O (ευτυχώς!) Μονόδρομος των Απολύσεων στο Δημόσιο.

Αρχικά ήθελα να γράψω ένα άρθρο για τον "ουτοπικό κοινωνικοφιλελευθερισμό" της Νέας Δημοκρατίας του κ. Σαμαρά. Αυτόν, με την εκ του ασφαλούς(!) ψηφοθηρική προβολή της κατ' όνομα εργασιακής εφεδρείας στο Δημόσιο, ενώ κατ' ουσίαν παροχή άδειας μετ' αποδοχών, πάντοτε όμως με τα "λεφτά των άλλων", φορολογούμενων βεβαίως Ελλήνων αλλά και δια της τροϊκανής βοήθειας και Ευρωπαίων και όχι μόνο.

Θα ήθελα να προτείνω στον κ. Σαμαρά, εφόσον πιστεύει με τόση θέρμη στο πρόγραμμά του, να πληρώσει με ετήσια κρατικά ομόλογα το κόστος του συγκεκριμένου προγράμματος. Ναι αυτά τα ομόλογα που τώρα αποτιμώνται μερικά σεντς, κι έτσι - μετά την επιτυχημένη εφαρμογή, ετήσια είναι ούτως ή άλλως- να γίνουν πλούσιοι και οι εν εφεδρεία δημόσιοι υπάλληλοι και το κόμμα της "μεγάλης κεντροδεξιάς" και άλλοι πολλοί. Αν προ του "Ζαππείου ΙΙ" τα ελληνικά ομόλογα είναι στον πάτο, μετά - όπως μας υπόσχεται η Νέα Δημοκρατία - την εφαρμογή του οι τιμές θα εκτοξευτούν αφού ούτε η οικονομία θα βουλιάξει και μάλιστα θα "ζήσει και η αγορά" και βεβαίως αυτά τα ομόλογα θα πληρωθούν στο ακέραιο! Άρα και τα ετήσια ομολογάκια θα πληρωθούν (το Μάρτη του 2012 που λήγουν) και όλα θα πάνε καλά! Οπότε τι περιμένει; Ας το προσθέσει στο πρόγραμμά του και ιδού η Νέα Γη της Επαγγελίας! Όμως, όταν η συζήτηση φτάνει στο σκληρό πυρήνα του "πόθεν" η σιγή γίνεται εκκωφαντική. "Πόθεν" τα κονδύλια; "Πόθεν" οι μισθοί των "εφέδρων"; Ουδέν νεώτερον.

Δε θα το συνεχίσω όμως για έναν απλούστατο λόγο: δεν πρόκειται ποτέ να εφαρμοστεί. Όχι βεβαίως γιατί δεν μπορεί να γίνει Πρωθυπουργός ο κ. Σαμαράς. Τουναντίον! Αλλά διότι γνωρίζει και ο ίδιος και όσοι θέλουν να συνεχίσουν και να σιγοντάρουν την πολιτική "απάτη" του "λεφτά υπάρχουν" με τη φράση "και με αυτά θα πληρωθούν οι έφεδροι του Δημοσίου", πως την επομένη κιόλας των εκλογών θα ανακοινώνει με πολύ περίλυπο ύφος ότι "το ΠΑΣΟΚ παρέδωσε ένα χάος" και πως "δυστυχώς, το πρόγραμμα της Νέας Δημοκρατίας δεν θα εφαρμοσθεί ενόψει των (τότε...) δυσμενών συνθηκών". Τα ξέρουμε, τα ζήσαμε, ωστόσο πολλοί τα ασπάζονται και τα πιστεύουν και δεν μπορούμε να κάνουμε κάτι άλλο γι' αυτό.Πως να πείσεις τον ψηφοφόρο του 2009 ο οποίος πίστευε ακράδαντα τον Γιώργο που ανερυθρίαστα κήρυττε - γνωρίζοντας τα μεγέθη και τις κατοπινές συνέπειες - πως "λεφτά υπάρχουν", τον ίδιο αυτόν ψηφοφόρο που πιστεύει τώρα τον κ. Σαμαρά - ο οποίος γνωρίζει το ανέφικτο της εξαγγελίας - ότι θα τον βγάλει στην εφεδρεία για χρόνια; Δεν τον πείθεις αυτόν τον ψηφοφόρο. Τον αφήνεις να υποστεί και πάλι τις συνέπειες της ελεύθερης επιλογής του. 

Οι απολύσεις λοιπόν είναι μονόδρομος. 

Τα λοιπά περί εφεδρείας, νομικών κωλυμάτων, πολιτικής δυσανεξίας και διαπραγματεύσεων αποτελούν το πολιτικό μανατζμεντ της όλης υπόθεσης. Απλούστερα, για άλλη μια φορά γινόμαστε δέκτες μιας πολιτικής "απάτης". Το δυσάρεστο είναι - όχι όμως και μη αναμενόμενο - ότι το σύνολο του πολιτικού προσωπικού, τουλάχιστον του ενεργού, μετέχει με τον έναν ή τον άλλο τρόπο σε αυτό το παίγνιο. 

Γιατί όμως οι απολύσεις είναι μονόδρομος; 

Γιατί δεν υπάρχουν λεφτά. Απλό. Δεν θα το διαβάσεις όμως αλλού. Ή θα το διαβάσεις με παραλλαγές, τόσο περίπλοκες που δε θα το καταλάβεις. Εδώ το γράφουμε ευθέως: Δεν υπάρχουν λεφτά!

Αν δεν το έχεις καταλάβει έχουν συμβεί τα εξής:

• Το 2010 η χώρα βγήκε εκτός αγορών. Με απλά λόγια δεν μπορούσε να δανειστεί. Με πιο απλά λόγια, πρακτικώς, δεν πληρώνει τα χρωστούμενα, οπότε και δεν την ξαναδανείζουν. Αυτό θα λεγόταν στάση πληρωμών, αν δεν καλούσαμε την Τρόικα να πληρώσει για λογαριασμό μας. Το ρεζουμέ: Δεν πληρώνουμε εμείς τα χρέη. Τα πληρώνει η Τρόικα. 
• Πρόσφατα, "ξαφνικά" ανακαλύψαμε ότι το κράτος σταμάτησε εν πολλοίς να πληρώνει άλλες υποχρεώσεις, πλην μισθών και συντάξεων. Μισθούς και συντάξεις που για να μπορεί να πληρώνει, ξαναμείωσε. Έχουμε δηλαδή πρακτικά μια μερική εσωτερική στάση πληρωμών, και εκπλήρωση υποχρεώσεων στο ύψος εκείνο που  επιτρέπουν τα έσοδα. Εξ' ου και η οψίμως προκύψασα βεβιασμένη φοροεπιδρομή σε συνδυασμό με την εξαγγελία του ΥΠΟΙΚ περί ανάγκης δημιουργίας πρωτογενούς πλεονάσματος εντός του 2012. Δεν αποτελεί επιδίωξη. Αποτελεί μονόδρομο. Ανάλογα με το πόσα μαζεύει, τόσα θα πληρώνει στις υποχρεώσεις του στο εσωτερικό. Στο εξωτερικό είπαμε: δεν πληρώνει.

Σταδιακά λοιπόν, περνάμε σε ολοένα και δυσμενέστερες φάσεις της  έλλειψης ρευστότητας που γίνεται περισσότερο ασφυκτική. Αν αφαιρέσουμε από την εξίσωση το συναισθηματικό ή ηθικό κομμάτι, δηλαδή αν πρέπει να απολυθούν εργαζόμενοι και κατά πόσο αυτό είναι έντιμο (που προφανώς είναι και ανήθικο και ανέντιμο και οδυνηρό) η αδήριτη πραγματικότητα οδηγεί τα πράγματα σε ένα δρόμο. Το επόμενο στάδιο βεβαίως είναι η ρευστοποίηση παγίων προς εξεύρεση της απαραίτητης ρευστότητας. Δυστυχώς, άλλοι τρόποι δεν υπάρχουν. Γιατί;

• Ο δανεισμός αποκλείστηκε.
• Εξαγωγές (μαζί με τουρισμό και ναυτιλία) ώστε να εισρεύσει ρευστότητα απλώς δεν επαρκούν.
• Επενδύσεις; Ουδείς επενδύει υπολογίσιμα κεφάλαια σε χώρα που δεν έχει πρόσβαση στις αγορές, δηλαδή που δεν μπορεί το εγχώριο χρηματοπιστωτικό σύστημα να υποστηρίξει τέτοια εγχειρήματα.
• Άλλη μέθοδος (πλην εκτύπωσης χρήματος με τις γνωστές καταστροφικές συνέπειες...) δεν έχει εφευρεθεί μέχρι στιγμής.

Τώρα ας εξηγήσουμε και το "ευτυχώς" του τίτλου. Σε καμιά περίπτωση βεβαίως δεν αφορά ιδεολογική ή ιδεοληπτική στάση απέναντι στο "δημόσιο". Αφορά όμως στην όντως υπαρκτή δυνατότητα που έχει η χώρα μας να απαλλαγεί από ένα μεγάλο μέρος των δαπανών της, έστω και μέσω επώδυνων λύσεων. Για να γίνει κατανοητή η άποψη αυτή, απλώς φανταστείτε να είχαμε οδηγηθεί στην ίδια κατάσταση έλλειψης ρευστότητας έχοντας όμως ένα ορθολογικά δομημένο, ελάχιστου κόστους δημόσιο τομέα. Και ας μη βιαστεί κανείς να θεωρήσει ότι θα είχαμε αποφύγει την παρούσα κατάσταση: το πολυδιαφημισμένο ιρλανδικό μοντέλο είναι εκεί για να διαψεύδει κάθε τέτοια σκέψη.

Ο Βενιζέλος Οικονομολόγος!

Έχουμε ξαναγράψει για την - ενδεχομένως καλοπροαίρετη - πρόθεση άσχετων με την οικονομική επιστήμη πολιτικών παραγόντων να εφεύρουν εν μέσω δημοσιονομικού πανικού "εξυπνακίστικες" λύσεις που αποδεικνύονται καταστροφικές.

Βεβαίως είναι απολύτως σύμφυτο της φύσης του Έλληνα να ανακαλύπτει "πατέντες", λύσεις του ποδαριού και γενικώς "τσαχπινιές" προκειμένου να έχουν κάτι να διηγούνται στην παρέα τους.

-Τι μηχανικό ρε και σαχλαμάρες. Πεταμένα λεφτά. Μόνος μου τό ' χτισα το διώροφο!

Και στον πρώτο σεισμό, το διώροφο γίνεται ένα με το οικόπεδο.

-Σιγά μη φέρω υδραυλικό για δυο βρύσες και μια βάνα. Εδώ μιλάς με τον άντρα-πολυεργαλείο!

Και μετά η διαδρομή σαλόνι-κουζίνα γίνεται με κανό. Σαν του Γιώργου ένα πράμα.

Ψάχνει τώρα ο Ευάγγελος να βρει την "πατέντα" να "τσακίσει" τη φοροδιαφυγή, να "φτάσει το μαχαίρι στο κόκκαλο", να "χύσει άπλετο φως" κι άλλα τέτοια που ουδεμία σχέση έχουν με την πραγματικότητα.

-Τι λέτε ρε που θα φέρω Γερμανούς να στήσουν φοροεισπρακτικό μηχανισμό. Τόχω σας λέω!

Και δώστου να γράφει και να σβήνει νομοσχέδια, να κοιτάζει και να ξανακοιτάζει τα νούμερα, να τα μεταφράζει με λογική εκδοροσφαγέα που το έδωσαν να αναλύσει τα αποτελέσματα από πειράματα αντι-υλης.

-Η ακίνητη περιουσία στην Ελλάδα -σου λέει ο Βαγγέλης -είναι 400δις αντικειμενική. Να μη βάλω ένα φοράκο τόσο τοις εκατό; Και το κράτος θα εισπράξει και δεν είναι δα και τόσο μεγάλο το ποσό για τον καθένα!

Πρόσεξε τώρα που είναι η "μαγική εικόνα". Αν η ακίνητη περιουσία δεν αποδίδει - είναι ανενεργή - για να εισπράξεις το φοράκο θα οδηγήσεις ένα μέρος της σε πώληση ή σε αναγκαστικό πλειστηριασμό. Με τη σειρά της αυτή η κατάσταση θα συμπιέσει τις αξίες των παγίων των νοικοκυριών και των επιχειρήσεων αλλά και των τραπεζών προς τα κάτω. Με τη σειρά του αυτό το φαινόμενο θα επιδεινώσει τα μεγέθη του ΑΕΠ. Και στη συνέχεια αυτό θα επιδράσει αρνητικά στο έλλειμμα! Εντέχνως, αφήνω στην άκρη τις προβλέψεις που πρέπει να εγγραφούν στους ισολογισμούς για την αποπληρωμή των νέων φόρων. 

Το ίδιο γίνεται και με την έκτακτη εισφορά ή την υπέρμετρη φορολόγηση. 

Το κράτος "πουλάει" υπηρεσίες (παιδεία, υγεία, ασφάλεια, δρόμους, διοίκηση κλπ) και σε αντάλλαγμα παίρνει φόρους. Αν η "κοστολόγηση" αυτών των υπηρεσιών είναι σωστή ή όχι ας το αφήσουμε για μια άλλη φορά...! Αυξάνοντας τους φόρους - και μάλιστα χωρίς κλιμάκωση σε βάθος χρόνου - νομίζεις ότι θα αυξήσεις τα έσοδα. Αμ δε!

Αν λοιπόν το κράτος αυξάνει τα κόστη - τους φόρους ντε! - που "πουλάει" τις υπηρεσίες του στους πολίτες και στις επιχειρήσεις, αυτομάτως προκαλεί κύμα αύξησης του κόστους σε όλο το πλέγμα της αγοράς. Το κράτος είναι ένας πολύ μεγάλος "παίκτης" με δραστηριότητα - στη δύστυχη χώρα μας - σε κάθε τομέα της οικονομίας. Αποτέλεσμα; Πληθωρισμός! Ταχεία απομείωση των εισοδημάτων των μισθωτών, των συνταξιούχων και των ανέργων. Και επιπλέον, επειδή έχουμε υψηλή ανεργία και ύφεση το μείγμα ονομάζεται στασιμοπληθωρισμός! Εκτός από τις προφανείς συνέπειες αυτού του φαινομένου (ανεργία, φτώχεια κλπ) υπάρχει κι άλλη μια, περισσότερο καταστροφική: η αύξηση του κόστους των επενδύσεων. 

Τι ήθελες Ευάγγελε; Να ενισχύσεις τον ανταγωνισμό; Ξέχνα το! Να πετύχεις πρωτογενές πλεόνασμα; Με αυτή τη μέθοδο αδύνατον! Στασιμοπληθωρισμό επιτυγχάνεις και απομειώνεις το ΑΕΠ με τον ίδιο ρυθμό που η ακρίδα τρώει το φρέσκο χορταράκι.

Και αγχώνεται ο Βαγγέλης που δεν του βγαίνει ο λογαριασμός και αναρωτιέται και γιατί! Πότε του φταίει ο φοροεισπρακτικός μηχανισμός, πότε η διεθνής συγκυρία,  πότε η Σελήνη και πότε ο Χόχο!

-Θα τους βάλω να καταγράψουν κάθε κινητή, ακίνητη, πραγματική ή φανταστική περιουσία. Τι στο καλό! Θα βγούνε τα νούμερα! Δε γίνεται να αυξάνω τους φόρους και να μην εισπράττω! Ανεξήγητο!

Και τα νούμερα δε βγαίνουν. Ούτε θα βγουν. Και δυστυχώς θα αναλώνουμε χρόνο, προσπάθεια, ενέργεια και χρήμα σε μια μαύρη τρύπα. Γιατί; Μα γιατί ψάχνουμε την "πατέντα", την "ελληνική μαγκιά" σε ένα χώρο που οι νόμοι του είναι πιο παλιοί κι από το homo sapiens!

Όπως λέγαμε και στο προηγούμενο άρθρο μας, μοναδική λύση, μοναδικός δρόμος είναι η ραγδαία συρρίκνωση του δημοσίου. Η οποία αναγκαστικά θα προκαλέσει και μείωση της φορολογίας για να μας βγάλει από την κινούμενη άμμο του στασιμοπληθωρισμού που μας καταπίνει. Πρόσεξε όμως: με αυτή τη σειρά. Όχι τη μαϊμουδιά του Σαμαρά, που θέλει πρώτα μείωση φόρων και μετά θα προσευχηθεί για ανάπτυξη στο Μανιτού!  Κάθε άλλη προσπάθεια είναι καταδικασμένη. Και θα μας καταπιεί για πολλά χρόνια. 

Το Δεύτερο Κύμα της Κρίσης:Είστε Έτοιμοι;

Η πυκνότητα των ειδήσεων, των αναλύσεων, των απόψεων και των ανακοινώσεων του τελευταίου μήνα   έχει συμβάλλει στη δημιουργία μιας "ομίχλης" γύρω από την πραγματική εικόνα της οικονομίας. 

Ταυτόχρονα και ανάλογα με την εκάστοτε εφήμερη επικαιρότητα, εναλλάσσονται τα συναισθήματα και οι τάσεις της κοινής γνώμης.

Σε ποια κατάσταση όμως βρίσκεται ο πυρήνας της ελληνικής κρίσης; Είναι δηλαδή επιλύσιμο το πρόβλημα της ελληνικής οικονομίας με κάποια μέθοδο, με κάποιο τρόπο έστω και ακραίο σε σχέση με τη σκληρότητα ή την έκταση των όποιων μέτρων;

Αν φανταστούμε ότι η ελληνική κοινωνία αποδέχεται και εφαρμόζει και μάλιστα ενεργά το σύνολο των επιβαλλόμενων μέτρων, των παρόντων, των μελλοντικών, όλων. Επίσης, ας υποθέσουμε ότι το κράτος κατορθώσει να γίνει αποτελεσματικό και μικρότερο, εισπράττει τα προϋπολογισθέντα, οι πολίτες και οι επιχειρήσεις προσχωρούν στην αντίληψη περί πάταξης της φοροδιαφυγής, ανοίγουν όλα τα επαγγέλματα, απολύεται χωρίς ιδιαίτερη κοινωνική αντίδραση ένας ικανός αριθμός δημοσίων υπαλλήλων, παύουν οι απεργίες, επιτυγχάνονται οι στόχοι των αποκρατικοποιήσεων με ραγδαίο ρυθμό και τέλος πάντων όλα κυλούν παραδόξως οργανωμένα εκπλήσσοντας και τον πιο δύσπιστο αναλυτή.

Για να συνεχίσουμε το υπόδειγμά μας, ας θεωρήσουμε ότι όλα αυτά πραγματοποιούνται από τώρα και ολοκληρώνονται όχι πολύ μακρυά από σήμερα. Σε πέντε μήνες από τώρα. Στα τέλη του Φεβρουαρίου του 2012.

Ποιες θα είναι οι συνέπειες ενός τέτοιου -υποθετικού - σεναρίου; 

Για να διερευνηθεί αξιόπιστα ένα τέτοιο - επιφανειακά αισιόδοξο - σενάριο, ας θυμηθούμε τους πραγματικούς στόχους που υποχρεωτικά πρέπει να υπηρετήσει οποιοδήποτε πρόγραμμα προσαρμογής:

• Έξοδο της χώρας στις αγορές, ώστε να μπορεί να εξασφαλίζει φθηνό δανεισμό για τις κρατικές δαπάνες και το χρηματοπιστωτικό σύστημα
• Ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας, ώστε να εισέρχεται φρέσκο χρήμα στη χώρα. Όχι δανεικό αλλά υγιές.

Αποτυχία επίτευξης αυτών των στόχων σημαίνει αποτυχία οποιουδήποτε προγράμματος, οποιασδήποτε μεθοδολογίας, οποιασδήποτε πολιτικής. Επίτευξη δημοσιονομικών στόχων - έναντι οιουδήποτε κόστους - δεν επιλύει κανένα πρόβλημα. Όσους φόρους και να μαζέψει το κράτος, όσες δαπάνες και να μειώσει όσες μεταρρυθμίσεις και να κάνει, το κεντρικό ζητούμενο δεν επιτυγχάνεται αν δεν επιτευχθούν οι παραπάνω δύο στόχοι. Γιατί; Μα διότι το νόμισμά μας είναι εισαγόμενο. Η εισροή χρήματος πραγματοποιείται - όπως ακριβώς και σε μια επιχείρηση - είτε με πωλήσεις προϊόντων, είτε με δανεισμό, είτε με εκποίηση παγίων. Υπάρχει και η δωρεά ή η αύξηση μετοχικού κεφαλαίου αλλά νομίζω ότι θα βγούμε εκτός θέματος. Η εξοικονόμηση χρήματος σε κάθε επιχείρηση αποτελεί αναγκαία αλλά όχι ικανή συνθήκη επιβίωσής της.

Στην παρούσα φάση λοιπόν - ακόμη κι αν εκπληρωθούν όλοι μα όλοι οι όροι, επιτυγχάνονται οι παραπάνω δύο ζωτικής σημασίας στόχοι;

Ας τους εξετάσουμε κατά σειρά.

• Έξοδος της χώρας στις αγορές. Εννοείται, με επιτόκια που να επιτρέπουν το δανεισμό.

Η κρίση μας άφησε μια πολύ βαριά κληρονομιά η οποία συνοψίζεται στο εξής: Μέχρι το 2008 οι αγορές αντιμετώπιζαν τα ομόλογα όλων των χωρών της Ευρωζώνης περίπου ως εκδιδόμενα υπό τις ίδιες συνθήκες αξιόχρεου. Και με αυτό το δεδομένο δάνειζαν όλες τις χώρες του κοινού νομίσματος με επίσης περίπου το ίδιο επιτόκιο. Σήμερα τα δεδομένα είναι εντελώς διαφορετικά. Η αγορά έχει διαφοροποιήσει σημαντικά τα επιτόκια και άρα έχει "ενσωματώσει" την αντίληψη ότι υπάρχουν - και θα υπάρχουν για πολύ καιρό - "καλά" και "κακά" ευρωπαϊκά ομόλογα. Αν σκέφτεστε την έκδοση ευρωομολόγου, ξεχάστε το. Η σύμμειξη "καλών" και "κακών" σε ένα ομόλογο είναι ο ορισμός του "τοξικού" προϊόντος. Ποιο είναι το αποτέλεσμα; Τα "καλά" ομόλογα στο πλαίσιο της Ευρωζώνης, πάντα θα εκτοπίζουν τα "κακά" στα χαρτοφυλάκια των επενδυτών. Πιο σωστά, τα "κακά" θα χρησιμοποιούνται για trade ενώ τα "καλά" για διακράτηση. Αποτέλεσμα; Η έξοδος της χώρας στις αγορές με όρους "καλών" ομολόγων έχει παρέλθει ανεπιστρεπτί. Ακόμη κι αν φέρει εις πέρας οποιοδήποτε πρόγραμμα ή Μνημόνιο, στο τελικό στάδιο, όταν θα φτάσει δηλαδή στο σημείο να εκδώσει επιτέλους ομόλογα και να βγει στις αγορές, αυτά θα αντιμετωπίζονται ως "κακά". Όχι γιατί θα είναι πραγματικά "κακά" αλλά γιατί πολύ απλά στο "μαγαζί" της Ευρωζώνης θα υπάρχουν πάντα "καλύτερα". Καμία χώρα όπως και καμία επιχείρηση δεν μπορεί να αναπτυχθεί αν δεν εξασφαλίζει φθηνό και μακροπρόθεσμο δανεισμό. Προσέξτε: και φθηνό και μακροπρόθεσμο. Δεν αρκεί το ένα από τα δύο για ανάπτυξη.

• Ανταγωνιστικότητα: Θα έρθει φρέσκο χρήμα;

Η ανταγωνιστικότητα είναι ένα απολύτως σχετικό μέγεθος. Η μέχρι σήμερα αντιμετώπιση του ζητήματος τόσο από την πραγματική οικονομία όσο και από το κράτος εστιάζεται στον ανταγωνισμό τιμών. Και μάλλον σε αυτό το μοτίβο θα συνεχιστεί. Η Ελλάδα δεν προτίθεται - θα δούμε γιατί -  να παράγει ούτε μοναδικά προϊόντα, ούτε ιδιαιτέρως σύνθετα ώστε να λειτουργήσει ανταγωνιστικά εκτός του παράγοντα τιμής και άρα εκτός πίεσης του επιπέδου των αμοιβών. Όντως, αυτός είναι ένας "χαζός" ανταγωνισμός, υπό την έννοια πως - είπαμε για να το θέσουμε απλά - ό,τι μπορούμε να παράξουμε εμείς φθηνά, οι Κινέζοι, οι Βούλγαροι και οι Ινδοί μπορούν να το παράξουν φθηνότερα. Από την άλλη για να περάσουμε στον "α-τιμο" (!) ανταγωνισμό, δηλαδή να περάσουμε στην παραγωγή πρωτοποριακών ή μοναδικών προϊόντων και υπηρεσιών χρειαζόμαστε φθηνό δανεισμό! Πίσω στην προηγούμενη παράγραφο για επανάληψη. Έχουμε λοιπόν μπροστά μας ένα πολύ περιορισμένο περιθώριο ανταγωνισμού άρα και κεφαλαίων που θα μπορούσαν να εισρεύσουν στη χώρα, το οποίο θα εξαντλήσουμε και εξαιρετικά γρήγορα. Αυτό και καταγράφεται στην παρούσα φάση. Ταχεία ενίσχυση των εξαγωγών, ο ρυθμός όμως θα σταθεροποιηθεί πολύ σύντομα και θα εξαντλήσει τις δυνατότητές του. Τα μεγέθη όμως των αναγκών μας είναι εξαιρετικά δυσανάλογα με τις δυνατότητες που μπορούμε να αναπτύξουμε με βάση τις δυνατότητες δανεισμού επιχειρήσεων και νοικοκυριών.

Συμπέρασμα από το υποθετικό μας σενάριο:

• Ο χρόνος που είχαμε στη διάθεσή μας να "πείσουμε" - κι εμείς και οι Ευρωπαίοι - τις αγορές ότι οι απόκλιση των οικονομικών μας δεδομένων από τα μέσα μεγέθη της Ευρωζώνης ήταν ευκαιριακή, παρήλθε. Η "αποκόλληση" της χώρας από το φθηνό μακροχρόνιο δανεισμό φαίνεται μόνιμη, στο πλαίσιο όμως ενός "σκληρού" νομίσματος.
• Ο συνδυασμός των παραπάνω παραγόντων (ακριβός δανεισμός και σκληρό νόμισμα) αποτελεί τους όρους που θα κληθεί να λειτουργήσει η ελληνική οικονομία ακόμη και υπό τις ευνοϊκότερες συνθήκες εξέλιξης των διαφόρων προγραμμάτων προσαρμογής.
• Το μείγμα που προδιαγράφεται αποτελεί τον καμβά πάνω στον οποίο θα κινηθεί η δεύτερη φάση της κρίσης: της αγωνιώδους προσπάθειας να εξασφαλίζεται ρευστότητα όχι μόνο από το κράτος αλλά και από τις επιχειρήσεις και τα νοικοκυριά. Περνάμε στη "στεγνή" φάση της κρίσης. Στο δεύτερο "κύμα".
• Στους επόμενους πέντε μήνες η κρίση ρευστότητας θα επεκταθεί εκτός του "συνήθους" ερωτήματος αν το κράτος έχει τα διαθέσιμα για την πληρωμή μισθών και συντάξεων. Η έλλειψη ρευστότητας θα "χτυπήσει" το σύνολο των οικονομικών δρώντων.
• Σε αυτό ακριβώς το σημείο - της κορύφωσης του δεύτερου κύματος - το "μπαλάκι" των αποφάσεων θα περάσει και πάλι στο ελληνικό γήπεδο, υπό την έννοια ότι καμιά Τρόικα δεν θα μπορεί να δώσει απαντήσεις ή να "εκβιάσει" σε αποφάσεις με οποιοδήποτε τρόπο. 

Όλα αυτά βεβαίως υποθετικά...

Αφήστε με να Ησυχάσω...

Γεννήθηκε εκεί μεταξύ των δυο μεγάλων πολέμων. Στο χωριουδάκι του. Το '40 ήταν πέντε χρονών.Κατοχή. Στερήθηκε το φαΐ, το σχολειό, τον μεγάλο αδερφό του. Για την Ελλάδα. Οι Γερμανοί έφυγαν. Εμφύλιος. Από τη μια η Κυβέρνηση κι από την άλλη το ΕΑΜ. Και βεβαίως οι ξένοι. Ήταν 1950 κι εκείνος ήταν κιόλας 15. Δούλευε. Σκληρά. Ούτε ένσημα, ούτε τίποτα. Του ζητούσαν να μη φύγει, να μείνει να σώσει την Ελλάδα. Και πήγαινε και ένα ψευτονυχτερινό σχολείο. Τον ιδρώτα του τον μοιραζόταν με το κράτος και το αφεντικό του. Δεν το 'ξερε και δεν τον ένοιαζε. Στάλα, στάλα πλούτιζαν κράτος κι αφεντικά κι η Ελλάδα άλλαζε πρόσωπο. Έβγαινε από την απόλυτη φτώχεια και τον μισερό Εμφύλιο. Με τη δική του δουλειά. Οι άλλοι πάλευαν για την εξουσία.

Πιο μετά στη δεκαετία του '60 έφτασε στα 25. Είχε τελειώσει το Πανεπιστήμιο. Μηχανικός. Γράφτηκε και στα Ταμεία, άρχισε να δουλεύει πιο συστηματικά, πιο επίμονα. Ήρθε η Χούντα. Πάλι του ζητούσαν να σώσει την Ελλάδα. Πήγε και φαντάρος. Κύπρος, '74, Μεταπολίτευση. Συνέχεια του ζητούσαν να σώσει την Ελλάδα. 

Έφτασε το 1975. Αυτός ήταν 45. Του ζητούσαν να δουλεύει σκληρά για να μπει η χώρα στην Ευρώπη. Του άρεσε η ιδέα. Και δούλευε. Και τα λεφτά που ακούμπαγε κάθε μήνα στο Ταμείο του πηγαίναν στην Τράπεζα Ελλάδος και γινόντουσαν φτηνά δάνεια για τους "μεγάλους". Για κείνον το επιτόκιο ήταν θεόρατο. Δεν πειράζει. Για την Ελλάδα. Δεν μπόρεσε να μεγαλώσει το σπιτάκι του. Έπεσε στη "λιτότητα" του θείου Καραμανλή. Για την Ελλάδα.

Ήρθε ο Αντρέας. 1981. Αλλαγή. Έβλεπε κόσμο και κοσμάκη να διορίζεται στο Δημόσιο. Χαμογέλασε. Αυτός μόνο να δουλεύει ήξερε. Φώναζαν οι πολιτικοί απ' τα μπαλκόνια πως θα σωθεί η Ελλάδα άμα το κράτος φορτωθεί κάθε προβληματική βιομηχανία κι επιχείρηση. Ναι, αυτές που φτιάχτηκαν με τον ιδρώτα του, με τα λεφτά απ' το ταμείο του. Μετά Μητσοτάκης. Πρώτο "κούρεμα" στο ασφαλιστικό.Πάνε πάλι οι κόποι του. Ψαλιδίστηκαν. Και μετά Σημίτης. Είχε ξεπεράσει τα 55. Νέα Μεγάλη Ιδέα. Η Ελλάδα στο ευρώ. Κάντε υπομονή είπαν και πάλι οι πολιτικοί. Θα μπούμε στο ευρώ και θα γίνουμε αναπτυγμένη χώρα. Για την Ελλάδα! 

Μπήκαμε στο ευρώ. Καραμανλής. Ολυμπιακοί Αγώνες. Τον φλόμωσαν στην επανίδρυση του κράτους και στην εξωτερική πολιτική του βέτο. Στην τσέπη του τίποτα. Για την Ελλάδα. Και πάλι. 

Μετά ήρθε η κρίση. Παπανδρέου. Τρόικα. Αυτός ήταν πια 75 χρονώ. Είχε πάρει μια ψευτοσύνταξη στο μεταξύ. Παίρνεις πολλά του λένε. Αν συνεχίσεις να παίρνεις τόσα θα καταρρεύσουμε. 

-Από μένα;

-Από σένα.

Του είπαν κι άλλα. Αν καταρρεύσουμε θα καταρρεύσει και η Ευρώπη μαζί και το ευρώ. 

-Μα ρε παιδιά από τη δική μου σύνταξη θα καταστραφεί ο κόσμος όλος;

-Από τη δική σου. Παίρνεις πολλά. Κι έχεις και μεγάλο σπίτι. 

-Ποιο; τα 75 τετραγωνικά;

-Ναι. Πρέπει να πληρώσεις ειδικό τέλος. Φόρο. Αλλιώς δεν έρχεται η Τρόικα.

-Δε θάρθει η Τρόικα αν δεν πληρώσω για τα 75 τετραγωνικά μου;

-Ναι. Είναι περίπλοκο, δεν το καταλαβαίνεις.

Στο δρόμο τον κοιτούσαν οι άνεργοι με φθόνο.

-Συνταξιούχος! 

Του λεγαν συνέχεια ότι τα μέτρα είναι άδικα αλλά πρέπει να τα δεχτεί για να σώσει την Ελλάδα.

2011. Είναι 76 χρονώ. Είδε Κατοχή, Εμφύλιο, Χούντα. Είδε να του παίρνουν φόρους, έκτακτους και τακτικούς, να του πίνουν τον ιδρώτα και το αίμα. 

-Αφήστε με να ησυχάσω...ψέλλισε.

Ο Βενιζέλος θα ανακοίνωνε σε λίγο τα νέα μέτρα. Για να σωθεί η Ελλάδα.

-Αφήστε με να ησυχάσω...ξαναπε. Κι έκλεισε τα μάτια του. 

Ο Τυφλός Χειρουργός

Είναι της μόδας η χρησιμοποίηση από ημεδαπούς και αλλοδαπούς ειδήμονες και αξιωματούχους, του παραδείγματος με τον περίφημο "ασθενή"-Ελλάδα που πρέπει να "πάρει το φάρμακό του". Κάποιοι δε, με πολύ στόμφο είναι η αλήθεια, μεταχειρίζονται και πιο μπρούτες σκηνές του ιατρικού χώρου προκειμένου να αναπαραστήσουν εναργέστερα την οικονομική κατάσταση και την αναγκαία θεραπεία. 

-Πρέπει να κόψουμε λίπος, λένε. 

Ως "λίπος" προφανώς θεωρούν κάθε αντιπαραγωγική δαπάνη του δημοσίου και ως "μυικό ιστό" συμπληρώνω εγώ θα ορίζαμε εκείνο το κομμάτι της οικονομίας που παράγει εισόδημα.

Στην παρούσα φάση όμως και για να αξιοποιήσουμε το παράδειγμα προς τέρψη της θλιβερής μας εικόνας, έχει ενδιαφέρον να δούμε ποιος και πως επιλέγει το είδος της θεραπείας και επιβάλλει την εφαρμογή της από τον ασθενή.

Αρχικά, ο χειρουργός- Πρωθυπουργός συχνά-πυκνά έβγαινε από το χειρουργικό θάλαμο για να μας κάνει ανακοινώσεις:

-Ο ασθενής ήταν σε πολύ άσχημη κατάσταση όταν τον ανέλαβα, αλλά τον έσωσα και συνεχίζω την επέμβαση! Μας ανήγγειλε ο θεράπων ιατρός μας.

Κι εμείς οι "λοιποί συγγενείς" τον πιστεύαμε και μακαρίζαμε εαυτούς και αλλήλους που ευτυχώς προλάβαμε τα χειρότερα.

Μετά όμως η κατάσταση άρχιζε να μας βάζει σε υποψίες. Ο χειρουργός αντί να βρίσκεται εντός του χειρουργείου, περνούσε ολοένα και περισσότερο χρόνο με τους συγγενείς στον προθάλαμο. Ενίοτε έφευγε και εκτός του Νοσοκομείου, πότε για κανό, πότε για ταξιδάκι -ιατρικό πάντα - και πότε για να δώσει συνέντευξη τύπου. Επικαλούνταν κούραση, διαβουλεύσεις με ξένους καθηγητές ιατρικής για το πρόβλημα ή ακόμη και επεξεργασία μιας νέας θεραπείας. Πολλές φορές επικαλούνταν και διαφωνίες με την ομάδα του ή αποχωρήσεις συνεργατών του. Κάθε φορά όμως που έβγαινε με την πράσινη μπλούζα και τη μάσκα από το χειρουργείο, όλοι πέφταμε πάνω του για να μάθουμε νεώτερα:

-Μην ανησυχείτε καθόλου! Εγώ και η ομάδα μου ξανασώσαμε τον ασθενή! Μας διαβεβαίωνε.

-Μα, γιατρέ, δεν είχε σωθεί εδώ κι ενάμιση χρόνο που ξεκίνησε η επέμβαση;

-Και βέβαια είχε σωθεί. Αλλά ξέρετε πως είναι αυτά. Κάτι επιπλοκές από εδώ, κάτι αιμορραγίες από εκεί, είχα και κανά δυο ατυχίες με τους βοηθούς μου, δεν μας αφήνουν να ολοκληρώσουμε τη θεραπεία. Αλλά να ξέρετε ότι τον σώζουμε κάθε μέρα! Κι αυτό είναι καλό! Δεν είναι;

Μουδιασμένοι οι συγγενείς, κουνούσαμε με ανακούφιση το κεφάλι. 

-Ε, για να το λέει ο γιατρός έτσι θάναι...

Εν τω μεταξύ, διάφοροι συνεργάτες του γιατρού έβγαιναν στον προθάλαμο και διαβεβαίωναν με τη σειρά τους πως ο ασθενής θα βγει όπου νάναι από το χειρουργείο. Και όποιος τους αμφισβητούσε, τον κατηγορούσαν ως κινδυνολόγο, Κασσάνδρα ή άσχετο.Κάποιοι από τους συγγενείς βεβαίως, που σταυροκοπιόντουσαν τακτικά, πρότειναν να πάρουν τον άνθρωπό τους από το Νοσοκομείο και να τον πάνε σε κανά Μοναστήρι, να του δώσουν κανά βοτάνι που είχαν ακούσει ότι κάνει καλό. Άλλοι συγγενείς συνιστούσαν γιόγκα. Τι να πουν κι αυτοί στην απελπισία τους. Ή στην κουτοπονηριά τους. 

Κάποια στιγμή ο γιατρός κι ενώ την προηγούμενη μέρα είχε για άλλη μια φορά διαβεβαιώσει πως ο ασθενής είχε διασωθεί, βγήκε από το χειρουργείο για να ανακοινώσει κάτι καινούριο:

-Ξέρετε, ο ασθενής δεν μπορεί να διασωθεί ολόκληρος.

-Ωχ! Γιατρέ μου! Τι εννοείτε; ρώτησαν με αγωνία οι συγγενείς.

-Πρέπει να κόψουμε κάποια περιττά κομμάτια που τον επιβαρύνουν. Πάντως, το μεγαλύτερο μέρος του ασθενή θα διασωθεί.

-Γιατρέ μου, τι λέτε; Πως είναι δυνατόν αυτό;

-Θα κόψουμε λίπος. Τον επιβαρύνει και δεν τον αφήνει να ανασάνει και να ανανήψει. Μην ανησυχείτε, όλα θα πάνε καλά. Θα είναι μια απολύτως συντεταγμένη χρεοκοπία, εεε, με συγχωρείτε λιποαναρρόφηση ήθελα να πω. Όποιος δε συμφωνεί, προφανώς δε θέλει να σωθεί ο ασθενής. Θα τον πάρει στο λαιμό του! Και να ξέρετε: μόνο λίπος θα αφαιρέσουμε. Ούτε γραμμάριο ζωτικού ιστού. Η επιστήμη μίλησε!

Οι φράσεις του γιατρού πάγωσαν τους συγγενείς. Δεν περίμεναν κάτι τέτοιο γιατί είχαν λάβει τόσες πολλές διαβεβαιώσεις από το γιατρό που δεν πίστευαν στ' αυτιά τους. Δε θα σωθεί ολόκληρος; Αλλά από την άλλη αυτή η εικόνα του ανθρώπου τους να τον βλέπουν πιο υγιή, πιο αδύνατο και αθλητικό τύπο, από εκεί που βρίσκεται στο κρεβάτι του πόνου, τους έδινε κάποια αισιοδοξία.

-Άντε να δούμε γιατρέ. Προχώρα.

Ο γιατρός με κάθε σοβαρότητα εξήγγειλε το πρόγραμμα των τομών που θα επέφερε στον ασθενή, εξήγησε πως θα το κάνει και πότε θα τελειώσει. Οι μέρες περνούσαν.

Και τότε συνέβη κάτι αναπάντεχο. Κάτι που ούτε οι πιο καχύποπτοι συγγενείς δεν περίμεναν.

Ένας ξένος συνεργάτης του γιατρού, διεμήνυσε στους συγγενείς του ασθενή ότι στο χειρουργείο είχε κοπεί το ρεύμα. Επικρατούσε σκοτάδι! Μάλλον δεν είχε πληρώσει κανείς την έκτακτη εισφορά... Και επιπλέον κάτι που δεν ήξερε κανείς μέχρι τότε: 

Ο χειρουργός και η ομάδα του ήταν όλοι τυφλοί! Απίστευτο! Κάτι είχαν ψιλιαστεί οι συγγενείς όταν κάποιες φορές ρωτούσαν το χειρουργό για την πορεία του ασθενή και το βλέμμα του έδειχνε κενό. Αλλά και πάλι πως να πάει το μυαλό τους σε κάτι τόσο εξωπραγματικό. Τυφλός ο χειρουργός!

Οι καημένοι συγγενείς κατάλαβαν το λάθος τους με τρόμο! Είχαν δώσει τη συγκατάθεσή τους σε κάτι φρικιαστικό. Ούτε ο χειρουργός, ούτε οι ομάδα του μπορούσαν να κάνουν κάτι για τον ασθενή. Μια ομάδα τυφλών, εξοπλισμένων με νυστέρια, σε ένα σκοτεινό θάλαμο χειρουργείου με έναν εξαντλημένο άρρωστο στην κλίνη...θα είχαν αρχίσει ήδη τις περικοπές...

Είναι Ζάχαρη και Μέλι το Χαράτσι του Βαγγέλη;

Είναι πραγματικά πολύ διασκεδαστικό όποτε συμβαίνει. Ένας μη ειδικός, καθόλα σεβαστός και αναγνωρισμένος στο δικό του τομέα και στο δικό του επιστημονικό πεδίο, καλείται να επεξεργαστεί, να επιλέξει, να προωθήσει ή να επιβάλλει δια της νομοθετικής οδού λύσεις επί θεμάτων που στην πραγματικότητα δεν κατέχει επιστημονικά αλλά καταβάλλει κάθε προσπάθεια να διαχειριστεί πολιτικά. Σε αυτή του την προσπάθεια όμως δανείζεται τη λογική και τη μεθοδολογία του δικού του επιστημονικού πεδίου και το προκύπτον αποτέλεσμα αν δεν είναι καταστροφικό είναι κωμικά απογοητευτικό.

Έχουμε λοιπόν μπροστά μας ένα τέτοιο παράδειγμα. Τον ΥΠΟΙΚ.

Έχει πεισθεί λοιπόν ο ΥΠΟΙΚ μας για τα εξής πράγματα:

• Η χώρα πρέπει να λαμβάνει τα λεγόμενα "μέτρα" προκειμένου να εξευμενίζει την Τρόικα ώστε αυτή με τη σειρά της να καταβάλλει τη "δόση" κι έτσι να μην καταρρεύσει η ελληνική οικονομία. Ακούγεται λογικό, στη νομική επιστήμη. Και τα δύο μέρη εκπληρώνουν τα συμφωνηθέντα και η ζωή συνεχίζεται μέχρι ένας εκ των δύο να υπαναχωρήσει ή να λήξει η συμφωνία. Σωστά;

Λάθος! Η χώρα είναι αναγκαίο να βγει στις αγορές. Να μπορεί να δανείζεται από την ελεύθερη αγορά.  Μπορεί να παίρνει μέτρα που ικανοποιούν την Τρόικα, αλλά όσο δεν παίρνει μέτρα που να ικανοποιούν την αγορά - και ενδεχομένως και την Τρόικα αλλά πάντως πρωτίστως την αγορά - ώστε η αγορά να ξαναδανείσει τη χώρα τα μέτρα αυτά όσο σκληρά κι αν είναι ποτέ δε θα επαρκούν. Και δυστυχώς κάποια στιγμή το δάνειο από την Τρόικα ή άλλο φορέα εκτός αγορών θα στερέψει...

• Ο κύκλος "μέτρα-αξιολόγηση- νέα μέτρα-εκταμίευση" κάποια στιγμή θα οδηγήσει τη χώρα σε βιώσιμα νούμερα. Επίσης ακούγεται λογικό. Μειώνω τις δαπάνες και αυξάνω τα έσοδα, κάποια στιγμή θα πετύχω πρωτογενές πλεόνασμα και μετά το σύστημα ακολουθεί το δρόμο του. Σωστά;

Λάθος! Η απότομη συρρίκνωση των δαπανών - τα "μέτρα" που λέμε - δε λειτουργεί με την κοινή λογική στην οικονομία. Όσο πιο απότομα "κόβεις" - ας πούμε - τη σύνταξη ή το μισθό, τόσο πιο πολύ "τρομάζεις" τον συνταξιούχο ή το μισθωτό κι έτσι κι αυτός περιορίζει ακόμη περισσότερο τις δαπάνες του. Ένα του κόβεις; Δύο θα βάλει αυτός στο μαξιλάρι λόγω φόβου. Έτσι προκαλείς δραματική πτώση της κυκλοφορίας του χρήματος. Το αποτέλεσμα; Ποτέ δεν πρόκειται να πετύχεις πρωτογενές πλεόνασμα, γιατί εκεί που υπολόγιζες ότι θα εισπράξεις απλώς δε θα υπάρχει χρήμα! Αυτή είναι η διαφορά μεταξύ του να απολύεις υπεράριθμους εργαζόμενους αμείβοντας τους υπόλοιπους με καλό μισθό από τη διατήρησή όλων με ψίχουλα. Τα "ψίχουλα" απλώς δε θα κυκλοφορήσουν! Όχι τουλάχιστον με το ρυθμό που τα υπολόγιζες. Έτσι η επίτευξη των στόχων γίνεται ένα ατέρμονο κυνήγι σκιών. Έτσι εξηγείται και η αγχωτική επανάληψη του μοτίβου "λίγα μέτρα ακόμα και θα πετύχουμε...".

Πάντα έτσι θα είναι! Πάντα ο "στόχος" θα χάνεται και πάντα - υπό αυτή τη λογική - θα χρειάζονται λίγα ακόμα μέτρα! Γιατί όσο εσύ θα μαζεύεις τόσο το χρήμα θα κρύβεται!

Η "κουτοπόνηρη" λογική - που ακούγεται εφικτή - "δεν απολύω γιατί μπορώ να καλύψω το έλλειμμα με επιπλέον φόρους" είναι ανεφάρμοστη. Δυστυχώς, από κάποιο σημείο και μετά επιταχύνει τα πράγματα προς την καταστροφή γιατί το άθροισμα "δόση δανείου" συν "έσοδα από μέτρα" δε θα επαρκεί για να καλύψει τα ελλείποντα ποσά.κι ο λόγος είναι ότι τα "έσοδα από μέτρα" θα βρίσκονται ολοένα και πιο δύσκολα ενώ τα χρήμα που θα απομένει θα "κρύβεται" ολοένα και περισσότερο. Στην οικονομία, αν αφαιρέσεις πέντε από τα δέκα δε σου μένουν άλλα πέντε. Γιατί τα υπόλοιπα πέντε φοβούνται και φεύγουν! Οπότε σου μένουν μηδέν!

Έτσι λοιπόν, όσο κι αν διαλαλεί ο κατά τα άλλα συμπαθής ΥΠΟΙΚ την αναγκαιότητα των πρόσφατων μέτρων δυστυχώς σύντομα θα διαπιστώσει πως και αυτά θα συμπεριληφθούν στην λίστα με τα ανεπαρκή μέτρα που χρειάζονται συμπλήρωση. Δυστυχώς!

Βίαιες Εισπράξεις, Ειρηνικά Χρεοστάσια;

    Οι πρόσφατες εξαιρετικά σημαντικές εξελίξεις γύρω από τη διαχείριση του ελληνικού ζητήματος, δεν προκαλούν έκπληξη στο συστηματικό αναγνώστη του ιστολογίου, αφού από εδώ είχαμε επαρκώς περιγράψει αυτά που τώρα δραματοποιούνται μπροστά μας.

     Μετά τις επαναλαμβανόμενες "διαπραγματεύσεις" του Υπουργού Οικονομικών με την Τρόικα, δύο είναι τα κύρια σημεία που επισημαίνουμε:

• Η Κυβέρνηση μαζί με την Τρόικα υιοθετούν μια ολοένα και "βιαιότερη αντίληψη" σε σχέση με την είσπραξη των εσόδων, περιχαρακώνοντας τις διαδικασίες με εξουθενωτικές ποινές ή αφαιρώντας το δικαίωμα προσβολής του όποιου μέτρου κατά περίπτωση από τους πληττόμενους.
• Στην πραγματικότητα και παρά το θεατρικό εύρημα της "καλής αλλά τι-άλλο-να-κάνουμε Κυβέρνησης" που συνδιαλέγεται με την "εξ΄ορισμού κακή" Τρόικα, οι στοχεύσεις και των δύο μερών ταυτίζονται απολύτως. Ούτε η Τρόικα στάθηκε απέναντι στην Κυβέρνηση όταν η τελευταία προτιμά για τους γνωστούς ψηφοθηρικούς λόγους φοροεισπρακτικά μέτρα αντί συρρίκνωσης του δημοσίου, ούτε η Κυβέρνηση επέμεινε στις θεωρητικές "κόκκινες γραμμές" της. Το αποτέλεσμα είναι η σύνθεση όλων των ειδών των μέτρων σε ένα πλέγμα, σκληρό και άκαμπτο.

Το καινούριο δεδομένο λοιπόν που εμφανίζεται στο πολιτικο-οικονομικό σκηνικό είναι η ταχεία μεταβολή στην αρχική "αντικείμενη" στάση της Κυβέρνησης και ειδικότερα του ΥΠΟΙΚ απέναντι στην Τρόικα και η προσχώρηση σε μια ταύτιση αντιλήψεων και μεθοδολογίας.

Πρόκειται για αντίδραση σε μια αφήγηση "φρικιαστική" σε σχέση με το μέλλον της χώρας που ενδεχομένως μοιράστηκαν τα μέλη της Τρόικας με τον κ. Βενιζέλο, προκειμένου να τον πείσουν να πράξει τα δέοντα; Ουδείς γνωρίζει.

Σε κάθε περίπτωση όμως έχουμε ένα καινούριο πολιτικό μόρφωμα να αντιμετωπίσουμε: μια Κυβέρνηση ευθυγραμμισμένη πλήρως με την Τρόικα και μια Τρόικα πλήρως ομονοούσα  με την Κυβέρνηση. Η μια πλευρά "προστατεύει" τα συμφέροντα της άλλης και οι δύο μαζί συναποτελούν ένα πανίσχυρο βραχίονα. Παρατηρήστε - σε αυτήν την πλήρως αρμονική σχέση - τις δηλώσεις του κ. Βενιζέλου περί ευτυχήματος που η Τρόικα εποπτεύει τη χώρα και βεβαίως την επιβεβαίωση του μέτρου που αφορά στο τέλος της ακίνητης περιουσίας από πλευράς Τρόικας, όχι για δύο αλλά για τέσσερα έτη!

Εδώ θα πρέπει να απογοητεύονται όλες οι πληττόμενες κοινωνικές τάξεις. Όσοι, ας πούμε, δημόσιοι υπάλληλοι ή άλλοι προνομιούχοι επένδυαν στη "σοσιαλιστική" Κυβέρνηση και προσδοκούσαν ότι την "ύστατη ώρα" μια επιπλέον φορολογία θα διέσωζε ένα μέρος προνομίων, ατύχησαν. Ομοίως και όσοι από την "άλλη πλευρά" ήλπιζαν ότι η Τρόικα θα στεκόταν στυλοβάτης και άγρυπνος φρουρός της ιδιωτικής πρωτοβουλίας και θα απαιτούσε την απόσυρση φορομπηχτικών μέτρων ενώ θα επέβαλλε την συρρίκνωση του δημόσιου τομέα εις αντάλλαγμα, επίσης έσφαλαν.

Το τελικό προϊόν των διαπραγματεύσεων αποδείχθηκε να είναι όχι μόνο η "αμαρτωλή" συνύπαρξη όλων των μέτρων αλλά και τελικώς η περιβολή τους με τον κοινό μανδύα της εισπρακτικής βίας και κυρίως της αφαίρεσης κάθε δικαιώματος πολιτικής ή νομικής αμφισβήτησης.

Τι υποκρύπτει όμως αυτή η όψιμη συναίνεση Κυβέρνησης-Τρόικας;

Η απάντηση είναι μία και μόνη: Βιασύνη.

Κι αν επρόκειτο μόνο για την Κυβέρνηση, η εξήγηση θα ήταν απλοϊκή. Βιάζεται να ολοκληρώσει την εκταμίευση ώστε να αποφύγει μια μοιραία στάση πληρωμών. Η Τρόικα όμως γιατί βιάζεται να "πάρει τα λεφτά" τόσο γρήγορα και βίαια, μεταθέτοντας πολύ μπροστά τις - έμμεσες προς αυτήν - πληρωμές; Γιατί δηλαδή - εφόσον υποτίθεται ότι πιστεύει βασίμως και ακραδάντως στην αρτιότητα των προγραμμάτων της - να βιάζεται να εξασφαλίσει κεφάλαια, γνωρίζοντας ότι στερεύει μέχρι σταγόνας τη φοροδοτική ικανότητα και μάλιστα αδιακρίτως της ελληνικής οικονομίας;

Οδηγεί συνεπώς την οικονομία σε μια αλυσιδωτή "έκρηξη" ειρηνικών χρεοστασίων, υπό την έννοια ότι ναι μεν θα υλοποιηθεί η εκταμίευση της δόσης ώστε να μην προκύψει "εθνικό" και άρα "βίαιο" χρεοστάσιο δεν αποφεύγει όμως μια πολύπλοκη και ανεξέλεγκτη σειρά τέτοιων καταστάσεων στο εσωτερικό. Και μια οικονομία που θα μοιάζει με "ελβετικό τυρί" από τις "τρύπες" δυστυχώς κάποια στιγμή καμιά δόση δεν θα της χρησιμεύει και καμιά εκταμίευση δε θα μπορεί να απορροφηθεί.

Παράλληλα, γνωρίζει ότι με την υιοθέτηση αυτής της σκληρής στάσης, ξοδεύει πολύ γρηγορότερα από το αναμενόμενο το ελάχιστο πολιτικό κεφάλαιο αυτής της Κυβέρνησης, ενώ η εναλλακτικές λύσεις - η ΝΔ του κ. Σαμαρά - χρονικά τουλάχιστον δεν είναι "ώριμες" να αποδώσουν.

Εδώ τα πράγματα γίνονται πιο σκοτεινά. 

Η βιάση της Τρόικας προμηνύει δυσάρεστα μαντάτα και αν αναρωτηθεί κανείς πόσο πιο δυσάρεστα από τα παρόντα θα πρέπει να αναρωτηθούμε αν βρισκόμαστε ενώπιον μιας μετάλλαξης της κρίσης από την οικονομική και κοινωνική της όψη σε μια εθνική της έκφανση. Κι εκεί τα δεδομένα αλλάζουν δραματικά. Το απευχόμεθα.

Willkommen Herr Reichenbach!

Καλώς Ήλθατε κύριε Ράιχενμπαχ!

Η έλευσή σας στην Ελλάδα πέρασε σχετικά απαρατήρητη εξαιτίας άλλων πιο πιεστικών θεμάτων που απασχολούν την επικαιρότητα και κυρίως την οικονομική κατάσταση των πολιτών.

Εσείς όμως - νομίζω κι εγώ - γνωρίζουμε ότι η δική σας παρουσία αποτελεί τόσο από την ουσιαστική όσο και από τη σημειολογική πλευρά ένα εξαιρετικά σημαντικό και καταλυτικό γεγονός. Κατά τη δική μου γνώμη ακόμη πιο σημαντικό από την εγκατάσταση της Τρόικας.

Ο λόγος;

Με τη σύμπραξη των ελλήνων πολιτικών, άλλων δια των ενεργειών και των πράξεών τους και άλλων δια της εκκωφαντικής σιωπής και αδράνειάς τους, και των γερμανικών επιδιώξεων η χώρα οδηγήθηκε σε ένα κρίσιμο σημείο μετασχηματισμού. Αυτό που βρισκόμαστε εδώ κι ένα χρόνο. Αντί να αναλάβουμε λοιπόν οι Έλληνες τις τύχες μας, προς την ορθή κατεύθυνση συμμαζεύοντας κράτος και προνόμια, παραδώσαμε σε εσάς τη χάραξη της πορείας αυτής. Αυτός είναι ο λόγος. Αντί λοιπόν στην παρούσα ευκαιρία - κοντά στην καταστροφή ενός σαθρού συστήματος - να αναλάβουμε να το δομήσουμε σύμφωνα με τα δικά μας συμφέροντα, παραδίδουμε εις εσάς αυτό το προνόμιο για να το δομήσετε σύμφωνα με τα δικά σας.

Είστε σημαντικός λοιπόν.

Στο πρόσωπό σας κάποιοι μπορεί να επενδύουν στην προσδοκία ότι δεδομένης της κυβερνητικής ανικανότητας και της ευρύτερης αδυναμίας του πολιτικού προσωπικού της χώρας, εσείς θα κατορθώσετε να ανασυντάξετε το διεφθαρμένο και αναποτελεσματικό δημόσιο. Πολλοί επίσης, μπορεί να ονειρεύονται ότι η παρουσία σας θα συμβάλλει στην δημιουργία μιας εντελώς διαφορετικής Ελλάδας.

Σφάλμα μέγα! Εκτός από το τεχνοκρατικό σας δυναμικό, αναμφισβήτητα είστε και φορέας μιας αντικείμενης προς τη δική μας κοσμοαντίληψης. Πίσω λοιπόν από τις όποιες προσπάθειές σας πάντοτε θα υπάρχει ως κινούν πρωταίτιο η βορειοευρωπαϊκή σας σιδηρά ράβδος, που όσο και να προσπαθήσετε να την κρύψετε θα περιμένει στη γωνία. Ο γενότυπός σας είναι σύμφυτος με αυτή όπως και ο δικός μας είναι σύμφυτος με την χαρμολύπη του πνεύματος. Κοινώς, θα αντιληφθείτε σύντομα πως αυτή η ελληνική αντίληψη παράγει θυσιαστήρια με την ίδια ευκολία που παράγει αμαρτίες. Η εγγενής μεγαλουργική αστάθεια των Ελλήνων, μπορεί ταυτόχρονα να χωρέσει - να συν-χωρέσει - τον Εφιάλτη και το Λεωνίδα, αξιοποιώντας και τους δύο σε μια μοναδική ιστορική ενατένιση εγκολπώνοντας και τους δύο. Η προτεσταντική σας ηθική δεν μπορεί να το επεξεργαστεί και η τεχνοκρατική σας παιδεία θα απορρίψει ως παράλογο ένα τέτοιο ισχυρισμό.

Εν κατακλείδι, μπορείτε να είστε βέβαιος ότι δυστυχώς το βιογραφικό σας δεν θα εμπλουτιστεί με μια ακόμη επιτυχία. Αυτός ο τόπος κατέστρεψε τόσες καριέρες προκατόχων σας, επίδοξων και φιλόδοξων σωτήρων, ηγετών ή και κατακτητών που αμφιβάλλω σφόδρα αν εσείς θα διακριθείτε έστω και κατ' ελάχιστον.

Θεωρώντας περιττό να σας κουράσω με τετριμμένα και μη ιστορικά ανάλογα, θα σας παραθέσω το επεισόδιο μιας άγνωστης μάνας από την Κρήτη με έναν δικό σας πρόγονο:

"Σ' ένα ωραιότατο χωριό, στα Μεσκλά, μια γριά έκρυβε έξη μήνες, με κίνδυνο της ζωής της, δύο Εγγλέζους στο σπίτι της. Μια μέρα οι Γερμανοί τους έπιασαν. Η γριά τρέχει στον άγριο Γερμανό φρούραρχο, στάθηκε μπροστά του και του φώναξε:

- Να ξέρεις. Κομαντάντε, πως όλες οι μανάδες στον κόσμο πονούνε κι αυτός ο πόνος των μανάδων θα φάει τη Γερμανία. Η Γερμανία θα χαθεί, βάνω την κεφαλή μου! Βάνεις στοίχημα Κομαντάντε; Εγώ βάνω την κεφαλή μου! Στεκόταν απάνω σε μια πέτρα, από' ξω από το καμένο σπίτι της η γριά τούτη και μας μιλούσε, με ορθό το κεφάλι, κουρελιασμένη σαν φάντασμα."

Να ξέρεις λοιπόν Κομαντάντε ότι δύσκολα θα το χάσει το στοίχημα!

Πονηρές Τηλεδιασκέψεις, Αθώοι Αριθμοί...

Εικοσιπέντε λεπτά αναφέρουν τα ΜΜΕ ότι διήρκεσε η περίφημη πια τηλεδιάσκεψη Παπανδρέου-Μέρκελ-Σαρκοζύ, σχεδιασμένη να συμπέσει με ένα οριακά χαμηλό και κρίσιμο σημείο για τα σχετιζόμενα με την ελληνική κρίση οικονομικά μεγέθη.

Φυσικά, ούτε η διάρκεια, ούτε ο τρόπος, ούτε ο χρόνος του γεγονότος πείθουν περί ουσιαστικής μεταβολής στην πορεία της ελληνικής οικονομίας. Η απουσία επίσημης κοινής ανακοίνωσης των τριών συμμετεχόντων αποτελεί επιπλέον ενισχυτικό παράγοντα της πεποίθησης ότι ουδέν σημαντικό ειπώθηκε. Πως θα μπορούσε άλλωστε, εφόσον στην υποθετική περίπτωση που οι ισχυροί της Ευρώπης είχαν αποφασίσει να κινηθούν δραστικά προς την κατεύθυνση της συγκρότησης μιας ισχυρής απάντησης, αφενός δε θα επέλεγαν μια τηλεδιάσκεψη 25 λεπτών για να επικοινωνήσουν, αφετέρου θα είχαν κάτι σημαντικό να ανακοινώσουν κατά προτίμηση κάτι σχετικό με "ζεστό χρήμα" και βεβαίως οι αγορές θα είχαν ήδη προεξωφλήσει την κίνησή τους επί το θετικότερον.

Τι γνωρίζαμε (συνοπτικά);

Η Ελληνική Κυβέρνηση αδυνατεί να παρακολουθήσει συστηματικά το πρόγραμμα προσαρμογής για τρεις σημαντικούς λόγους:

Δε διαθέτει ούτε την πολιτική βούληση ούτε το πολιτικό κεφάλαιο ώστε να προχωρήσει στις αναγκαίες μεταρρυθμίσεις.




Ο κρατικός μηχανισμός δεν μπορεί να ανταποκριθεί στις χρονικές επιδιώξεις του προγράμματος.




Το διεθνές περιβάλλον - οικονομικό και γεωπολιτικό - δεν είναι πλέον ευνοϊκό.





Η Ευρώπη και ειδικότερα η Ευρωζώνη έχει αποφασίσει να διαχειριστεί την κρίση διαθέτοντας τα ελάχιστα κεφάλαια και επενδύοντας τη μέγιστη πολιτική της δυνατότητα. Χωρίς κεφάλαια δυστυχώς δεν ανατρέπονται οικονομικά τετελεσμένα, αλλά στην παρούσα φάση η Ευρώπη και ειδικότερα η Γερμανία προφανώς έχει άλλες προτεραιότητες, στις οποίες έχουμε αναφερθεί επαρκώς.




Τι θα μάθουμε;





• 
  
  Ότι δυστυχώς η όποια παράταση χρόνου προς το "μοιραίο" θα πληρώνεται με έξοδα της ελληνικής πλευράς. Εις το εξής κάθε αναβολή ενός πιστωτικού γεγονότος θα κοστίζει στην ελληνική κυβέρνηση μέτρα τύπου "τέλος ακινήτων". Η Ευρώπη μπορεί να υποστηρίξει πολιτικά σε μικρότερο ή μεγαλύτερο βαθμό την όποια πρόθεση αναβολής συμβάντων αλλά το οικονομικό βάρος θα πέφτει στην ελληνική πλευρά. Συνεπώς, υπό αυτή την έννοια, τα μέτρα - τωρινά ή επόμενα - δεν είναι αρκετά.
  
  


• 
  
  Οι "μη-πολιτικοί" παράγοντες του ελληνικού προγράμματος, όπως το ΔΝΤ, θα επανεξετάσουν τη στάση τους σε σχέση με τη συμμετοχή και τους όρους εφόσον δεν μπορούν καταστατικά να συνεχίσουν χωρίς να παρασχεθούν στην Ελλάδα επαρκή κεφάλαια ώστε το χρέος να καθίσταται βιώσιμο.
  
  


• 
  
  Η Ελλάδα τίθεται στο επίκεντρο της συμφωνίας της 21ης Ιουλίου, παρέχοντας σε κάθε ενδιαφερόμενη χώρα-μέλος την βάσιμη δικαιολογία να αποσύρει, μεταβάλλει ή καθεστερήσει τη συμμετοχή της. Το βάρος που αναλαμβάνει η ελληνική κυβέρνηση είναι τεράστιο και πιθανότατα δυσβάσταχτο αποτελώντας έτσι ένα καλό άλλοθι για τη δρομολόγηση εξελίξεων στο εσωτερικό της Ευρωζώνης που να αποτυπώνει τις κρυφές επιθυμίες των ισχυρών μελών.
  
  





Οι αριθμοί του ελληνικού ζητήματος είναι αμείλικτοι και δεν μπορούν πλέον να κρυφτούν πίσω από κανένα κλειστό γραφείο με πρόφαση τη διεξαγωγή τηλεδιασκέψεων.

Απάντηση στο Γιώργο: Γιατί θα Πληρώσω Όλους τους Φόρους!

"υπάρχει Έλληνας, που δεν πιστεύει ότι μπορούμε; Ότι θα τα καταφέρουμε; Πιστεύει κανείς ότι η Ελλάδα δεν έχει πλουτοπαραγωγικές πηγές, ανθρώπινο δυναμικό και σημαντικές προοπτικές; Είμαι σίγουρος ότι δεν υπάρχει κανείς."

Ομιλία του Πρωθυπουργού στη ΔΕΘ, 10 Σεπτεμβρίου 2011

Αγαπητέ μου Γιώργο,

Στο παραπάνω ερώτημα που έθεσες νομίζω ότι δεν περίμενες απάντηση καθώς θεωρείς την απάντηση δεδομένη ενώ θέλεις να πιστεύεις ότι θα βασίζεται κυρίως στον πατριωτισμό και λιγότερο στη λογική.

Σε πληροφορώ λοιπόν ότι η απάντηση δεν είναι καθόλου δεδομένη.

Λοιπόν Γιώργο εγώ μολονότι Έλληνας, δεν πιστεύω ότι θα τα καταφέρουμε με τους όρους που υποθέτω ότι υπονοείς για να ορίσεις την επιτυχία. Θεωρώ ότι ως επιτυχία θεωρείς πως την επόμενη ημέρα της τρέχουσας κρίσης, θα απολαμβάνουμε εμείς και τα παιδιά μας ένα κράτος με αξιοπρεπείς παροχές, με δίκαιες κατανομές των βαρών, συνετό και χωρίς περιττές σπατάλες, σύγχρονο και φιλικό προς τον πολίτη και βεβαίως με βιώσιμο χρέος. Παράλληλα θα έχουμε μια οικονομία ανοιχτή, ικανή να προσφέρει θέσεις εργασίας, βιώσιμη και παραγωγική. Περίπου, αυτά υποθέτω ότι εννοείς.

Όχι λοιπόν δε θα τα καταφέρουμε. Και ξέρεις γιατί;

Διότι στα χέρια σου ως Πρωθυπουργός έχεις τα λάθος εργαλεία για να πετύχεις αυτό που υπόσχεσαι. Και στην αντίληψή σου έχεις τη λάθος κατεύθυνση, εντελώς αντίθετη προς αυτά που εκπληρώνουν τους όρους επιτυχίας.

Θα σου εξηγήσω με λίγα λόγια τι εννοώ.

Επιμένεις στην απόφασή σου να διατηρήσεις με χίλιες δυο δικαιολογίες ένα τεράστιο και πανάκριβο δημόσιο τομέα. Επιμένεις να διατηρείς ανεξαρτήτως των κρίσιμων συνθηκών μια σειρά από προνόμια προς συγκεκριμένες επαγγελματικές τάξεις αλλά και προς συγκεκριμένες ομάδες και θεσμούς. Επιμένεις να πιστεύεις πως το κράτος πρέπει να διατηρεί εταιρείες και επιχειρήσεις για να μπορεί να διορίζει, να σπαταλά, να κάνει κοινωνική πολιτική- δια του ρουσφετιού - εις βάρος όλων μας. Αυτά πιστεύεις.

Και μαζί με εσένα Γιώργο, το πιστεύουν βαθιά και πολλοί άλλοι. Οι Υπουργοί, οι Βουλευτές σου, τα στελέχη του κόμματός σου. Κι όχι μόνο αυτοί. Το πιστεύουν και στη Νέα Δημοκρατία, ο Σαμαράς αλλά και τα άλλα κόμματα της αντιπολίτευσης. Επίσης, το πιστεύουν βαθειά και πολλοί μέσα στην ελληνική κοινωνία.

Πιστεύουν δηλαδή, ότι αυτό που ευρύτερα λέμε «κράτος» ή «δημόσιο» με την πολύ ευρεία του έννοια, δεν πρέπει να αγγιχτεί έναντι οποιουδήποτε κόστους.

Αυτά περί αντίληψης. Έχεις όμως και τα λάθος εργαλεία. Ακόμη και να ήθελες να εφαρμόσεις ένα σχέδιο διάσωσης - έστω λανθασμένο - του δημόσιου τομέα, εις βάρος όλων των υπολοίπων, μαζί με τα προνόμια όλων εκείνων που έμμεσα ή άμεσα συνδέονται με το κράτος (που συμπεριλαμβάνει από τη φορολογική ασυλία της Εκκλησίας μέχρι την προστασία του επαγγέλματος των ταξιτζήδων ή των κομμωτριών) δεν μπορείς. Βασικά, έχω πεισθεί ότι δεν μπορείς να εφαρμόσεις κανένα σχέδιο γιατί δεν έχεις εκείνες τις δομές διοικητικές, κρατικές ή άλλες κι επίσης δεν έχεις ούτε τα στελέχη, κρατικά ή κομματικά ή πολιτικά, ώστε να μπορείς να εφαρμόσεις σοβαρά οτιδήποτε. Ούτε εσύ αλλά ούτε και οποιοδήποτε άλλο πολιτικό σχήμα εμφανισθεί, από Κυβέρνηση συνεργασίας μέχρι Κυβέρνηση ας πούμε Οικολόγων-Τσίπρα-Καρατζαφέρη! Μαζέψατε, συγκροτήσατε και εκθρέψατε ένα άχρηστο σύστημα ανθρώπων και δομών και τώρα που το χρειάζεστε για να σχεδιάσετε τη διάσωσή του δεν είναι σε θέση να σας βοηθήσει. Όπως δεν ήταν ποτέ σε θέση να βοηθήσει κανέναν! Ούτε τον πολίτη, ούτε τη χώρα!

Επειδή δεν έχεις άλλη λύση, μου ζητάς άκριτα φόρους, με αδέξιο αγενή και εσπευσμένο τρόπο, για να διασώζεις καθημερινά τον αγαπημένο σας - ως πολιτικό σύστημα - στρατό ψηφοφόρων.

Από την απέναντι πλευρά Γιώργο είμαι εγώ. Και σου δηλώνω ότι θα σου πληρώσω όλους τους φόρους που θέτεις μέχρι τελευταίο σεντ. Θα υποταχθώ σε οποιαδήποτε λογική ή παράλογη απαίτησή σου. Μολονότι όπως είπαμε δεν πιστεύω ότι θα τα καταφέρουμε. Παράλογο; Όχι!

Εγώ Γιώργο - σε αντίθεση με το κράτος που διοικείς - είμαι συνεπής όχι από ανάγκη αλλά από πεποίθηση. Δεν θα με δεις σε καμιά πορεία, σε καμιά διαμαρτυρία σε καμιά αντίδραση, σε κανένα μπλοκ «αγανακτισμένων». Θα με δεις στα γκισέ της Εφορίας, της ΔΕΗ, του ΙΚΑ, των δεκάδων ταμείων που μου έχεις στήσει για να πληρώνω. Και θα πληρώσω. Ξέρεις γιατί; Γιατί μπορώ!

Σε αντίθεση λοιπόν με το συρφετό σου Γιώργο, είμαι νοικοκύρης, σοβαρός και εργάζομαι επίμονα και με οργάνωση. Δε χρωστάω, έχω προβλέψει για τις δύσκολες μέρες και αντέχω πολύ περισσότερο από αυτό που συγκροτήσατε όλες αυτές τις δεκαετίες και ονομάσατε «δημόσιος τομέας». Εγώ Γιώργο δεν κινδυνεύω από χρεωκοπία και απέχω πολύ από την έλλειψη ρευστότητας γιατί είμαι σοβαρός και σοβαρά διαχειρίζομαι τα δικά μου οικονομικά. Το δικό σου σύστημα κινδυνεύει.

Το σκεπτικό είναι ότι αφού δεν αλλάζεις ούτε κατ' ελάχιστο το σύστημα και αφού αυτό το σύστημα είναι ανίκανο, άχρηστο και καταστροφικό, τότε η διατήρηση αυτού του συστήματος μέσω της διαρκούς τροφοδότησής του και με το δικό μου χρήμα θα οδηγήσει τελικά στην κατάρρευσή του. Ξέρεις γιατί; Μα γιατί θα αυτό-καταστραφεί διότι δεν έχει την ικανότητα να διασώσει ούτε τον εαυτό του! Αφού λοιπόν έχετε αποφασίσει να διατηρήσετε ένα τέτοιο σύστημα εγώ θα σας βοηθήσω.

Για να στο θέσω απλά Γιώργο μου, εγώ απλώς θα κάθομαι σε μια γωνιά και θα βλέπω την κατάρρευση ενός συστήματος που ενώ θα μπορούσε να διασωθεί αλλάζοντας, τελικά δεν άλλαξε με δική σας ευθύνη. Εγώ από την άλλη θα σου έχω πληρώσει μέχρι και το τελευταίο σεντ όπως είπαμε όλων αυτών των φόρων που ζητάς. Και με το παραπάνω. Δε θα σε έχω δυσκολέψει ούτε κατ' ελάχιστο. Αντίθετα θα σε έχω βοηθήσει κιόλας! Θα έχω τηρήσει μέχρι κεραίας όλους τους άσχετους, παράλογους, αντιπαραγωγικούς, φορομπηχτικούς νόμους που ψηφίζεις. Και για να καταλάβεις, δε θα σου προτείνω ούτε ένα σημείο για να αλλάξεις. Θα έχω την ικανοποίηση ότι συμμετείχα με το δικό μου οβολό και τη δική μου θετική συμβολή εφαρμόζοντας όλα αυτά τα παράδοξα που υιοθετείς ή αποφεύγεις να υλοποιήσεις, στην αυτό-διάλυση ενός διεφθαρμένου, άδικου και πελατοκεντρικού δημόσιου τομέα.

Συνέχισε λοιπόν Γιώργο αυτό που κάνεις. Και εσύ αλλά βεβαίως και οι υπόλοιποι συμμέτοχοί σου. Εγώ θα είμαι εδώ για να σας στηρίζω!

Η Ελλάδα της Επόμενης Ημέρας!

" ἵνα τί ἐφρύαξαν ἔθνη καὶ λαοὶ ἐμελέτησαν κενά;"

Και ενώ οι αγορές προεξοφλούν τα χειρότερα για την ελληνική οικονομία - δυστυχώς οι οικονομικοί και χρηματιστηριακοί δείκτες σπανίως λανθάνουν στην κρίση τους- παρατηρούμε μια όψιμη και άρα επίπλαστη ευρωπαϊκή κινητικότητα γύρω από το ελληνικό ζήτημα.

Στο πολιτικό πεδίο, οι ευρωπαίοι ηγέτες εξακολουθούν να εμφανίζονται είτε ως «τιμωροί» των «ατάκτων» της ευρωζώνης είτε ως επιμηθείς της αναταραχής που δήθεν προκαλείται από την ελληνική αμέλεια στην εφαρμογή των συμφωνηθέντων. Παρατηρούμε δηλαδή μια περίεργη προσπάθεια, αφύσικη και ασύμβατη σε σχέση με το μέγεθος και τις δυνατότητες χωρών όπως η Γερμανία ή η Γαλλία, να περιορισθούν οι συνέπειες μιας επερχόμενης δυσμενούς εξέλιξης πηγάζουσας από τα ελληνικά τεκταινόμενα. Και η προσπάθεια αυτή χαρακτηρίζεται περίεργη, εφόσον μόνο επιτείνει την ένταση δια της αμφισημίας, της ημι-ενημέρωσης, της πολυγλωσσίας που μόνο ζημία επιφέρουν, αντί να εμπλέκονται συντεταγμένα και αποφασιστικά οι ευρωπαϊκοί και κρατικοί θεσμοί ή ηγέτες και αξιωματούχοι κυρίως αθόρυβα και πρωτίστως αποτελεσματικά.

Έχουμε συνεπώς τις εξελίξεις στο οικονομικό πεδίο να βαίνουν επιδεινούμενες ενώ επί του πρακτέου να μην απασχολούν κανέναν με ουσιαστικό τρόπο κι από πολιτική άποψη παρατηρούμε έναν ορυμαγδό καταστροφολογίας ή μυστικοπάθειας με αρνητικά υπονοούμενα σχετικά με την Ελλάδα, τα οποία εκτοξεύονται προφανώς και με εκ των προτέρων γνώση περί του αρνητικού αποτελέσματος που επιφέρουν. Επειδή σε τόσο υψηλό επίπεδο η άγνοια ή η αβελτηρία δεν μπορεί να διαρκεί επί μακρόν ή εν εκτάσει, είναι φανερό ότι διεξάγεται ένα αγνώστου περιεχομένου πολιτικό παίγνιο αυτή τη φορά, κρυπτόμενο υπό την οικονομική καταιγίδα.

Που το πάνε λοιπόν οι Ευρωπαίοι;

Γνώμη του γράφοντος είναι πως οι Γερμανοί επιθυμούν την επιτάχυνση της υλοποίησης των σχεδιασμών τους σε σχέση με τη νέα αρχιτεκτονική της Ευρασίας. Έχουμε αναφερθεί και στο παρελθόν σχετικά με αυτές τις γερμανικές επιδιώξεις:

· Αναβάθμιση και διάκριση του Βορειο-Γερμανικού μπλοκ από την υπόλοιπη Ευρώπη και Ευρωζώνη.

· Η συγκρότηση και ισχυροποίηση του άξονα Βερολίνου-Μόσχας-Πεκίνου ικανού να αντιπαρατεθεί με το ΑμερικανοΣαξωνικό μέτωπο.

Παρεπόμενες εξελίξεις γύρω από αυτό το βασικό σενάριο αποτελούν ασφαλώς:

· Η υπό τη γερμανική συναίνεση διείσδυση του κινεζικού μεταφορικού κεφαλαίου στον ευρωπαϊκό νότο.

· Η αυξανόμενη εμπλοκή της Ρωσίας στα πράγματα της νοτιοανατολικής Μεσογείου.

· Η οικονομική «συμπίεση» χωρών της Ευρωζώνης με αποτέλεσμα την απαξίωση των κεφαλαίων τους, την υπαγωγή τους υπό γερμανικό οικονομικό έλεγχο και τον εξαναγκασμό τους να «διαλέξουν στρατόπεδο». Ο δρόμος της λιτότητας - καθαρά γερμανικό κατασκεύασμα - αποτελεί το εργαλείο εκβιαστικής άσκησης αυτής της πολιτικής.

Γιατί όμως τόση βιασύνη τώρα;

Οι εξελίξεις επιταχύνονται αμιγώς με γερμανική ευθύνη εξαιτίας των γεωπολιτικών εξελίξεων στη νοτιοανατολική Μεσόγειο. Η Τουρκία ξεκάθαρα προορισμένη από τον αμερικανικό παράγοντα να αποτελέσει τη χώρα-πρότυπο στο νέο μουσουλμανικό κόσμο που προέκυψε από την «αραβική άνοιξη» και άρα την ηγέτιδα δύναμη στην περιοχή, χρειάζεται επειγόντως μια ισχυρή έξωθεν καλή μαρτυρία ώστε να είναι σε θέση να επιτελέσει αυτό το ρόλο. Μια σύγκρουση χαμηλής ή μεσαίας έντασης με το Ισραήλ στην παρούσα φάση θα της προσδώσει ανεξαρτήτως αποτελέσματος το απαιτούμενο κύρος ώστε να καταστεί προνομιακός συνομιλητής με τους Άραβες.

Από την άλλη το Ισραήλ επιθυμεί διακαώς να διασυνδεθεί ενεργειακά με τη Γερμανία, ηγέτιδα του νεοτευχθέντος άξονα, και δε θα βρει καλύτερη ευκαιρία να καταστεί ο κυρίαρχος του παιχνιδιού στην περιοχή των κοιτασμάτων νοτίως της Κύπρου, πουλώντας ενέργεια και ταυτόχρονα «σπάζοντας» την επικίνδυνη απομόνωσή του στον κόσμο της Μ. Ανατολής.

Το αποτέλεσμα της επικείμενης σύγκρουσης στην περιοχή διαμορφώσει τις απαιτούμενες ισορροπίες ώστε να ξεκινήσει η μεταφορά ενέργειας προς το Βορρά.

Οι Γερμανοί λοιπόν βιάζονται να «ανακατασκευάσουν» την Ελλάδα, ώστε να παίξει το ρόλο της σε αυτή τη νέα αρχιτεκτονική. Δεν μπορεί να είναι ακριβή, δεν μπορεί να είναι αναποτελεσματική και αργή, δε μπορεί να αυτοπεριορίζεται από αγκυλώσεις του παρελθόντος και κυρίως πρέπει να διαθέτει απολύτως ελεγχόμενες και παραγωγικές δομές. Η Ελλάδα πρέπει να καταστεί ικανή να «σηκώσει» το βάρος της φθηνής διαμετακόμισης της ενέργειας και της διασύνδεσης με τα νέα ζωτικά κέντρα που αναδύονται. Κι αυτό πρέπει να γίνει σύντομα!

Παράλληλα η γεωγραφική θέση της χώρας και το προφίλ του κ. Παπανδρέου ο οποίος μάλλον όχι τυχαία φρόντισε να αποκαταστήσει πολύ γρήγορα γέφυρες επικοινωνίας με τον κ. Ερντογάν αποτελεί σημαντικό πλεονέκτημα στα χέρια των Γερμανών, που αποφάσισαν να διεκδικήσουν το γεωπολιτικό τους μερίδιο μετά το Β' ΠΠ.

Ποια λοιπόν τα χαρακτηριστικά των επόμενων εξελίξεων;

· Η Ελλάδα και συγκεκριμένα ο κ. Παπανδρέου αναμένεται να διαδραματίσουν ένα σημαντικό ρόλο στη μετα-συγκρουσιακή κατάσταση που θα περιέλθουν Ισραήλ και Τουρκία. Ο Γιώργος θα βρεθεί και πάλι στο 'στοιχείο του" κάνοντας ταξίδια μεταξύ Ισραήλ και Τουρκίας!

· Η καταβύθιση των αξιών στην ελληνική οικονομία αναμένεται να είναι βαθειά ώστε να καταστεί η διαμετακόμιση ανταγωνιστική.

· Σε αυτό το πλαίσιο, αναμένεται η ταχεία και πιεστική αναδόμηση της ελληνικής οικονομίας μέσα από μια επώδυνη διαδικασία, ώστε γρήγορα να καταστεί ικανή να διαχειριστεί χωρίς την κρατική αρτηριοσκλήρωση τις επερχόμενες απαιτήσεις.

· Μεγάλο μέρος βασικών στρατηγικών δικτύων (ενέργειας, μεταφορών κλπ) και κομβικών επιχειρήσεων αναμένεται να περάσει στα χέρια χωρών του «άξονα» που περιγράψαμε παραπάνω.

Η Θεωρία Παιγνίων, ο Γιώργος και η Κρίση:Που Βρίκεται ο "Πάτος";

Εν μέσω φημών, αντικρουόμενων πληροφοριών, εκτιμήσεων, μέτρων, δηλώσεων, πολιτικών αστοχιών και άλλων δυσάρεστων, η κριτική μας ικανότητα απέναντι στα τεκταινόμενα συσκοτίζεται. Το συναισθηματικό φορτίο βαρύ. Είναι δυνατόν ένα απλοποιημένο μοντέλο, βασισμένο στη Θεωρία Παιγνίων, να μας βοηθήσει σε μια πιο ξεκάθαρη θεώρηση των πραγμάτων και σε μια πιο αντικειμενική άποψη για τις εξελίξεις;

Ας το προσπαθήσουμε.

Για να δομήσουμε το μικρό μας "παιχνίδι" ας φανταστούμε μια ιστορία, ένα σενάριο.

Ο Γιωργάκης, ένα παιδάκι που είχε στην τσέπη του δέκα κέρματα και προχωρούσε προς το σπίτι του ξαφνικά διαπιστώνει ότι έχασε τα εννιά κέρματα και του απέμεινε μόνο ένα. Φοβάται λοιπόν να επιστρέψει στο σπίτι του και να το πει στη μαμά του και ψάχνει απεγνωσμένα να βρει μια λύση. Στο δρόμο λοιπόν συναντά έναν πλανόδιο ο οποίος έπαιζε το εξής παιχνίδι:

Ο πλανόδιος έχει απλωμένα στον πάγκο του δέκα κέρματα. Άρα ο Γιωργάκης αν παίξει έχει τη δυνατότητα να πάρει τα κέρματα που του λείπουν και να πάει στη μαμά του χαρούμενος!

Ποιοι είναι όμως οι κανόνες και τα δεδομένα του παιχνιδιού;

-Ο πλανόδιος δεν ξέρει πόσα κέρματα έχει το παιδί αρχικά. Δηλαδή δεν ξέρει ότι έχει στην τσέπη του μόνο ένα κέρμα. Σε κάθε περίπτωση βεβαίως θέλει να κερδίσει όσα περισσότερα κέρματα μπορεί.

-Ο πλανόδιος με τον παίκτη-Γιωργάκη παίζουν εναλλάξ σε γύρους. Μια ο Γιωργάκης και μια ο πλανόδιος. Ο παίκτης-Γιωργάκης σε κάθε γύρο του παιχνιδιού "βάζει" όσα κέρματα θέλει και αφαιρεί τα διπλάσια. Αν βάλει ένα, αφαιρεί δύο. Αν βάλει δύο, αφαιρεί τέσσερα και πάει λέγοντας. Ομοίως όταν έρθει η σειρά του, ο πλανόδιος ζητάει από το Γιωργάκη να εμφανίσει όσα κέρματα θέλει και τα κερδίζει. Όμως αν του ζητήσει να εμφανίσει περισσότερα κέρματα από όσα έχει στην τσέπη του το παιδί ή το αφήσει με μηδέν κέρματα τότε του επιστρέφει τόσα κέρματα όσα του ζήτησε. Δηλαδή αν ο Γιωργάκης έχει στην τσέπη του πέντε κέρματα και ο πλανόδιος ζητήσει πέντε, έξι ή παραπάνω τότε ο πλανόδιος είναι υποχρεωμένος να του επιστρέψει πέντε κέρματα ή όσα τέλως πάντων αναφώνησε. Αν ο Γιωργάκης έχει επτά κέρματα στην τσέπη του και ο πλανόδιος ζητήσει τέσσερα τότε ο Γιωργάκης επιστρέφει τα τέσσερα και μένει με τρία.

-Αν στον πλανόδιο μείνουν μηδέν κέρματα τότε ο Γιωργάκης πρέπει να επιστρέψει έντεκα. Επίσης, ο Γιωργάκης χρειάζεται εννιά κέρματα και μαζί με το ένα που του απέμεινε θα έχει μαζέψει δέκα και μόνο τότε θα σταματήσει το παιχνίδι.

Η αντίστοιξη με την πραγματικότητα έχει ως εξής:

Ο Γιωργάκης, ως χώρα, έχει ξεμείνει με λίγα έσοδα-διαθέσιμα. Ένα κέρμα. Δεν μπορεί να εξυπηρετήσει τις ανάγκες του, δηλαδή να επιστρέψει στο σπίτι του με το απαιτούμενο ποσό, να επιστρέψει δηλαδή στις "αγορές"-μαμά του. Αναζητά λοιπόν άλλα εννιά που του λείπουν από το δανειστή-πλανόδιο, μέσα από ένα παιχνίδι (δανειακή σύμβαση) που για να πάρει ο Γιωργάκης τις επόμενες δόσεις-κέρματα πρέπει να εμφανίζει στον πλανόδιο κέρματα-έσοδα (εισπρακτικά μέτρα). Από την άλλη ο δανειστής-πλανόδιος μπορεί να του ζητήσει επιπρόσθετα μέτρα-κέρματα ώστε να βεβαιώνεται ότι ο Γιωργάκης έχει τα απαιτούμενα ποσά ώστε να είναι "βιώσιμος", δηλαδή ο πλανόδιος πρέπει να εξασφαλίζει ότι ο Γιωργάκης μπορεί να παραμένει στο παιχνίδι προφανώς με σκοπό να του πάρει το αρχικό κέρμα που είχε ξεμείνει στο παιδί. Ο πλανόδιος βέβαια δεν ξέρει αρχικά πόσα χρήματα έχει ο Γιωργάκης - θυμηθείτε εδώ τα greek statistics! - στην έναρξη του παιχνιδιού, όπως κανείς δεν ξέρει ακριβώς ποια είναι τα διαθέσιμα κεφάλαια της χώρας (αποτίμηση ακινήτων, βούληση για πώληση ΔΕΚΟ, άλλες πηγές ρευστότητας που άλλοτε πάνε καλά ή όχι κλπ) υπό την έννοια ότι κανείς τελικά δεν ξέρει πόσα και ποια κεφάλαια προτίθεται η χώρα, ως πολιτική βούληση ή κοινωνικές αντοχές να αξιοποιήσει. Προϋπόθεση "επιτυχίας" είναι αφενός να μη μείνει ο Γιωργάκης με μηδέν κερματα (πτώχευση) γιατί τότε ο πλανόδιος χάνει (haircut, αδυνάτισμα του ευρώ, πρόβλημα σε ξένες τράπεζες από έκθεση στο χρέος της χώρας κλπ) αλλά και να μη μείνει και ο πλανόδιος-δανειστής με μηδέν κέρματα, δηλαδή να μην προκαλέσει ο Γιωργάκης-χώρα την "πτώχευση" ή άλλη "καταστροφή" στο δανειστή-πλανοδίου του (πχ εξάντληση κεφαλαίων των μηχανισμών στήριξης κλπ) αναγκάζοντάς το παιδί-χώρα να επιστρέψει τις δόσεις-κέρματα (επιβολή δηλαδή εξόδου από το ευρώ, απροσδόκητη παύση της δανειακής σύμβασης κλπ).

Για να μην εμπλακούμε στο τεχνικό μέρος του ζητήματος, το παίγνιο καταλήγει σε τρία πιθανά αποτελέσματα.

• 
  
  Αν ο πλανόδιος-δανειστής παίξει "επιθετικά" προσανατολισμένος να ζητά ολοένα και περισσότερα μέτρα-κέρματα από το Γιωργάκη-χώρα τότε θα προκαλέσει "πτώχευση", δηλαδή μηδενισμό των κερμάτων του Γιωργάκη και θα αναγκαστεί να του επιστρέψει το ποσό των κερμάτων-ρευστότητας που του ζήτησε. Δεν συμφέρει το δανειστή να ζητήσει πολλά και εξοντωτικά μέτρα, μεγάλο αριθμό κερμάτων, γιατί τότε διακινδυνεύει να πληρώσει ο δανειστής-πλανόδιος στο Γιωργάκη χώρα το ποσό και να μην κερδίσει ούτε καν το ένα κέρμα που είχε ο Γιωργάκης στην τσέπη του. Δηλαδή το κόστος διάσωσης μπορεί να αυξηθεί απότομα αν επιταχυνθούν σε δραματικό βαθμό οι απαιτήσεις.
  
  


• 
  
  Αν ο Γιωργάκης παίξει "επιθετικά" βάζοντας ολοένα και περισσότερα κέρματα στο τραπέζι - παίρνοντας δηλαδή μόνη της η χώρα πολλά και σκληρά μέτρα - κινδυνεύει να "πτωχεύσει" το δανειστή του και τελικά να επιστρέψει πίσω όχι μόνο τα δέκα κέρματα-δόσεις του δανειστή-πλανόδιου αλλά και να χάσει και το ένα κέρμα που του είχε ξεμείνει.Στα καθ' ημάς, αν η χώρα "εξοντώσει" τη φοροδοτική ικανότητα ή τον οικονομικό ιστό με πολλά και σκληρά μέτρα ("τρέξει" δηλαδή επιθετικά το Μεσοπρόθεσμο), κινδυνεύει να μην αποδώσει τίποτα και να θεωρήσουν οι δανειστές πως δεν είναι πλέον βιώσιμο το δανειακό πρόγραμμα, διακόπτοντας τη σύμβαση και απαιτώντας την αποπληρωμή.
  
  


• 
  
  Το καλύτερο της υπόθεσης είναι το τελευταίο. Και βέβαια το μη αναμενόμενο. Το παίγνιο δε σταματά ποτέ! Οι δύο παίκτες προσπαθώντας να αποφύγουν την εις βάρος τους λήξη του παιγνίου, είναι πολύ πιθανό να εμπλακούν σε μια ατέρμονη διαδικασία χωρίς τέλος. Από κάποιο χρονικό σημείο και μετά, ο πλανόδιος ξέρει πόσα τουλάχιστον κέρματα έχει ο Γιωργάκης και δε ζητά παραπάνω ενώ ο Γιωργάκης όσο κι αν προσεγγίζει στο στόχο της συλλογής των δέκα κερμάτων, που θα του επιτρέχει να φύγει κερδισμένος, δεν μπορεί γιατί απλούστατα ο πλανόδιος θα του ζητά ένα αριθμό κερμάτων που γνωρίζει πως σίγουρα διαθέτει ο Γιωργάκης. Και για να το φέρουμε στα μέτρα μας, η Τρόικα ή ο όποιος δανειστής μας (Μηχανισμός Ευρωζώνης κλπ) γνωρίζει πόσα και ποια μέτρα τουλάχιστον μπορούμε να πάρουμε ώστε να "μην φύγουμε από το παιχνίδι". Από την άλλη και η χώρα κάθε φορά που θα προσεγγίζει το στόχο να "φύγει κερδισμένη" θα της ζητάται και κάτι παραπάνω, προκειμένου να έχει πιθανότητα ο δανειστής να "κερδίσει" το αρχικό ποσό που είχε στόχο.
  
  

Συμπεράσματα;

Το παραπάνω απλοϊκό παίγνιο μας αποκαλύπτει ότι:

• 
  
  Η δόμηση της δανειακής σύμβασης είναι τέτοια που δεν συμφέρει κανέναν από τους συμμετέχοντες να τη "διακόψει" με οποιοδήποτε τρόπο από κάποιο χρονικό σημείο και μετά. Είναι ένας λαβύρινθος χωρίς έξοδο όχι μόνο για εμάς αλλά και για τους δανειστές μας. Το μοντέλο που έχει εμπεδωθεί "μέτρα-αξιολόγηση-νέα μέτρα- εκταμίευση-και πάλι μέτρα κλπ" από κάποιο χρονικό σημείο και μετά εγκλωβίζει τους δύο "παίκτες", χώρα και δανειστές, σε μια ατέρμονη διαδικασία με διακυμάνσεις (θυμηθείτε ότι κάθε φορά μεταβάλλεται ο αριθμός των κερμάτων που έχει στα χέρια του ο κάθε παίκτης) αλλά χωρίς τέλος! Με απλά λόγια δεν υπάρχει "πάτος" αλλά πρόκειται για μια γραμμική διαδικασία ικανή να διαρκέσει εις το διηνεκές. Προσέξτε το "γραμμική". Ούτε ο Γιωργάκης-χώρα φεύγει από το "δάνειο"-παιχνίδι, αφού δεν κατορθώνει ποτέ να μαζέψει τα ποσά που του χρειάζονται αλλά ούτε και ο δανειστής αποχωρεί γιατί δε θα κερδίσει τίποτα!
  
  


• 
  
  Η "λύση" ή αν θέλετε η έξοδος από αυτή τη διαδικασία μπορεί να προέλθει μόνο από έναν εξωτερικό παράγοντα που δεν "συμμετέχει" στο παίγνιο.
  
  


• 
  
  Όσα χρήματα και να "πέσουν στο τραπέζι" δεν έχει σημασία. Ο Γιωργάκης δε θέλει πάνω από δέκα κέρματα, ενώ ο πιστωτής-πλανόδιος δεν ελπίζει τελικά να κερδίσει πάνω από ένα. Όσο και να ενισχυθούν οι διάφοροι μηχανισμοί στήριξης είναι αδιάφορο! Η διαδικασία είναι εκείνη που εγκλωβίζει τους συμμετέχοντες κι όχι το ύψος των ποσών.
  
  

Αξίζει να σημειωθεί ότι και η δεύτερη - αυτή της 21ης Ιουλίου - δανειακή σύμβαση προβλέπεται να λειτουργήσει με το ίδιο "μοτίβο" και άρα η επίδραση του "εξωτερικού" παράγοντα αναζητάται εισέτι.

Πολιτική Τέλος. Ας Μιλήσουν οι Αγορές!

    Αυτές οι γραμμές γράφονται μετά την ομιλία του Πρωθυπουργού στη ΔΕΘ και πριν τις εξαγγελίες των επιπρόσθετων μέτρων που αναμφίβολα θα απαιτηθούν προκειμένου η χώρα να επιδιώξει την εκταμίευση της έκτης δόσης και να συνεχίσει το πρόγραμμα προσαρμογής της.
     Είναι πλέον φανερό ότι την πολιτική ζωή της χώρας χαρακτηρίζουν τρεις σημαντικοί παράγοντες, με τους οποίους θα πορευτούμε στο εξής:

• Η Κυβέρνηση, η Αντιπολίτευση και οι κοινωνικοί φορείς δε διαθέτουν πλέον άλλα μέσα ή προτάσεις ώστε να διαχειριστούν την τρέχουσα κρίσιμη κατάσταση. Η συνολική τους ικανότητα να παράγουν εφικτές, ρεαλιστικές, παραγωγικές και κυρίως έγκαιρες λύσεις προσαρμοσμένες στις ανάγκες και στις απαιτήσεις των καιρών εξαντλήθηκε. Περιορίζεται το πολιτικό μας σκηνικό στην απλή επάνδρωση των θεσμών και όχι στον ενεργητικό χειρισμό τους. Επιπλέον, απευθύνεται σε εντελώς λάθος ακροατήριο: δεν είναι η Τρόικα ο αντίπαλος. Η Τρόικα είναι ο δανειστής. Αντίπαλος είναι οι αγορές. Δεν είναι η δανειακή σύμβαση ο στόχος. Στόχος πρέπει να είναι η έξοδος στον ελεύθερο δανεισμό από τις αγορές, τόσο για το κράτος όσο και για τις τράπεζες.
  
• Η κοινωνία δεν τροφοδοτήθηκε με τα σωστά στοιχεία, οι φωνές που έκαναν αυτήν την προσπάθεια πνίγηκαν ή εξουθενώθηκαν υπό την καταιγιστική προπαγάνδα υπέρ του ανέφικτου η οποία και βρήκε πρόσφορο έδαφος στην κοινωνική δυσαρέσκεια. Αποτέλεσμα της υπερτονισμένης παρουσίασης στην κοινωνία των λανθασμένων επιλογών σε συνδυασμό με το χαμηλό επίπεδο κοινωνικής συνοχής στην Ελλάδα, είναι η αγκύλωση της πλειοψηφίας των πολιτών σε παθογενή συστημικά μοντέλα εργασίας, οικονομικής δραστηριότητας και αντιλήψεων.
• Η χώρα έχει εγκλωβιστεί σε μικρούς ή μεγαλύτερους φαύλους κύκλους που περιορίζουν τις διαθέσιμες λύσεις και κυρίως παραδίδουν την πρωτοβουλία των κινήσεων και άρα των μελλοντικών εξελίξεων στις αγορές.

     Θα ανέμενε κανείς ο Πρωθυπουργός να στραφεί - κατόπιν και των πρόσφατων δραματικών εξελίξεων σε σχέση με τις διαπραγματεύσεις με τους δανειστές μας - σε ταχείες, ρηξικέλευθες και παραγωγικές πολιτικές επιλογές. Αντ' αυτού, όχι μόνο περιορίσθηκε σε μια τετριμμένη και κουραστική απαρίθμηση του γνωστού καταλόγου ευχών που γεμίζουν τους λόγους πολιτικών υπό κανονικές συνθήκες, σε αυτονόητες υποσχέσεις περί προσήλωσης της χώρας στα ευρωπαϊκά κελεύσματα και θεσμούς, ενώ προσχώρησε σε ανούσιες περιπλανήσεις σε χώρους που έχουν ταυτιστεί και διεγείρουν στη χώρα μας συνωμοσιολογικού χαρακτήρα αντιδράσεις όπως οι έρευνες για υδρογονάνθρακες. Για τις αγορές που παρατηρούν προσεκτικά τις προθέσεις σε αντιπαραβολή με τα μετρήσιμα αποτελέσματα, ο Πρωθυπουργός κατόρθωσε να ανοίξει ακόμη περισσότερο αυτό το χάσμα.

     Από την άλλη, δεν είδαμε κινήσεις της αντιπολίτευσης προς εθνικές εμβέλειας συγκλίσεις έστω και ως προσπάθεια εκμετάλλευσης του επικοινωνιακού τμήματος της όλης εκδήλωσης της ΔΕΘ. Αντίθετα, καταγράφηκαν ακόμη πιο ανάγλυφα οι αντιδιαμετρικά διακείμενες θέσεις, γνωστές για το ανέφικτο αλλά και για το έντονα λαϊκίστικο περιεχόμενό τους.

     Η κοινωνία για μια ακόμη φορά έχασε την ευκαιρία να στοχαστεί, να λειτουργήσει αυτοεξεταστικά και να δώσει την απαραίτητη δυναμική προς τη σωστή κατεύθυνση. Οι εκφραστές της (συνδικαλιστικοί ή άλλοι) άδραξαν τη στιγμή για να επαναλάβουν πρακτικές του παρελθόντος με προεξάρχουσα την καταφυγή στη βία, στην άκριτη απόρριψη της πραγματικότητας και στην προβολή εμμονών.

     Ο φαύλος κύκλος της πίεσης προς την Κυβέρνηση από την Τρόικα, τη λήψη νέων φοροεισπρακτικών μέτρων και της λήψης της δόσης προκειμένου να παραταθεί η παθογένεια, γιατί απλώς την παθογένεια παρατείνει η όλη κατάσταση, έχει εγκλωβίσει τη χώρα και την πορεία της. Παρακείμενοι σε αυτό το φαύλο κύκλο, κινούνται και τροφοδοτούνται απ' αυτόν μια σειρά άλλων όπως η άσκηση πίεσης στο πολιτικό σύστημα από συντεχνίες προκειμένου να διατηρηθούν προνόμια ετών με αποτέλεσμα την αδυναμία αξιοποίησης πόρων και συνακόλουθα την ώθηση της Κυβέρνησης να στρέφεται και πάλι σε αντιπαραγωγικά φοροεισπρακτικά μέτρα, δημιουργώντας συνθήκες για περαιτέρω συρρίκνωση της οικονομίας και συνεπώς αδιεξόδου. Ομοίως, ο φαύλος κύκλος της συρρίκνωσης παράγει ανεργία που επιτείνει το πρόβλημα των δαπανών σε Ταμεία και παροχές προς ανέργους που και πάλι οδηγούν σε ανάγκη λήψης επιπλέον μέτρων.

    Αυτοί οι τρεις κύριοι παράγοντες αφαιρούν τη δυνατότητα της χώρας να βγει από το αδιέξοδο και εξ' αυτού η πρωτοβουλία πλέον περνά στις αγορές. Αδιέξοδο σημαίνει έλλειψη διαθέσιμων επιλογών για τη χώρα και άρα αδυναμία να σχεδιασθούν και να υλοποιηθούν εναλλακτικές πολιτικές και οικονομικές στρατηγικές ενώπιον μελλοντικών εξελίξεων. Από την άλλη, εξ' ορισμού οι αγορές λειτουργούν με το στοιχείο του αιφνιδιασμού, της έκπληξης και όπου απαιτείται της πρόκλησης δέους προς το "στόχο" τους. Αυτές οι ιδιότητες μεγιστοποιούν το κέρδος καθόσον απομειώνουν τα κεφάλαια που απαιτούνται για να υλοποιηθεί η όποια στρατηγική από πλευράς  τους. Τι ξέρουν λοιπόν οι αγορές από χθες;

• Η χώρα έχει αρχίσει να προσφεύγει - ελλείψει άλλων επιλογών - σε ανεδαφικά και μη ρεαλιστικά σχέδια, ενδεχομένως και προς εμπλουτισμό της πολιτικής αφήγησης αλλά σε κάθε περίπτωση χωρίς δημοσιονομικό αποτέλεσμα. Απότοκο αυτής της "μεταφυσικής" αντίληψης είναι το "κυνήγι φαντασμάτων" όπου η Κυβέρνηση διαψεύδει φήμες, δημοσιεύματα και ανώνυμα μηνύματα, αντί να επιβεβαιώνει θετικά αποτελέσματα ή ρεαλιστικές πολιτικές.
  
• Η στάση της κοινωνίας αυξάνει το κόστος λήψης των όποιων μέτρων και κατά συνέπεια εμπεριέχεται ο κίνδυνος το κόστος αυτών να εξαφανίσει το δημοσιονομικό όφελος.
• Ο χρόνος αποκτά πλέον ουσιαστική σημασία στις εξελίξεις. Και ο χρόνος είναι ο παράγοντας που οι αγορές γνωρίζουν να χειρίζονται με τον πιο αποτελεσματικό τρόπο, σε αντίθεση με γραφειοκρατικά δυσκίνητα συστήματα, όπως οι χώρες ή οι διεθνείς οργανισμοί.

  Η εβδομάδα που έρχεται καθώς και οι άμεσα επόμενες θα μας διδάξουν πολλά.  

Δυο "παλιόπαιδα" θα Μας Βγάλουν από το Ευρώ;

Κρίσιμες οι ημέρες και δε βλάπτει να καταγράφουμε - έτσι για την ιστορική μνήμη - την απίστευτη απάθεια του κεντρικού πυρήνα της πολιτικής σκηνής της χώρας απέναντι στις επερχόμενες ορατές πλέον και εξαιρετικά δυσμενείς εξελίξεις.

Οι λύσεις είναι μπροστά μας, χειροπιαστές και εφαρμόσιμες. Η αποτυχία υιοθέτησής τους συγκεντρώνει σοβαρές πιθανότητες να επιφέρει βλάβες μη αναστρέψιμες. Και όμως. Οι δύο διαχειριστές - ο νυν και ο φυσιολογικά επόμενος υποψήφιος - παραμένουν πιστά προσκολλημένοι στις παλαιοκομματικές, μικροπολιτικές, κοντόφθαλμες, ιδιοτελείς θέσεις τους.

Αβελτηρία, ανικανότητα, αδυναμία είναι η αιτία αυτής της στάσης; Μπορεί και όλα μαζί, μπορεί και άλλα. Όμως η ελληνική κοινωνία ακέφαλη, υπνωτισμένη, υποταγμένη από το στιβαρό βραχίονα του επί χρόνια προσεκτικά συγκροτημένου σαθρού κρατικού οικοδομήματος κινδυνεύει να ξυπνήσει σε μια άλλη πραγματικότητα. Ζοφερή και κυρίως άδικη σε σχέση με το δυναμικό που διαθέτει αναξιοποίητο αυτή η χώρα.

Εκείνο που επιτείνει την αδικία και μαζί τη στιφή γεύση της αμαχητί πτώσης είναι πως ενώ υπάρχει η διέξοδος και υπάρχει το απόθεμα που αξιοποιούμενο μπορεί να ανατρέψει τη ροή των πραγμάτων, η αποτυχία είναι προδιαγεγραμμένη γιατί είναι προδιαγραμμένη η άρνηση των δύο μεγάλων κομμάτων να αναλάβουν τις ιστορικές τους ευθύνες, με τους ηγέτες τους να αρνούνται ακόμη και να αναβάλλουν για λίγο την εκπλήρωση των προσωπικών τους φιλοδοξιών. Αντ' αυτού, αναζητούν εχθρούς της χώρας εντός και εκτός, κερδοσκόπους-φαντάσματα και λύσεις στο καπέλο περιφερόμενων μάγων. Από τη μια πλευρά, αυτή του ΠΑΣΟΚ, οραματίζονται νέα πεδία άσκησης κομματικής εξουσίας διαχειριζόμενοι το φόβο και την ανασφάλεια των πολιτών και από την άλλη, αυτή της ΝΔ, βαυκαλίζονται με την ιδέα των πρόωρων εκλογών ενώ ετοιμάζουν τη νέα παραλλαγή του "λεφτά υπάρχουν" μόνο που τώρα το ονομάζουν Ζάππειο ΙΙ ή "επαναδιαπραγμάτευση". Κρυφτούλι με την Τρόικα ο κ. Παπανδρέου, "δώστε μου δυο χρόνια να μηδενίσω το έλλειμμα" επαγγέλλεται ο κ. Σαμαράς. Η ιστορική μνήμη όμως δεν έχει off the record επιλογή. Καταγράφει και χαρακτηρίζει.

Η εμμονή του ΠΑΣΟΚ στη διατήρηση του κομματικού κράτους και η άρνηση της ΝΔ - άρνηση που φθάνει μέχρι και στην απεμπόλιση των δικών της ιδεολογικών σταθερών - να συνδράμει δια της συναίνεσης σε μια στρατηγική εξόδου από την κρίση αποδεχόμενη την οικονομική πραγματικότητα, συνδυάζονται σε ένα μείγμα δηλητηριώδες. Δυσβάστακτους φόρους αντί απολύσεων στο δημόσιο ο κ. Παπανδρέου, διατήρηση κλειστών επαγγελμάτων με προϋποθέσεις τύπου πληθυσμιακών κριτηρίων και δικαιολογίες εφεδρείας (διάβαζε άδεια μετ' αποδοχών μέχρι συντάξεως) υπόσχεται ο κ. Σαμαράς.

Οι λύσεις; Πολύ απλές, πολύ ορατές και κυρίως πολύ γνωστές πλέον. Έχουν όμως το μειονέκτημα να απαιτούν γενναίους πολιτικούς αδιάφορους για το πολιτικό κόστος και ικανούς να σταθούν μπροστά και μακριά από την κοινωνία ώστε να μη φθάνουν τα χέρια τους για να τη χαϊδέψουν. Μόνος δρόμος η συναίνεση των κομμάτων εξουσίας. Κι ας μην καμώνονται ότι δεν τις ξέρουν.

• 
  
  Συρρίκνωση του δημόσιου τομέα χωρίς ελιγμούς και χωρίς υπεκφυγές, εφεδρείες και άλλα φληναφήματα. Όχι για λόγους εμπάθειας. Για δύο λόγους: Μείωση δαπανών που δεν μπορούν να πληρωθούν και περιορισμός του δημόσιου τομέα ώστε να αναπτυχθεί η οικονομία και να δημιουργηθούν θέσεις εργασίας. Συνάμα, κατάργηση κάθε προνομίου που κινείται πάνω από το συμφωνημένο μισθό σε όλο το εύρος του δημόσιου τομέα. Πώληση όλων των ΔΕΚΟ και απελευθέρωση της αγοράς.
  
  


• 
  
  Άνευ όρων άνοιγμα των κλειστών επαγγελμάτων. Άρση όλων των περιορισμών. Μοναδική κρατική μέριμνα ο έλεγχος επάρκειας των προσόντων των ενδιαφερομένων και η τήρηση των κανόνων δημόσιας υγιεινής και ασφάλειας. Τίποτα άλλο.
  
  


• 
  
  Συγκρότηση ενός φορολογικού συστήματος σταθερού και απλού. Μακάρι και δίκαιου αλλά επ' αυτού δεν πρόκειται να συμφωνήσουμε ποτέ. Ωστόσο, με την εγγύηση μετά από συμφωνία των κομμάτων εξουσίας ότι θα παραμείνει σταθερό για τουλάχιστον δέκα έτη, θα αποτελέσει πράγματι ένα μοχλό ανάπτυξης. Εάν προσθέταμε και ένα σταθερό εκπαιδευτικό σύστημα θα ήταν ευχής έργο αλλά ας περιορισθούμε στα απολύτως απαραίτητα.
  
  

Όσο κι αν ακούγεται απλοϊκό και μόνη η είδηση περί ενδεχόμενης σοβαρής συζήτησης μεταξύ των δύο κομμάτων σχετικά με κάποια σοβαρή πρωτοβουλία συναίνεσης επί βασικών αξόνων εφαρμογής της πανταχόθεν συνιστώμενης πολιτικής είναι δυνατόν να αντιστρέψει τον κατήφορο. Εάν δε, οι προσπάθειες αυτές οδηγήσουν και σε μετρήσιμο και ορατό αποτέλεσμα ώστε να επανέλθει η χώρα στο χάρτη των σοβαρών κρατών, το μικρό μέγεθος της ελληνικής οικονομίας μαζί με το τεράστιο αναξιοποίητο δυναμικό της χώρας και το αδρανές της κεφάλαιο που πνίγεται κάτω από την κρατική αδεξιότητα μπορούν να μας επαναφέρουν σε βιώσιμη τροχιά με την ίδια ταχύτητα με την οποία βγήκαμε.

Ναι. Η αποτυχία έχει όνομα. Έχει αιτία. Έχει πατέρες. Δυο ηγέτες που μέχρι στιγμής φάνηκαν κατώτεροι των περιστάσεων, κατώτεροι των ευθυνών τους. Αδύναμοι να διαχειριστούν την κρίση, αποφάσισαν να διαχειριστούν τη φτώχεια. Η μεν Κυβέρνηση κρυπτόμενη πίσω από την Τρόικα, νίπτει χείρας ενώ η Αξιωματική Αντιπολίτευση κρυπτόμενη πίσω από το θεσμικό της μη κυβερνητικό ρόλο χαϊδεύει αυτιά πολιτών εν υπνώσει. Αυτά όμως τα πρόσκαιρα καταφύγια, τα φύλα συκής της πολιτικής μας γύμνιας, δε θα εμποδίσουν την Ιστορία να αποδώσει τα των δύο Καισάρων τοις Καισάροις, και να καταγράψει ανεξίτηλα τα ονοματεπώνυμα - βαρύτιμα μέχρι πρότινος- των υπευθύνων.

Έρχεται η Εθνική Κατάθλιψη...

Το κοινωνικό συμπεριφορικό μοντέλο που περιγράφαμε εδώ φαίνεται να προβλέπει με μεγάλη ακρίβεια τις εξελίξεις.

Συνοπτικά, είχαμε από τότε περιγράψει ότι η ελληνική κοινωνία θα διέλθει από τα "Πέντε Στάδια της Θλίψης" - την Άρνηση, το Θυμό, τη Διαπραγμάτευση, την Κατάθλιψη και την Αποδοχή - ενώ μετά την κορύφωση του σταδίου της Διαπραγμάτευσης που ζήσαμε πρόσφατα με τις ατυχείς προσπάθειες του ΥΠΟΙΚ έναντι των δανειστών μας και ενώ είχαν προηγηθεί μικρότερης εμβέλειας αντίστοιχες κινήσεις, ήδη προσεγγίζουμε με μεγάλη ταχύτητα το Στάδιο της Κατάθλιψης, σε κοινωνικό και εθνικό επίπεδο.

Ποια είναι τα χαρακτηριστικά του;

• 
  
  Συνειδητοποίηση του αδιεξόδου προ του οποίου ευρίσκεται οικονομία και κοινωνία. Προτάθηκαν λύσεις, εφευρέθηκαν εναλλακτικές οδοί, έγινε προσπάθεια διαφυγής ή αποφυγής από το πρόγραμμα που επέβαλλαν οι δανειστές μας, έγινε προσπάθεια εφαρμογής παρελκυστικής πολιτικής, διατυπώθηκαν ακόμη και μεταφυσικού περιεχομένου εξηγήσεις και όμως η πραγματικότητα επιμένει να εμφανίζεται μπροστά μας αμείλικτη. Τελικά, επέρχεται η συνειδητοποίηση, η βαθιά ενσυναίσθηση πως δεν υπάρχει άλλος δρόμος ή άλλη διέξοδος. Ούτε βεβαίως η επέλευση μιας "μαγικής λύσης" από το πουθενά. Ο μοναδικός αδιάψευστος και ψυχρός δείκτης, αυτός της διαθέσιμης οικονομικής ρευστότητας, αποτυπώνει μια ασφυκτική κατάσταση που ολοένα γίνεται και πιο πιεστική. Φανταστείτε το στάδιο της συνειδητοποίησης ως την κατάσταση ενός φυλακισμένου, ο οποίος μετά από πολλές προσπάθειες απόδρασης τελικώς συνειδητοποιεί ότι η μοίρα του είναι ο μακρόχρονος εγκλεισμός. Τότε μόνο, εφόσον έχει δοκιμάσει κάθε άλλη εναλλακτική, συνειδητοποιεί τελικώς την κατάστασή του.
  
  


• 
  
  Απομόνωση. Η χώρα δε θα βρίσκει υποστηρικτές, θετικές δηλώσεις, ενθάρρυνση ή έστω θετικά σημεία προς προβολή στις δηλώσεις ή στην επικοινωνία ξένων ηγετών και αξιωματούχων. Σε αντιστοιχία, θα πολλαπλασιάζονται και θα ενισχύονται στο εσωτερικό απόψεις, εκδηλώσεις και προτάσεις που θα ασκούν έντονη κριτική στους ευρωπαϊκούς θεσμούς, στους δανειστές και στο διεθνή παράγοντα εν γένει. Γενικώς, θα επικρατήσει η αντίληψη του "δεν μπορούμε να κάνουμε κάτι άλλο, αφήστε μας στην τύχη μας". Η χώρα θα απομακρυνθεί από κοινότητες και από συμμαχίες ενώ θα περάσει σε μια φάση έντονου απομονωτισμού. Το στάδιο αυτό ουσιαστικά είναι το στάδιο της μεταλλαγής, του έντονου μετασχηματισμού της κοινωνίας. Εδώ θα συμβούν οι βαθιές πολιτικές, κοινωνικές και ψυχολογικές αλλαγές αναγκαίες για την προσαρμογή σε μια νέα εποχή. Πρόκειται για φάση επώδυνη με έντονα τα "εσωτερικά" στοιχεία.
  
  

Ήδη, οι πρώτες ενδείξεις εγκατάστασης αυτού του σταδίου είναι ορατές αν κοιτάξει κανείς πως αντιμετωπίζεται η χώρα τόσο στο πολιτικό όσο και στο παραπολιτικό πεδίο από τον ξένο τύπο, τους αξιωματούχους και τους ηγέτες. Η συμπάθεια έχει δώσει τη θέση της στην άκαμπτη αυστηρότητα. Η επεξεργασία λύσεων από πλευράς εταίρων μας έχει αντικατασταθεί από τη γενική αντίληψη πως ήρθε η στιγμή να σκεφτούν αν θα συνεχίσουν να ασχολούνται με το ελληνικό ζήτημα. Οι προτάσεις πλέον έχουν προσλάβει τον πλέον σκληρό χαρακτήρα.

Εμείς έχουμε να επισημάνουμε εδώ δύο σημεία:

• 
  
  Πρώτον, η απότομη και ασυνήθιστη για τα ευρωπαϊκά δεδομένα διακοπή της φάσης της Διαπραγμάτευσης, όπου ενδεχομένως να προκλήθηκε με σκοπό την επίσπευση της φάσης της Κατάθλιψης
  
  


• 
  
  Δεύτερον, το στάδιο της Κατάθλιψης κυριαρχείται από στατικότητα και "ακινησία" ή αν προτιμάτε μια κοινωνική "παγωμάρα" απέναντι στα τεκταινόμενα. Η γενίκευση μιας κατάστασης κοινωνικής αδράνειας η οποία μπορεί να εκφραστεί μέσω απεργιών, "λευκών" ή άλλης απόχρωσης(!), η απόλυτη επιβράδυνση κάθε παραγωγικής διαδικασίας προ των αδυσώπητων καταιγιστικών εξελίξεων όπου η "αντίδραση" καθίσταται μάταιη ίσως αποτελεί το μοτίβο που θα χαρακτηρίσει τις κοινωνικές ζυμώσεις στο επόμενο διάστημα. Η διάχυση σε κάθε γωνιά του κοινωνικού ιστού της αντίληψης πως ό,τι και να κάνουμε τα πράγματα θα εξελιχθούν νομοτελειακά, ίσως μας προετοιμάσει να δεχθούμε με την απαραίτητη "απάθεια" το αναμενόμενο γεγονός.
  
  

Επειδή τόσο στο παρόν όσο και σε προηγούμενα άρθρα μας έχουμε αναφερθεί σε κάποια εξέλιξη σημειακής έντασης, ας εξετάσουμε σύντομα περί τίνος πρόκειται. Η μετάβαση και η διάκριση σταδίου από στάδιο όπως αυτά που περιγράψαμε παραπάνω, πραγματοποιείται μέσω ενός χαρακτηριστικού και εντελώς μοναδικού και αναγνωρίσιμου γεγονότος. Αυτό το εικαζόμενο γεγονός πυροδοτεί και σηματοδοτεί με πολύ ξεκάθαρο τρόπο τις εξελίξεις που διαμορφώνουν και σμιλεύουν το στάδιο που έρχεται, της Κατάθλιψης εν προκειμένω. Δεν μπορεί κανείς να προσδιορίσει εκ των προτέρων τη φύση αυτού του γεγονότος. Αν δηλαδή θα κινείται στο χώρο της κοινωνίας (κοινωνική αναταραχή κλπ), της πολιτικής (εκλογές ή άλλες εξελίξεις, παραιτήσεις κλπ) ή της οικονομίας (selective default ή άλλη δυσμενής εξέλιξη). Σε κάθε περίπτωση πάντως πρόκειται για γεγονός που λειτουργεί ως σηματωρός, ως οροθέσιο και αλλάζει την τροχιά και την πορεία. Οψόμεθα!

Ανακοινώσεις Βενιζέλου: Ανούσιος Θόρυβος.

Για όσους δεν έχουν συνηθίσει τη σταθερή προσήλωση της ελληνικής κυβέρνησης στη ρητορική διαβεβαίωση περί διαρκών μεταρρυθμίσεων και μάλιστα ολοένα και γενναιότερων, πιθανόν να προκάλεσε αισθήματα κρυφής ανακούφισης η εμφάνιση του ΥΠΟΙΚ και η εξαγγελία ενός όχι νέου αλλά απλώς διατυπωμένου πιο έντονα μεταρρυθμιστικού -υποτίθεται- "πακέτου". Κι αν δεν έχεις χρόνο για να διαβάσεις παρακάτω, να ξέρεις ότι τίποτα δεν άλλαξε στο ελληνικό κομμάτι της οικονομικής κρίσης.

Ο κ. Βενιζέλος δεν πρόσθεσε καμμιά καινούρια παράμετρο στο σύνθετο ζήτημα που ονομάζεται χρηματοδότηση του χρέους και διάσωση της ελληνικής οικονομίας.

Τι ξέραμε;

• 
  
  Ότι η 6η αλλά και οι ακόλουθες δόσεις του τρέχοντος δανειακού προγράμματος πολύ δύσκολα θα ανασταλλούν. Γιατί; Μα διότι οι δόσεις αυτές επαρκούν για την κάλυψη των αναγκών ρευστότητας του ελληνικού δημοσίου όπως αυτή έχει προϋπολογισθεί με βάση τους στόχους που αναφέρονται στο γνωστό Μνημόνιο. Κάθε απόκλιση από τους στόχους - δηλαδή κάθε ανάγκη σε χρήμα του ελληνικού δημοσίου που δεν έχει προβλεφθεί στο Μνημόνιο - επιτάσσει την εξοικονόμιση ή την εξεύρεση ποσών, είτε μέσω της περιστολής δαπανών είτε μέσω της αύξησης των εσόδων. Είναι τόσο απλό και συνάμα τόσο πιεστικό. Το "Μνημονιακό" πρόγραμμα στην τριετία προβλέπει η Ελλάδα να λάβει περίπου 110 δις. Κάθε απόκλιση στο έλλειμμα - όπως συμβαίνει στην τρέχουσα κατάσταση - πρέπει να καλυφθεί με μέριμνα της ελληνικής κυβέρνησης. Να θυμίσω εδώ για τους επίδοξους επαναδιαπραγματευτές ότι η Ελλάδα και το εγχώριο χρηματοπιστωτικό σύστημα βρίσκεται εκτός αγορών, άρα η χρηματοδότηση της οικονομίας δεν μπορεί να υλοποιηθεί με χρήμα από την ελεύθερη αγορά. Το νέο δανειακό πρόγραμμα - αυτό της 21ης Ιουλίου - έρχεται για να καλύψει την αδυναμία της χώρας να δανειστεί από τις αγορές από το 2012 και μετά, διότι πολύ απλά το Μνημόνιο προέβλεπε ότι αυτό θα γινόταν τότε ενώ διαφαίνεται ότι είναι ανέφικτο. Αυτή είναι η κατάσταση και δεδομένου ότι άλλη πηγή ρευστότητας δεν υπάρχει, κάθε θεατρινίστικη κίνηση της Κυβέρνησης καταντά από κουραστική έως κωμική. Η Τρόικα δεν έχει κάτι να διαπραγματευτεί διότι η όλη συζήτηση δεν γίνεται επί της δόσης αυτής καθεαυτής αλλά για την απόκλιση από τους στόχους - επί τα χείρω βεβαίως - και ειδικότερα επί του ελλείματος. Με λίγα λόγια, η Ελλάδα χρειάζεται περισσότερα χρήματα ενώ έπρεπε να χρειάζεται λιγότερα. Και η Τρόικα δεν έχει καθήκοντα του "θείου από την Αμερική" για να ζητά ο ΥΠΟΙΚ περισσότερα από όσα έχουν συμφωνηθεί. Ήρθε να καταβάλλει τα συμφωνηθέντα κι όχι παραπάνω. Και το πρόβλημα είναι ότι χρειαζόμαστε παραπάνω!
  
  


• 
  
  Οποιαδήποτε προσπάθεια, διαπραγματευτική, επικοινωνιακή, οικονομική της ελληνικής κυβέρνησης εντελώς λανθασμένα στρέφεται προς τους ευρωπαίους εταίρους ή προς το ΔΝΤ με το ανοήτως επίμονο και μονότονα επαναλαμβανόμενο μοτίβο "παίρνουμε τα μέτρα που μας λέτε εκταμιεύεστε μας τη δόση του Μνημονίου (ή άλλου δανειακού προγράμματος)". Γιατί είναι λανθασμένη αυτή η τακτική; Μα διότι το κεντρικό πρόβλημα δεν είναι η εκταμίευση δόσεων. Το μείζον είναι η έξοδος στις αγορές ώστε η χώρα να μπορεί να δανείζεται το ρευστό που επιθυμεί ώστε να χρηματοδοτήσει την οικονομία με τον τρόπο -καλό ή κακό- που ή ίδια επιθυμεί. Κάθε δάνειο - γιατί όπως φαίνεται πρέπει να αναφέρουμε και τα αυτονόητα - έχει ένα συγκεκριμένο ύψος. Κάθε ανάγκη πέραν του δανείου απλώς δε μπορεί να χρηματοδοτηθεί αν η χώρα δεν βγει στις αγορές. Συνεπώς, κάθε μέτρο, κάθε προσπάθεια πρέπει να στρέφεται όχι προς τους έκτακτους δανειστές (Τρόικα) αλλά προς τις αγορές. Και κάτι τέτοιο δεν είδαμε από τον κ. Βενιζέλο. Η κυβέρνηση επιμένει να αντιλαμβάνεται την πραγματικότητα ως μαθητής γυμνασίου:"Μα κυρία, αφού διάβασα το μάθημα και σας το είπα, γιατί δεν μου βάλατε καλό βαθμό;". Αφού παίρνουμε μέτρα επί μέτρων γιατί δεν μας αφήνετε ήσυχους; Μα γιατί όσο και να ικανοποιηθεί η Μέρκελ, όσα εύσημα και να μας δώσει ο Τρισέ και ακόμα αν το ΔΝΤ μας φτιάξει άγαλμα στην είσοδο του κτιρίου του ως υποδείγματα δημοσιονομικής πειθαρχίας, το μέγα θέμα είναι να πειστούν οι αγορές και να μας επιτρέψουν να δανειστούμε και πάλι αυτά που θέλουμε. Όσο αυτό δε γίνεται ό,τι γίνεται είναι άνευ ουσιαστικής σημασίας.
  
  

Αυτά λοιπόν τα ξέραμε. Μπορεί να μην τα συνειδητοποιεί η κυβέρνηση - και η αντιπολίτευση - αλλά αυτή είναι η πραγματικότητα.

Τι μας είπε ο κ. Βενιζέλος;

Αν περιμένεις να αναφερθώ σε μια προς μια τις εξαγγελίες του χάνεις το χρόνο σου. Γιατί; Μα γιατί τις είπε. Προφορικά. Επειδή όμως το χρήμα το δίνουν οι αγορές και επειδή στην παρούσα φάση το παίγνιο που λέγεται ελληνικό χρέος προεξωφλεί περισσότερα κέρδη με μικρότερο ρίσκο όταν το αντιλαμβάνεται ο επενδυτής ως μη εξυπηρετούμενο παρά το αντίθετο, οι εξαγγελίες, οι φήμες, οι κινήσεις μικρής ή περιορισμένης εμβέλειας δεν είναι ικανές να αναστρέψουν την κυρίαρχη κερδοφόρα τάση που είναι η πτωτική.

Για να αντιστραφεί η τάση, για να πειστεί δηλαδή ο οποιοσδήποτε επενδυτής να τοποθετηθεί αγοραστικά στο ελληνικό χρέος χρειάζονται αποτελέσματα και μάλιστα μετρήσιμα.

Δυστυχώς για μια ακόμη φορά - και πως άραγε θα μπορούσε να είναι διαφορετικά - ο ΥΠΟΙΚ δεν εμφανίσθηκε με πίνακες που να παρουσιάζουν μετρήσιμα αποτελέσματα αντιστροφής της τάσης. Σε κανένα τομέα. Αντίθετα εμφανίσθηκε με ένα κατάλογο - παλιό ή καινούριο δεν έχει σημασία ούτε τώρα ούτε στο μέλλον - με εξαγγελίες και υποσχέσεις.

Για να απλοποιήσω το μοντέλο, η λίστα του κ. Βενιζέλου ως υπόσχεση, πόσο κοστίζει; Διότι πρακτικά αυτό γινεται. Ο ΥΠΟΙΚ βγήκε με μια λίστα - τις γνωστές ανακοινώσεις - για να την πουλήσει στις διεθνείς αγορές. Δυστυχώς, η βενιζέλειος λίστα όπως και τα ελληνικά ομόλογα ή κάθε άλλη ελληνική οικονομική αξία, χαρακτηρίζονται από εξαιρετικά χαμηλή πιστοληπτική ικανότητα. Και εκεί θα παραμείνει μέχρι να καταγραφούν τα πρώτα θετικά μετρήσιμα αποτελέσματα. Μέχρι τότε - και δε θα είναι στο εγγύς μέλλον - θα εξακολουθούμε να βαδίζουμε προς τη Μεγάλη Στιγμή!

Γιώργος, Αντώνης, Βαγγέλης: Η Ελληνική Τρόικα της Αποτυχίας!

Πότε η ευθύνη του κυβερνήτη καθίσταται μεγαλύτερη; Όταν βρίσκεται στη φάση αναζήτησης λύσεων και ως εκ τούτου καθυστερεί ή όταν οι λύσεις βρίσκονται μπροστά του αλλά αυτός δεν τις εφαρμόζει; Ασφαλώς, η απάντηση σε κάθε περίπτωση βρίσκεται στο δεύτερο σκέλος. Κάθε πολιτικός προωθεί την υπόσχεση, το σχεδιασμό, το όραμα ενώ κρύβεται στην ευθύνη, στην αποτυχία και στις δύσκολες αποφάσεις, Κοινότοπο. Σήμερα όμως δεν βρισκόμαστε σε αυτήν την κατάσταση. Δηλαδή, δεν βρισκόμαστε σε μια δύσκολη περίσταση όπου η πολιτική πρέπει να παράγει λύσεις. Έχει τις λύσεις μπροστά της. Απλά δεν τις εφαρμόζει. Κι αυτό είναι που πολλαπλασιάζει το μέγεθος της ευθύνης. Δεν αναζητούμε λύσεις, δε χρειάζεται να σταθμίσουμε υποσχέσεις, προγράμματα, να αξιολογήσουμε πρόσωπα και κόμματα ή να ανακαλύψουμε νέες πολιτικές. Οι λύσεις είναι μπροστά στα μάτια μας.

Επιπλέον, η ευθύνη των πολιτικών μας γιγαντώνεται γιατί αυτές οι λύσεις προϋπήρχαν. Η αδυναμία όμως να συστήσουν ένα πραγματικά αρραγές μέτωπο σε βασικές στρατηγικές προκειμένου η χώρα να αποφύγει επαχθείς δανειακές συμβάσεις μας οδήγησε στην παρούσα κατάσταση. Δεν σταμάτησαν όμως εκεί. Εξακολουθούν, παρά την περαιτέρω επιδείνωση να βαδίζουν στην ίδια καταστροφική γραμμή.

Τι γίνεται σήμερα και γιατί το άρθρο αναφέρεται στην τριανδρία του τίτλου;

Γιατί οι σοφοί μας πολιτικοί άρχοντες ανακάλυψαν ένα καινούριο παιχνιδάκι. Το ονόμασαν "επαναδιαπραγμάτευση" και οδηγούν τη χώρα σε ακόμη μεγαλύτερες - ανήκουστες μέχρι χτες - οδυνηρές καταστάσεις.

Το έχουμε ξαναγράψει και θα το επαναλάβουμε. Με συνευθύνη και των τριών βασικών προταγωνιστών της πολιτικής μας σκηνής, τον Πρωθυπουργό, τον Υπουργό Οικονομικών και τον Αρχηγό της Αξιωματικής Αντιπολίτευσης, η χώρα οδηγείται σε μια διαδικασία πολιτικής διαπραγμάτευσης με τους ευρωπαίους εταίρους στη βάση της λογικής ότι οι στόχοι δεν επιτεύχθηκαν και ταυτόχρονα δεν υπάρχει περιθώριο για νέα μέτρα. Τίθεται ένα εκβιαστικό δίλλημμα στην Τρόικα με την ελπίδα να επιμηκυνθούν χρονικά οι δημοσιονομικοί στόχοι και η συνέχιση της χρηματοδότησης της Ελλάδας να γίνει με πολιτικούς και όχι οικονομικούς όρους.

Γιατί έχουν ευθύνη και οι τρεις; Μα διότι οι μεν θεσμικά υπεύθυνοι, Πρωθυπουργός και ΥΠΟΙΚ έχουν την αντικειμενική ευθύνη των επιλογών αυτών και ο κ. Σαμαράς διότι εμμένει στην καταστροφική πολιτική θέση να αντιτάσσεται στην πραγματικότητα των αγορών, εκμεταλλευόμενος την έντονη κοινωνική φόρτιση, στο όνομα μιας μικροπολιτικής αντιπολίτευσης, γνωρίζοντας πολύ καλά τις συνέπειες της πολιτικής του. Και οι τρεις συγκλίνουν στη - φαντασιακή - θέση ότι η Ελλάδα έχει τη δυνατότητα να εκβιάσει εταίρους και δανειστές προκειμένου τελικώς να παραμείνει άθικτο το κατασκεύασμα του κομματικού κράτους σε συνδυασμό με προνόμια σε συγκεκριμένες επαγγελματικές τάξεις που εξαγοράστηκαν με ψήφους.

Και τα δύο κόμματα εξουσίας συνηγορούν και συνυποστηρίζουν καταστροφικές θέσεις και μαζί προωθούν πολιτικά τεχνάσματα, ανασχετικά της διάσωσης:

• 
  
  Το εφεύρημα της εργασιακής εφεδρείας αντί των απολύσεων των υπεράριθμων δημοσίων υπαλλήλων.
  
  


• 
  
  Τη διατήρηση δια της πλαγίας οδού περιορισμών στο πλήρες και ξεκάθαρο άνοιγμα των κλειστών επαγγελμάτων
  
  


• 
  
  Την πλειοδοσία σε επιχειρήματα για την διατήρηση ΔΕΚΟ υπό κρατικό έλεγχο, εις βάρος των φορολογουμένων και της οικονομίας.
  
  


• 
  
  Τη διατήρηση ενός απαρχαιωμένου εργασιακού καθεστώτος αντί της πλήρους απελευθέρωσης της αγοράς εργασίας, για τον απλούστατο λόγο ότι πρέπει οι διάφοροι εργατοπατέρες των κομματικών εργαστηρίων να διατηρήσουν προνόμια και οφέλη.
  
  


• 
  
  Εμμένουν αμφότεροι ΠΑΣΟΚ και ΝΔ στη φαντασίωση του Ευρωομολόγου, παραμυθιάζοντας την κοινωνία για τη "λύση που αναμφίβολα θα έρθει από την Ευρώπη", κλείνοντας στο εσωτερικό το μάτι πως δε χρειάζεται βρε αδερφέ να πάρουμε και όλα τα μέτρα ή να κάνουμε και τόσο μεγάλη προσπάθεια πια, αρνούμενοι να αναλάβουν τις δικές τους ευθύνες να εξηγήσουν στο λαό τα δικά τους σφάλματα και να οδηγήσουν τη χώρα με παρρησία προς τη σωστή κατεύθυνση.
  
  

Μέχρι στιγμής λοιπόν, μετράμε από το 2010 μέχρι σήμερα δύο εξαιρετικά σημαντικές χρονικές συγκυρίες - μια του πρώτου Μνημονίου και μια σήμερα - όπου το κεντρικό πολιτικό σύστημα αποτυγχάνει να αναλάβει τις ευθύνες του και οδηγεί τα πράγματα από το κακό στο χειρότερο. Στο πρώτο Μνημόνιο αντί να υπάρξει μια συνολική συμφωνία στον πολιτικό κόσμο της χώρας επί τεσσάρων βασικών αξόνων (σταθερό φορολογικό σύστημα, άνοιγμα επαγγελμάτων, απελευθέρωση αγοράς εργασίας, πώληση ΔΕΚΟ μαζί με κλείσιμο άχρηστων οργανισμών) που αναμφίβολα θα οδηγούσαν στην όσο το δυνατόν περιορισμένη έκθεσή μας στον επαχθή δανεισμό, οδηγηθήκαμε στην εύκολη λύση της άνευ όρων υπαγωγής μας σε ένα δανειακό πρόγραμμα πλήρως ελεγχόμενο από ξένα κέντρα αποφάσεων και μάλιστα επί μακρόν. Σήμερα, με την ήδη εγκατεστημένη οδυνηρή εμπειρία από την επιτήρηση, εξακολουθούμε με την ίδια επιμονή να διατηρούμε την ίδια στάση και πάλι με ευθύνη ΠΑΣΟΚ και ΝΔ.

Αυτά που πρέπει να γίνουν είναι ορατά, είναι προς όφελος της Ελλάδας και της διάσωσης όχι μόνο της οικονομίας αλλά και βαθύτερων πτυχών της κοινωνικής συνοχής, της σταθερότητας και της υπόστασης της χώρας.

Η προσπάθεια εκδίωξης του ΔΝΤ από το δανειακό σχήμα της Τρόικας, προκειμένου να καταστεί ευκολότερη η πολιτική διαπραγμάτευση με την Ευρώπη, η εξυπνακίστικη λογική ότι μπορεί να γίνει εφικτή η πρόωρη έναρξη του δανειακού προγράμματος της 21ης Ιουλίου - ως παρέχουσα χαμηλότερα επιτόκια - και η αδιαφορία απέναντι στους κινδύνους που ελλοχεύουν σε αυτές τις επιλογές, συνιστά μια άκρως επικίνδυνη επιλογή.

Ποιοι είναι οι στρατηγικοί κίνδυνοι;

• 
  
  Η ταχεία διεύρυνση των πιέσεων των αγορών έναντι των ελληνικών αξιών με περαιτέρω συμπίεση της ήδη οριακής ρευστότητας της χώρας, με σοβαρή την πιθανότητα της λήψης "άτακτων" μέτρων και βεβιασμένων αποφάσεων υπό το κράτος έκτακτων καταστάσεων, σημειακής βίαιης βύθισης βασικών δημοσιονομικών δεικτών.
  
  


• 
  
  Η ενδεχόμενη στροφή της Ευρώπης από τη θέση της αντιμετώπισης της Ελλάδας ως εταίρου προς την κατεύθυνση αντιμετώπισης της χώρας ως προβλήματος που δεν επιδέχεται επίλυσης. Σταδιακή de facto αποδυνάμωση των δεσμών της Ελλάδας με τους εταίρους της και απομόνωσή της από τα ευρωπαϊκά θεσμικά όργανα. Η τυπική παραμονή της Ελλάδας στην Ευρώπη δε θα μεταφράζεται σε ουσιαστική παρουσία ενώ η χώρα αναγκαστικά θα προσφύγει στην εξεύρεση εταίρων εκτός Ευρώπης, περιπλανόμενη σε γεωπολιτικές περιοχές αμφίβολης σταθερότητας.
  
  


• 
  
  Ενδεχόμενη αποχώρηση του ΔΝΤ από την Τρόικα θα αδυνατήσει δραματικά την αξιοπιστία οποιουδήποτε προγράμματος σταθεροποίησης της ελληνικής οικονομίας, επιταχύνοντας και μεγιστοποιώντας τις παραμέτρους και τις συνέπειες των χειρότερων σεναρίων. Χωρίς τη συμμετοχή ενός φορέα που εγγυάται την αδιαπραγμάτευτη εφαρμογή των συμφωνηθέντων, η αξιοπιστία του οποιοδήποτε προγράμματος απομειώνεται με συνέπεια να αυξάνονται τα κόστη διάσωσης σε απαγορευτικά επίπεδα, αφού οι αγορές θα αποτιμήσουν τα οποιαδήποτε νέα δανειακά σχήματα και τα σχετικά ρίσκα με νέους όρους που θα εμπεριέχουν σε πολύ μεγάλο βαθμό την πολιτική αβεβαιότητα.
  
  

Το κοινό σημείο των παραπάνω είναι η δημιουργία μη αναστρέψιμων συνεπειών.

Μέχρι πρότινος, οι συνέπειες για την ελληνική οικονομία ήταν δυνατό σε κάποιο μελλοντικό χρόνο να αναστραφούν. Τόσο η ύφεση, όσο και οι άλλοι δείκτες μακροχρόνια θα ήταν δυνατό να αναστρέψουν όταν οι συνθήκες - τοπικές και διεθνείς - θα το επέτρεπαν.

Με ευθύνη όμως των πολιτικών ταγών και ως συνέπεια των επιλογών τους οδηγούμαστε σε μη αναστρέψιμες καταστάσεις.

Είναι πλέον φανερό ότι και τα δύο κόμματα εξουσίας έχουν συναποφασίσει να διατηρήσουν τα πολιτικά τους κεκτημένα που συνοψίζονται στον πανάκριβο κρατικό μηχανισμό και στα κλειστά επαγγέλματα έναντι οιουδήποτε τιμήματος. Για αυτόν ακριβώς το λόγο καταγράφεται και ως το μοναδικό - φευ! καταστροφικό - σημείο σύγκλισης μεταξύ τους.Είναι έτοιμοι να θυσιάσουν ολόκληρο τον κοινωνικό ιστό προκειμένου να διατηρήσουν εν ζωή εκείνα τα τμήματα που απορροφούν το μείζον της εθνικού εισοδήματος και προσπάθειας.

Το δυστυχές είναι πως η κοινωνία, υπνωτισμένη από την έντονη κομματική προπαγάνδα δύσκολα θα αναλάβει το δικό της ρόλο. Οπότε τα πράγματα μάλλον κινούνται νομοτελειακά προς το χειρότερο και το κυριώτερο προς το άγνωστο.