Προς Ένα Νέο Πατριωτισμό ή Προς ένα Νέο Διχασμό;

"Το ποτήριον των πικριών, των εξευτελισμών και των ταπεινώσεων υπερεπληρώθη. Μια πολιτική της οποίας δεν θέλομε να εξετάσωμεν τα ελατήρια, απειργάσθη ενός και ημίσεως έτους τοιαύτας εθνικής συμφοράς, ώστε ο συγκρίνων την Ελλάδα της σήμερον προς την προ ενός και ημίσεως έτους Ελλάδα να αμφιβάλλη αν πρόκειται περί ενός και του αυτού κράτους." Χανιά, 15 Σεπτεμβρίου 1916 (από το άρθρο της Wikipedia για τον Εθνικό Διχασμό)

Μάλιστα, αγαπημένε μου αναγνώστη. Και πάλι η ιστορική συγκυρία μας γυρίζει ανύποπτα σε γωνιές γνωστές. Μέσα σε ενάμιση χρόνο πράγματι είναι να αμφιβάλλει κανείς αν ζει στην ίδια χώρα με αυτή που ζούσε πριν. Η χρονική ρωγμή που μας χωρίζει από την "παλιά ζωή", άνοιξε πέρσι και ζητάει να κόψει στα δυο και την κοινωνία. Δυο πρόσωπα ο χρόνος, δυο κομματια κι ο Λαός. Ξαφνικά, σαν να μην είμαστε το ίδιο.

Σαρκώνεται η ιστορική καρικατούρα του Τσελεπίτσαρη, κι η μοίρα της Ελλάδας μας ειρωνεύεται κρυφογελώντας πίσω από τόνους junk ομόλογα που εκδώσαμε στο όνομα των επόμενων γενεών. Δεν τον ξέρεις τον Τσελεπίτσαρη; Διαβάζουμε στην ελληνική Wikipedia ότι ο Τσελεπίτσαρης ήταν ένας λαϊκός τύπος φουστανελοφόρος της παλιάς Αθήνας. Αλβανός στη καταγωγή που το κανονικό του όνομα ήταν Τσέλιος Πίτσαρης που όμως είχε συμμετάσχει επικεφαλής μικρού σώματος στην επανάσταση της Θεσσαλίας του 1878 και είχε πολεμήσει στη μάχη της Μακρυνίτσας. Αργότερα μη έχοντας εργασία του προσφέρθηκε από τον Δήμο Αθηναίων θέση φανοκόρου που όμως ο Τσελεπίτσαρης δεν την δέχθηκε θεωρώντας την πολύ υποτιμητική για ένα "Καπετάνιο του Αγώνα" με συνέπεια να περιέλθει σε φτώχεια. Όμως για την κακοδαιμονία του περιερχόμενος τους δρόμους της Αθήνας αναθεμάτιζε τον Χαρίλαο Τρικούπη και πρωτοστατούσε σε όλες τις εναντίον του διαδηλώσεις. Έμπαινε επικεφαλής των διαδηλωτών ή εύρισκε "μαρίδα" παιδιών από γειτονιές και περιζωσμένος με το "κορδόνι", κομματικό έμβλημα του Θ. Δηλιγιάννη και υψώνοντας με τη γκλίτσα του ένα παλιοτσάρουχο, ως έμβλημα της έντιμης φτώχειας του κραύγαζε διάφορα συνθήματα ρυθμικά, μεταξύ των οποίων και χαρακτηριστικότερα ήταν: "κάτω ο πετρέλαιος", "κάτω ο πακετάκιας" υπονοώντας τον Τρικούπη που είχε υπαγάγει το πετρέλαιο και τον καπνό στο μονοπώλιο.

Βρίσκεις ομοιότητες με τη σημερινή κατάσταση; Κι αν σου θυμίσω ότι στον Χαρίλαο Τρικούπη πιστώνεται η φράση "Δυστυχώς επτωχεύσαμεν";

Κι ακόμη, η ιστορική επανάληψη γίνεται πιο έντονη. Μας λέει λοιπόν ο Αντώνης Καρακούσης: Το 1896 η Ελλάδα θέλοντας να ξεπεράσει τον καημό της αναβίωσε τους Ολυμπιακούς Αγώνες και έζησε λίγες ημέρες δόξας και διεθνούς καταξίωσης. Την επόμενη χρονιά σε κλίμα επίπλαστης εθνικής ανάτασης επιχείρησε να διευρύνει τα σύνορά της. Το 1897 απεδείχθη «μαύρο» και ο πόλεμος που διεξήγαγε «ατυχής». Οι πολεμικές αποζημιώσεις που αναγκάστηκε να αποδεχθεί για να εξασφαλίσει την ειρήνη ήταν δυσβάστακτες και ο Εδουάρδος Λω δεν χωράτευε. Οργάνωσε τους φόρους του μονοπωλίου στο αλάτι, στα σπίρτα, στο φωτιστικό πετρέλαιο, στο οινόπνευμα και στα παιγνιόχαρτα, εισέπραττε τα έσοδα, απέδιδε ένα μικρό μέρος στα άδεια ταμεία του κράτους και τα υπόλοιπα στους δανειστές μας. Πέρασαν κάμποσα χρόνια εθνικής παρακμής και χρειάστηκε η Επανάσταση της Κρήτης και ο Μακεδονικός Αγώνας για να αναγεννηθεί το έθνος, να ξεσηκωθεί ο λαός και να αναδείξει νέα ηγεσία με όραμα και στόχους.

Να σου θυμίσω ότι το 2004 είχαμε και πάλι τη διοργάνωση των Ολυμπιακών Αγώνων; Μήπως θυμάσαι ότι βιώσαμε και πάλι μια κατάσταση επίπλαστης εθνικής ανάτασης; Και μετά ακολούθησε κι ένα "βέτο" προς την ένταξη των Σκοπίων στο ΝΑΤΟ; Βλέπεις κι εδώ τον ιστορικό συνειρμό και την προφανή αντίστιξη;

Κάπου λοιπόν κρύβεται και το φάντασμα του Διχασμού αν δεν οδηγηθεί η κοινωνία προς ένα νέο ορισμό του πατριωτισμού. Αν δεν συμφωνήσει που εντοπίζεται σήμερα το στίγμα της πατριωτικής αντίληψης το σύνολο του λαού, δυστυχώς η ιστορία θα μας ξαναδιδάξει το μάθημά της.

Και ποιος είναι ο νέος πατριωτισμός; Η Παπανδρεϊκή προσέγγιση της εμμονής στην Ευρώπη των ανίσχυρων; Η καταστροφολογική άρνηση μερίδας της κοινωνίας προς την πραγματικότητα της αγοράς; Η τριτοκοσμική αποκόλληση από τον Δυτικό Κόσμο και η ένταξη της χώρας μεταξύ των πενόμενων χωρών; Η δουλική υποταγή σε μια νέα ή παλιά υπερδύναμη με αντάλλαγμα την εθνική επιβίωση; Σε ποια ορατή ή αόρατη ακόμη προσέγγιση θα κατασταλάξει η κοινωνία;

Αντιλαμβάνεσε ότι καμιά λύση στην παρούσα συγκυρία δεν είναι εφικτή.

• 
  
  Η Ευρώπη αδυνατεί να λειτουργήσει ως μια αξιόπιστη δύναμη, εγγυώμενη έναντι οιουδήποτε τιμήματος την βιωσιμότητα της ελληνικής οικονομίας.Το Μεσοπρόθεσμο αποτελεί ένα ευχολόγιο κι όχι ένα σοβαρό οικονομικό κείμενο. Αλλοίμονο αν μπορούσαμε με τέτοια άνεση να πουλάμε μια ΔΕΚΟ ανά 10 μέρες και ταυτόχρονα να μαζεύουμε και 6,5 δις ευρώ από μια παραπαίουσα εσωτερική αγορά.
  
  


• 
  
  Το σύνολο των ανεδαφικών προτάσεων (άρνηση χρέους, έξοδος από το ευρώ κλπ) απλούστατα επιταχύνουν την καταστροφή.
  
  

Για να καταστεί εφικτή μια -οποιαδήποτε - λύση στο ελληνικό πρόβλημα θα πρέπει:

• 
  
  Να επιλυθεί πρωτίστως το ταμειακό πρόβλημα. Η έλλειψη ρευστότητας πιέζει προς μεσοβέζικες αποφάσεις, χωρίς όραμα και ανακυκλώνει το πρόβλημα με πολύ μικρούς κύκλους επανάληψης εξαντλώντας κάθε διαθέσιμο πόρο.
  
  


• 
  
  Να επιλυθεί το πρόβλημα ηγεσίας που αντιμετωπίζει η χώρα. Το πολιτικό προσωπικό δεν είναι σε θέση να διαχειριστεί αποτελεσματικά μια πρωτόγνωρη και επείγουσα κατάσταση όπως η παρούσα.
  
  


• 
  
  Να γνωρίσει σε βάθος την ουσία του προβλήματος η κοινωνία, αφού μέχρι στιγμής απλώς βιώνει τις συνέπειες αλλά δεν της έχει κοινοποιηθεί το αίτιο.
  
  

Όπως διαπιστώνουμε, καμιά από τις παραπάνω προϋποθέσεις δεν ικανοποιείται και κατά συνέπεια η χώρα εξακολουθεί να κινείται χωρίς κατεύθυνση. Η κοινωνία πολυδιασπάται και συσπειρώνεται γύρω από λύσεις που δεν επιτρέπουν την ουσιαστική συστράτευση και συγκέντρωση δυνάμεων και πόρων έστω και προς μια αναποτελεσματική πρόταση. Έστω να συμφωνήσουμε σε κάτι, ακόμη κι αν αυτό αποδειχθεί λάθος. Κάθε φορέας -πολιτικός, κοινωνικός ή συνδικαλιστικός ή έστω με κάποιο ελάχιστη πολιτική ορατότητα- προβάλλει και προωθεί διαφορετική πρόταση. Το αποτέλεσμα δεν είναι άλλο από μια διχαστική και διασχιστική δράση στον κοινωνικό ιστό, τα αποτελέσματα της οποίας ήδη έχουν αρχίσει να γίνονται ορατά, κατ' αρχάς στο επικοινωνιακό πεδίο, ενώ δε θα αργήσουν να επιφέρουν τις συνέπειές τους και στο ευρύτερο κοινωνικό σύμπαν.

Δεν αναφέρομαι στην καρατζαφέρεια πρόταση περί Κυβερνήσεων τύπου "Εθνικής Ελλάδος" ή άλλα τέτοια φληναφήματα. Αναφέρομαι σε μια βαθύτερη κοινωνική συστράτευση - ανύπαρκτη μέχρι σήμερα - με χαρακτηριστικά ενός νέου "κοινωνικού συμβολαίου". Η πολιτική του έκφραση δε με απασχολεί, αφού αν υλοποιηθεί τότε η κοινωνία θα βρει και τον τρόπο να το εκφράσει. Είτε με νέο κόμμα, είτε με νέο πρόσωπο/ηγέτη είτε με άλλο τρόπο που δεν μπορούμε να προσδιορίσουμε.

Για να προσγειωθούμε όμως στην πραγματικότητα, επί του παρόντος δεν ανιχνεύεται μια τέτοια πορεία στην ελληνική κοινωνία. Κι όσο δεν ανοίγει η προοπτική μιας κοινωνικής συμφωνίας, τόσο οι πιθανότητες του Νέου Διχασμού ενισχύονται.