Τετριμμένη αλλά διαχρονική η διαπίστωση ότι κάθε κάλπη απαντά σε ένα δίλημμα. Δεν θα προσχωρήσω στην άποψη ότι οι επικείμενες εκλογές είναι λιγότερο ή περισσότερο σημαντικές από τις προηγούμενες ή από επόμενες. Κάθε κάλπη απαντά σε ένα ουσιώδες δίλημμα και αναμφίβολα πρέπει να αποτελεί τη βάση για τον παραπέρα πολιτικό σχεδιασμό. Αν αγνοήσει κανείς την απάντηση στο εκάστοτε δίλημμα, τότε απομακρύνεται από την πραγματικότητα και οδηγείται στην πολιτική απομόνωση. Επίσης, κάθε κάλπη απαντά με σχετική και όχι απόλυτη ορθότητα. Απαντά στα πλαίσια του τεθέντος διλήμματος και δεν επιλέγει τον "καλύτερο", τον πιο "αποτελεσματικό" ή τον "καταλληλότερο". Απαντά μεταξύ των δύο μερών του διλήμματος.
Στις επικείμενες εκλογές όμως εμφανίζεται μια μοναδική ιδιομορφία: Το ένα εκ των δύο μερών του διλήμματος πρακτικά δεν υπάρχει. Δεν υπάρχει δηλαδή πρακτικός τρόπος να απαντηθεί το δίλημμα που έχει τεθεί. Τι εννοώ;
Το μοναδικό αναγνωρίσιμο δίλημμα στις ερχόμενες εκλογές είναι το Μνημόνιο. Εκεί συγκλίνουν όλες οι πολιτικές δυνάμεις και επ' αυτού καλούν το εκλογικό σώμα να πάρει θέση, επιδοκιμάζοντας ή όχι τους υποψηφίους που εκπροσωπούν την αντίστοιχη θέση, υπέρ ή κατά του Μνημονίου. Επίσης είναι αυτονόητο ότι το Μνημόνιο δεν έχει "δοκιμαστεί" σε επίπεδο λαϊκής ετυμηγορίας. Λογικά λοιπόν το τεθέν δίλημμα εντοπίζεται στην υπερψήφιση και άρα στην "νομιμοποίηση" του Μνημονίου, ή όχι. Υπάρχει όμως πραγματικό δίλημμα;
Κατά τη γνώμη μου όχι. Ο λόγος είναι απλός. Σε κάθε περίπτωση, είτε το ΠΑΣΟΚ ερμηνεύσει ως νίκη - και άρα υπέρ του Μνημονίου -το αποτέλεσμα είτε η Νέα Δημοκρατία ισχυρισθεί ότι το ΠΑΣΟΚ - και άρα υπονοώντας ότι και το Μνημόνιο - καταψηφίσθηκε, κανένα από τα δύο μεγάλα κόμματα εξουσίας, άρα και ο οποιοσδήποτε συνδυασμός τους σε συγκυβέρνηση ή άλλο σχήμα, δεν επαγγέλλεται την κατάργησή του. Δεν υπάρχει στην πραγματικότητα ένα "αντι-Μνημόνιο", πάντοτε ως πρόταση από τα κόμματα εξουσίας, ώστε να το δούμε και να το κρίνουμε αλλά και για να τεθεί ως αντίπαλο δέος του Μνημονίου, ώστε να υπάρξει και ορατό δίλημμα. Το "άλλο μείγμα" πολιτικής που υπόσχεται η Νέα Δημοκρατία, ακόμη και στην θεωρητική περίπτωση που οι δανειστές μας της επιτρέψουν να το υλοποιήσει, απλώς αποτελεί μια ελαφρά παραλλαγή της επαχθούς συμφωνίας με την Τρόικα και πέραν τούτου ουδέν. Βεβαίως κάθε κόμμα μπορεί - και επιβάλλεται - να παρουσιάζει όποιο οικονομικό πρόγραμμα επιθυμεί και κρίνει κατάλληλο. Όμως στην παρούσα συγκυρία δυστυχώς ότι δεν έχει της σφραγίδα της Τρόικας απλώς δεν μπορεί να εφαρμοσθεί, υπό την έννοια ότι είτε τηρείς το Μνημόνιο και τους όρους του - άρα θα πρέπει με την Τρόικα να συζητήσεις τις αποκλίσεις από το αρχικό κείμενο - είτε το καταργείς, με τις γνωστές συνέπειες, και εφαρμόζεις τη δική σου πολιτική εφόσον λάβεις τη λαϊκή εντολή. Πρόγραμμα "αντι-Μνημονιακό" δεν είδαμε από τα κόμματα εξουσίας. Μόνο συνθήματα.
Συνεπώς δεν υπάρχει δίλημμα. Το πονηρό σημείο εδώ είναι ότι σε κάθε περίπτωση το Μνημόνιο θα λάβει "ψήφο εμπιστοσύνης" και θα πρέπει να υπάρξει εξαιρετικά απρόβλεπτη ανατροπή των εκλογικών ποσοστών ώστε να τεθεί πραγματικά υπό αμφισβήτηση. Μια τόσο σημαντική ανατροπή δεν αναμένεται, παρά τις φιλότιμες προσπάθειες ορισμένων εκ των μικρότερων κομμάτων.
Ακόμη και στο ακραίο σενάριο όπου ο Πρωθυπουργός μετά από τη "συνάθροιση" που θα κάνει μας ανακοινώσει ότι θα προσφύγει όντως σε εκλογές και ακόμη και στην πιο ακραία περίπτωση που τις πρόωρες εκλογές τις κερδίσει ο κ. Σαμαράς ή αν θέλετε να ξεφύγουμε εντελώς και να φανταστούμε και συγκυβέρνηση αυτών των δύο ή και με άλλους, τα μέτρα θα ληφθούν. Και μάλιστα αν υλοποιηθούν μετά από ενδεχόμενες πρόωρες εκλογές, τότε κανείς δεν θα μπορεί να ισχυριστεί ότι δεν έχουν τη "σφραγίδα" της λαϊκής πλειοψηφίας. Αν σκεφτούμε λίγο πιο συνωμοσιολογικά, η ανάδειξη του Μνημονίου ως διακυβεύματος των επικείμενων εκλογών, μόνο τους υπέρμαχους του Μνημονίου ωφελεί και βεβαίως την Τρόικα. Για τον απλούστατο λόγο ότι ούτως ή άλλως το Μνημόνιο - αφού τέθηκε ως ερώτημα - θα λάβει θετική "απάντηση". Εκτιμώ ότι έτσι όπως εξελίχθηκαν τα πράγματα, περιορίζεται δραματικά η διαπραγματευτική θέση της Ελληνικής Κυβέρνησης στο εγγύς μέλλον απέναντι στην Τρόικα, εφόσον δεν θα μπορεί πλέον ο Πρωθυπουργός να επικαλείται αδυναμία ή δυσχέρεια εφαρμογής μέτρων και να "απειλεί" τους δανειστές μας ότι θα προσφύγει σε πρόωρες εκλογές, αφού θα υπάρχει πρόσφατη λαϊκή ετυμηγορία προ της οποίας συζητήθηκε εκτενώς το "Μνημονιακό δίλημμα". Αντίθετα, αν τούτες οι εκλογές "περνούσαν" αμιγώς ως αυτοδιοικητικές τότε θα μπορούσε να ισχυρισθεί ότι το Μνημόνιο όντως δεν είχε τεθεί στη βάσανο της κάλπης.
Δίλημμα λοιπόν στην πραγματικότητα δεν υπάρχει. Διότι πολύ απλά δεν υπάρχει ισχυρή εναλλακτική απάντηση στο ζήτημα του Μνημονίου. Και πολύ φοβάμαι ότι οι επικείμενες εκλογές απλώς θα αξιοποιηθούν από τους μονομάχους της εξουσίας αλλά και άλλους εσωτερικούς και εξωτερικούς παράγοντες ώστε να "νομιμοποιηθούν" οικονομικά μέτρα εξαιρετικά σκληρά, αφού όλοι οι οικονομικοί δείκτες τοπικοί και διεθνείς χτυπούν "καμπανάκια" για την καταιγίδα που έρχεται. Δεν θέλω να είμαι μάντης κακών, αλλά από τη 15η Νοεμβρίου και εκείθεν το πραγματικό πρόσωπο του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου θα στραφεί προς τη χώρα μας. Και τα χαριτωμένα "ενσταντανέ" στελεχών του Ταμείου, θα δώσουν τη θέση τους σε όρντινα άγριων περικοπών.
Στις επικείμενες εκλογές όμως εμφανίζεται μια μοναδική ιδιομορφία: Το ένα εκ των δύο μερών του διλήμματος πρακτικά δεν υπάρχει. Δεν υπάρχει δηλαδή πρακτικός τρόπος να απαντηθεί το δίλημμα που έχει τεθεί. Τι εννοώ;
Το μοναδικό αναγνωρίσιμο δίλημμα στις ερχόμενες εκλογές είναι το Μνημόνιο. Εκεί συγκλίνουν όλες οι πολιτικές δυνάμεις και επ' αυτού καλούν το εκλογικό σώμα να πάρει θέση, επιδοκιμάζοντας ή όχι τους υποψηφίους που εκπροσωπούν την αντίστοιχη θέση, υπέρ ή κατά του Μνημονίου. Επίσης είναι αυτονόητο ότι το Μνημόνιο δεν έχει "δοκιμαστεί" σε επίπεδο λαϊκής ετυμηγορίας. Λογικά λοιπόν το τεθέν δίλημμα εντοπίζεται στην υπερψήφιση και άρα στην "νομιμοποίηση" του Μνημονίου, ή όχι. Υπάρχει όμως πραγματικό δίλημμα;
Κατά τη γνώμη μου όχι. Ο λόγος είναι απλός. Σε κάθε περίπτωση, είτε το ΠΑΣΟΚ ερμηνεύσει ως νίκη - και άρα υπέρ του Μνημονίου -το αποτέλεσμα είτε η Νέα Δημοκρατία ισχυρισθεί ότι το ΠΑΣΟΚ - και άρα υπονοώντας ότι και το Μνημόνιο - καταψηφίσθηκε, κανένα από τα δύο μεγάλα κόμματα εξουσίας, άρα και ο οποιοσδήποτε συνδυασμός τους σε συγκυβέρνηση ή άλλο σχήμα, δεν επαγγέλλεται την κατάργησή του. Δεν υπάρχει στην πραγματικότητα ένα "αντι-Μνημόνιο", πάντοτε ως πρόταση από τα κόμματα εξουσίας, ώστε να το δούμε και να το κρίνουμε αλλά και για να τεθεί ως αντίπαλο δέος του Μνημονίου, ώστε να υπάρξει και ορατό δίλημμα. Το "άλλο μείγμα" πολιτικής που υπόσχεται η Νέα Δημοκρατία, ακόμη και στην θεωρητική περίπτωση που οι δανειστές μας της επιτρέψουν να το υλοποιήσει, απλώς αποτελεί μια ελαφρά παραλλαγή της επαχθούς συμφωνίας με την Τρόικα και πέραν τούτου ουδέν. Βεβαίως κάθε κόμμα μπορεί - και επιβάλλεται - να παρουσιάζει όποιο οικονομικό πρόγραμμα επιθυμεί και κρίνει κατάλληλο. Όμως στην παρούσα συγκυρία δυστυχώς ότι δεν έχει της σφραγίδα της Τρόικας απλώς δεν μπορεί να εφαρμοσθεί, υπό την έννοια ότι είτε τηρείς το Μνημόνιο και τους όρους του - άρα θα πρέπει με την Τρόικα να συζητήσεις τις αποκλίσεις από το αρχικό κείμενο - είτε το καταργείς, με τις γνωστές συνέπειες, και εφαρμόζεις τη δική σου πολιτική εφόσον λάβεις τη λαϊκή εντολή. Πρόγραμμα "αντι-Μνημονιακό" δεν είδαμε από τα κόμματα εξουσίας. Μόνο συνθήματα.
Συνεπώς δεν υπάρχει δίλημμα. Το πονηρό σημείο εδώ είναι ότι σε κάθε περίπτωση το Μνημόνιο θα λάβει "ψήφο εμπιστοσύνης" και θα πρέπει να υπάρξει εξαιρετικά απρόβλεπτη ανατροπή των εκλογικών ποσοστών ώστε να τεθεί πραγματικά υπό αμφισβήτηση. Μια τόσο σημαντική ανατροπή δεν αναμένεται, παρά τις φιλότιμες προσπάθειες ορισμένων εκ των μικρότερων κομμάτων.
Ακόμη και στο ακραίο σενάριο όπου ο Πρωθυπουργός μετά από τη "συνάθροιση" που θα κάνει μας ανακοινώσει ότι θα προσφύγει όντως σε εκλογές και ακόμη και στην πιο ακραία περίπτωση που τις πρόωρες εκλογές τις κερδίσει ο κ. Σαμαράς ή αν θέλετε να ξεφύγουμε εντελώς και να φανταστούμε και συγκυβέρνηση αυτών των δύο ή και με άλλους, τα μέτρα θα ληφθούν. Και μάλιστα αν υλοποιηθούν μετά από ενδεχόμενες πρόωρες εκλογές, τότε κανείς δεν θα μπορεί να ισχυριστεί ότι δεν έχουν τη "σφραγίδα" της λαϊκής πλειοψηφίας. Αν σκεφτούμε λίγο πιο συνωμοσιολογικά, η ανάδειξη του Μνημονίου ως διακυβεύματος των επικείμενων εκλογών, μόνο τους υπέρμαχους του Μνημονίου ωφελεί και βεβαίως την Τρόικα. Για τον απλούστατο λόγο ότι ούτως ή άλλως το Μνημόνιο - αφού τέθηκε ως ερώτημα - θα λάβει θετική "απάντηση". Εκτιμώ ότι έτσι όπως εξελίχθηκαν τα πράγματα, περιορίζεται δραματικά η διαπραγματευτική θέση της Ελληνικής Κυβέρνησης στο εγγύς μέλλον απέναντι στην Τρόικα, εφόσον δεν θα μπορεί πλέον ο Πρωθυπουργός να επικαλείται αδυναμία ή δυσχέρεια εφαρμογής μέτρων και να "απειλεί" τους δανειστές μας ότι θα προσφύγει σε πρόωρες εκλογές, αφού θα υπάρχει πρόσφατη λαϊκή ετυμηγορία προ της οποίας συζητήθηκε εκτενώς το "Μνημονιακό δίλημμα". Αντίθετα, αν τούτες οι εκλογές "περνούσαν" αμιγώς ως αυτοδιοικητικές τότε θα μπορούσε να ισχυρισθεί ότι το Μνημόνιο όντως δεν είχε τεθεί στη βάσανο της κάλπης.
Δίλημμα λοιπόν στην πραγματικότητα δεν υπάρχει. Διότι πολύ απλά δεν υπάρχει ισχυρή εναλλακτική απάντηση στο ζήτημα του Μνημονίου. Και πολύ φοβάμαι ότι οι επικείμενες εκλογές απλώς θα αξιοποιηθούν από τους μονομάχους της εξουσίας αλλά και άλλους εσωτερικούς και εξωτερικούς παράγοντες ώστε να "νομιμοποιηθούν" οικονομικά μέτρα εξαιρετικά σκληρά, αφού όλοι οι οικονομικοί δείκτες τοπικοί και διεθνείς χτυπούν "καμπανάκια" για την καταιγίδα που έρχεται. Δεν θέλω να είμαι μάντης κακών, αλλά από τη 15η Νοεμβρίου και εκείθεν το πραγματικό πρόσωπο του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου θα στραφεί προς τη χώρα μας. Και τα χαριτωμένα "ενσταντανέ" στελεχών του Ταμείου, θα δώσουν τη θέση τους σε όρντινα άγριων περικοπών.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου