Δεν έχεις ανάγκη από εμένα για να σου πω σου ότι οι εκλογές έχουν κριθεί. Το ΠΑΣΟΚ και ο Γ. Παπανδρέου έχουν ήδη νικήσει, τα υπόλοιπα είναι διαδικαστικά. Το έχει αποδεχτεί η κοινωνία, τα κόμματα ακόμη κι ο Πρωθυπουργός, όπου ήδη έχει προδιαγράψει την επόμενη μέρα, αφού πανταχόθεν δηλώνει ότι θα παραμείνει αρχηγός της αξιωματικής αντιπολίτευσης. Όλα καλά λοιπόν και πάμε γι' άλλα.
Το πρόβλημα όμως το δικό μου είναι αλλού. Η προεκλογική εκστρατεία που διανύουμε και βιώνουμε ως εκλογείς και ως πολίτες χρωματίζεται έντονα από μια λογιστική ρητορική. Πόσο είναι το ΕΤΑΚ, το ΦΜΑΠ, το ΦΠΑ, πόσα παίρνω, πόσα δίνω, τι χρωστάω, λες και οι πολιτικοί μας ξαφνικά ένιωσαν την ανάγκη να μας μετατρέψουν από ένα απέραντο φρενοκομείο σε ένα απέραντο φοροτεχνικό γραφείο. Είπαμε ρε παιδιά, εντάξει και η οικονομία και να γίνουμε και συγκεκριμένοι αλλά όχι κι έτσι. Όχι να περιορίσουμε τη ζωή μας σε ποσοστά κι αθροίσματα, σε αριθμούς και ποσά.
Συζητάνε κι οι πολίτες στα καφενεία και στις γειτονιές.
-Κυρά Κούλα μου, πόσα δίνεις εσύ για ΕΤΑΚ;
-Αααχ, κυρά Μαρία μου, σκέφτομαι τι με συμφέρει. Να το κρατήσω στ' όνομά μου το προικώο ή να το γράψω στην οφσόρ της μεγάλης μου κόρης. Εσύ, τι γίνεται τον απόδωσες το ΦΠΑ ή ακόμα;
Ακούω και για τη φοροδιαφυγή. Και γελάω. Μάλλον γελάνε κι αυτοί που τα λένε. Ρε παιδιά, οι φοροκλέφτες ή είναι πλειοψηφία - οπότε κανείς δεν θα τους πειράξει γιατί τότε είναι πολλά τα ψηφαλάκια - ή είναι μειοψηφία και ισχυροί - οπότε μια απ' τα ίδια - ή είναι μειοψηφία και ανίσχυροι άρα δεν θα το συζητάγαμε καν! Απλά πράματα!
Γιατί λοιπόν τέτοια μονομέρεια, τέτοια πρωτοφανής μανία με τη λογιστική πλευρά της οικονομίας; Ενώ υπάρχει και η άλλη όψη. Εκείνης της οικονομίας που δεν κατευθύνεται με τις οδηγίες και τις ευλογίες του κράτους, αλλά πηγάζει από την πρωτοβουλία και την αντίληψη των ίδιων των πολιτών. Η οικονομία της γειτονιάς και της πόλης. Η οικονομία της οικογένειας και της ομάδας. Για παράδειγμα μας λείπει η επιχειρηματικότητα του σχολειού: πόσα σχολειά ή πανεπιστήμια έχουν, ας πούμε έστω και για πείραμα, εγκαταστήσει ανεμογεννήτριες και φωτοβολταϊκά, πόσα έχουν κήπο για να φυτεύουν λαχανικά και λουλούδια; Ξενέρωσες; Πόσα σχολειά έχουν έστω και για πλάκα ένα ηλεκτρονικό κατάστημα να πουλάει κάρτες για τον Άγιο Βαλεντίνο; Εντάξει τώρα; Με λίγα λόγια κανείς δεν αναφέρεται στην επιχειρηματικότητα και στην οικονομία της κοινωνίας των πολιτών. Δυο τρεις γυναίκες σ' ένα χωριό, για φτιάξουν και να πουλήσουν ένα τοπικό παραδοσιακό γλυκό, πρέπει ν' ανοίξουν βιβλία, να πληρώσουν εφορία και ταμεία να μπουν σ' έναν κυκεώνα γραφειοκρατίας, εξαντλώντας το μεράκι και τη χαρά τους γι' αυτό που κάνουν.
- Θα σας βάλωμεν πρόστιμον διότι εφοροδιαφύγατε και τούτο διώκεται! Θα τους ανακοινώσει το μονίμως διαφεύγον κι όχι μόνο στους φόρους, κράτος μας.
Μη με διαβάζεις συνοφρυωμένος. Μη μου πεις "ε! και τι θα γίνει; Θα τα αφήσουμε όλα μπάτε σκύλοι αλέστε; Πως θα ζήσει το Κράτος, πως θα μας φτιάξει νοσοκομεία, σχολεία και οπτικές ίνες; (ναι στην Ελλάδα του 21ου αιώνα και την τεχνολογία το Κράτος τη διαχειρίζεται!)"
Θα σου πω το εξής απλό: Αν τον πολίτη δεν τον κάνεις - έστω και εν γνώση σου αφορολόγητο -επιχειρηματία (μη σε τρομάζει η λέξη και μου φύγεις, μιλάω ακόμη και για τον πιτσιρικά που θα φτιάξει ένα site να πουλάει σπιτική μηλόπιτα, μη βλέπεις παντού καρτέλ!), ξέρεις τι θα σου γίνει; Δημόσιος υπάλληλος βρε! Και τότε ξέρεις πόσα θα σου κοστίζει; Άστα!
Μιλάμε διαρκώς - και οι πολίτες και οι πολιτικοί - για μισθούς, συντάξεις, φόρους, ακίνητα και κινητά. Ούτε βήμα από τη δεκαετία του '50 και του '60, με την αντιπαροχή, το διαμερισματάκι και το αυτοκινητάκι. Το μισθουλάκο και τη συνταξούλα. Από την άλλη, παραγωγικές δυνάμεις, πόροι, εκπαιδευτικό σύστημα και δημόσια συζήτηση, πολίτες και πολιτικοί στρέφονται διαρκώς τριγύρω από αυτά τα παρωχημένα πρότυπα ζωής. Εκεί μπαίνουν οι λογιστές: τόσα θα πάρεις, τόσα θα δώσεις. Εκεί ανάμεσα είναι που οι πολίτες εγκλωβίζονται σε διλήμματα του τύπου ΕΤΑΚ ή ΦΜΑΠ; Καραμανλής ή Παπανδρέου; Ψινάκης ή Τσίπρας; Αλέκα ή Αλέκος;
Άλλη μια γενιά θα αναλωθεί στις ατέλειωτες ουρές της εφορίας, των ελλειμματικών ταμείων, των ημιτελών ονείρων. Οι πολιτικοί μας θα πάσχουν από ένδεια ιδεών, οι πολίτες από ένδεια βούλησης και εν τέλει η κοινωνία - παρούσα και μελλοντική - θα αυτοπεριορίζεται σε ξεπερασμένες και ανούσιες λογιστικές καταστάσεις ζωής.
-Κυρά Κούλα μου, πόσα δίνεις εσύ για ΕΤΑΚ;
-Αααχ, κυρά Μαρία μου, σκέφτομαι τι με συμφέρει. Να το κρατήσω στ' όνομά μου το προικώο ή να το γράψω στην οφσόρ της μεγάλης μου κόρης. Εσύ, τι γίνεται τον απόδωσες το ΦΠΑ ή ακόμα;
Ακούω και για τη φοροδιαφυγή. Και γελάω. Μάλλον γελάνε κι αυτοί που τα λένε. Ρε παιδιά, οι φοροκλέφτες ή είναι πλειοψηφία - οπότε κανείς δεν θα τους πειράξει γιατί τότε είναι πολλά τα ψηφαλάκια - ή είναι μειοψηφία και ισχυροί - οπότε μια απ' τα ίδια - ή είναι μειοψηφία και ανίσχυροι άρα δεν θα το συζητάγαμε καν! Απλά πράματα!
Γιατί λοιπόν τέτοια μονομέρεια, τέτοια πρωτοφανής μανία με τη λογιστική πλευρά της οικονομίας; Ενώ υπάρχει και η άλλη όψη. Εκείνης της οικονομίας που δεν κατευθύνεται με τις οδηγίες και τις ευλογίες του κράτους, αλλά πηγάζει από την πρωτοβουλία και την αντίληψη των ίδιων των πολιτών. Η οικονομία της γειτονιάς και της πόλης. Η οικονομία της οικογένειας και της ομάδας. Για παράδειγμα μας λείπει η επιχειρηματικότητα του σχολειού: πόσα σχολειά ή πανεπιστήμια έχουν, ας πούμε έστω και για πείραμα, εγκαταστήσει ανεμογεννήτριες και φωτοβολταϊκά, πόσα έχουν κήπο για να φυτεύουν λαχανικά και λουλούδια; Ξενέρωσες; Πόσα σχολειά έχουν έστω και για πλάκα ένα ηλεκτρονικό κατάστημα να πουλάει κάρτες για τον Άγιο Βαλεντίνο; Εντάξει τώρα; Με λίγα λόγια κανείς δεν αναφέρεται στην επιχειρηματικότητα και στην οικονομία της κοινωνίας των πολιτών. Δυο τρεις γυναίκες σ' ένα χωριό, για φτιάξουν και να πουλήσουν ένα τοπικό παραδοσιακό γλυκό, πρέπει ν' ανοίξουν βιβλία, να πληρώσουν εφορία και ταμεία να μπουν σ' έναν κυκεώνα γραφειοκρατίας, εξαντλώντας το μεράκι και τη χαρά τους γι' αυτό που κάνουν.
- Θα σας βάλωμεν πρόστιμον διότι εφοροδιαφύγατε και τούτο διώκεται! Θα τους ανακοινώσει το μονίμως διαφεύγον κι όχι μόνο στους φόρους, κράτος μας.
Μη με διαβάζεις συνοφρυωμένος. Μη μου πεις "ε! και τι θα γίνει; Θα τα αφήσουμε όλα μπάτε σκύλοι αλέστε; Πως θα ζήσει το Κράτος, πως θα μας φτιάξει νοσοκομεία, σχολεία και οπτικές ίνες; (ναι στην Ελλάδα του 21ου αιώνα και την τεχνολογία το Κράτος τη διαχειρίζεται!)"
Θα σου πω το εξής απλό: Αν τον πολίτη δεν τον κάνεις - έστω και εν γνώση σου αφορολόγητο -επιχειρηματία (μη σε τρομάζει η λέξη και μου φύγεις, μιλάω ακόμη και για τον πιτσιρικά που θα φτιάξει ένα site να πουλάει σπιτική μηλόπιτα, μη βλέπεις παντού καρτέλ!), ξέρεις τι θα σου γίνει; Δημόσιος υπάλληλος βρε! Και τότε ξέρεις πόσα θα σου κοστίζει; Άστα!
Μιλάμε διαρκώς - και οι πολίτες και οι πολιτικοί - για μισθούς, συντάξεις, φόρους, ακίνητα και κινητά. Ούτε βήμα από τη δεκαετία του '50 και του '60, με την αντιπαροχή, το διαμερισματάκι και το αυτοκινητάκι. Το μισθουλάκο και τη συνταξούλα. Από την άλλη, παραγωγικές δυνάμεις, πόροι, εκπαιδευτικό σύστημα και δημόσια συζήτηση, πολίτες και πολιτικοί στρέφονται διαρκώς τριγύρω από αυτά τα παρωχημένα πρότυπα ζωής. Εκεί μπαίνουν οι λογιστές: τόσα θα πάρεις, τόσα θα δώσεις. Εκεί ανάμεσα είναι που οι πολίτες εγκλωβίζονται σε διλήμματα του τύπου ΕΤΑΚ ή ΦΜΑΠ; Καραμανλής ή Παπανδρέου; Ψινάκης ή Τσίπρας; Αλέκα ή Αλέκος;
Άλλη μια γενιά θα αναλωθεί στις ατέλειωτες ουρές της εφορίας, των ελλειμματικών ταμείων, των ημιτελών ονείρων. Οι πολιτικοί μας θα πάσχουν από ένδεια ιδεών, οι πολίτες από ένδεια βούλησης και εν τέλει η κοινωνία - παρούσα και μελλοντική - θα αυτοπεριορίζεται σε ξεπερασμένες και ανούσιες λογιστικές καταστάσεις ζωής.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου