O (ευτυχώς!) Μονόδρομος των Απολύσεων στο Δημόσιο.

Αρχικά ήθελα να γράψω ένα άρθρο για τον "ουτοπικό κοινωνικοφιλελευθερισμό" της Νέας Δημοκρατίας του κ. Σαμαρά. Αυτόν, με την εκ του ασφαλούς(!) ψηφοθηρική προβολή της κατ' όνομα εργασιακής εφεδρείας στο Δημόσιο, ενώ κατ' ουσίαν παροχή άδειας μετ' αποδοχών, πάντοτε όμως με τα "λεφτά των άλλων", φορολογούμενων βεβαίως Ελλήνων αλλά και δια της τροϊκανής βοήθειας και Ευρωπαίων και όχι μόνο.

Θα ήθελα να προτείνω στον κ. Σαμαρά, εφόσον πιστεύει με τόση θέρμη στο πρόγραμμά του, να πληρώσει με ετήσια κρατικά ομόλογα το κόστος του συγκεκριμένου προγράμματος. Ναι αυτά τα ομόλογα που τώρα αποτιμώνται μερικά σεντς, κι έτσι - μετά την επιτυχημένη εφαρμογή, ετήσια είναι ούτως ή άλλως- να γίνουν πλούσιοι και οι εν εφεδρεία δημόσιοι υπάλληλοι και το κόμμα της "μεγάλης κεντροδεξιάς" και άλλοι πολλοί. Αν προ του "Ζαππείου ΙΙ" τα ελληνικά ομόλογα είναι στον πάτο, μετά - όπως μας υπόσχεται η Νέα Δημοκρατία - την εφαρμογή του οι τιμές θα εκτοξευτούν αφού ούτε η οικονομία θα βουλιάξει και μάλιστα θα "ζήσει και η αγορά" και βεβαίως αυτά τα ομόλογα θα πληρωθούν στο ακέραιο! Άρα και τα ετήσια ομολογάκια θα πληρωθούν (το Μάρτη του 2012 που λήγουν) και όλα θα πάνε καλά! Οπότε τι περιμένει; Ας το προσθέσει στο πρόγραμμά του και ιδού η Νέα Γη της Επαγγελίας! Όμως, όταν η συζήτηση φτάνει στο σκληρό πυρήνα του "πόθεν" η σιγή γίνεται εκκωφαντική. "Πόθεν" τα κονδύλια; "Πόθεν" οι μισθοί των "εφέδρων"; Ουδέν νεώτερον.

Δε θα το συνεχίσω όμως για έναν απλούστατο λόγο: δεν πρόκειται ποτέ να εφαρμοστεί. Όχι βεβαίως γιατί δεν μπορεί να γίνει Πρωθυπουργός ο κ. Σαμαράς. Τουναντίον! Αλλά διότι γνωρίζει και ο ίδιος και όσοι θέλουν να συνεχίσουν και να σιγοντάρουν την πολιτική "απάτη" του "λεφτά υπάρχουν" με τη φράση "και με αυτά θα πληρωθούν οι έφεδροι του Δημοσίου", πως την επομένη κιόλας των εκλογών θα ανακοινώνει με πολύ περίλυπο ύφος ότι "το ΠΑΣΟΚ παρέδωσε ένα χάος" και πως "δυστυχώς, το πρόγραμμα της Νέας Δημοκρατίας δεν θα εφαρμοσθεί ενόψει των (τότε...) δυσμενών συνθηκών". Τα ξέρουμε, τα ζήσαμε, ωστόσο πολλοί τα ασπάζονται και τα πιστεύουν και δεν μπορούμε να κάνουμε κάτι άλλο γι' αυτό.Πως να πείσεις τον ψηφοφόρο του 2009 ο οποίος πίστευε ακράδαντα τον Γιώργο που ανερυθρίαστα κήρυττε - γνωρίζοντας τα μεγέθη και τις κατοπινές συνέπειες - πως "λεφτά υπάρχουν", τον ίδιο αυτόν ψηφοφόρο που πιστεύει τώρα τον κ. Σαμαρά - ο οποίος γνωρίζει το ανέφικτο της εξαγγελίας - ότι θα τον βγάλει στην εφεδρεία για χρόνια; Δεν τον πείθεις αυτόν τον ψηφοφόρο. Τον αφήνεις να υποστεί και πάλι τις συνέπειες της ελεύθερης επιλογής του. 

Οι απολύσεις λοιπόν είναι μονόδρομος. 

Τα λοιπά περί εφεδρείας, νομικών κωλυμάτων, πολιτικής δυσανεξίας και διαπραγματεύσεων αποτελούν το πολιτικό μανατζμεντ της όλης υπόθεσης. Απλούστερα, για άλλη μια φορά γινόμαστε δέκτες μιας πολιτικής "απάτης". Το δυσάρεστο είναι - όχι όμως και μη αναμενόμενο - ότι το σύνολο του πολιτικού προσωπικού, τουλάχιστον του ενεργού, μετέχει με τον έναν ή τον άλλο τρόπο σε αυτό το παίγνιο. 

Γιατί όμως οι απολύσεις είναι μονόδρομος; 

Γιατί δεν υπάρχουν λεφτά. Απλό. Δεν θα το διαβάσεις όμως αλλού. Ή θα το διαβάσεις με παραλλαγές, τόσο περίπλοκες που δε θα το καταλάβεις. Εδώ το γράφουμε ευθέως: Δεν υπάρχουν λεφτά!

Αν δεν το έχεις καταλάβει έχουν συμβεί τα εξής:

• Το 2010 η χώρα βγήκε εκτός αγορών. Με απλά λόγια δεν μπορούσε να δανειστεί. Με πιο απλά λόγια, πρακτικώς, δεν πληρώνει τα χρωστούμενα, οπότε και δεν την ξαναδανείζουν. Αυτό θα λεγόταν στάση πληρωμών, αν δεν καλούσαμε την Τρόικα να πληρώσει για λογαριασμό μας. Το ρεζουμέ: Δεν πληρώνουμε εμείς τα χρέη. Τα πληρώνει η Τρόικα. 
• Πρόσφατα, "ξαφνικά" ανακαλύψαμε ότι το κράτος σταμάτησε εν πολλοίς να πληρώνει άλλες υποχρεώσεις, πλην μισθών και συντάξεων. Μισθούς και συντάξεις που για να μπορεί να πληρώνει, ξαναμείωσε. Έχουμε δηλαδή πρακτικά μια μερική εσωτερική στάση πληρωμών, και εκπλήρωση υποχρεώσεων στο ύψος εκείνο που  επιτρέπουν τα έσοδα. Εξ' ου και η οψίμως προκύψασα βεβιασμένη φοροεπιδρομή σε συνδυασμό με την εξαγγελία του ΥΠΟΙΚ περί ανάγκης δημιουργίας πρωτογενούς πλεονάσματος εντός του 2012. Δεν αποτελεί επιδίωξη. Αποτελεί μονόδρομο. Ανάλογα με το πόσα μαζεύει, τόσα θα πληρώνει στις υποχρεώσεις του στο εσωτερικό. Στο εξωτερικό είπαμε: δεν πληρώνει.

Σταδιακά λοιπόν, περνάμε σε ολοένα και δυσμενέστερες φάσεις της  έλλειψης ρευστότητας που γίνεται περισσότερο ασφυκτική. Αν αφαιρέσουμε από την εξίσωση το συναισθηματικό ή ηθικό κομμάτι, δηλαδή αν πρέπει να απολυθούν εργαζόμενοι και κατά πόσο αυτό είναι έντιμο (που προφανώς είναι και ανήθικο και ανέντιμο και οδυνηρό) η αδήριτη πραγματικότητα οδηγεί τα πράγματα σε ένα δρόμο. Το επόμενο στάδιο βεβαίως είναι η ρευστοποίηση παγίων προς εξεύρεση της απαραίτητης ρευστότητας. Δυστυχώς, άλλοι τρόποι δεν υπάρχουν. Γιατί;

• Ο δανεισμός αποκλείστηκε.
• Εξαγωγές (μαζί με τουρισμό και ναυτιλία) ώστε να εισρεύσει ρευστότητα απλώς δεν επαρκούν.
• Επενδύσεις; Ουδείς επενδύει υπολογίσιμα κεφάλαια σε χώρα που δεν έχει πρόσβαση στις αγορές, δηλαδή που δεν μπορεί το εγχώριο χρηματοπιστωτικό σύστημα να υποστηρίξει τέτοια εγχειρήματα.
• Άλλη μέθοδος (πλην εκτύπωσης χρήματος με τις γνωστές καταστροφικές συνέπειες...) δεν έχει εφευρεθεί μέχρι στιγμής.

Τώρα ας εξηγήσουμε και το "ευτυχώς" του τίτλου. Σε καμιά περίπτωση βεβαίως δεν αφορά ιδεολογική ή ιδεοληπτική στάση απέναντι στο "δημόσιο". Αφορά όμως στην όντως υπαρκτή δυνατότητα που έχει η χώρα μας να απαλλαγεί από ένα μεγάλο μέρος των δαπανών της, έστω και μέσω επώδυνων λύσεων. Για να γίνει κατανοητή η άποψη αυτή, απλώς φανταστείτε να είχαμε οδηγηθεί στην ίδια κατάσταση έλλειψης ρευστότητας έχοντας όμως ένα ορθολογικά δομημένο, ελάχιστου κόστους δημόσιο τομέα. Και ας μη βιαστεί κανείς να θεωρήσει ότι θα είχαμε αποφύγει την παρούσα κατάσταση: το πολυδιαφημισμένο ιρλανδικό μοντέλο είναι εκεί για να διαψεύδει κάθε τέτοια σκέψη.