Η Μπλόφα του Αιώνα ή η "Πατάτα" της Δεκαετίας;

Ξεκάθαρα έχουμε διατυπώσει στα τελευταία άρθρα μας ότι οι επερχόμενες εθνικές εκλογές έχουν ήδη κριθεί: νίκη του ΠΑΣΟΚ και του κ. Παπανδρέου. Το εκλογικό σώμα έχει ήδη διαμορφώσει γνώμη, εδώ και αρκετό καιρό και καμιά επικοινωνιακή ή άλλη στρατηγική δεν μπορεί στο δεδομένο πολιτικό χρόνο να ανατρέψει το αναμενόμενο αποτέλεσμα.
Τα επιμέρους ερωτήματα που εγείρονται -η αυτοδυναμία του ΠΑΣΟΚ, η είσοδος στη Βουλή του ΣΥΡΙΖΑ ή των Οικολόγων - μικρή σημασία έχουν. Όχι βέβαια σε πολιτικό επίπεδο, αφού η πολυφωνία συνιστά ουσιώδες συστατικό της Δημοκρατίας, αλλά σε καθαρά επικοινωνιακό το οποίο και αποτελεί το κεντρικό θέμα του ιστολογίου μας. Σε ό,τι αφορά στην αυτοδυναμία ή μη του ΠΑΣΟΚ επίσης δεν αποτελεί σημαντικό ερώτημα, αφού είτε σε επαναληπτικές εκλογές είτε ακόμη και με κυβερνητική συνεργασία με τον ΣΥΡΙΖΑ, το ΠΑΣΟΚ θα επανέλθει στην Κυβέρνηση και σε συνδυασμό με τη δρομολόγηση εσωκομματικών εξελίξεων στη Νέα Δημοκρατία θα οδηγήσουν με τον έναν ή άλλον τρόπο στην πλήρη επικράτηση του Κινήματος.
Ο δρόμος που ακολούθησε η Νέα Δημοκρατία ώστε να φθάσει στο πολιτικό σημείο που βρίσκεται σήμερα είναι γνωστός. Το ερώτημα που παραμένει είναι γιατί συνέβη αυτό;

• Γιατί τόση "προσπάθεια" να χάσει στις εθνικές εκλογές και μάλιστα όσο το δυνατόν πιο σύντομα; Χωρίς αλλαγές στον κομματικό μηχανισμό και στο επικοινωνιακό επιτελείο μετά τη "νωπή" ήττα στις Ευρωεκλογές. 
• Γιατί ενώ όλα δείχνουν πως η προσφυγή στις πρόωρες κάλπες ήταν προσχεδιασμένη, παρακολουθούμε μια μάλλον "αδέξια" προεκλογική εκστρατεία από την πλευρά της Νέας Δημοκρατίας; Επιπλέον η επικοινωνιακή τακτική της Νέας Δημοκρατίας, στην προσπάθειά της να προβάλλει το στοιχείο του "αιφνιδιασμού" μέσω της προβολής του "δυσάρεστου αλλά χρήσιμου" διαπράττει "όλα τα λάθη του βιβλίου": Επικοινωνεί μόνο αρνητικά μηνύματα -αναφέρεται στο "τι θα πάρει" κι όχι στο "τι μπορεί να δώσει", απέχει των σύγχρονων μέσων προβολής (διαδίκτυο, σποτ, κλπ), απουσιάζει ο ενιαίος και πειστικός λόγος σε μια σειρά θεμάτων και ιδιαίτερα στα ζητήματα απολογισμού του κυβερνητικού έργου με αποκορύφωμα την αδυναμία του Πρωθυπουργού να τοποθετηθεί επαρκώς στο θέμα του ΕΤΑΚ σε τηλεοπτική του συνέντευξη. Σφάλματα τόσο παιδαριώδη που θα μπορούσε να τα χαρακτηρίσει κανείς ηθελημένα. Δεν θα αναφερθούμε καν στο εντελώς εκτός κλίματος τηλεοπτικό σποτ της Νέας Δημοκρατίας.
  

Έχουμε αναφερθεί αρκετές φορές και στο πρόσφατο παρελθόν για την σχεδόν προφανή τακτική του Πρωθυπουργού να  ακολουθεί - από την περσινή ΔΕΘ και μετά - μια ιδιότυπη στρατηγική, με ανάλογα χαρακτηριστικά όπως αυτά που αναφέρουμε πιο πάνω, η οποία οδηγεί το κόμμα της Νέας Δημοκρατίας σε μια, ίσως άνευ προηγουμένου, εκλογική ήττα. Το προφανές σενάριο δεν είναι και ιδιαίτερα ενδιαφέρον: απλώς η Νέα Δημοκρατία είναι μια Κυβέρνηση σε αποδρομή, όπου όλα τα ερείσματά της καταρρέουν, οπότε τα λάθη είναι αναμενόμενα και η όλη προεκλογική εκστρατεία δεν είναι παρά μια διαδικαστική περίοδος μέχρι να παραδώσει την εξουσία. Αν είναι έτσι τότε η όλη στρατηγική δεν είναι παρά η πολιτική "πατάτα" της δεκαετίας και είμαστε θεατές ενός ρεσιτάλ πολιτικού ερασιτεχνισμού.

Ας ασχοληθούμε όμως με κάτι πιο ενδιαφέρον. Ας θεωρήσουμε - ως υπόθεση εργασίας - ότι ο κ. Καραμανλής "κρατά" ένα επικοινωνιακό "χαρτί" το οποίο κατά τη δική του άποψη είναι σε θέση να ανατρέψει το κλίμα. Για συγκεκριμένους επικοινωνιακούς λόγους - timing, θεαματικότητας, αμεσότητας κλπ- θα πρέπει να το "εμφανίσει" στην επικείμενη τηλεμαχία. Ίσως έτσι θα μπορούσε να εξηγηθεί η εσπευσμένη αναφορά του Πρωθυπουργού στην τηλεμαχία από το βήμα της ΔΕΘ καθώς και οι επόμενες κινήσεις της Νέας Δημοκρατίας σχετικά με το θέμα καθώς και η "αδιαφορία" του κυβερνώντος κόμματος για τους υπόλοιπους τομείς της προεκλογικής περιόδου. Το σενάριο αυτό είναι μάλλον απίθανο, γιατί πολύ απλά στη χώρα μας είναι αδύνατο κάτι τόσο "ισχυρό" να παραμένει σε αφάνεια μέχρι την κατάλληλη στιγμή. Η "διαρροή" αποτελεί δομικό στοιχείο της πολιτικής μας ζωής. Παραλλαγή αυτού του σεναρίου θα μπορούσε να αποτελέσει μια ραγδαία εξέλιξη σε κρίσιμο τομέα - στην οικονομία για παράδειγμα - η οποία θα εμπεριείχε το δυναμικό ανατροπής των συσχετισμών πολιτικής ισχύος. Τίποτα δεν προοιωνίζει μια τέτοια εξέλιξη και επιπλέον αυτού του είδους οι εξελίξεις δεν είναι ούτε ελεγχόμενες ούτε  εξελισσόμενες κατά το δοκούν. Στην περίπτωση υλοποίησης αυτού του σεναρίου θα γίνουμε μάρτυρες της πολιτικής "μπλόφας" του αιώνα!
Το επόμενο λογικό σενάριο εδράζεται στην εξής παραδοχή: ο υφιστάμενος εκλογικός νόμος σε συνδυασμό με το  τρέχον πολιτικό τοπίο απλώς θα αντιστρέψουν τη θέση ΠΑΣΟΚ και Νέας Δημοκρατίας, χωρίς να δημιουργούν προϋποθέσεις επιταχυνόμενων εξελίξεων προς τη μια ή την άλλη πλευρά. Απλούστερα, η επόμενη μέρα των εκλογών - και σύμφωνα με το σενάριο - απλώς θα φέρουν το ΠΑΣΟΚ στη θέση μιας αδύναμης κυβέρνησης και τη Νέα Δημοκρατία στη θέση μιας "ισχυρής" αντιπολίτευσης, υπό την έννοια ότι η μεν μελλοντική Κυβέρνηση ΠΑΣΟΚ θα κληθεί να διέλθει τον κεντρικό κορμό της οικονομικής κρίσης, με τις κοινωνικές και πολιτικές αντιδράσεις που αυτό συνεπάγεται, με μια οριακή πλειοψηφία και υπό το βάρος της εκπλήρωσης των υποσχέσεών της, ενώ αντίθετα η Νέα Δημοκρατία θα επιτελεί "εκ του ασφαλούς" το αντιπολιτευτικό της έργο έχοντας "κεφαλαιοποιήσει" από την όλη διαδικασία τρία πλεονεκτήματα:

• Δεν θα χρειαστεί να στραφεί προς το ΛΑΟΣ, όπως θα ήταν υποχρεωμένη να κάνει στην περίπτωση που όντως προσπαθούσε να παραμείνει στην εξουσία, υπό τις δεδομένες πολιτικές συνθήκες και με τον υφιστάμενο εκλογικό νόμο. Οι συνέπειες από μια "υποχρεωτική" συνεργασία με το ΛΑΟΣ και εν μέσω δυσμενούς κοινωνικο-οικονομικού κλίματος θα ήταν πολύ πιο σοβαρές για τη Νέα Δημοκρατία από μια ολιγόμηνη παραμονή στα έδρανα της αντιπολίτευσης.
• Θα μπορεί πλέον να επικαλείται - κατ' αναλογία με το ΠΑΣΟΚ - ότι επήλθε "κάθαρση" στους κόλπους της μετά την "επίπονη" γι' αυτήν εκλογική διαδικασία και κατόπιν μιας "καθαρτήριας" ήττας. Έτσι, ο κ. Καραμανλής παραμένει αλώβητος στην ηγεσία της Νέας Δημοκρατίας, μηδενίζει το "κοντέρ" για το κόμμα του και έχει επιχειρήματα για την "επόμενη μέρα" διεκδίκησης της εξουσίας. Στο σημείο αυτό αξίζει να επισημάνουμε ότι ίσως έτσι δικαιολογείται και η επιλογή του Πρωθυπουργού να επιμένει ότι το "σκληρό" οικονομικό του πρόγραμμα δεν εξυπηρετεί παρά την ανάγκη να γνωρίζει την αλήθεια το εκλογικό σώμα. Ίσως δεν απευθύνεται στο παρόν εκλογικό σώμα αλλά σε εκείνο των επόμενων εκλογών, όπου θα μπορεί να επικαλεστεί το επιχείρημα ότι "χάσαμε γιατί δεν είπαμε παρά την αλήθεια και εκ των υστέρων δικαιωθήκαμε".
  
• Θα μπορεί σε μια επόμενη εκλογική αναμέτρηση να στραφεί προς τον ευρύτερο κεντροδεξιό χώρο, εφόσον θα έχει πλέον τη δυνατότητα να προβάλλει τα αποτελέσματα μιας "κυβέρνησης ΠΑΣΟΚ" επικαιροποιόντας τα αντι-ΠΑΣΟΚικά σύνδρομα.

Στο σενάριο αυτό διαφαίνονται και μια σειρά άλλων παράπλευρων "συνεπειών", όπως η επανάκαμψη και ισχυροποίηση του δικομματισμού, σε μια περίοδο που μικρότεροι πολιτικοί σχηματισμοί φαίνονται να κερδίζουν έδαφος (ΛΑΟΣ, ΟΙΚΟΛΟΓΟΙ αλλά και η δυναμική του ΣΥΡΙΖΑ, ασχέτως αν οι λανθασμένοι χειρισμοί τον αποδυνάμωσαν προσωρινά), η διατήρηση της κυριαρχίας της κεντρικής πολιτικής σκηνής σε παραδοσιακούς πόλους ( μια επιπλέον ήττα του ΠΑΣΟΚ θα εξουδετέρωνε πολιτικά τον κ. Παπανδρέου, με πιθανές συνέπειες και στο κόμμα της Νέας Δημοκρατίας στο μέλλον) αλλά και την υγιή "εκτόνωση" μαξιμαλιστικών διεκδικήσεων από διάφορες κοινωνικές ομάδες, εν μέσω κρίσης, αφού η επόμενη κυβέρνηση θα έχει ούτως ή άλλως μια εύλογη περίοδο χάριτος, ικανή όμως να απομακρύνει μια ευρύτερη κοινωνική αναταραχή.
Λογική αδυναμία αυτού του σεναρίου αποτελεί μια ενδεχόμενη εκλογική κατάρρευση της Νέας Δημοκρατίας, η οποία θα μπορούσε να προκαλέσει τριγμούς στο χώρο της κεντροδεξιάς και εδώ πιθανόν να απευθύνεται ο λόγος του Πρωθυπουργού περί παραμονής του στην ηγεσία του κόμματος. Επίσης, σοβαρή αδυναμία του εν λόγω σεναρίου αποτελεί το ενδεχόμενο το ΠΑΣΟΚ να σχηματίσει τελικά μια ισχυρή κυβέρνηση η οποία είτε πράγματι να επιτύχει στο έργο της είτε το ΠΑΣΟΚ να κατορθώσει να κυριαρχήσει πολιτικά σε ικανό χρονικό ορίζοντα.
Σε κάθε περίπτωση, εκείνο που πρέπει να επισημανθεί είναι ότι στην παρούσα φάση έχει διαμορφωθεί στο εκλογικό σώμα μια συγκεκριμένη και εντελώς συμπαγής πλειοψηφία, η οποία επιθυμεί την αλλαγή κυβέρνησης. Είναι προφανές ότι η πλειοψηφία αυτή δεν στρέφεται εξ' ολοκλήρου στο ΠΑΣΟΚ, αναζητά πολιτική έκφραση και σε άλλους χώρους, ωστόσο έχει τη δυναμική να οδηγήσει το ΠΑΣΟΚ στην εξουσία και μάλιστα αυτοδύναμο. Ας ελπίσουμε ότι κάθε σενάριο και εξέλιξη θα έχει ως τελικό αποτέλεσμα μια Ελλάδα όπως την ονειρεύονται οι πολίτες της.