά των δανειστών, ο οποίοι θα αισθανθούν τουλάχιστον άβολα επί δίμηνο (προεκλογική περίοδος και ο μήνας μετά τις εκλογές) αφού δε θα έχουν ούτε αξιόπιστο πολιτικό συνομιλητή απέναντί τους, ενώ θα καλούνται να χρηματοδοτούν την ελληνική οικονομία εντός αυξημένου πολιτικού ρίσκου.
• Δεύτερος ενδιαφερόμενος είναι η ελληνική οικονομία, η οποία για τους ίδιους λόγους με αυτούς που περιγράψαμε παραπάνω θα διέλθει μια περίοδο αβεβαιότητας η οποία αν συνδυαστεί με ένα "ατύχημα" είτε στο εσωτερικό είτε στο εξωτερικό θα δει τους δείκτες της να υποφέρουν δραματικά.

Εδώ θα ήταν ενδιαφέρον να εξετάσουμε και αν τα κόμματα ενδιαφέρονται πραγματικά να οδηγηθεί η χώρα σε εκλογές.
Σε μια πρώτη ανάγνωση, είναι σαφές ότι τα μεν κόμματα εξουσίας θα ήθελαν να δουν καταγεγραμμένη την εκλογική τους δύναμη το καθένα για τους λόγους του -ο κ. Σαμαράς προφανώς επειδή θεωρεί ότι θα δρέψει την πρώτη του εκλογική νίκη και ο κ. Βενιζέλος για να κεφαλαιοποιήσει την ισχύ του στη μετα-Παπανδρεϊκή εποχή για το ΠΑΣΟΚ - τα δε μικρότερα κόμματα θα ήθελαν να κεφαλαιοποιηθεί σε κοινοβουλευτική δύναμη η αντι-μνημονιακή τους πολιτική, αφού γι' αυτά θα αποτελέσει μια μοναδική -ίσως - ευκαιρία να δουν τέτοιο αριθμό βουλευτών τους να εισέρχονται στο Κοινοβούλιο.
Ας εξετάσουμε όμως ένα άλλο επίπεδο κομματικών σχεδιασμών:

• Θέλει πραγματικά η ΝΔ και ο κ. Σαμαράς να κληθούν ως κοινοβουλευτική πλειοψηφία να γίνουν αυτό που έγινε το ΠΑΣΟΚ και ο κ. Παπανδρέου από το 2010 μέχρι σήμερα; 
• Θέλει πραγματικά ο κ. Βενιζέλος μετάσχει σε μια προεκλογική εκστρατεία που θα επιβεβαιώσει την δραματική πτώση της εκλογικής δημοφιλίας τόσο των ηγετικών στελεχών όσο και του σχηματισμού που ηγείται; 
• Θέλουν πραγματικά τα μικρότερα κόμματα να κληθούν να αποφασίσουν την τύχη της χώρας εάν και εφόσον το εκλογικό σώμα τους αποδώσει τέτοια δύναμη που εκ των πραγμάτων θα πρέπει ή να συμμετάσχουν σε ένα συνεργατικό κυβερνητικό σχήμα ή να προκαλέσουν και πάλι εκλογές, οδηγώντας την χώρα σε αβέβαιες οικονομικές εξελίξεις;
• Και εν τέλει, τι θα γίνει αν επιβεβαιωθεί από τις εκλογές το πλέον πιθανό σενάριο που θέλει μια συγκυβέρνηση ΝΔ-ΠΑΣΟΚ υπό έναν Πρωθυπουργό κοινής αποδοχής και που να βρίσκεις άλλον τέτοιες εποχές; Απλώς θα έχουμε χάσει ένα μήνα που θα αναλωθεί σε εσωτερικές αντιπαραθέσεις και την επομένη των εκλογών θα βρισκόμαστε - πολιτικά - στην ίδια κατάσταση που είμαστε και τώρα, με τη διαφορά ότι θα έχουμε δαπανήσει ένα αξιοσέβαστο ποσό και πολύ κοινωνικό κεφάλαιο.Και βεβαίως πολύτιμο χρόνο.

Είναι εφικτή η αναβολή των εκλογών από το εσωτερικό πολιτικό σύστημα;
Μάλλον όχι. Κυρίως τα δύο μεγάλα κόμματα δείχνουν να έχουν αυτοδεσμευθεί σε μια πορεία που οδηγεί σε εκλογές και δύσκολα θα την άλλαζαν για λόγους που σχετίζονται με δικές τους πολιτικές επιλογές.
Μια καλή αφορμή θα αποτελούσε ίσως μια "παρότρυνση" που θα προερχόταν από το εξωτερικό, κυρίως υπό τη μορφή μιας δυσμενούς εξέλιξης στο οικονομικό πεδίο, χωρίς να αποκλείεται και κάποιας άλλης μορφής "επεισοδίου" που θα καθιστούσε τις εκλογές όχι πρώτης προτεραιότητας επιλογή.

Και η εκτόνωση της λαϊκής δυσαρέσκειας;
Εδώ επιτρέψτε μου να σχολιάσω ένα μύθο. Πως αναλύεται η περίφημη "λαϊκή δυσαρέσκεια"; Ποιοι κομματικοί φορείς την εκφράζουν και από ποιες κοινωνικές τάξεις προέρχεται και εν τέλει επί ποίων πολιτικών επιλογών αντιπαρατίθεται;

• Ποιοι είναι περισσότερο δυσαρεστημένοι - σε ποσοστό κι όχι στην ένταση της διαμαρτυρίας - εκείνοι που επιθυμούν να συνεχίσει η χώρα στην πορεία του άκρατου δανεισμού και στην επιλεκτική πριμοδότηση συγκεκριμένων κοινωνικών τάξεων ή εκείνοι που θα ήθελαν μια χώρα Ευρωπαϊκή και παραγωγική;
• Η δυσαρέσκεια όλων εκείνων που βαρέθηκαν να τροφοδοτούν με τον κόπο και την εργασία τους ένα σπάταλο και πελατειακό κράτος δεν αποτελεί "κρίσιμη μάζα";
• Γιατί να είναι περισσότερο δυσαρεστημένος εκείνος που έχασε την "κρατική προστασία" - την οποία κατείχε υπό μορφή μονιμότητας, προνομίου, επιδόματος, άδειας κλειστού επαγγέλματος - από εκείνον που θα ήθελε επιτέλους να δει ένα ευέλικτο και παραγωγικό κράτος και κυρίως αποτελεσματικό και συμμαζεμένο;
• Επειδή οι "κλασσικοί δυσαρεστημένοι" είναι εκείνοι που δίνουν ραντεβού στις πλατείες φωνάζοντας, καταστρέφοντας και ασχημονώντας, γιατί αυτό αποκλείει εξίσου δυσαρεστημένος να είναι κι ο καταστηματάρχης ή ο επαγγελματίας που υφίσταται τις συνέπειες της ασυδοσίας των ταραξιών αλλά και της κρατικής αδιαφορίας, την οποία χρηματοδοτεί φορολογούμενος;
• Γιατί η δυσαρέσκεια του απολυθέντος - λέμε τώρα! δεν το είδαμε ακόμα!- δημοσίου υπαλλήλου να είναι περισσότερο βαρύνουσα από τον απολυθέντα ιδιωτικό και γιατί να εφευρίσκονται απίστευτα επιχειρήματα από τις πολιτικές δυνάμεις ώστε να διατηρείται αυτός ο τεράστιος αριθμός απασχολούμενων στο δημόσιο; Ο κύκλος "πολλοί δημόσιοι υπάλληλοι άρα αυξημένοι φόροι για μισθούς και λειτουργικά κόστη άρα κλείσιμο της ιδιωτικής επιχείρησης που δεν μπορεί να ανταπεξέλθει άρα ανεργία στον ιδιωτικό τομέα" γιατί δεν πρέπει να κλείσει;
• Τελικώς, αν αποδειχθεί ότι η πλειοψηφία των εκλογέων διατηρήσει τους βασικούς συσχετισμούς και προκύψει εκ νέου μια Κυβέρνηση "τύπου" Παπαδήμου, η "λαϊκή δυσαρέσκεια" που έχουν αναλάβει εργολαβικώς να ερμηνεύουν και να διερμηνεύουν κυρίως οι αριστερές δυνάμεις συνεπικουρούμενες από όψιμους δεξιούς νοσταλγούς των ηρωικών ημερών της εμφυλιοπολεμικής περιόδου, θα ενστερνισθούν και θα σεβασθούν την άποψη της πλειοψηφίας; Θα σταματήσουν να βυσσοδομούν εις βάρος της ευρωπαϊκής πορείας όπως την αποφάσισαν οι πολλοί σε μια δημοκρατία; Ή μήπως την επομένη κιόλας των εκλογών θα είμαστε πάλι εδώ να σχολιάζουμε άλλη μια "πορεία" μια "διαδήλωση" ή μια "έντονη αντιπαράθεση" για το πως θα διώξουμε - έτσι, ηρωικά! - την Τρόικα;