Φόρος Ζύθου!

    Στην αρχή νόμισα ότι ήταν πλάκα. Ξέρεις, όπως διαβάζουμε κάτι κουλά για κάτι νόμους στην Αμερική που απαγορεύεται να τρως φίδια άπαξ και είσαι μονόφθαλμος ή να φοράς κίτρινες παντόφλες άμα η πεθερά σου γεννήθηκε Ιούλιο. Όμως τόψαξα το θέμα. Από βίτσιο να πεις μέρες που είναι από περιέργεια να πεις, πάντως τόψαξα. Και υπάρχει. Ναι φίλε μου. Υπάρχει ειδικός φόρος ζύθου!
    Η μπύρα στην Ελλάδα απολαμβάνει την τιμή να φορολογείται ειδικώς. Και γενικώς. Σε κάτι τέτοιες περιπτώσεις προσπαθώ να φανταστώ τη μικρή ή τη μεγάλη ιστορία που κρύβεται πίσω από το τελικό αποτέλεσμα.
-Υπουργέ μου, ασπάζομαι τη δεξιάν σας και έχω την τιμήν να σας ανακοινώσω σήμερις τα σπουδαία!
-Για λέγε βρε παιδί μου και βιάζομαι!
-Εσκέφθην να φορολογήσομεν τας μπύρας!
  
    Και κάθεται ο Υπουργός και ακούει. Όχι ότι ακούει. Κάνει πως ακούει. Γιατί έτσι και άκουγε έπρεπε και να μιλήσει. Και τι να πει; Σάματις ξέρει από φόρους ζύθου; Ή από φόρους γενικώς; Και κάπως έτσι αρχίζουν τα συμβούλια. Τα υπηρεσιακά βεβαίως.
-Να ορίσομεν εισηγητήν τον κύριο Παπαρδόπουλον.
-Μάλιστα! Τον Παπαρδόπουλον. Εξαίρετος νέος και με λαμπρές σπουδές επί του ζύθου. Καθότι και το θέμα είναι σημαντικό.
  
    Και ορίζεται ο εισηγητής και μαζεύεται και το συμβούλιο και μαζί του κι εκείνη η μικρά, η πρακτικογράφος. Νοστιμότατη. Κι ο Παπαρδόπουλος. Με τις σπουδές.
-Εχμ! Το θέμα ον εκλήθην να ανάπτύξω είναι σοβαρόν. Σοβαρότατον θα έλεγα.
    Σιγά μην είναι σοβαρό. Άμα ήταν σοβαρό θα στο αναθέταμε σε σένα ρε Παπαρδόπουλε; Αλλά η ώρα είναι περασμένη. Η μικρά κάνει ματάκια στον Υπουργό, κι ο ζύθος ζεσταίνεται. Κι άμα ζεσταθεί ο ζύθος...
-Έξοχη η εισήγησή σας Παπαρδόπουλε!
     Και συμφωνούν απαξάπαντες. Γιατί τι μετράει σ' αυτή τη ζωή; Πρώτον να τάχεις καλά με τον Υπουργό και δεύτερον να κλείνεις τα συμβούλια νωρίς.
     Και κάπως έτσι ήρθε και μπαστακώθηκε ο φόρος ζύθου!
     Και τι είναι ζύθος, μπορεί να αναρωτηθεί κανείς; Γιατί έτσι και θες να τον φορολογήσεις το ζύθο, πρέπει κάπου να λες και τι είναι ζύθος!
     Πως γίνεται με τις πισίνες; Πάει ο ΣΔΟΕ στον κάτοχο πισίνας, ας πούμε.
-Κύριέ μου είμεθα εκ του ΣΔΟΕ!
-Καλώς τα παιδιά. Αράξτε να κεράσω φραπέδες!
-Αυτή η κολυμβητική δεξαμενή είναι δική σας; Διότι αν είναι τότε θα σας φορολογήσομε αγρίως.
-Ποιο; Το συντριβάνι λέτε;
-Αυτό είναι συντριβάνι; Αυτό είναι πισίνα κύριε!
-Όχι φίλε μου. Συντριβάνι είναι με μια λιμνούλα τριγύρω.
-Είναι πισίνα!
-Και τι είναι πισίνα; Και πως διακρίνεται από συντριβάνι με λιμνούλα τριγύρω; Επειδή κολυμπάω; Μα και στη Φοντάνα ντι Τρέβι βούτηξα τα ποδάρια μου. Είναι πισίνα η Φοντάνα ντι Τρέβι;
     Κατάλαβες; Πρέπει να ξέρεις τι είναι ζύθος για να τον φορολογήσεις!
-Πίνετε μπίρες κύριοι εδώ πέρα;
-Όχι κύριέ μου! Εμείς πίνομε μόνον χυμόν κριθάρεως!
Και καθαρίζεις!
   Ξέρει ο νομοθέτης τι είναι ζύθος; Και πόσον αφρόν πρέπει να έχει; Διότι ως γνωστόν η φυσαλίς κατακάθεται. Κι εσύ πληρώνεις φόρο και για τας φυσαλίδας ή πρέπει πρώτα να κατακαθήσει ο αφρός και μετά να φορολογηθεί το υπόλοιπον; Πόσο μυστήριο και πόση φορολογητέα ύλη κρύβεται πίσω από ένα ποτήρι ζύθου; Κι ο προς φορολόγηση ζύθος πρέπει να μετράται ψυχρός ή σε θερμοκρασία δωματίου; Διότι άλλο όγκο έχει το θερμόν κι άλλο το ψυχρόν. Νομίζω;

    Φόρος ζύθου λοιπόν! Και θάθελα να ξέρω κι άλλα γι' αυτόν. Μ' αρέσει γιατί συμπυκνώνει σχεδόν ολόκληρο το νεοελληνικό πνεύμα. Έχει οινόπνευμα, σίγουρα παράγει γραφειοκρατία αφού όλο και κάποιος υπάλληλος θα το παρακολουθεί το θέμα κι όλο σε κάποιον προϊστάμενο θα αναφέρεται αυτός ενώ σίγουρα θα υπάρχουν φοροφυγάδες του φόρου ζύθου(!) αλλά και άνθρωποι με αίτημα να καταργηθεί. Ακόμη, σε κάποιες επιτροπές θα συζητείται η βελτίωσή του, κάποιοι θα έχουν γράψει άρθρα και μελέτες για τα καλά και τα κακά του. Ακόμη και τώρα που σου γράφω, κάποιοι μπορεί να γελάσουν αλλά και κάποιοι να σκεφτούν "ρε το μάγκα, καμιά μπυραρία θάχει και τάχει πάρει με την περαίωση". Ή ακόμη καλύτερα:"Πάλι με το δημόσιο τάχουν βάλει. Ρε, ασχοληθείτε με κάτι άλλο!" Όλα μέσα. Όλα κολλάνε! Και είναι και απλό να το λες. Σαν σλόγκαν: "Φόρος Ζύθου"! Μεγαλείο! Κι έτσι ο φόρος ζύθου δε θα καταργηθεί ποτέ. Γιατί είναι τόσο μικρός κι ασήμαντος μπροστά στα σπουδαία που μας συμβαίνουν, οπότε ποιος και πως να ασχοληθεί μαζί του. Και πάλι είναι τόσο γραφειοκρατικά σημαντικός, ως μηδαμινής σπουδαιότητας, που θα περνάει σε λογιστικά βιβλία, σε καταστάσεις και σε ραπόρτα με σέβας ιεροτελεστίας. Όπως όλες οι γραφειοκρατικές ασημαντότητες.
    Ποιος και πως ν' ασχοληθεί με όλη τη σωρευμένη ανοησία που συλλογικά μαζέψαμε και τελικά φτιάξαμε  αυτήν την τεράστια χωματερή μπούρδας;
   

Τελικά Υπάρχει Διέξοδος;

    Και πριν προσπαθήσουμε να απαντήσουμε σ' αυτό το κρίσιμο ερώτημα, ας εξετάσουμε ένα ακόμη πιο κρίσιμο: ποιος έχει τα λεφτά; Κοινώς, που είναι η ρευστότητα, όπως εύστοχα μας ρωτούσε σε σχόλιό του αναγνώστης μας; Απάντηση: Στο διεθνές χρηματοπιστωτικό σύστημα. Εν ολίγοις, στις μεγάλες τράπεζες και σε άλλα ομοειδή ευαγή ιδρύματα...
     Μιλάμε για το πολύ χρήμα. Για την ποσότητα εκείνη που διασώζει - ή καταρρακώνει - και κράτη και οικονομίες κι ό,τι άλλο θες. Για να γίνει πιο κατανοητό, αυτό σημαίνει ότι το χρήμα δεν βρίσκεται στα κράτη. Τα κράτη δανείζονται. Κι όση ρευστότητα διέθεταν, την παροχέτευσαν για τη διάσωση των τραπεζών δυο χρόνια πριν, όταν μόνο η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα - μεταξύ άλλων κεντρικών τραπεζών - διέθεσε γύρω στο 1,5 τρις ευρώ προς τις μαστιζόμενες από την εξ΄ Αμερικής προερχόμενη κρίση ευρωπαϊκές τράπεζες για να τις διασώσει. Για να έχεις ένα μέτρο σύγκρισης αγαπητέ μου αναγνώστη, ο "μηχανισμός στήριξης" των υπερχρεωμένων ευρωπαϊκών κρατών διαθέτει πιο κάτω από τα μισά από την ποσότητα χρήματος που διοχετεύθηκε για τη διάσωση των τραπεζών και μάλιστα  και με τη συνεισφορά του ΔΝΤ.
      Ας κάνουμε ένα μικρό flashback, πάμε πίσω στο 2008 κι ας δούμε τι έγινε τότε:

• Οι ευρωπαϊκές τράπεζες βρέθηκαν φορτωμένες με "τοξικά" χαρτιά. Δηλαδή, με χρεώγραφα χωρίς αξία - λόγω της κρίσης των subprimes και άλλων τινών - καταγράφοντας μεγάλες ζημιές στο ενεργητικό τους. Πολλές από αυτές βρέθηκαν στα πρόθυρα της κατάρρευσης.
• Τα ευρωπαϊκά κράτη "αναπλήρωσαν" τις ζημιές των τραπεζών γεμίζοντάς τες με ρευστότητα σε τεράστια ποσότητα. Το χρήμα μεταφέρθηκε στον τραπεζικό τομέα. Οι ζημιές "εξαφανίσθηκαν" αλλά η ρευστότητα των κρατών μειώθηκε δραματικά. Συνέπεια; Όσα κράτη είχαν απόλυτη ανάγκη για χρήμα - λόγω δανειακών αναγκών, βλέπε Ελλάδα - άρχισαν να συνθλίβονται κάτω από το βάρος των αυξημένων επιτοκίων δανεισμού.
  
• Οι τράπεζες από την πλευρά τους δεν "τολμούν" να επαναδιοχετεύσουν αυτή τη ρευστότητα στην αγορά αφού θα βρεθούν και πάλι στην αρχική δυσάρεστη ζημιογόνα κατάσταση. Κρατούν το ρευστό στα "αμπάρια" τους ώστε να εμφανίζονται ότι "σκάνε" από υγεία και ρευστότητα. Από την άλλη και οι οίκοι αξιολόγησης εμφανίζονται πιο αυστηροί και συγκρατημένοι, υποβαθμίζοντας ότι μπορεί να υποβαθμιστεί, "φυσώντας και το γιαούρτι" μετά την κατάσταση που - ούτε αυτοί - είχαν συνειδητοποιήσει το 2008. Φαύλος κύκλος. Οι τράπεζες δεν δανείζουν - διακρατώντας ρευστότητα - στη συνέχεια τα κράτη δεν έχουν ρευστό  και  το χρειάζονται διακαώς πληρώνοντας μεγαλύτερα επιτόκια, αυξάνεται το χρέος τους σε επίπεδα μη εξυπηρετήσιμα και υποβαθμίζονται με συνέπεια νέα μεγαλύτερα επιτόκια δανεισμού.
• Από την άλλη, οι τράπεζες διαθέτουν μεν ρευστότητα στα "αμπάρια" αλλά με τη διαδικασία του φαύλου κύκλου που περιγράψαμε παραπάνω τα κρατικά ομόλογα που διαθέτουν στα χαρτοφυλάκιά τους υποβαθμίζονται. Τα "κρατικά χαρτιά" είναι το νέο πρόβλημα. Τα νέα "τοξικά" προϊόντα! Τώρα γράφουν ζημιές από την απαξίωση των κρατικών ομολόγων, όμως τα "ξεφορτώνουν" στην ΕΚΤ, προκειμένου να περιορίσουν τη ζημιά τους και ταυτόχρονα η ΕΚΤ διοχετεύει ρευστότητα στις τράπεζες των κρατών που βρίσκονται εκτός αγορών.
  

     Τι προκύπτει μέχρι εδώ; Η χρηματοπιστωτική κρίση του 2008 μετατράπηκε σε δημοσιονομική, μέσω - χονδρικά - της διαδικασίας που περιγράψαμε πιο πάνω.

      Που μας οδηγεί αυτό το δεδομένο; Στα εξής απλά συμπεράσματα:

• Η Γερμανία, ή και όποια άλλη χώρα ή οργανισμός, ακόμη και να "θέλει" σήμερα να διασώσει τις υπερχρεωμένες ευρωπαϊκές χώρες δεν μπορεί. Γιατί πολύ απλά δε διαθέτει το χρήμα. Είπαμε το χρήμα βρίσκεται στο διεθνές - άρα και στο ευρωπαϊκό- τραπεζικό σύστημα. Τσάμπα παρακαλάμε τη Μέρκελ, το Σαρκοζί, τον Πούτιν ή τον Βούδα. Αν δεν σταθούμε ικανοί να βγούμε στις αγορές - ήτοι να δανειστούμε από το χρηματοπιστωτικό σύστημα - δεν υπάρχει άλλη, σοβαρή, πηγή χρηματοδότησης. Τα άλλα είναι πολιτικές παπαρδέλες. Οι Ευρωπαίοι μπορούν να συζητούν μήνες και χρόνια. Χωρίς χρήμα, μηδέν εις το...πηλήκιον, που λέει και κάποιος γνωστός!
  
• Οι τράπεζες μέχρι να "ξεκαθαρίσουν" το χαρτοφυλάκιό τους από τα "τοξικά" τους χαρτιά - κρατικά και μη- δεν πρόκειται να ξαναδιαθέσουν ρευστότητα ούτε στη...μάνα τους! Αποτέλεσμα: αναιμικοί ρυθμοί ανάπτυξης, ανεργία, δημοσιονομική κρίση και σκληρά μέτρα σε όλη την Ευρωπαϊκή ήπειρο. Άνευ χρημάτων ουδέν. Μόνο γκρίνια.
  
• Εναλλακτικές λύσεις ουσιαστικά δεν υπάρχουν, εφόσον το χρήμα παραμένει "κλειδωμένο" στα τραπεζικά "αμπάρια". Ευρωομόλογα, "τύπωμα χρήματος", επιμηκύνσεις, αναδιαρθρώσεις και άλλα κουλά απλώς παραλλάσσουν το πρόβλημα. Δεν το λύνουν. Για τα ευρωομόλογα, τάχουμε πει: "ο απόλυτος μηχανισμός αυτοκαταστροφής". Για την "εκτύπωση ευρώ", απλώς θα αυξήσει τα επιτόκια δανεισμού και κατά συνέπεια - μέσω των υψηλών πληθωριστικών πιέσεων που θα προκληθούν- θα εξαρθρώσει ταχύτερα τον ευρωπαϊκό κοινωνικό ιστό. Για να μην αναφέρουμε ότι οι Γερμανοί έχουν ακόμη στη σκέψη τους τον καταστροφικό πληθωρισμό από την εποχή της "Δημοκρατίας της Βαϊμάρης", που από μόνο του αποτελεί θέμα για ξεχωριστό άρθρο.
  

      Τελικά, υπάρχει διέξοδος; Και βέβαια.
      Είπαμε, πρέπει οι τράπεζες να διοχετεύσουν ρευστότητα στις αγορές. Και αναφερόμαστε βεβαίως στο διεθνές χρηματοπιστωτικό σύστημα. Όχι στο ελληνικό.
      Και πως θα "πειστούν" οι τράπεζες να ξαναρίξουν χρήμα στις αγορές, άρα και στις αγορές χρέους, επαναφέροντας την κατάσταση στα πρότερα επίπεδα;
      Για να σου δείξω ότι όντως αυτή είναι η κεντρική αιτία του προβλήματος θα σου θυμίσω ότι ούτε η Κίνα πλέον δεν μπορεί να δανειστεί με ευκολία. Μπορείς εύκολα με μια απλή αναζήτηση να βρεις τις σχετικές ειδήσεις.
      Εδώ τώρα θέλω να με προσέξεις. Αναφερόμαστε στο ζήτημα από την παγκόσμια οπτική του. Μη μου μπερδευτείς με Παπανδρέου, Σαμαρά, Μέρκελ και άλλα "τοπικά"...
       Λοιπόν, ας δούμε τη ροή του χρήματος και εκεί θα βρούμε και τη διέξοδο. Από τα κράτη λοιπόν το χρήμα "κύλισε" στις τράπεζες. Δηλαδή, το "συγκεντρωμένο" χρήμα των κρατών διοχετεύθηκε ή "αποκεντρώθηκε" αν θέλεις σε μικρά, μεσαία ή μεγαλύτερα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα. Κάθε ένας από τους "παραλήπτες" πήρε μια ποσότητα. Μικρή ή μεγαλύτερη. Αθροιστικά τεράστια. Αλλά με τον έναν ή τον άλλο τρόπο το χρήμα "μοιράστηκε". Κι έτσι, έχασε την ισχύ που αποκτά όταν λειτουργεί η "συγκέντρωση κεφαλαίου".
       Αντανακλάσεις αυτής της διαδικασίας βλέπουμε παντού. Αποσχιστικές "τάσεις" στην Ευρώπη - ο καθένας φαίνεται να λειτουργεί για λογαριασμό του - στις επιχειρήσεις, με το downsizing να είναι ήδη της "μόδας" ώστε να μειωθούν τα κόστη και σε πλείστα όσα παραδείγματα. Η κοινωνία, η οικονομία ακόμη και η πολιτική σκηνή κατακερματίζεται. Πολυδιασπάται. Ακόμη και σε επίπεδο πόλων παγκόσμιας ισχύος έχουμε το φαινόμενο των νέων αναδυόμενων δυνάμεων. Τόχαμε ξαναγράψει. Οι G7 έγιναν G8, μετά G20 και δεν συμμαζεύεται. Δεν ζούμε στην εποχή των "συνενώσεων".  Είτε επιχειρήσεων, είτε κρατών, είτε οικονομιών, είτε διεθνών οργανισμών.
        Η διέξοδος; Όταν το χρήμα, το κεφάλαιο, θα αρχίσει να ξανασυγκεντρώνεται. Όταν οι τράπεζες προκειμένου να αξιοποιήσουν και να επανεπενδύσουν τα κεφάλαιά τους θα αρχίσουν να ξανασκέφτονται και να υλοποιούν "συνενώσεις". Η ίδια φιλοσοφία θα ξαναπεράσει και στο ευρύτερο σύστημα.
       Και πότε θα γίνει αυτό; Όταν αποκτήσουν και πάλι τη μεταξύ τους εμπιστοσύνη, ώστε να ευοδωθεί το κλίμα "συγκέντρωσης κεφαλαίου". Δεν συνεταιρίζεσαι με κάποιον που δεν εμπιστεύεσαι. Τότε λοιπόν, το συγκεντρωμένο χρήμα θα αποκτήσει και πάλι τη δυνατότητα να "χρηματοδοτήσει" τις οικονομίες.
        Απ' αυτήν την άποψη, η γερμανική πολιτική είναι ορθή.

• Κερδίζει χρόνο με "μηχανισμούς στήριξης", ώστε να "προλάβει" να αποκατασταθεί και η εμπιστοσύνη μεταξύ των ιδρυμάτων του τραπεζικού και χρηματοπιστωτικού συστήματος αλλά και η εμπιστοσύνη προς τα κράτη.
  
• "Ωθεί" τους ιδιώτες επενδυτές σε "συγκέντρωση κεφαλαίου" αφού τους εντάσσει στο μελλοντικό μηχανισμό στήριξης όπου θα κληθούν να υποστούν ένα μέρος της ζημιάς από ενδεχόμενη πτώχευση κράτους-μέλους της Ευρωζώνης. Και πως αλλιώς "απορροφά" κανείς ζημιές αν δεν συνταχθεί με πιο ισχυρά κεφάλαια ώστε να επιμερισθεί καλύτερα η ζημιά;
• Προωθεί την ιδέα της "συγκέντρωσης", συγκροτώντας κεντρικό μηχανισμό "διαχείρισης" των πιστωτικών κεφαλαίων προς τις χώρες που βρίσκονται εκτός αγορών. Του γνωστού "μηχανισμού στήριξης". Δεν "πολυδιασπά" τα κεφάλαια διάσωσης.
  
• "Αποδέχεται" - όχι με τόση χαρά είναι η αλήθεια - τη "συνένωση" ευρωπαϊκών και υπερατλαντικών κεφαλαίων, του ΔΝΤ δηλαδή, προκειμένου να συγκεντρωθούν κεφάλαια για τη διάσωση κρατών της Ευρωζώνης.
• Δεν ακούει τις "σειρήνες" της διάβρωσης της επί μέρους διαμοιρασμένης ρευστότητας, ενδίδοντας σε "εύκολες λύσεις" με πληθωριστικές συνέπειες, τύπου Ευρωομολόγου και συναφών "τεχνασμάτων", διατηρώντας ισχυρά τα κεφάλαια του ευρωπαϊκού χρηματοπιστωτικού συστήματος.
• Δεν "επιτρέπει" στην ΕΚΤ να μπλέκεται με τα κρατικά χρέη, αλλά τη διατηρεί υγιή "μητέρα" ενός ευρωπαϊκού τραπεζικού συστήματος. Με απλά λόγια, η ΕΚΤ δεν "αγοράζει" απευθείας κρατικό χρέος αλλά διατηρεί τη ρευστότητα, άρα και την αξιοπιστία, του ευρωπαϊκού τραπεζικού συστήματος.
  

        Σε κάποια χρονική στιγμή λοιπόν - κι αυτό δεν αναμένεται στο άμεσο μέλλον - το ευρωπαϊκό τραπεζικό και χρηματοπιστωτικό σύστημα θα "απαντήσει". Νομοτελειακά.
         Γιατί όχι στο άμεσο μέλλον;
              Μα γιατί όλοι οι "παίκτες" περιμένουν να "μετρήσουν" την αξιοπιστία και τη δύναμη του οικοδομήματος της Ευρωζώνης, μετά την αναμενόμενη ισχυρή επικείμενη "κερδοσκοπική" επίθεση. Εφόσον απορροφηθούν οι κραδασμοί - έστω και με απώλειες- τότε η Ευρωζώνη θα έχει το πιο αξιόπιστο "πιστοποιητικό"! Τότε τα "χαρτιά" των κρατικών χρεών θα αρχίσουν να φαντάζουν όλο και λιγότερο "τοξικά".
         Πως θα "απαντήσει" το ευρωπαϊκό τραπεζικό σύστημα;
               Με ανασυγκρότηση δυνάμεων, με "συγκέντρωση" κεφαλαίου, δηλαδή με τη δημιουργία μέσω εξαγορών, συγχωνεύσεων ή άλλης μορφής συνεργασιών μεταξύ των διαφόρων τραπεζικών και χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων, προκειμένου με την ισχύ των κεφαλαίων που θα προκύψουν να ανταποκριθεί στην "πρόκληση" της χρηματοδότησης μιας αξιόπιστης αλλά "διψασμένης" για ρευστότητα Ευρωζώνης. Τότε λοιπόν θα αρχίσουν να καταγράφονται στην επικαιρότητα και οι πρώτες σχετικές ειδήσεις.
          
          Φευ, όμως! Η συγκεκριμένη εκτίμησή μας δεν αφορά στο άμεσο μέλλον, αφού πρέπει πρώτα κι εμείς ως χώρα αλλά και η υπόλοιπη Ευρωζώνη να περάσουμε - και μάλιστα επιτυχώς - στην "απέναντι όχθη" της δοκιμασίας που θέλει να "μάθουμε" να ζούμε με λιγότερα κεφάλαια, κι εδώ θυμίζει λίγο τους μύθους του Χότζα. Επίσης, πρέπει οι ηγέτες της Ευρώπης να έχουν την πολιτική βούληση να υπερασπιστούν - μέχρι τέλους -  το ευρώ, κι αυτό δεν είναι καθόλου βέβαιον ότι ισχύει ή ότι θα εξακολουθήσει να ισχύει και στο μέλλον. Και τέλος θα πρέπει το ευρωπαϊκό τραπεζικό σύστημα να έχει φροντίσει το ίδιο να διατηρήσει την κεφαλαιακή του επάρκεια, τη ρευστότητα και την αξιοπιστία του.
           Εφόσον τηρηθούν οι προϋποθέσεις, τότε να είστε βέβαιοι: οι ευρωπαϊκές τράπεζες θα κρατούν στα χέρια τους το "κλειδί" της εξόδου από την ευρωπαϊκή κρίση.
 

Χρόνια Πολλά...

Ανάθεμα σε, Βασιλιά, και τρις ανάθεμά σε
με το κακόν οπόκαμες, με το κακό που κάνεις!
Στέλνεις, τραβάς τους γέροντάς, τους πρώτους, τους παπάδες,
να μάσεις παιδομάζωμα, να κάμεις Γιανιτσάρους.
Κλαιν οι μανάδες τα παιδιά, κ’ οι αδερφές τ’ αδέρφια,
κλαίγω κ’ εγώ και καίγομαι κι όσο να ζω θα κλαίγω

Μας ήρθε η άνοιξη πικρή, το καλοκαίρι μαύρο,

μας ήρθε κι ο χεινόπωρος πικρός φαρμακωμέvος.

Μας ήρθε ο Φράγκος βασιλιάς, μας ήρθε Βαυαρέζος. Παίρνει και γράφει διαταγές σ' όλα τα βιλαέτια...

 Τούτο το χρόνο τον καλό, τον άλλo ποιος το ξέρει για ζούμε, για πεθαίνουμε, για σ' άλλο κόσμο πάμε.

--Για φάτε πιέτε, βρε παιδιά, χαρείτε να χαρούμε
τούτο το χρόνο τον καλό, τον άλλο ποιος τον ξέρει
για ζούμε, για πεθαίνουμε, για σ' άλλον κόσμο πάμε.

Όταν ο Γιώργος Προφητεύει...

                 "Εάν δεν πετύχει η πορεία εμβάθυνσης της Ευρωπαϊκής Ένωσης, τότε θα βρεθούμε σε μία Ευρώπη ισχνή και με προβλήματα και εμείς αλλά και άλλοι, όλοι θα έλεγα. Θα χρειαστεί τότε να αναδείξουμε τις δικές μας δυνάμεις, να κινηθούμε στην περιφέρεια μας, στα Βαλκάνια, στη Μεσόγειο, στη Μαύρη Θάλασσα, στη Μέση Ανατολή, στην Αφρική για να δημιουργήσουμε νέες συνεργασίες με την Κίνα, την Ρωσία, την Ιαπωνία, να επενδύσουμε στη νέα γενιά, στα δικά μας πλεονεκτήματα χωρίς δάνειες δυνάμεις."

                                                                                                            Γ.Α. Παπανδρέου, 22 Δεκεμβρίου 2010 Βουλή των Ελλήνων               

                  "Αν οι Εταίροι μας δεν κάνουν δεκτό το αίτημά μας, τότε θα διευρύνουμε άμεσα τον κύκλο επαφών μας με άλλες χώρες  όπως η Ρωσία ή η Κίνα ή ακόμη και η Σαουδική Αραβία, παρέχοντάς τους ειδικές διευκολύνσεις σε αντάλλαγμα χαμηλότοκων δανείων."
Ιστολόγιο TYXAIOS, 1 Μαΐου 2010 εδώ http://tyxaios.blogspot.com/2010/05/blog-post.html

     Το απόσπασμα που παραθέτουμε από την ομιλία του κ. Παπανδρέου στη Βουλή, κατά την πρόσφατη συζήτηση για την ψήφιση του Προϋπολογισμού, αποτελεί - κατά την άποψή μας - την πιο σημαντική τοποθέτηση Πρωθυπουργού της Ελλάδος τα τελευταία χρόνια. Την εξέλιξη των πραγμάτων βεβαίως την είχαμε περιγράψει απ' αυτό το ιστολόγιο ήδη από το Μάιο, δυστυχώς. Γι΄ αυτό και παραθέτουμε και το κομμάτι από το δικό μας άρθρο.

   Πράγματι - και παρά την έκπληξη του γράφοντος - ο κ. Πρωθυπουργός ξεκάθαρα και χωρίς περιστροφές περιγράφει σε λίγες γραμμές τις προθέσεις του για την πορεία της χώρας, στην περίπτωση που η Ευρωζώνη και ουσιαστικά η Γερμανία, εμμείνει στην δική της στρατηγική. Το συγκεκριμένο κομμάτι - που μπορεί ο καθένας να βρει στα πρακτικά του Κοινοβουλίου - δεν προβλήθηκε ιδιαίτερα από τα ΜΜΕ, μολονότι η σημασία του είναι εξαιρετικά και αυτονόητα τεράστια για το μέλλον της χώρας.

    Τι εννοεί ο Πρωθυπουργός; Εμείς συμπεραίνουμε τρία ζητήματα:

• Αφήνει ανοικτό το ενδεχόμενο να μην υπάρξει συμφωνία για Ευρωομόλογο. Έχουμε ξαναγράψει ότι μια τέτοια εξέλιξη οδηγεί σε μια κατ' αρχήν de facto  δημιουργία δύο - τουλάχιστον - νομισμάτων στη ζώνη του ευρώ. Ο Πρωθυπουργός προδιαγράφει ένα εναλλακτικό σενάριο και μεταφέρει το μήνυμα σε φίλους και συμμάχους ότι διαθέτει μια τέτοια εναλλακτική στρατηγική. Δεν την προτιμά, αφού ήδη έχει εξηγήσει ότι πρόθεση της χώρας είναι να παραμείνει σε μια ισχυρή Ευρώπη, αλλά πολύ ορθά υπογραμμίζει ότι δεν έχει νόημα ο περιορισμός σε μια "ισχνή" Ευρωζώνη.
  
• Προειδοποιεί την Τρόικα για το εξής απλό θέμα: Αν το "κόστος" παραμονής στο μηχανισμό στήριξης για τη χώρα είναι πολύ μεγαλύτερο από το "κόστος" εξόδου από αυτόν τότε η χώρα θα ακολουθήσει μια διαφορετική στρατηγική. "Χωρίς δάνειες δυνάμεις"! Το βρίσκω εξαιρετικό!
  
• Το σημαντικότερο: Επιτέλους ο κ. Παπανδρέου "παίζει" το γεωπολιτικό χαρτί της Ελλάδας.
  

  Εδώ θα επαναλάβουμε τον ίδιο επίλογο που είχαμε γράψει σε εκείνο το άρθρο της 1ης Μαΐου:
  "Ας το καταλάβουν λοιπόν οι πιστωτές μας, οι φίλοι και οι σύμμαχοί μας αλλά και οι κερδοσκόποι: Αν οδηγηθούμε στο ΔΝΤ είμαστε αποφασισμένοι να κοστίσουμε πολύ πιο ακριβά από όσο μας κοστολογούν, προκαλώντας πολύ μεγαλύτερες απώλειες από εκείνες που έχουν ήδη ασφαλίσει. Αποτελούμε όχι μόνο οικονομική αλλά και γεωπολιτική και γεωγραφική και ιστορική αξία. Η πιστοληπτική μας ικανότητα δεν ορίζεται μόνο από την οικονομική μας συνιστώσα αλλά και αθροίζεται με την πολιτική μας βαρύτητα στα Βαλκάνια, στην Ευρώπη και στη Νοτιοανατολική Μεσόγειο. Οι χώρες δεν είναι επιχειρήσεις ή μαγαζιά. Δανείζονται και δανείζουν όχι μόνο χρήμα αλλά και ισχύ και συμμαχίες και σχέσεις. Ας μας επαναξιολογήσουν λοιπόν με ευρύτερους και πληρέστερους όρους, συμπεριλαμβάνοντας στο μοντέλο αξιολόγησης που χρησιμοποιούν -πέραν του οικονομικού κινδύνου - και εκείνον να επαναπροσδιορίσουμε, με τη συνολική μεταβολή της στάσης μας, την αρχιτεκτονική του ευρωπαϊκού χάρτη και ιδιαίτερα στο μαλακό ευρωπαϊκό υπογάστριο..."

   Το βέβαιον είναι ένα: Τα "ωραία" έρχονται...!

Περιμένοντας τους "Κερδοσκόπους":Η Ελλάδα πρέπει να Εκπλήξει τις Αγορές ή οι Αγορές θα Εκπλήξουν την Ελλάδα!

     Στο γράφω από την αρχή για να τόχεις υπόψη σου: οι ενδείξεις πυκνώνουν δραματικά, μετά και την επίσημη ανακοίνωση του Φιτς περί ενδεχόμενης αρνητικής αναθεώρησης της πιστοληπτικής ικανότητας της χώρας μας, για επικείμενη σκληρότερη και μεγαλύτερη αυτή τη φορά "κερδοσκοπική επίθεση".
   
     Θα ξεπεράσω τις ανοησίες του τύπου:" και τι μας νοιάζει, αφού εμείς θα δανειζόμαστε από το μηχανισμό στήριξης" γιατί θα σου θυμίσω το πρόβλημα ρευστότητας που θα προκαλέσει μια τέτοια υποβάθμιση στο χρηματοπιστωτικό σύστημα, με τα γνωστά επακόλουθα στην εσωτερική αγορά μας και στις επιχειρήσεις άρα και στους εργαζόμενους.

    Τα "καμπανάκια" λοιπόν που χτυπούν δεν είναι από το έλκηθρο του Αη-Βασίλη αλλά σηματοδοτούν μια νέα περίοδο σκληρής αντιπαράθεσης μεταξύ των διεθνών επενδυτών και της Ευρωζώνης. Ουσιαστικά μεταξύ πολιτικών και επενδυτών.
    
     Τα ερωτήματα που αμέσως προκύπτουν είναι:

• Γιατί στη χώρα μας και γιατί τώρα; Δεν είμαστε στο "μηχανισμό" ο οποίος εξασφαλίζει στο κράτος  κεφάλαια μη-πτώχευσης; Δεν στηρίζονται οι ελληνικές τράπεζες από την ΕΚΤ; Δεν παίρνουμε τα μέτρα και δεν θα πάρουμε ακόμη περισσότερα; Δεν έχουμε μια - τυπικά - ισχυρή Κυβέρνηση; Δεν καταγράφεται μια μετριοπαθής κοινωνική αντίδραση κι όχι σοβαρές αντιπαραθέσεις; Δεν έχουμε μια "χλιαρή" αντιπολίτευση; Τι άλλο θα ήθελε ο μέσος επενδυτής για να εξασφαλίσει την επένδυσή του στο "ελληνικό χρέος"; Εδώ έχουμε ακόμη και το απίστευτο φαινόμενο Βουλευτές να δηλώνουν πλήρη αντίθεση με τον Προϋπολογισμό και ταυτόχρονα να επιβεβαιώνουν την ψήφισή του. Σε ποια άλλη χώρα θα συνέτρεχαν ιδανικότερες προϋποθέσεις επιτυχίας, δεδομένων των συνθηκών;
  

    Ας προσπαθήσουμε να απαντήσουμε. Θα έχει ενδιαφέρον.

•  Η επικείμενη κερδοσκοπική επίθεση δεν θα αφορά μόνο στη χώρα μας. Το κεντρικό αδύναμο σημείο της "ευρωπαϊκής απάντησης" στην κρίση είναι ο "μηχανισμός στήριξης" και αναπόφευκτα κάθε χώρα που υπάγεται σ' αυτόν - μεταξύ των οποίων και η Ελλάδα - αλλά και κάθε χώρα που είναι -θεωρητικώς - υποψήφια να ενταχθεί . Γιατί ο "μηχανισμός στήριξης" είναι αδύναμο σημείο; Άκου λοιπόν. Ο "μηχανισμός" με αποφάσεις των Ευρωπαίων έχει προικοδοτηθεί με περίπου 770 δις ευρώ. Το χρήμα αυτό όμως δεν τόχει cash! Θα το προσφέρουν οι χώρες που βρίσκονται εκτός μηχανισμού. Κι αυτές που θα το βρουν; Θα το δανειστούν! Πως σκέφτεται λοιπόν ο επενδυτής; Σου λέει, όσο πιο πολλές χώρες - κι όσο μεγαλύτερες - μπουν στο μηχανισμό, τόσο πιο πολλά χρήματα θα χρειαστεί αυτός και μάλιστα όσο πιο γρήγορα μπουν τόσο πιο άμεσα τα θέλει άρα τόσο πιο ακριβά θα τα πάρει. Άρα τόσο μεγαλύτερο επιτόκιο θα ζητάω- ως επενδυτής - από τις χώρες που είναι εκτός μηχανισμού και θα δανείζονται γι΄αυτόν. Τι συμφέρει λοιπόν τους επενδυτές; Να μπουν πολλές χώρες στο μηχανισμό. Παράλληλα και ο "μηχανισμός" ο ίδιος θα βγει για δανεισμό. Νέος "παίκτης". Όχι χώρα αυτή τη φορά. Αλλά ο "μηχανισμός", άρα με περιορισμένα κεφάλαια. Αδύναμος κρίκος! Και επιπλέον τόσο μεγάλος και αδύναμος, ιδανικός "στόχος" για μεγάλους παίκτες.
  
• Πάμε τώρα στην Ελλάδα. Ποιο είναι το πρόβλημα; Το πρόβλημα είναι το "Μνημόνιο". Όχι, δεν αναφέρομαι σε "αντι-Μνημονιακή" πολιτική εναλλακτική πρόταση με την τρέχουσα έννοια. Το "Μνημόνιο" είναι μια "συνταγή" συρρίκνωσης. Ένας "τυφλοσούρτης" που απελευθερώνει κεφάλαια και τα "μεταφέρει" στους δανειστές. Πίσω του αφήνει όντως λιγότερο δημόσιο τομέα και αυτό που λέμε "διαρθρωτικές αλλαγές" αλλά στην πραγματικότητα "ρουφάει" ρευστότητα προς τα "έξω". Στην παρούσα φάση, η Κυβέρνηση έχει επικεντρωθεί στην προσπάθεια αυστηρής εφαρμογής αυτής της "μνημονιακής συνταγής". Και θα μου πεις μπορεί να κάνει και κάτι άλλο παράλληλα. Πολιτικά είναι δύσκολο. Και αυτήν ακριβώς τη δυσκολία θα εκμεταλλευτεί η διεθνής επενδυτική "κοινότητα". Θα εκμεταλλευτεί μια πραγματικότητα. Όχι ευχάριστη για εμάς, αλλά μια πραγματικότητα.
  

    Το ρεζουμέ είναι απλό. Η Κυβέρνηση φαίνεται ότι στην παρούσα συγκυρία εμφανίζεται στο διεθνές περιβάλλον να διαθέτει μία και μοναδική στρατηγική: αυτή του Μνημονίου. Κι αυτό είναι κακό. Γιατί; Μα διότι οι αγορές έχουν ήδη εκτιμήσει και προεξοφλήσει - γνωρίζουν δηλαδή - επακριβώς τα "ελληνικά οικονομικά"  με δεδομένη την εφαρμογή του "Μνημονίου". Δεν θα εκπλαγούν - ευχάριστα - ακόμη κι αν η Κυβέρνηση κατορθώσει να επιτύχει στο ακέραιο όλους μα όλους τους οικονομικούς στόχους του "Μνημονίου".
    Με λίγα λόγια η ελληνική Κυβέρνηση δεν φαίνεται να "κρατάει άσσο στο μανίκι" της. Δεν διαθέτει εναλλακτική στρατηγική, δεν διαθέτει - όπως οφείλει κάθε χώρα - εναλλακτικούς δρόμους "αντίδρασης" ή "απάντησης" σε συγκυρίες διαφορετικές από τις παρούσες. Σε μια νέα οικονομική κρίση ή άλλο "ατύχημα" στη διεθνή σκηνή. Και το πρόγραμμα που καλείται να εφαρμόσει είναι μακροχρόνιο και οι πιθανότητες να υπάρξει δυσάρεστο "συμβάν" στα διεθνή οικονομικά μέσα στο χρόνο εφαρμογής του "Μνημονίου" δεν είναι μηδενικές.
     Επίσης δεν φαίνεται να διαθέτει μια εξίσου - με το "Μνημόνιο" - δυναμική στρατηγική ανάπτυξης. Με την ίδια επιμονή που εφαρμόζει το "Μνημόνιο" θα έπρεπε να συγκροτηθεί μια αντίστοιχη αναπτυξιακή πρόταση. Όχι απαραίτητα στον ορατό χρονικό ορίζοντα αλλά ακόμη και μακροπρόθεσμα. Δηλαδή δεν έχει πει τι θα κάνει με τα κεφάλαια που θα περισσέψουν από τις μικρότερες δανειακές της ανάγκες ή από μια επιμήκυνση του χρόνου αποπληρωμής των δανείων.
     
     Η Ελλάδα δεν έχει εκπλήξει τις αγορές. Ακόμη κι αν εφαρμόσει κατά γράμμα ό,τι έχει υποσχεθεί, απλώς θα έχει κάνει αυτό που αναμένουν όλοι. Δεν έχει δώσει "κάτι" που θα προσελκύσει - με θετικό τρόπο - το ενδιαφέρον των αγορών. Αντίθετα, όσο περνά ο χρόνος οι αγορές θα κινούνται προς την αντίθετη κατεύθυνση. Θα επιδιώξουν να "εκπλήξουν" την Ελλάδα, εφόσον διαισθανθούν ότι αυτή "αναπαύεται" στην επίπλαστη ικανοποίηση της απόλυτης εφαρμογής μιας "συνταγής" που όμως είναι ήδη γνωστή σε όλους.

     Και το κέρδος κρύβεται ακριβώς εκεί. Στην έκπληξη. Αυτός που θα την επιτύχει πρώτος, είναι εκείνος που θα κερδίσει και την παρτίδα...

Ελλάδα: Too Big To Fail;

    Πρόσφατα, κάνει το γύρο του δημόσιου διαλόγου μια αντίληψη ή άποψη η οποία εκφράζεται τόσο από ειδικούς όσο και από πολιτικούς αλλά και από μερίδα των ΜΜΕ. Αφού οι λύσεις τύπου "ευρωομολόγου" δεν φαίνεται να υλοποιούνται - τουλάχιστον άμεσα - κι αφού η κατάσταση στην οικονομία, παρά τα όποια μέτρα, δε φαίνεται να βελτιώνεται κι ενώ η φημολογούμενη και περίφημη πια "επιμήκυνση" αποτελεί ακόμα προσδοκία κι όχι πραγματικότητα, προβάλλεται η άποψη - δοκιμασμένη στη Δύση - που θέλει την Ελλάδα ή και ευρύτερα τις οικονομίες της Ευρωζώνης με σοβαρή κρίση χρέους να είναι "πολύ μεγάλες" ώστε να αφεθούν στην τύχη τους. Το γνωστό "Too Big to Fail". Οπότε - κουτοπόνηρα - προκύπτει το, αφελές, ερώτημα:" Και τι θα κάνει μετά η Γερμανία; Θα υποκύψει!"

   Επιγραμματικά, η θεωρία αυτή φρονεί ότι "μεγάλου μεγέθους" οικονομικές οντότητες - κράτη, τράπεζες, οργανισμοί κλπ - δύσκολα μπορούν να αφεθούν να πτωχεύσουν, διότι οι συνέπειες για τους υπόλοιπους δρώντες είναι πολύ μεγαλύτερες από τη διάσωσή τους. Πιο απλά, το κόστος διάσωσης - για τους τριγύρω - είναι μικρότερο από το κόστος που θα υποστούν αν αφεθούν στην τύχη τους τα "κακά παιδιά".

    Τι γίνεται όμως στην περίπτωση της Ελλάδας; Είναι δηλαδή πράγματι η Ελλάδα, έστω και μαζί με τις υπόλοιπες χώρες του Ευρωπαϊκού Νότου "too big to fail";
    Εγώ θα σε προχωρήσω ακόμη παραπέρα. Από τη μια μεριά θα σου βάλω το Νότο (Ελλάδα, Ισπανία, Πορτογαλία, Ιταλία), βεβαίως την Ιρλανδία και θα σου προσθέσω το Βέλγιο και τη Γαλλία! Όλους μαζί. Όλους τους μικρούς και μεγάλους "αδύναμους κρίκους". Αυτοί συγκροτούν μια αλυσίδα "χρέους" με αυξανόμενο ρίσκο για τους επενδυτές. Όλο αυτό το "συγκρότημα" είναι όντως "too big to fail";
   
    Κατ' αρχάς ας ορίσουμε το "fail", την αποτυχία δηλαδή. Για κάθε χώρα είναι προφανές ότι σημαίνει διαφορετικά πράγματα. Για την Ελλάδα - ας πούμε - το "απόλυτο fail" θα ήταν μια απευκτέα στάση πληρωμών. Για τη Γαλλία από την άλλη θα ήταν, πιθανόν, μια υποβάθμιση της πιστοληπτικής της ικανότητας που θα την οδηγούσε σε χρηματωπιστωτική κρίση.
     
     Και πως παίζεται αυτό το παιχνίδι; Απλούστατα. Φαντάσου ένα τραπέζι όπου από τη μια μεριά κάθονται οι χώρες που αναφέραμε. Από την άλλη οι διεθνείς επενδυτές. Χωρίς να μπούμε σε λεπτομέρειες, στο απλοποιημένο αυτό μοντέλο, ο καθένας από τους παίκτες βάζει στο τραπέζι τα λεφτά του. Ποιος κερδίζει; Αυτός που θα βάλει τα περισσότερα. Αν βάλεις εσύ 100 κι εγώ 110, παίρνω τα δικά σου εκατό. Ποιο είναι το μυστικό; Κανείς από τους παίκτες δεν γνωρίζει πόσα συνολικά χρήματα έχει ο αντίπαλός του. Αν εγώ έχω έρθει να παίξω το πολύ 500 ευρώ ας πούμε, τόσα έχω στην τσέπη μου, δεν το ξέρει κανείς. Ούτε εγώ ξέρω με πόσα έχουν έρθει να παίξουν οι αντίπαλοί μου. Βάζω 200 για αρχή, βάζεις 200. Βάζω άλλα 300 - που είναι και τα τελευταία μου αλλά εσύ δεν το ξέρεις - και τότε διαπιστώνω ότι εσύ έχεις άλλα 100 μόνο να βάλεις. Κερδίζω και σου παίρνω το πακετάκι. Αν εσύ βάλεις άλλα 500, μου τα πήρες όλα. Και πτώχευσα! Τόσο απλό είναι.
     Στην πράξη βέβαια είναι απείρως πιο περίπλοκο. Λάβε υπόψη σου ότι οι χώρες - δυστυχώς όχι η Ελλάδα - έχουν και παραγωγή. Πουλάνε προϊόντα και "γεμίζουν" τις τσέπες τους για να ξαναπαίξουν. Γιατί παίζουν οι χώρες; Μα για να εξασφαλίσουν κεφάλαια ώστε να επιβιώσουν και να αναπτυχθούν. Γιατί παίζουν οι αγορές; Για να κερδίσουν. Όλα τα άλλα είναι τεχνικές λεπτομέρειες.
    
     Το ερώτημα λοιπόν μεταφράζεται στο εξής: Ποιος έχει τα περισσότερα ώστε να "πτωχεύσει" τον άλλον; Οι επενδυτές ή οι χώρες; Ή ποιος προτίθεται να "παίξει" τα περισσότερα; Όποιος δεν "παίζει" δεν έχει ρευστό. Ή δεν το χρειάζεται. Οπότε με δυσκολία θα "σηκωθείς" από το τραπέζι!
  
     Ποιος λοιπόν διαθέτει τα περισσότερα "φράγκα"; Απάντηση: οι επενδυτές. Τα διακινούμενα επενδυτικά κεφάλαια παγκοσμίως στην αγορά ομολόγων (χρεών δηλαδή) ανήλθαν το 2009 στο απίστευτο ποσό των 64 Τρις (όχι δις! Τρις!) ευρώ! Στην αγορά συναλλάγματος διακινούνται παγκοσμίως  σε ημερήσια βάση - κάθε μέρα δηλαδή! - περίπου 3 τρις (και πάλι όχι δις! Τρις!) ευρώ! Για να έχουμε ένα μέτρο σύγκρισης, ο μηχανισμός στήριξης της Ευρωζώνης έχει - θεωρητικά, δηλαδή εγκεκριμένα όχι κάπου στα θησαυροφυλάκιά του, άρα θα τα δανειστεί και πάλι από τις αγορές - περίπου 1 Τρις (παρά 200 δις) ευρώ!

      Είναι λοιπόν προφανές ότι κανείς δεν είναι "too big to fail". Κι αν αυτή είναι η ύστατη στρατηγική της Ελληνικής Κυβέρνησης, θα ήταν πολύ φρόνιμο να το ξανασκεφτεί. Τα παραδείγματα πολύ μεγαλύτερων οικονομιών που οδηγήθηκαν σε στάση πληρωμών είναι πάρα πολλά στην ιστορία. Ευτυχώς υπάρχει διέξοδος. Κι αυτή είναι η παραγωγή. Να πουλάς κάτι εκτός από χρέος. Να "φέρνεις" χρήματα στη χώρα όχι μόνο από το "καταραμένο" τραπέζι του "τζόγου" του διεθνούς δανεισμού. Εκτός κι αν το κάνεις "για το καλό" τώρα που έρχονται και γιορτές...
    
     

Αριστερές Ευθύνες σε Δεξιές Πολιτικές;

    Χιλιοειπωμένο: η Αριστερά δεν έχει κυβερνήσει και κατά συνέπεια είναι άμοιρη ευθυνών στα τεκταινόμενα. Είναι όμως αυτή η πραγματική εικόνα του πολιτικού σκηνικού;
     Δεν θα επιδιώξω σε ένα άρθρο να κάνω ιστορική αναδρομή στην ελληνική αριστερά. Απλώς θα προσπαθήσω να καταδείξω την ευθύνη των αριστερών πολιτικών δυνάμεων στις εξελίξεις.
    
     Η ελληνική αριστερά - ως κίνημα πολιτικής σκέψης - στα νεώτερα μεταπολιτευτικά χρόνια ταυτίστηκε με την άρνηση. Με την αντίθεση. Και είναι τόσο εύκολο στη χώρα μας με το γνωστό φορτίο αδυναμιών, διαφθοράς και κακοδαιμονίας να αρθρώνει κανείς πολιτικό λόγο εδραζόμενο στην άρνηση. Ταυτόχρονα, είναι τόσο ελκυστικό να διαφωνείς περίτεχνα και μονοδιάστατα  και ιδιαιτέρως όταν τα συμπεράσματα του πολιτικού λόγου σου οδηγούν σε "τεχνητούς παραδείσους".
    Ας γίνουμε πιο συγκεκριμένοι. Σε ποια ερωτήματα απαντά θετικά, οριστικά και αμετάκλητα η σύγχρονη ελληνική αριστερά; Ας πάρουμε για παράδειγμα το ευρώ. Το κοινό νόμισμα. Ποια είναι η στάση απέναντι στην ιδέα του κοινού νομίσματος του ΚΚΕ; Του ΣΥΡΙΖΑ; Άλλων αριστερών δυνάμεων; Συμφωνούν ή διαφωνούν απέναντι σε μια οικονομική πραγματικότητα; Σημειώνω ό,τι παίρνω ως κεντρικό ζητούμενο το κοινό νόμισμα ως "μητέρα" όλων των παράγωγων αναζητήσεων.
    Μελετώντας προγραμματικές θέσεις, δηλώσεις, άρθρα αριστερών διανοητών και όση βιβλιογραφία είχα διαθέσιμη διαπίστωσα μια πλειάδα απόψεων, οι οποίες συνοψίζονται στις παρακάτω διαφορετικές μεταξύ τους κατηγορίες:

•       Πλήρης άρνηση του κοινού νομίσματος. Μία εκ των θέσεων της ελληνικής αριστερής διανόησης θεωρεί ως πρόσφορη την επιστροφή στα εθνικά νομίσματα ως μέσο επίλυσης της ευρωπαϊκής κρίσης χρέους. Δεν κατόρθωσα όμως να πάρω πειστικές και ρεαλιστικές απαντήσεις σε κανένα από τα καίρια ερωτήματα που έθεσα κατά καιρούς, όπως: Σε ποιες τιμές και με ποιους όρους θα αγοράζουμε το θεμελιώδες αγαθό της ενέργειας ώστε να λειτουργούμε ως χώρα; Ποιους θα πλήξουν τα εξαιρετικά υψηλά επιτόκια που θα προκληθούν από την έξοδο από το ευρώ, τους φτωχούς ή τους πλούσιους; Που θα οδηγηθούν οι μισθοί των εργαζομένων εξαιτίας του πληθωρισμού και πως θα διασωθούν θέσεις εργασίας από τις επιχειρήσεις και τα νοικοκυριά που αναγκαστικά θα οδηγηθούν σε πτώχευση από μια τέτοια κίνηση λόγω αδυναμίας αποπληρωμής των δανείων τους; Εδώ, η ελληνική αριστερά απαντά είτε με - ακροδεξιάς εφεύρεσης - αστικές μυθολογίες περί "ελληνικών πετρελαίων ή ορυκτών" είτε με ανεδαφικές οραματικές πολιτικές που οδηγούν στην μετάβαση σε "αλβανικά μοντέλα εποχής Χότζα" αποφεύγοντας όμως να συνοδεύσει αυτές τις θέσεις με τις συνέπειες του λόγου της, που δεν είναι άλλες από εκείνο που επαγγέλλεται και η πιο σκληρή φιλελεύθερη πολιτική(!): ότι οι πολίτες θα πρέπει να δεχτούν μια τεράστια συρρίκνωση του επιπέδου διαβίωσής τους. Δεν άκουσα και δεν διάβασα ούτε έναν αριστερό διανοητή ή οικονομολόγο που να πρεσβεύει με περισσή "γενναιότητα" την έξοδο από το ευρώ και ταυτόχρονα να προειδοποιεί για μια δραματική μεταβολή των όρων διαβίωσης των μικρών και μεσαίων εισοδημάτων. Το δεύτερο σκέλος το αποφεύγει συστηματικά, ίσως για να μη γίνει ορατή η έμμεση ταύτιση με την "άλλη πλευρά" ως προς το αποτέλεσμα.
  
•       Μερική άρνηση του κοινού νομίσματος. Αρκετοί αριστεροί θεωρητικοί υποστηρίζουν το κοινό νόμισμα αλλά υπό όρους. Ένας από τους όρους αυτούς θέλει τις πλούσιες χώρες να "τροφοδοτούν" τις "φτωχότερες" οικονομίες. Ως υποχρέωσή τους. Ανεξήγητο παραμένει από που αντλείται η βεβαιότητα για την ύπαρξη μιας τέτοιας υποχρέωσης. Αν το εξετάσουμε θεωρητικά, τι λέει αυτού του είδους η αριστερά; Η ελληνική οικονομία είναι κατά βάση "οικονομία υπηρεσιών". Οι πλούσιες Βόρειες χώρες είναι βιομηχανικές. Ένα μέρος της ελληνικής αριστεράς ουσιαστικά λέει: Ναι στους περισσότερους φόρους στο Γερμανό ή Βέλγο ή Ολλανδό βιομηχανικό εργάτη ώστε να επιβιώνει ο Έλληνας υπάλληλος. Πόσο αριστερό είναι αυτό; Επ' αυτού εφευρίσκονται πολλαπλές δικαιολογίες ώστε να υποστηριχθεί η άποψη. Ξεκινούν από τις "γερμανικές αποζημιώσεις" που τώρα πρέπει να αποδοθούν (που θα μπορούσε να μεταφραστεί στο "ευτυχώς που μας βομβάρδισαν το '40 οι Γερμανοί ώστε να μπορούμε εμείς να συντηρήσουμε σήμερα το οικονομικό μας μοντέλο στην περίπτωση που μας δώσουν πίσω την αποζημίωση") και καταλήγουν στο ανούσιο "δεν ζητάμε φόρο στους εργαζόμενους αλλά στο μεγάλο κεφάλαιο" αγνοώντας επιδεικτικά ότι σε κάθε πολιτική επιβολής φόρων εκείνοι που επιβαρύνονται τελικώς είναι οι εργαζόμενοι. Και δεν διαβλέπω ως ρεαλιστική λύση να αναθέσουν σε άλλον οι Γερμανοί ή άλλοι τη διαμόρφωση του φορολογικού τους συστήματος, επ' ωφελεία των φτωχότερων χωρών της Ευρωζώνης.
•       Πλήρης υποστήριξη του κοινού νομίσματος. Ναι, υπάρχουν και αριστεροί που θεωρούν θετική την ύπαρξη κοινού νομίσματος στην Ευρώπη. Χωρίς όρους επ' αυτού. Εκφράζουν όμως τις αντιθέσεις τους σε άλλα επίπεδα. Όπως για παράδειγμα στο μοντέλο ανάπτυξης που έχει επιλέξει η Ευρωζώνη. Προβάλλουν ως οδό εξόδου από την κρίση τη στροφή στην "πράσινη οικονομία". Άλλοι προωθούν την εντονότερη συμμετοχή των Κρατών στη ρύθμιση των αγορών ή στον περιορισμό της καλπάζουσας ανεργίας. Εγώ ονομάζω αυτήν την αριστερά "Αριστερά του Μεγάλου Ευχολογίου". Κοινό χαρακτηριστικό του πολιτικού λόγου των αριστερών αυτής της "κατηγορίας" είναι η ασάφεια στον προσδιορισμό της πρακτικής εφαρμογής των εκφραζομένων απόψεων. Κανείς δεν ξέρει το "πως". Πως θα ρυθμίσεις τις αγορές; Θα εξαναγκάσεις τους επενδυτές από την Ταϋλάνδη να αγοράσουν ελληνικά ή πορτογαλικά ή ιρλανδικά ομόλογα; Θα απαγορεύσεις στο χρηματιστήριο του Χονγκ-Κονγκ να γίνεται διαπραγμάτευση σύνθετων προϊόντων με βάση το ενδεχόμενο πτώχευσης μιας χώρας της Ευρωζώνης; Και για την "πράσινη ενέργεια"; Θα νομοθετήσεις την υποχρεωτική ανάπτυξη της τεχνολογίας ώστε να καταστεί φθηνή η "πράσινη οικονομία"; Θα χρηματοδοτήσεις - από που; από δανεικά! - την εκπαίδευση εργαζομένων στην "πράσινη βιομηχανία"; Θα οδηγήσεις στο κλείσιμο βιομηχανικές ή αγροτικές μονάδες των λιγότερο ανεπτυγμένων χωρών - μεταξύ των οποίων και η Ελλάδα - που δεν ακολουθούν τα "πράσινα πρότυπα"; Ουσιαστικά θα επιδοτήσεις εμμέσως τις εισαγωγές προϊόντων από χώρες εκτός Ευρωζώνης - καθιστώντας αυτά τα προϊόντα φθηνότερα - ή θα οδηγήσεις σε επισιτιστική κρίση ευρωπαϊκούς πληθυσμούς που δεν θα έχουν πρόσβαση σε φθηνά τρόφιμα. 

    Που κατέληξα; Η σύγχρονη ελληνική αριστερά - σε πλήρη αντίθεση με την αριστερά του μεσοπολέμου - συνθλίβεται μεταξύ άρνησης και ουτοπίας. Αρνείται την πραγματικότητα, οραματίζεται πεισματικά το ανέφικτο και στο ενδιάμεσο χάσμα αφήνει χωρίς εναλλακτικές πολιτικές προτάσεις την οικονομία, παραδιδόμενη σε ένα παρακμιακό μείγμα αστικής μυθολογίας, δήθεν επαναστατικής αλλά στην ουσία απολύτως στείρας για τα μελλούμενα, φιλολογίας και φλύαρης καταγραφής της κατάστασης.
 
     Η σύγχρονη ελληνική αριστερά δεν έχει ακόμη και σήμερα εντάξει στην κοσμοθεωρία της την ύπαρξη - από την πολιτική της χροιά- της επιχειρηματικότητας. Δεν έχει αντιληφθεί - κλείνοντας τα μάτια και τα αυτιά της  προς άγραν  ψήφων όμως- την πολλαπλότητα των ρόλων που ο σημερινός πολίτης διαδραματίζει στο πολιτικό και οικονομικό σύμπαν. Το πρωί ο ίδιος άνθρωπος μπορεί να εργάζεται ως οδηγός ταξί, το βράδυ μπορεί να συναλλάσσεται από τον υπολογιστή του στο χρηματιστήριο του Τόκυο και ταυτόχρονα να αναζητά τη βέλτιστη απόδοση για τις οικονομίες του ή το χαμηλότερο επιτόκιο για το στεγαστικό του δάνειο, συμμετέχοντας - είτε το ξέρει είτε όχι - σ' αυτό που λέγεται "αγορές". Και τι περιμένεις να κάνει η αριστερά, είναι το εύλογο ερώτημα; Θα σου πω λοιπόν τι θα περίμενα από μια υπεύθυνη αριστερά σε καιρούς κρίσης.

• Να αναγνωρίσει τη διαφορά ανάμεσα στις επιχειρήσεις εντάσεως κεφαλαίου από εκείνες της εντάσεως εργασίας. Να την αναγνωρίσει ιδεολογικά και ουσιαστικά. Όχι ευκαιριακά και "κρυφά". Είναι άλλο πράγμα να απασχολείς δύο εργαζόμενους όντας ένα ας πούμε μεσιτικό γραφείο και άλλο να είσαι μια βιοτεχνία ή μικρή βιομηχανία με 50 θέσεις εργασίας. Στην πρώτη περίπτωση μπορεί να έχεις τζίρο εκατομμυρίων και περιθώριο κέρδους μεγάλο ενώ στη δεύτερη μπορεί να έχεις τα ίδια αλλά απασχολείς 50 ανθρώπους. Ναι, θα ήθελα η αριστερά να αγωνιστεί για τη διατήρηση αυτών των επιχειρήσεων που παρέχουν εργασία, στη βάση μιας προνομιακής φορολογικής μεταχείρισης στην οποία θα συναινούσε τουλάχιστον η κοινοβουλευτική έκφρασή της. Η αλήθεια είναι ότι "κάτω από το τραπέζι" η αριστερά και κυρίως το ΚΚΕ συμμετέχει συναινετικά σε συμβιβαστικές συζητήσεις όταν αφορούν στη διάσωση θέσεων εργασίας σε μικρές επιχειρήσεις. Γιατί όμως δεν γίνεται μέρος του ιδεολογικού μανιφέστου της αριστεράς μια τέτοια πραγματικότητα, προκειμένου να μην θιχτούν "ιερές αγελάδες" μιας "ιερής ιδεολογίας"; Γιατί δεν αντλεί η αριστερά διδάγματα από την δική της ιστορία, μεταξύ του '30 και του '40;
  
• Να αναγνωρίσει ιδεολογικά και ουσιαστικά την ανάγκη χειραφέτησης του εργατικού δυναμικού. Δηλαδή την αδήριτη ανάγκη συγκρότησης εκείνης της κουλτούρας που θα αποκολλήσει την κοινωνία από τη μιζέρια του "κράτους-εργοδότη". Με απλά λόγια, ναι ήρθε η ώρα να αναγνωρίσει η αριστερά την απλή πραγματικότητα: υπάρχουν κι άλλοι εργοδότες, εκτός του κράτους. Και να αναπτύξει εκείνο τον πολιτικό λόγο που θα συμβάλλει στην ανάπτυξη. Θα περίμενα λοιπόν αντί η αριστερά να εγκλωβίζεται στα αντιπαραγωγικά, ανούσια και εξόχως λαϊκιστικά διλήμματα του τύπου "τι να χτίσουμε στο τάδε οικόπεδο τζαμί ή εκκλησία" να απαντά ευθαρσώς: εργοστάσια. Χώρους δουλειάς. Χώρους παραγωγής. Εκεί που γεννήθηκε και ανδρώθηκε και αναγνωρίσθηκε το εργατικό κίνημα.
  
• Να αναγνωρίσει την ανάγκη εξαφάνισης της γραφειοκρατίας. Αυτό βεβαίως προϋποθέτει την - πικρή, είναι η αλήθεια - ανάγκη να αναγνωρίσει ότι όντως υπάρχουν άχρηστες και αντιπαραγωγικές μονάδες του Δημοσίου. Από την άλλη πόσο αριστερό είναι να πρέπει ο συνταξιούχος, ο ασφαλισμένος, ο εργαζόμενος να δαπανά άπειρες ανθρωποώρες αγωνιζόμενος στις ουρές, στα πρωτόκολλα και στις υπογραφές επί υπογραφών από ένα τσούρμο προϊσταμένων, τμηματαρχών και υπαλλήλων του Δημοσίου; Πραγματικά, ειδικά για το τελευταίο, υπολογίζεται ότι στη χώρα μας θα κερδίζαμε πάνω από 11δις ευρώ μόνο από την εξαφάνιση της γραφειοκρατίας. Εν τέλει οι αγώνες της αριστεράς για οκτώ ώρες ελεύθερου χρόνου πάνε περίπατο με την κατασπατάλησή τους στον κρατικό λαβύρινθο γραφείων και υπηρεσιών. Αν μόνο σ' αυτό το αίτημα η αριστερά αγωνιζόταν πεισματικά, θα επανέρχονταν δώρα, μισθοί και συντάξεις στα πρότερα επίπεδα. Αυτό είναι αριστερό ή όχι;
  

   Οι προοδευτικές πολιτικές δυνάμεις - με λάθη και κακές επιλογές σε κάποιες περιπτώσεις - συνέβαλλαν στη διαμόρφωση του ευρωπαϊκού προσώπου. Σήμερα απέχουν εκκωφαντικά από στιγμές κρίσιμες. Ένδεια νέων ιδεών, επιστροφή - φοβική - σε ξεπερασμένα μοντέλα ανάλυσης του οικονομικού προβλήματος, επανάληψη αδιάφορων και αποσπασματικών ιδεολογημάτων, που στο τελικό τους αποτέλεσμα έρχονται να συναντηθούν με τις πιο αντιδραστικές και συντηρητικές απόψεις. Τι είναι προοδευτικό σήμερα; Ό,τι συντηρεί προνόμια παντού; Ό,τι διανέμει λίγα σε πολλούς αντί να βρίσκει και να στηρίζει όσους πραγματικά χρειάζονται στήριξη; 
   Η αριστερά στη χώρα μας αγωνίζεται εναντίον του Μνημονίου. Όμως, δυστυχώς, δεν διαφοροποιείται από αυτό στην εσώτερη λογική του. Η λογική του Μνημονίου είναι η οριζόντια και αδιάκριτη περικοπή  μισθών, συντάξεων και προνομίων οδηγώντας την κοινωνία στα όριά της. Χωρίς προοπτική. Από την άλλη, η αριστερά αγωνίζεται - κατοπτρικά - αλλά οριζόντια και αδιάκριτα για τη διατήρηση των μισθών, των συντάξεων και των προνομίων. Ίδια λογική, από την ανάποδη.
    Χρειαζόμαστε μια πραγματικά προοδευτική αριστερά, που θα διακρίνει την επένδυση από την κερδοσκοπία. Το επίδομα από την αργομισθία. Την παραγωγικότητα από την αδράνεια. Την επιχειρηματικότητα από τη λαμογιά. Τον δημόσιο λειτουργό από τον δημόσιο  αργόμισθο. Χρειαζόμαστε μια αριστερά που θα απομακρυνθεί συνειδητά από φασιστικές γενικεύσεις προάγοντας τα στερεότυπα του μονίμως "κακού επιχειρηματία", του μονίμως "καλού εργαζόμενου", του εσαεί "αγωνιζόμενου συνδικαλιστή". Γιατί υπάρχουν και καλοί επιχειρηματίες και κακοί εργαζόμενοι και συνδικαλιστές που αγωνίζονται μόνο για τον τραπεζικό τους λογαριασμό. Θάθελα να δω την αριστερά να αγωνίζεται με την ίδια ζέση και ένταση για τη διατήρηση επιδομάτων ή προνομίων εκεί που χρειάζονται και για την κατάργηση εκεί που πραγματικά αποτελούν πρόκληση για την κοινωνία. Θάθελα να δω την αριστερά να καταγγέλλει με τη γνωστή της ορμή την καταπάτηση των δικαιωμάτων των εργαζομένων και ταυτόχρονα να αγωνίζεται για την μεταβολή - ας πούμε - εκείνου του νομικού καθεστώτος που αποτρέπει την τιμωρία των επίορκων δημοσίων υπαλλήλων. Δυστυχώς, αποτέλεσμα των πολιτικών επιλογών της αριστεράς είναι το θλιβερό φαινόμενο οι ίδιοι συνδικαλιστές, τα ίδια αριστερά στελέχη, οι ίδιοι αρθρογράφοι που διακαώς και χωρίς έλεος αγωνιζόντουσαν πολύ πρόσφατα για επιδόματα των 100 ευρώ, σήμερα να διεξάγουν της ίδιας έντασης αγώνα απλώς για τη διατήρηση των θέσεων εργασίας. Πόση πολιτική σοβαρότητα μπορεί να αναμένει  κανείς από μια ευρύτερη παράταξη, όταν προστρέχει σε αγώνες σταθερά υψηλής έντασης για αντικρουόμενα μεταξύ τους αιτήματα: Πως είναι δυνατόν να προβάλλεις οικονομικά αιτήματα όταν  όπως αποδεικνύεται δεν γνωρίζεις τη βιωσιμότητα της επιχείρησης - ιδιωτικής ή κρατικής - που θα στο δώσει; Αυτό που αντιλαμβάνεται κανείς είναι ότι διεξάγεις αγώνα μόνο για τη διατήρηση του εκλογικού σου δυναμικού. Κι αυτό είναι πολύ ταπεινό για μια τέτοια παράταξη και κοσμοαντίληψη όπως της αριστεράς.
    Η αριστερά πρέπει να αποφύγει την ταύτισή της με την ισοπεδωτική - και επαναλαμβάνω φασίζουσα - γενίκευση του Μνημονίου, και των υποστηρικτών του, που θέλει "όλοι οι Έλληνες να είναι διεφθαρμένοι" ή "τεμπέληδες" άρα πρέπει όλοι να καταβάλλουν το τίμημα.
    Ανέκαθεν στον πυρήνα της αριστερής ιδεολογίας ήταν το σπάσιμο των στερεοτύπων. Συνέπεια αυτής της προοδευτικότητας ήταν η αριστερά να προηγείται της εποχής της και να υποδέχεται πρώτη τη διαφορετικότητα. Αυτή την αρχή της τη λησμόνησε. Την έκρυψε. Προσχώρησε σε λογικές ισοπεδωτικές και οδηγήθηκε σε πορεία σύγκλισης με αντιδιαμετρικά κείμενες πολιτικές δυνάμεις. Τουλάχιστον στις πρακτικές της.
 

Ο Γιώργος Θα Μαζέψει Υπογραφές!

"Και προτίθεμαι να πάρω πρωτοβουλία για τα ζητήματα που άπτονται του μέλλοντος της Ευρώπης. Ξεκινώντας από τα θέματα της οικονομικής διακυβέρνησης και των ευρωομολόγων. Προτείνω μια ευρωπαϊκή εκστρατεία, μια εκστρατεία που μπορεί να συγκεντρώσει ακόμα και ένα εκατομμύριο υπογραφές..."

                         Γ. Α. Παπανδρέου 18 Δεκεμβρίου 2010

"Το μυστικό του δημαγωγού είναι να φαίνεται τόσο κουτός όσο κι οι ακροατές του, ώστε να νομίζουν πως είναι τόσο έξυπνοι όσο κι εκείνος"

      Μπορεί να "τσίμπησαν" αρκετοί. Ενδεχομένως και κάποιοι εκ των παρισταμένων βουλευτών του ΠΑΣΟΚ στην ομιλία του κ. Παπανδρέου. Εγώ όμως όχι. Ποιο; Ο Γιώργος θα μαζέψει υπογραφές για το ευρωομόλογο. Για να πείσει τη Μέρκελ να συμφωνήσει στην έκδοση ευρωομολόγων. Δηλαδή να αναληφθεί από κοινού το υπέρογκο χρέος ορισμένων χωρών της Ευρωζώνης.

       Το "παιχνιδάκι" αρχίζει και γίνεται κουραστικό. Ας πούμε τα πράγματα με το όνομά τους.

       Τι σημαίνει μόνιμος μηχανισμός στήριξης στο εσωτερικό της Ευρωζώνης; Πολύ απλά, οι χώρες που αδυνατούν να δανειστούν από τις αγορές αντί να κηρύττουν αμέσως στάση πληρωμών - με δυσμενή αποτελέσματα για το ευρωπαϊκό τραπεζικό και χρηματοπιστωτικό σύστημα που έχει έκθεση στις συγκεκριμένες χώρες - θα χρηματοδοτούνται με επαχθείς όρους από αυτό το μηχανισμό ώστε να τους δίδεται χρόνος με σκοπό είτε να επανέρχονται στις αγορές είτε να οδηγούνται στην πτώχευση ή στην αναδιάρθρωση χρέους τελικά, χωρίς σοβαρές συνέπειες για την υπόλοιπη Ευρώπη. Τόσο απλά. Η συμμετοχή ιδιωτικών κεφαλαίων στο μηχανισμό αυτόν ακριβώς το σκοπό υπηρετεί. Όλα τα άλλα είναι απλώς το πολιτικό περιτύλιγμα. Το πολιτικό "μάρκετινγκ" ώστε να πωληθεί η "ιδέα" στους λαούς της Ευρώπης.

    Χωρίς το ευρωομόλογο, χωρίς δηλαδή έναν πρόσθετο μηχανισμό που θα επέτρεπε στις χώρες με αδυναμία πρόσβασης στις αγορές να δανείζονται φθηνό χρήμα - εκτός μηχανισμού - ο μηχανισμός στήριξης της Ευρωζώνης δεν είναι τίποτα άλλο από ένας "μηχανισμός καραντίνας" που σταδιακά αποσυνδέει τις χώρες που εισέρχονται σ' αυτόν από το υπόλοιπο χρηματοπιστωτικό σύστημα της Ευρώπης.

    Το Μάρτιο του 2011 η Ελλάδα θα κληθεί να αποδείξει ότι έχει λάβει όλα εκείνα τα μέτρα που απαιτούνται ώστε να λάβει την τέταρτη δόση. Πρακτικά δηλαδή θα βρίσκεται στο ίδιο - τεχνικά - σημείο - με εκείνο που ήταν το 2010 την ίδια εποχή. Αν πάρει τη δόση όλα έχουν καλώς. Αν όχι πρέπει να πράξει τα δέοντα προς τους πιστωτές της. Με μια διαφορά. Οι επενδυτές των ελληνικών ομολόγων θα είναι πολύ πιο ασφαλείς. Έχουν ξεφορτώσει τα υποβαθμισμένα ελληνικά ομόλογα στην Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα. Κι αυτή - σύμφωνα με τις πρόσφατες αποφάσεις - μπορεί να τα ξεφορτώσει με τη σειρά της στο "μόνιμο μηχανισμό στήριξης". Το 2010 οι πιστωτές ήταν εκτεθειμένοι σε μια πιθανή πτώχευση. Το 2011 όχι. Έχουν ξεφορτωθεί το βάρος.

    Αυτή είναι η πραγματικότητα.

    Κι απέναντι σ' αυτήν την πραγματικότητα, ο Γιώργος πως απαντά; Με σχέδιο; Με στρατηγική; Με επένδυση στην επόμενη γενιά αφού αυτή απέτυχε στη διαχείριση της κατάστασης. Όχι. Απαντά με απίστευτη ελαφρότητα. Με μοναδική άρνηση της πραγματικότητας. Με συλλογή υπογραφών και μάλιστα σε επίπεδο πανευρωπαϊκό! Σαν και να αναφερόταν στη διάσωση του κιτρινόπτερου τόνου. Όχι ότι ο τόνος δεν είναι σημαντικός. Και μάλιστα ο κιτρινόπτερος. Αλλά Γιώργο μου, έχεις καταλάβει για ποιο πράγμα μιλάμε;

    Και το σύνολο της ελληνικής πολιτικής σκηνής πως απαντά; Με την προώθηση νέων ιδεών και νέων ανθρώπων; Όχι. Με σοβαρές και μελετημένες πολιτικές, σε ρεαλιστική βάση; Με τις ίδιες άχρηστες και πολυκαιρισμένες πομφόλυγες. Καμία επαφή με το περιβάλλον. Καμία επαφή με την πραγματικότητα.

    Αν ακούει κανείς εκεί στο ΠΑΣΟΚ. Πείτε του δυο λόγια. Πριν πάρει τις ρούγες τις Ευρώπης και μαζεύει υπογραφές. Τον έχω ικανό!

   

Που Βρίσκεται η Πραγματική Σύγκρουση;

    Στο χώρο των νέων ανέργων, στο "κόμμα των ανέργων" αν θέλεις; Στο χώρο των εργαζομένων με τις νέες περικοπές και φόρους; Στο χώρο των εμπόρων και των επιχειρηματιών; Στους αγανακτισμένους πολίτες; Που βρίσκεται η θρυαλλίδα της κοινωνικής "νευρικότητας" απέναντι στο Μνημόνιο και στα επαχθή του μέτρα;
  
    Σήμερα λοιπόν θα σε εκπλήξω. Παρότι έχω γράψει κατά καιρούς τις θέσεις μου για τον αδηφάγο δημόσιο τομέα και για τη στρεβλή δόμηση του οικονομικού πλαισίου της χώρας, κοινώς έχω τοποθετηθεί υπέρ της πλήρους απελευθέρωσης της οικονομίας και την ανάταξη της "τελευταίας σοβιετικής οικονομίας στην Ευρώπη", δεν μπορώ παρά να μην καταγράψω και να επισημάνω στην ευρύτερα λανθασμένη και "γραφειοκρατική" αντίληψη των κυβερνώντων ένα μείζον επιχειρούμενο σφάλμα: Την απότομη και άνευ χρονικής κλιμάκωσης  και σχεδίου συρρίκνωσης του δημόσιου τομέα.

    Ναι, ο δημόσιος τομέας - εξαιρουμένων θεσμικών λειτουργιών - πρέπει να εξαφανιστεί και να δώσει τη θέση του σε δυναμικές ιδωτικές πρωτοβουλίες. Γνωστά και πάμε παραπέρα. Πως όμως;
    Ο δημόσιος τομέας στη χώρα μας "καταλαμβάνει" το μεγαλύτερο μέρος του ΑΕΠ. Κοντά στο 55%. Αν το δούμε από καθαρά οικονομική σκοπιά είναι ο μεγαλύτερος επιχειρηματίας στη χώρα. Ασθενής μεν - και βαρύτατα μάλιστα - αλλά ο μεγαλύτερος και με διαφορά. Με τόσο μεγάλη διαφορά μάλιστα, που δεν υπάρχει στην πραγματικότητα επιχείρηση ή επαγγελματίας ο οποίος να είναι σε θέση να "αγνοήσει" το μεγαλύτερο ανταγωνιστή του: το ελληνικό δημόσιο. Βρίσκεται παντού, ασχολείται - εμμέσως ή αμέσως - με τα πάντα.
    Τι γίνεται τώρα; Στον "κόσμο του Μνημονίου" στο κείμενο που η Κυβέρνηση εκλαμβάνει ως συνταγή επιτυχίας κι όχι ως πλαίσιο αναφοράς, το δημόσιο γίνεται στόχος περικοπών. Κι εδώ είναι το πρόβλημα. Συρρικνώνεται ο μεγαλύτερος "Έλληνας επιχειρηματίας" σε μια εποχή όπου κανονικά θα έπρεπε να αναζητεί - όπως και οι λοιποί επιχειρηματίες - τρόπους επιβίωσης.
     Σου φέρνω παράδειγμα για να με καταλάβεις. Κόβει, ας πούμε, ένα δρομολόγιο του ΟΣΕ. Κι εγώ μαζί σου. Αντιπαραγωγικό και μπράβο του. Μη κερδοφόρο. Όμως, υπάρχει ένα πρόβλημα. Το δρομολόγιο αυτό είχε γραμμές. Σίδερα και ξύλα και καλώδια. Κάποια μικρή ή μεγάλη επιχείρηση "ζούσε" από τη συντήρηση αυτού του - όντως αντιπαραγωγικού - δικτύου. Η επιχείρηση θα κλείσει. Μαζί της θα υποφέρουν και οι δανειστές και οι προμηθευτές της. Και οι εργαζόμενοί της επίσης. Το ίδιο θα συμβεί κι αν κλείσει κι ένα περιφερειακό Κέντρο Υγείας ή Νοσοκομείο.
     Ναι, στη συνέχεια το κενό που θα αφήσει η συρρίκνωση του δημοσίου θα το "γεμίσει" η ιδιωτική πρωτοβουλία. Αλλά μέχρι τότε ολόκληρο το σύστημα θα κινείται σε μια ανεπανάληπτη ύφεση. Το δημόσιο έχει "δεμένες" πάνω του χιλιάδες εταιρείες και εκατοντάδες χιλιάδες εργαζόμενους του ιδιωτικού τομέα. Και το κλείσιμο μιας, δυο ή δέκα χιλιάδων επιχειρήσεων δεν έχει τον τεράστιο αντίκτυπο στην οικονομία συγκρινόμενο με το σοβαρότατο σοκ που θα υποστεί το σύνολο των κλάδων με τη βίαιη "συρρίκνωση" εν μέσω κρίσης του δημόσιου τομέα, του επιχειρηματία με τζίρο το 55% του ελληνικού ΑΕΠ!
      Θες άλλο και σοβαρότερο παράδειγμα - το οποίο και με ανησυχεί ιδιαίτερα; Η ακίνητη περιουσία του Δημοσίου. Ακούγεται θαυμάσιο και υπέροχο το κράτος να αξιοποιήσει την ακίνητη περιουσία του. Φαντάσου όμως να "βγει" στην αγορά - εκεί που καθόταν ακίνητο τόσα χρόνια! - ένας τεράστιος αριθμός κρατικών ακινήτων προς αξιοποίηση. Το σοκ για τη μικρή και ρηχή ελληνική οικονομία θα είναι ανεπανάληπτο. Τεράστια προσφορά, σε ποια όμως αντιστοιχούσα ζήτηση; Η ακίνητη περιουσία του δημοσίου είναι ασύγκριτα μεγαλύτερη από οποιουδήποτε ιδιώτη επενδυτή. Και ποια θα είναι η επίδραση στην αγορά ακινήτων, όταν ένας πολύ μεγάλος ιδιοκτήτης όπως το ελληνικό δημόσιο βγει εν μέσω κρίσης να αξιοποιήσει την περιουσία του και μάλιστα "πεινασμένος" για ρευστότητα;
       Τόσα χρόνια συντηρούσαμε ένα αδηφάγο "τέρας"  - το δημόσιο τομέα - το οποίο τέρας αποφασίσαμε τώρα να εξοντώσουμε. Τώρα που το σύνολο της οικονομίας είναι "αδύναμο" θα τα "βάλουμε" με ένα πληγωμένο οικονομικό "θηρίο" προκειμένου να το "μικρύνουμε".
       Και με το δίκιο σου θα με ρωτήσεις:" Και τι θες να κάνουμε; Να εξακολουθούμε να ζούμε όπως ζούσαμε;" Όχι βέβαια. Απλούστατα θεωρώ ότι επανήλθε στη σκέψη των κυβερνώντων η έγνοια για το πολιτικό κόστος αλλά από την ανάποδη. Η αντίληψη είναι να γίνουν όσο πιο πολλά και σκληρά τώρα ώστε να έχουν χρόνο να απορροφήσουν τη δυσαρέσκεια του εκλογικού σώματος. Και πάνω σ' αυτήν την λογική, οι κινήσεις γίνονται άτσαλα και αδέξια, με συνέπειες που δεν έχουν προσμετρηθεί επαρκώς. Αντί σχεδίου έχουμε οδηγηθεί σε μια φρενίτιδα μέτρων με αποτελέσματα πιθανόν τόσο δυσμενή όσο και η πλήρης απουσία μέτρων.
      Και γιατί βρίσκεται στην ατσούμπαλη συρρίκνωση του δημόσιου τομέα η θρυαλλίδα της σύγκρουσης; Μα απλούστατα λόγω μεγέθους, η αρνητική επίδραση στην οικονομία και στην κοινωνία είναι ευρύτατη, συμβαίνει σε πολλούς τομείς ταυτόχρονα, από πλευρά κλίμακας είναι τεράστια και λειτουργεί πολλαπλασιαστικά σε ολόκληρο τον κοινωνικό ιστό.

Το "Σύνδρομο του ΑΣΕΠ" και η Κυβέρνηση των ΔΕΚΟ.

   Θα έχεις προσέξει ή απλώς ακούσει την επαναλαμβανόμενη φράση από τα χείλη πολλών κυβερνητικών στελεχών περί ημών - ως χώρα - που "δίνουμε εξετάσεις" σχετικά με την επιτυχία των μέτρων ή περί της επιδεικνυόμενης στήριξης αυτών από τους πολίτες. Ε, λοιπόν αυτό εννοώ ως "Σύνδρομο του ΑΣΕΠ". Η Κυβέρνηση αλλά και μεγάλος αριθμός πολιτών ταυτίζονται με τη λογική που θέλει να μας έχουν βάλει κάποια "θέματα" οι Ευρωπαίοι ή το ΔΝΤ, στα οποία αν εμείς "γράψουμε" καλά, ο εφιάλτης μας τελείωσε.
   Θα μας δώσουν και χρήματα και επιμήκυνση θα μας κάνουν - στο χρέος πάντα(!?) - και μπορεί και να μας κεράσουν και καμιά μπύρα μαύρη στη Φρανκφούρτη της ΕΚΤ. Δηλαδή, όπως με την ελληνική εφεύρεση του ΑΣΕΠ, όπου έτσι και περάσεις κάποιες εξετάσεις - δύσκολες ή εύκολες, αδιάβλητες ή μη δεν έχει σημασία - κάποια στιγμή και μια φορά στη ζωή σου, από εκεί και πέρα μισθοδοτείσαι για πάντα. Ή συνταξιοδοτείσαι. Βρέξει-χιονίσει. Εργάζεσαι δεν εργάζεσαι μετά. Πέρασες στις εξετάσεις. Και για όσους πάσχουν από το "Σύνδρομο του ΑΣΕΠ" αυτό μετράει κι όχι πόσο αποδίδεις ή αν σε χρειάζονται στη συγκεκριμένη θέση μετά από πέντε χρόνια.
   Αυτή τη λογική του ελληνικού δημοσίου έχει υιοθετήσει κι ο Γιώργος. Και ο Παπανδρέου και ο Παπακωνσταντίνου. Κι αναρωτιούνται:"Μα βρε παιδί μου αφού κάνω ό,τι μου λένε, γιατί δεν πάω καλά; Αφού περνάω τις εξετάσεις. Γιατί δεν μου δίνουν Ευρωομόλογα; Γιατί;"
   Δυστυχώς, αυτή η επιφανειακά δίκαιη λογική του "εγώ θα γράψω/πάρω μέτρα καλά κι εσύ θα με διορίσεις/πληρώσεις/σώσεις" διατρέχει την απλοϊκή σκέψη του Έλληνα πολίτη. "Εγώ φιλαράκι πέρασα με ΑΣΕΠ. Και τώρα κάνε στην άκρη και άσε να περάσει ο επόμενος". Μου απάντησε πρόσφατα κάποιος υπάλληλος σε υπηρεσία του δημοσίου. Κι εγώ έκανα στην άκρη. Κι αυτός πέρασε άλλους δυο "επόμενους" και ξαφνικά σχόλασε.
   Όπως όμως στην ελεύθερη αγορά δεν μετράνε τόσο οι εξετάσεις και τα διπλώματα όσο οι ανάγκες της αγοράς και οι ικανότητες του εργαζόμενου και η επιχειρηματικότητα, έτσι και στην περίπτωση της Ελληνικής οικονομίας: Δεν μετράει πόσο προσπαθείς. Δεν μετράει πόσους μισθούς και συντάξεις θα κόψεις. Αλλά πόσο αποτελεσματικός είσαι. Αυτό μετράει. Αν τώρα εσύ πάνω στην προσπάθειά σου για ανάταξη έκανες και λάθη κόβοντας περισσότερο απ' ότι έπρεπε ή κόβοντας εκεί που δεν έπρεπε...ας πρόσεχες. Καμία αγορά και κανείς επενδυτής δε σου χρωστάει. Εσύ του χρωστάς.
     Στην παρούσα φάση λοιπόν ο Γιώργος πηγαίνει στας Ευρώπας με τη λογική του ΑΣΕΠ: Κύριοι και νομοσχέδια ψήφισα που ισοπεδώνουν τις αμοιβές προς τα κάτω και μισθούς έκοψα και συντάξεις. Και θα το ξανακάνω. Και επαγγέλματα άνοιξα και συναίνεση πήρα. Τι άλλο θέλετε; Δεν πέρασα τις εξετάσεις; Δεν θα με διορίσετε; Εεεε...ήθελα να πω δε θα με δανείσετε;
      Γιώργο μου δε δανείζουν οι Ευρωπαίοι. Δανείζουν οι αγορές. Και τώρα είσαι στην εξής φάση: Κάνεις ό,τι λένε οι Ευρωπαίοι - και το ΔΝΤ - δεν κάνεις όμως ότι θα ήθελαν οι αγορές. Κι αυτές έχουν το χρήμα.
      Εσύ όμως ρε Γιώργη έχεις Κυβέρνηση των ΔΕΚΟ. Τι σημαίνει Κυβέρνηση των ΔΕΚΟ; Έχεις πεισθεί ό,τι η Κυβέρνησή σου πρέπει να παράγει πολιτική σύμφωνα με τις "ντιρεκτίβες" μιας γραφειοκρατείας (της Ευρωπαϊκής), ερήμην των αγορών και ανεξαρτήτως αποτελέσματος και απόδοσης μέτρων. Όπως οι ελληνικές ΔΕΚΟ. Λειτουργούν ερήμην της ελεύθερης αγοράς, σύμφωνα πάντα με τις οδηγίες της εκάστοτε Κυβέρνησης, θεωρώντας αυτονόητο ότι πρέπει να υπάρχουν εσαεί. Ανεξάρτητα αν παράγουν κέρδος, σε κάθε περίπτωση τις χρηματοδοτεί ο προϋπολογισμός, ως νόμος του κράτους. Έπιασες τον παραλληλισμό; Όχι; Μα στον είπε και η Μέρκελ: Μια Όπελ είσαι Γιώργο. Μια εταιρεία. Κι ο παραλληλισμός δεν είναι τυχαίος!

Ποια Είναι η Ιδεολογία του Γιώργου;

    Δε σου κάνω πλάκα. Πραγματικά αναρωτιέμαι. Και μη βιαστείς να απαντήσεις ή να με αποπάρεις. Διάβασε και μπορεί να σου γεννηθούν κι εσένα κάποια ερωτήματα.
    Ξεκινάμε με τα γνωστά. Ο Γιώργος μπορεί να είναι σοσιαλιστής. Μα θα μου πεις δεν είναι αυτονόητο; Είναι Πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ. Είναι Πρόεδρος της Σοσιαλιστικής Διεθνούς. Και βέβαια είναι πάντοτε ένας Παπανδρέου. Για να δούμε όμως τι λέει ο ίδιος.

• "Χρειάστηκε να λάβουμε επώδυνα μέτρα. Υπήρξε ιδιαίτερα δύσκολο για μένα, κυρίως από ιδεολογική άποψη επειδή, ως σοσιαλιστής, αναγκάστηκα να προβώ σε περικοπές μισθών και συντάξεων, ιδιαίτερα των ανθρώπων που δεν ήταν υπεύθυνοι για την κρίση."          Συνέντευξη στην εκπομπή HARDtalk του BBC, Κεντρικά Γραφεία του ΟΟΣΑ, Παρίσι, Γαλλία, 16 Νοεμβρίου 2010.
  

• "Για όσους δεν άντεξαν να σηκώσουν αυτό το βάρος, θέλω να κατανοήσω τον συναισθηματικό τους κόσμο, αλλά πολιτική σημαίνει ότι πρέπει, πολλές φορές, να παίρνεις αποφάσεις που δεν είναι στην ιδεολογία ή επιθυμία σου, αλλά, τελικά, είναι καθήκον σου για το καλό της χώρας και των πολιτών." Αθήνα, 31 Οκτωβρίου 2010
  

• "Έχω πει και το επαναλαμβάνω σ’ αυτό το Υπουργικό Συμβούλιο, με τη νέα του σύνθεση, ότι είμαστε αντιεξουσιαστές στην εξουσία." Θεσσαλονίκη, 10 Σεπτεμβρίου 2010
  

    Οι παραπάνω δηλώσεις του Γιώργου πραγματοποιήθηκαν μετά την ένταξη της χώρας στο μηχανισμό στήριξης, μετά την παρέλευση περίπου ενός έτους από την ανάληψη της εξουσίας από το ΠΑΣΟΚ και κατά συνέπεια εν πλήρη γνώση και ευθύνη του Πρωθυπουργού για τα πράγματα. Ποια συμπεράσματα τεκμαίρονται για την ιδεολογική τοποθέτηση του Γιώργου, σύμφωνα με αυτά που λέει ο ίδιος;
 

•       Ο Γιώργος θεωρεί τον εαυτό του σοσιαλιστή.
•       Ο Γιώργος θεωρεί ότι τα μέτρα που πήρε - και ενδεχομένως κι αυτά που θα πάρει στο μέλλον - είναι επώδυνα, κινούνται εκτός της ιδεολογίας του, αλλά υπαγορεύονται από το γενικότερο πατριωτικό καθήκον.
•       Ο Γιώργος δεν ενδιαφέρεται για την εξουσία, δηλαδή - όπως το εκλαμβάνω εγώ - δεν ενδιαφέρεται για την εκλογική "επιβράβευση" της πολιτικής του αλλά για την έξοδο της χώρας από την κρίση ακόμη λαμβάνοντας και επώδυνα μέτρα ακόμη κι αν αυτά κινούνται εκτός της ιδεολογίας του.

     Υποθέτω ότι πάνω-κάτω συμφωνείς μέχρι εδώ. Έχουμε έναν σοσιαλιστή, ο οποίος ευρισκόμενος στην εξουσία και μη έχοντας άλλη διέξοδο αναγκάζεται να λάβει μέτρα εκτός ιδεολογίας του προκειμένου να σώσει τη χώρα. Το περιγράφω σύντομα για να προχωρήσω παρακάτω.

      Πως ορίζεται ποιος είναι σοσιαλιστής; Είναι θέμα αντίληψης, ιδεολογίας, πολιτικής πρακτικής; Ο καθένας βεβαίως μπορεί να έχει την άποψή του. Πρέπει όμως κάπου να στηριχθούμε. Που να ψάξουμε; Νομίζω ότι τον πιο επίσημο ορισμό θα μας τον δώσει η Σοσιαλιστική Διεθνής. Που αλλού να αποτανθούμε; Πάμε λοιπόν στον επίσημο ιστοχώρο της.
      Νομίζω ότι πρώτα πρέπει να κοιτάξουμε στη "Διακήρυξη Αρχών". Στο κομμάτι δηλαδή που το λέει: "DECLARATION of PRINCIPLES". Τι διαβάζουμε εκεί; Αντιγράφω το πρώτο εδάφιο:
      "The idea of Socialism has caught the imagination of people across the world, promoted successful political movements, decisively improved the lives of working men and women, and contributed to shaping the 20th century."
      Αχά! Ο Σοσιαλισμός βελτίωσε αποφασιστικά τις ζωές των εργαζομένων ανδρών και γυναικών. "Decisively"!
      Τι χρείαν έχομεν άλλων μαρτύρων; Ο αυθεντικός σοσιαλιστής πολιτεύεται επί τη βάση της βελτίωσης της ζωής των εργαζομένων. Το κρατάμε.
       Και πως κρίνεται ότι κάποιος δεν είναι σοσιαλιστής; Δηλαδή υπάρχει κάποιο καταστατικό της Σοσιαλιστικής Διεθνούς που καθορίζει κάποια τέτοια θέματα ας πούμε δεοντολογίας απέναντι στη σοσιαλιστική ιδεολογία; Αν ψάξουμε λίγο παραπάνω τα πράγματα στον ιστοχώρο της Σοσιαλιστικής Διεθνούς θα βρούμε - ω! ναι! - τον "Κώδικα Δεοντολογίας"! Το "Ethical Charter"! Τι διαβάζουμε εκεί;
        Ιδού και πάλι στο πρώτο εδάφιο, του "Κώδικα Δεοντολογίας" της Σοσιαλιστικής Διεθνούς":
        "To carry through progressive politics that favour well-being of individuals, economic expansion, equitable trade, social justice, the protection of the environment in the spirit of sustainable development."
        Μεταφράζω - με τα φτωχά Αγγλικά μου - τη φράση:"Να διεκπεραιώνει (ΣΣ: ο Σοσιαλιστής) προοδευτικές πολιτικές προς όφελος της ευημερίας των ατόμων, της οικονομικής ανάπτυξης, του δίκαιου εμπορίου, της κοινωνικής δικαιοσύνης, της προστασίας του περιβάλλοντος στο πνεύμα της αειφόρου ανάπτυξης".
       Προσέξτε τι λέει εδώ ο "Κώδικας Δεοντολογίας". Δεν αναφέρεται στα αισθήματα του σοσιαλιστή, για να τον χρίσει σοσιαλιστή. Μιλάει ξεκάθαρα για πολιτικές που πρέπει να εφαρμόζονται. Αν είσαι σοσιαλιστής, η Σοσιαλιστική Διεθνής σου λέει ότι πρέπει να εφαρμόζεις σοσιαλιστική πολιτική. 
            Όλα τα κείμενα θα τα βρεις εδώ:http://www.socialistinternational.org
        
        Ο Γιώργος λοιπόν είναι - κατά δήλωσή του - ένας σοσιαλιστής, ο οποίος όμως δεν εφαρμόζει σοσιαλιστικές πολιτικές και έχει και ιδεολογικό πρόβλημα μ' αυτό. Έτσι έχει αναφέρει ο ίδιος. Μπορείς να βρεις τις επίσημες δηλώσεις του στο δικό του ιστότοπο. Εδώ: http://www.papandreou.gr

         Αν τώρα - λέω ΑΝ! - υπάρχει κάποιος που θεωρεί ότι αυτή η προφανής δυσαρμονία μεταξύ σοσιαλιστικής ιδεολογίας και πολιτικής πρακτικής χρήζει διερεύνησης, η Σοσιαλιστική Διεθνής - ως επίσημο όργανο των απανταχού σοσιαλιστών - είναι σε θέση να επιληφθεί του θέματος; Απερίφραστα ναι. Μας το λέει η ίδια:
        " An ethics committee is in charge of monitoring the respect of the present code of conduct by all the member parties and it is empowered to formulate recommendations or even proposals of sanctions to the leading organs of the Socialist International."
        Μας λέει λοιπόν στο τελευταίο άρθρο του "Ethical Charter" ότι μια Επιτροπή Δεοντολογίας είναι αρμόδια να παρακολουθεί το σεβασμό του Κώδικα Δεοντολογίας από όλα τα κόμματα-μέλη της και εξουσιοδοτείται να εισηγείται συστάσεις, προτάσεις ή και κυρώσεις
προς τα ηγετικά όργανα της Σοσιαλιστικής Διεθνούς.
        
       Τι γίνεται λοιπόν τώρα; Έχουμε έναν Πρόεδρο της Σοσιαλιστικής Διεθνούς ο οποίος μας δηλώνει ότι δεν ακολουθεί σοσιαλιστική πολιτική. Για λόγους εθνικού συμφέροντος. Για όποιους λόγους κρίνει αυτός.
        Εγώ λοιπόν προτείνω να διερευνηθεί το θέμα. Από τη Σοσιαλιστική Διεθνή. Σου δίνω και το email της αν θες να επικοινωνήσεις μαζί της εδώ: secretariat@socialistinternational.org

        Πιστεύω ότι θα έχει πολύ ενδιαφέρον το θέμα. Εντάξει, ο Γιώργος είναι Πρωθυπουργός. Και βεβαίως έχει όλη τη συνταγματικά κατοχυρωμένη εξουσία και τη λαϊκή εντολή να λάβει όποια μέτρα κρίνει σκόπιμα. Τι θα συμβεί όμως αν όποιοι πολίτες θεωρούν ότι συντρέχει θέμα "σοσιαλιστικής νομιμότητας" υποβάλλουν τις σκέψεις τους στη Σοσιαλιστική Διεθνή;
         Φαντάζεσαι το απίστευτο; Να καλέσουν το Γιώργο να τους εξηγήσει το "βαθμό σοσιαλιστικότητας" των μέτρων του Μνημονίου; Βεβαίως, μέλη της Σοσιαλιστικής Διεθνούς αποτελούν μόνο κόμματα. Αλλά νομίζω ότι τίποτα δεν απαγορεύει στους σκεπτόμενους - σοσιαλιστές και μη - πολίτες να μοιραστούν τις σκέψεις τους με το παγκόσμιο σοσιαλιστικό κίνημα!

First We Take Manhattan...

    Έλα ρε μεγάλε, το γύρισες κι εσύ στο εθνικοπατριωτικό και μας τσαμπουνάς τσιτάτα του '21, μου γράφουν κάποιοι αναγνώστες. Ή δεν έχεις τι άλλο να μας πεις και καταφεύγεις σε ετοιματζίδικα και λαϊκίστικα τεχνάσματα;
    Τίποτα απ' τα δύο, απαντώ. Έχω λόγο και μάλιστα σπουδαίο που θυμήθηκα την απάντηση του οπλαρχηγού Τζήμα Ζέρβα στον Αλή Πασά. Κι ο λόγος είναι ότι έπρεπε να σε εισάγω αναγνώστη μου σε τούτο το άρθρο.
   
     Η τύχη λοιπόν αφήνει κάποιους ανθρώπους να εκφράζουν κατά τη δύναμή τους το πρόσταγμα της εποχής τους. Κι η ιστοριογραφία μας αφήνει να ακούσουμε έναν αμόρφωτο και ταπεινό Σουλιώτη να δίνει σε τρεις γραμμές όλο το ρεζουμέ τόμων γεωπολιτικής και μακροοικονομικής ανάλυσης. Κάποιος άλλος, ένας καθηγητής να πούμε, θα απαντούσε πιο περίτεχνα. Θα έγραφε μια μελέτη, μια μονογραφία, ένα άρθρο. Μπορεί και βιβλίο. Ο Τζήμας Ζέρβας παρήγγειλε στο γραμματικό του να του γράψει εκείνο που αφουγκραζόταν.
Τι λέει λοιπόν ο Σουλιώτης σ' ένα ερώτημα που βασανίζει και σήμερα έθνη και λαούς;
 
     Κατ' αρχάς ποιο ήταν το ερώτημα; Ο Αλή Πασάς έδινε χρήμα αντί για ειρήνη. Ναι ειρήνη με τους Σουλιώτες. Ωραία σκέψη που θα κυκλοφορούσε άνετα και στα αλλοτινά αλλά και στα σύγχρονα ευρωπαϊκά σαλόνια. Που είναι το κακό και το μεμπτό σ' αυτή την ωραία πρόταση; Αντί να συγκρούονται οι Έλληνες με τους Τούρκους, έδινε ο Πασάς γρόσια για να σιάξουν τα πράγματα. Κι όπως κάνει κύκλο η Ιστορία, ο Πασάς σκέφτηκε να κατακτήσει πρώτα το Manhattan! Ξέρεις το τραγουδάκι του Leonard Kohen (λες να είναι μακρινό ξαδελφάκι του Dominique Strauss Kahn, μπορεί!); Το "First we Take Manhattan then we Take Berlin"; Είναι ένα συμβολικό κομμάτι, που μεταξύ άλλων λέει ότι πρώτα πρέπει να κατακτηθεί το οικονομικό κέντρο - πρώτα το Manhattan, δηλαδή το κοσμοπολίτικο χρηματοοικονομικό κέντρο της Νέας Υόρκης και του κόσμου - και κατόπιν να ακουλουθήσει η κατάκτηση του στρατιωτικού και γεωπολιτικού κέντρου: του "συμβολικού" Βερολίνου. Του Berlin. 

      Ο κακομοίρης ο Τζήμας Ζέρβας δεν τα ήξερε όλα αυτά. Αμφιβάλλω αν ήξερε κιόλας γραφή κι ανάγνωση. Απάντησε όμως όπως θα απαντούσε κάθε ηγέτης με μακρόπνοο και στρατηγικό όραμα. Χωρίς αναλυτές, χωρίς think-tank, χωρίς συμβούλους. Χωρίς καν έναν Πεταλωτή. Καλά πεταλωτή μπορεί και να είχε. Τι είπε λοιπόν; Πρώτα απ' όλα μέσα από ένα ρεσιτάλ χιούμορ και διπλωματίας λέει εμμέσως πλην σαφώς στον Πασά ότι τον ευχαριστεί για την αγάπη που έχει προς τον ίδιο. Προσέξτε: Όχι προς το Σούλι, μιλάει για την προσπάθεια του Πασά να προσεταιριστεί τον ίδιο. Καταλαβαίνει την "παγαποντιά" του Πασά και του την επιστρέφει. Φίλος ο Πασάς; Ναι, αλλά του Τζήμα, όχι της πατρίδας! Φίλος ο Στρος; Τίνος; Της Ελλάδας; Του Γιώργου; Τα χουμε ξεχωρίσει αυτά;

      Οχτακόσια πουγκιά λοιπόν δίνει ο Βεζύρης "του". Τον παρακαλεί λοιπόν να μην του τα στείλει. Μ΄ωραία διπλωματική και γαλίφικη γλώσσα. Σαν Γάλλος πρέσβης. Όχι ότι το Σούλι ήταν κανένας πλούσιος τόπος. Δε θα κάνουμε μάθημα Ιστορίας τώρα. Γιατί δεν τα θέλει τα λεφτά ο Τζήμας; Κάποιος θα μπορούσε να σκεφτεί ότι έπρεπε να πάει τα λεφτά και μετά θα μπορούσε να αγοράσει άρματα και καρυοφύλλια. Ή να δεχτεί την εξαγορά της ειρήνης έστω πρόσκαιρα. Να ανασάνει το Σούλι, να μεγαλώσουν τα παιδιά να πιάσουν τα ντουφέκια. Γιατί; Για λόγους εθνικοπατριωτικούς; Για να μείνει ο ίδιος στην Ιστορία; Αν η επιστολή τέλειωνε εδώ, ναι θα λέγαμε ότι έχουμε έναν νέο Λεωνίδα. Δε θέλουμε τα λεφτά, πάμε σε πόλεμο που ξέρουμε ότι θα χάσουμε και ας μείνουμε "αθάνατοι". Αλλά ο Τζήμας εξηγεί γιατί δε θέλει το χρήμα. Και έχει ενδιαφέρον. Δεν το κάνει για λόγους εθνικοπατριωτικούς. Έχει στόχο!

      Πρώτα απ' όλα "χαλαρώνει" το κλίμα της επιστολής. Δεν ξέρω να τα μετρήσω του λέει. Απίθανο. Άνθρωποι που όλη μέρα μετρούσαν τα κοπάδια τους και τα ντουφέκια τους οπωσδήποτε θα ήταν εξοικειωμένοι να μετρούν γρόσια. Εξάλλου, έχει αναφέρει το ποσό. Οκταχόσια πουγκιά. Ξέρει και παραξέρει να μετράει. Και ξέρει και το ύψος του ποσού. Μεγάλο. Βέβαια την απάντηση τη δίνει ο ίδιος: πες ότι ξέρω να μετρώ. Δεν θα ήμουν ευχαριστημένος του λέει του Πασά. Δε με καλύπτεις ρε φίλε. Δεν θα αισθάνομαι όμορφα. Εδώ θα χαμογέλασε ο Πασάς. Ρε το μπαγάσα το Τζήμα.

      Δεν του αναφέρει άλλο ποσό, μεγαλύτερο. Δεν παζαρεύει. Άλλο πράμα του λέει. Μου ζητάς, του λέει του Βεζύρη, για οκτακόσια πουγκιά ολόκληρη την πατρίδα. Κι εγώ δε θα σου δώσω ούτε πέτρα για οκτακόσια πουγκιά, όχι πατρίδα ολάκερη. Παίζει εδώ ο Τζήμας με τις έννοιες. Δεν είναι καταπληκτικός; Η πέτρα είναι πράμα υλικό. Στέρεο. Πεπερασμένο σε χώρο αλλά και στο χρόνο. Η πέτρα θα σπάσει και θα γίνει άμμος σε εκατό χρόνια. Η πατρίδα είναι ιδεατό. Άυλο. Του το λέει κιόλας για να το καταλάβει ο Πασάς, γιατί ο Τζήμας δεν είναι και πολύ σίγουρος ότι ο Αλής θα το πιάσει το υπονοούμενο. "Ως φαντάζεσαι" του λέει. Εσύ του λέει ο Τζήμας, μου δίνεις ύλη - πουγκιά - για να πουλήσω κάτι πολύ πιο ακριβό. Πατρίδα. Ιδέα. Υποταγή. Και γιατί πιο ακριβό; Του δίνει όλα τα στοιχεία του Πασά παρακάτω. Γιατί αυτά που δεν του πουλάει, τον κάνουν "αθάνατο". Πολύ βαριά λέξη για μια τέτοια "πονηρή" και γενικά "ποταπή" επιστολή. Γιατί ποταπή; Μα διότι απαντά σε μια πρόταση οικονομική. Συναλλαγής. Κολλάει να μιλάς για "αθανασίες" και τέτοια; Όχι. Ο Πασάς θα περίμενε να του πει "τα λεφτά είναι λίγα βάλε κι άλλα" ή "εγώ δεν κάνω τέτοιες δουλειές βρες άλλους" ή κάτι ανάλογο τέλος πάντων. Τι στο καλό θέλει να πει ο Τζήμας; Ξέρει ότι αύριο μπορεί να σκοτωθεί σε μια μάχη ή μπορεί  και να πεθάνει από γρίπη, από πείνα ή από τέτανο η από δάγκωμα λύκου. Οπότε πως ξέρει τα περί "αθανασίας"; Εντάξει να πεθάνει ηρωικά. Αν όχι όμως; Παράλογο. Μη μου πεις ότι ήξερε πως η επιστολή του θα έφτανε ως τις μέρες μας γιατί θα σε κράξω. Μπορεί να χανόταν στα βουνά ή να την χρησιμοποιούσε ο Πασάς για να ανάψει το ναργιλέ του.

      Ο Τζήμας "παίζει" με το χρόνο. Όχι με την πατρίδα και τον εαυτό του. Συγκρίνει στη σκέψη του, με απλούς όρους, την αξία μιας γεωπολιτικής οντότητας που θα κινείται στο διηνεκές - της πατρίδας - και αυτά που του δίνει ο Πασάς στο παρόν.  Στην πραγματικότητα ποιος Πασάς; Ο Πασάς που αύριο μπορεί να μην υπάρχει, όπως κι ο Τζήμας; Όλοι γνώριζαν πόσο ρευστά ήταν τα πολιτικά στο εσωτερικό της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας. Ο Τζήμας λοιπόν σκέφτεται ότι ο Πασάς στην πραγματικότητα του ζητάει πρώτα το Manhattan. Μια  πρόσκαιρη ειρήνη βασισμένη στο χρήμα, ώστε μετά αυτός ή κάποιος άλλος να απαιτήσει υποταγή βασισμένη στα όπλα. To Berlin. Να κρατήσει δηλαδή τους Σουλιώτες οικονομικά εξαρτημένους για να μπορεί να τους "έχει" αργότερα.
 
      Έτσι λοιπόν εξηγείται και το ελαφρά ειρωνικό ύφος της επιστολής-απάντησης προς τον πανίσχυρο Οθωμανό. Ρε φίλε του λέει ο Τζήμας, πολύ φτηνό το κόλπο. Εγώ βλέπω να υπάρχει η Ελλάδα πεντακόσια ή χίλια χρόνια μπροστά κι εσύ μου ζητάς να σου "πουλήσω" προσωρινά χρόνο τώρα για να μπορείς να με κατακτήσεις με τα όπλα αργότερα; Αφού και οι δύο είμαστε σταγόνες στην ιστορία. Ψάχνεις για κορόιδα, κι είσαι και Βεζύρης; Κατάλαβες τώρα γιατί από την αρχή του τονίζει το αξίωμά του; Στην πραγματικότητα τον ειρωνεύεται οικτρά. Και διπλωματικά.

      Γιατί στα γράφω όλα αυτά; Γιατί θέλω να φέρω στην επιφάνεια ένα θέμα που σου διαφεύγει τόσον καιρό.

      Όλοι αντιλαμβάνονται με οικονομικούς όρους ότι το χρέος ενός κράτους - και της Ελλάδας συνεπώς - αποτιμάται σε συνάφεια με το ρίσκο της επένδυσης. Πιο απλά, αν θες κυρά-Ελλάδα 100δις ευρώ θα στα δώκω αλλά επειδή σε βρίσκω αφερέγγυα, θα στα δώκω με τόκο μεγάλο. Ή και καθόλου δε θα στα δώκω, γιατί φοβάμαι ότι δε θα τα πάρω πίσω ποτέ. Με οικονομικούς όρους αυτός ο τρόπος σκέψης είναι καλός και σωστός και ο μοναδικός. Πρόσεξε όμως. Αν δάνειζαν εταιρεία θα είχε απόλυτο νόημα. Η εταιρεία μπορεί να κλείσει, να εξαφανιστεί ο επιχειρηματίας, να καούν τα εργοστάσια κι οι αποθήκες ή να χαλάσει το εμπόρευμα. Ποιο το νόημα να σκέφτεσαι έτσι ως επενδυτής όταν δανείζεις ένα κράτος και μάλιστα ένα κράτος όπως η Ελλάδα;
     
    Να θυμίσω ότι μέχρι στιγμής η Ελλάδα δεν έχει αθετήσει ποτέ καμιά πληρωμή δόσης ομολόγου. Δεν έχει στην πράξη αποδειχθεί αφερέγγυα. Όλα στηρίζονται σε μια "υπόθεση". Στην υπόθεση - δικαιολογημένη ή μη - πως η Ελλάδα κάποια στιγμή θα αθετήσει τις πληρωμές της.
    
    Ποιο είναι τώρα το θέμα που σου ανέφερα; Ο Τζήμας δε δέχτηκε το χρήμα του Πασά - απέρριψε μια οικονομική πρόταση δηλαδή - "ποντάροντας" ότι η Ελλάδα θα υπάρχει και μετά τον Πασά. Άρα η πρόταση ήταν εξ' αρχής μη συμφέρουσα.
    Ποιον συμφέρει να μην αγοράσει ελληνικά ομόλογα με απόδοση άνω του 12% μιας χώρας-μέλους της Ευρωπαϊκής Ένωσης; Ποιος δηλαδή επενδυτής αποτιμά με μεγαλύτερη σπουδαιότητα και δίνει μεγαλύτερο βάρος μόνο στην οικονομική διάσταση της Ελλάδας, αγνοώντας την γεωπολιτική της βαρύτητα και μελλοντική παρουσία;
    Για να το θέσω πιο απλά: Αν είσαι επενδυτής και  ξέρεις ότι το "μαγαζί" που λέγεται Ελλάδα θα υπάρχει εκατό ή διακόσια χρόνια μετά και δεν θα κλείσει ποτέ, τι νόημα έχει να μην το δανείζεις ενώ αντίθετα δανείζεις εταιρείες με ιστορία δέκα ή δεκαπέντε ετών με μικρότερο επιτόκιο; Ακόμη κι αν το "μαγαζί"-Ελλάδα πτωχεύσει - λέμε τώρα - και πάλι εκεί θα είναι. Θα το πας στα δικαστήρια, θα του κάνεις αγωγές τέλος πάντων θα τα πάρεις τα λεφτά σου κάποια στιγμή. Εκεί θα είναι. Δε χανόμαστε βρε αδερφέ.
    Τι θέλω να πω; Ότι πίσω από το οικονομικό σκηνικό - την τεχνοκρατική αρτιότητα του οποίου δεν αμφισβητώ, δηλαδή δεν θεωρώ ούτε ότι τα ελλείμματα, τα χρέη και τα υπόλοιπα δεν είναι μια πραγματικότητα, όλα εκεί είναι - κρύβεται μια εκτίμηση των διεθνών αγορών πολύ πιο δυσμενής και πολύ πιο πολύπλοκη απ' αυτή που διαφαίνεται.
     Δεν αναφέρομαι ούτε στα γνωστά ανόητα συνωμοσιολογικά σενάρια που διακινούνται, ούτε στην επίσης ανόητη άποψη ότι "κάποιοι" κινούμενοι στο παρασκήνιο βυσσοδομούν εναντίον της Ελλάδας.
     Αναφέρομαι στην εκτίμηση των αγορών. Οι οποίες ως ευρύ, στατιστικό κοινωνικό φαινόμενο διακατέχονται από τη "δικτυακή"  συλλογική σοφία που χαρακτηρίζει αυτά τα συστήματα. Διαισθάνονται τις βίαιες ανατροπές ή τις μεταβολές των  "σταθερών" ενός συστήματος πολύ πριν γίνουν αντιληπτές από τον καθένα μας ξεχωριστά. Δεν χειραγωγούνται ακριβώς λόγω του βάθους και του εύρους τους, διασυνδέουν τις αντιλήψεις εντελώς ετερόκλητων περιοχών του πλανήτη γεωγραφικά και χρονικά γι' αυτό και δεν επηρεάζονται από "τοπικού" χαρακτήρα γεγονότα.
      Στην παρούσα φάση λοιπόν φαίνεται ότι οι αγορές διαισθάνονται πως η "οικονομική" αποτίμηση της Ελλάδας έχει μεγαλύτερη βαρύτητα από ότι η γεωπολιτική. Διαισθάνονται ότι είναι καλύτερα να "διαβάζουν" τη χώρα μας όχι ως μια "μεγάλη προβληματική εταιρεία" κι όχι ως διευρυμένη πολυδιάστατη οντότητα η οποία μπορεί να επιβιώσει μετά βεβαιότητας και με τους υφιστάμενους όρους και στο μέλλον. Κι επειδή οι αγορές προεξωφλούν το μέλλον και δεν αποτιμούν το παρελθόν, αίρονται πάνω από πρόσωπα και καταστάσεις, το ζήτημα γίνεται ακόμη πιο ενδιαφέρον.
      Το Manhattan έχει ήδη καταληφθεί. Μπήκαμε στο ΔΝΤ. Μαζί με μας κι άλλοι. Μήπως ακολουθεί το Berlin;
     

Αγαπητοί Όλι, Στρος (ή Στράους), Τόμσεν ...

   Σ’ ευχαριστώ Βεζύρη μου διά την αγάπην οπού έχεις εις εμένα, αλλά τα οκτακόσια πουγκιά παρακαλώ μη μου τα στείλεις, επειδή δεν ηξεύρω να τα μετρήσω, και αν ήξευρα, πάλιν δεν ήμουν ευχαριστημένος να σοι δώσω ούτε μίαν πέτραν της πατρίδος μου δι’ αντιπληρωμήν, και όχι πατρίδα, ως φαντάζεσαι· την τιμήν οπού μ’ υπόσχεσαι, μ’ είναι άχρηστος, πλούτος και τιμή εις εμέ είναι τα άρματά μου, με τα οποία φυλάττω, και τιμώ την πατρίδα μου, αθανατίζω και τ’  όνομά μου.
                     Σούλι 4 Μαΐου 1801
                       Τζήμας Ζέρβας

(για την αντιγραφή ΤΥΧΑΙΟΣ)

Αισιοδοξία Τέλος. Και Τώρα που είναι η Έξοδος;

     Δεν θα επικαλεσθώ ως δικαίωση της τελευταίας σειράς άρθρων μας ούτε την άρνηση της Γερμανίας και άλλων για την έκδοση του πολυθρύλητου Ευρωομολόγου, ούτε την "έκπληξη" του Υπουργείου Οικονομικών για τις νέες δυσμενείς για την ελληνική οικονομία εκτιμήσεις του Στάνταρντ εντ Πουρς παρά τα όποια μέτρα, ούτε την οψίμως ενσκήψασα συζήτηση περί δραχμής. Εν τέλει όσοι εκπλήττονται για να μην την ξαναπατήσουν ας διαβάζουν και λίγο τα μπλογκς.
    
    Το "μικρό σενάριο αισιοδοξίας" τελειώνει όπου νάναι, με την αποχώρηση όλων των διεθνών παραγόντων που πρόσφατα επισκέφθηκαν τη χώρα μας. Υποσχέθηκαν νέα δάνεια, επιμηκύνσεις χρέους και άλλα φαιδρά, δημιουργώντας συνθήκες "τεχνητής ευφορίας". Ποια είναι η πραγματικότητα;

    Η πραγματικότητα είναι σκληρή και βρίσκεται μπροστά μας. Κανένα μέτρο, καμιά ξένη βοήθεια, κανένα σχέδιο δεν μπορεί να υποκαταστήσει αυτό που όλοι λησμονούν να μας πουν κι εμείς αποφεύγουμε να το φέρουμε στη δημόσια συζήτηση. Το τέλος της κρίσης για την Ελλάδα - αλλά και για τις άλλες χώρες του ευρωπαϊκού Νότου - θα επέλθει μόνο όταν θα μπορούμε να επιστρέψουμε στις αγορές για δανεισμό. Τόσο απλά αλλά και τόσο δύσκολα. Κανείς άλλος δεν έχει το χρήμα για να ξαναδώσει "ζωή" ούτε στην ελληνική αλλά και ούτε σε καμία άλλη οικονομία του κόσμου. Όλα τα άλλα είναι "σωληνάκια" που διατηρούν στη ζωή έναν ασθενή που βρίσκεται στην εντατική. Και να ξέρεις ότι το κρεβάτι στην εντατική είναι πανάκριβο και δεν μπορεί ο ασθενής να περιθάλπεται εκεί εσαεί.

    Επιστροφή στις αγορές λοιπόν. Η μοναδική διέξοδος. Όποιος άλλος έχει τα χρήματα να μιλήσει τώρα αλλιώς να σωπάσει για πάντα, που λένε. Και πως θα επιστρέψεις στις αγορές; Δυστυχώς, από τη γιαγιά που σκέφτεται ποια λεμόνια θ' αγοράσει στη λαϊκή, μέχρι τον μεγαλοεπενδυτή που αναζητά το μεγαλύτερο κέρδος με το μικρότερο ρίσκο, όλοι - αριστεροί, δεξιοί, κεντρώοι, φιλελεύθεροι, μικροί, μεγάλοι - κανείς δε θα δάνειζε τα λεφτά του σε μια χώρα με αυτό το πιστοληπτικό προφίλ. Ούτε κάτι περίεργο, ούτε κάτι πρωτότυπο συμβαίνει στην περίπτωση της Ελλάδας. Κι αν κάποιοι έχουν την ψευδαίσθηση να σκέφτονται πως δεν μας ενδιαφέρουν οι αγορές γιατί εμείς θα μειώνουμε τους μισθούς και θα δανειζόμαστε από "μηχανισμούς", ΔΝΤ, ή δεν θα πληρώσουμε τους δανειστές ή ό,τι άλλο για να αποφύγουμε την πραγματικότητα, αγνοούν ότι από τις αγορές δανείζονται και οι Τράπεζες και οι εταιρείες και όλοι όσοι δίνουν "ζωή" στην οικονομία. Η Τράπεζα πρέπει να δανειστεί από τις αγορές για να δώσει δάνειο στο νέο ζευγάρι, ώστε με τη σειρά του να αγοράσει κατοικία που με τη σειρά της θα δώσει δουλειά στους οικοδόμους. Και οι αγορές είναι κλειστές για την Ελλάδα. Και για τις Τράπεζές της. Και για τους επιχειρηματίες. Κανένας ξένος επιχειρηματίας - με κλειστές τις αγορές για την Ελλάδα - δεν θα δεχτεί να πωλήσει εμπορεύματα σε Έλληνα έμπορο χωρίς ρευστό, στηριζόμενος σε επιταγές και χαρτιά.

    Τόσο απλά είναι τα πράγματα. Και διέξοδος δεν υπάρχει άλλη από την επιστροφή στο δανεισμό από την ελεύθερη αγορά. Όλα τα άλλα είναι φιλολογικά γυμνάσματα. Ούτε Ευρωομόλογα, ούτε επιμηκύνσεις ούτε τίποτα. Διότι υπάρχει αυτή η απλή αλλά σκληρή αλήθεια: Όλο το χρήμα προέρχεται από τις αγορές. Αν αυτές θέλουν να σε δανείσουν γιατί εκτιμούν ότι το ρίσκο τους είναι μικρό και η απόδοση καλή θα βρουν τρόπο. Θα έρθουν αυτές να σε βρουν. Αν πάλι εκτιμούν ότι το χρήμα τους θα "καεί" αν σε δανείσουν, τότε όπως και να κρυφτείς πίσω από Ευρωομόλογα, δηλώσεις, επιμηκύνσεις ή φορώντας φουστανέλλα δεν πρόκειται να πάρεις μια. Κάνε κι εσύ το απόλυτο τεστ στον εαυτό σου. Φαντάσου για λίγο - προσοχή! είπαμε Φαντάσου μην το κάνεις κιόλας!- ότι ψάχνεις για επενδυτική ευκαιρία. Θα πούλαγες το σπίτι σου σήμερα για να αγοράσεις ελληνικά ομόλογα, για να δανείσεις την Ελλάδα δηλαδή; Όχι; Ε, όσο δεν απαντάς "ναι" οι αγορές θα είναι κλειστές! Όσο για σένα τα ελληνικά ομόλογα δεν είναι η τρελή επενδυτική ευκαιρία, γιατί να είναι για τον επενδυτή από την Αυστραλία, την Ταϊβάν ή το Χονγκ-Κονγκ;

    Και πως θα βγεις στις αγορές; Όπως τα λεμόνια στη λαϊκή! Πρέπει να γίνεις "φτηνός και καλός". Αιώνιος κανόνας της οικονομίας κι όλα τ' άλλα είναι τερτίπια. Για να πουλήσεις λοιπόν η πρώτη προϋπόθεση είναι να έχεις λεμόνια. Κι εσύ προσπαθείς να πουλήσεις χρέος! Το μοναδικό εξαγώγιμο προς πώληση προϊόν - σε μεγάλη κλίμακα - της Ελλάδας στην παρούσα φάση είναι το χρέος! Ούτε λεμόνια, ούτε λάδι, ούτε σπίρτα, ούτε τίποτα άλλο δεν πουλάς. Μόνο χρέος! Φωνάζεις στη διεθνή λαϊκή "Εδώ το καλό χρέος, ποιος θα προλάβει να πάρει!" Και το χρέος σου είναι και ακριβό και αμφιβόλου ποιότητας.
   
    Πρέπει λοιπόν να αρχίσεις να παράγεις κάτι άλλο εκτός από χρέος για να βγεις στις αγορές. Και εδώ είναι το "μυστικό της αποτυχίας" του ελληνικού ζητήματος. Η Κυβέρνηση, το Μνημόνιο, η ρητορική όλου του τελευταίου χρόνου, οι διεθνείς παράγοντες, όλοι ασχολούνται με την διαχείριση του χρέους. Και βεβαίως η διεθνής κοινότητα έχει συμφέρον να ασχολείται με το χρέος σου, αφού αυτή το έχει χρηματοδοτήσει. Μπορείς να μου πεις γιατί η Ελληνική Κυβέρνηση έχει "παρασυρθεί"  και εγκλωβιστεί σ' αυτή τη γραμμή σκέψης; Όχι; Θα σου πω εγώ.

   Κατ' αρχάς η αιτία δεν εδράζεται σ' αυτό που σκέφτεσαι. Ούτε διεθνείς συνωμοσίες υπάρχουν, ούτε κάποιοι "κακοί" εγχώριοι ή αλλοδαποί που απεργάζονται περίεργα "σχέδια". Γιατί; Μα απλούστατα σου υπενθυμίζω πως ούτε κι εσύ θα πούλαγες το σπίτι σου για να αγοράσεις ελληνικά ομόλογα. Το θυμάσαι; Όσο δεν αγοράζεις εσύ δεν θα αγοράζουν και οι άλλοι. Γιατί λοιπόν η Ελλάδα δεν παράγει και κάτι άλλο εκτός από το χρέος; Φταίνε οι Έλληνες; Οι δημόσιοι υπάλληλοι, οι ιδιωτικοί, η φοροφυγάδες, οι πολιτικοί, οι επιχειρηματίες ή τα ΜΜΕ; Όλοι φταίνε σε κάποιο βαθμό αλλά όχι σε τέτοιο βαθμό που να ευθύνεται αποκλειστικά ή σημαντικά. Σε σοκάρω; Μα σκέψου έναν τομέα, οποιονδήποτε, που εσύ θεωρείς ως σημαντικότερη αιτία της κρίσης. Διεφθαρμένους πολιτικούς, αργόμισθους δημοσίους υπαλλήλους, κρατικοδίαιτους επιχειρηματίες ό,τι θέλεις. Αν εξέλιπε δεν θα είχες πρόβλημα; Δηλαδή θα παρήγαγες και κάτι άλλο εκτός από χρέος; Μάλλον όχι. Άλλο πράγμα είναι να λογοδοτούν όσοι παρανομούν και εντελώς διαφορετικό είναι ότι δεν παράγεις. Είπαμε, το μυστικό για επανέλθεις στις αγορές είναι η παραγωγή. Κι όσο πιο πολλά και πιο καλά παράγεις, με τόσο καλύτερους όρους θα βγεις στις αγορές. Γιατί πάντοτε θα υπάρχουν και διεφθαρμένοι και αργόμισθοι και φοροφυγάδες. Αν όμως - με κάποιο μαγικό τρόπο - είχες παραγωγή, απλούστατα δεν θα είχες μπει στο τούνελ!

    Γιατί λοιπόν η Ελληνική Κυβέρνηση αντί να διαχειρίζεται το ζήτημα της παραγωγής, διαχειρίζεται το χρέος δηλαδή το μοναδικό και - όπως αποδεικνύεται - αναξιόπιστο προϊόν που προσφέρει η Ελλάδα προς τις διεθνείς αγορές; Με ποιο απλά λόγια σου θέτω το ερώτημα: Γιατί η Κυβέρνηση αντί να σκέφτεται τρόπους να ελαφρύνει, επιμηκύνει, διαφοροποιήσει ή ό,τι θέλεις το χρέος, δεν προσπαθεί να ενισχύσει έστω και έναν παραγωγικό τομέα ώστε να "πουληθεί" το όποιο προϊόν στις ξένες αγορές; Δηλαδή για να το θέσω συμβολικά γιατί ο Πρωθυπουργός συνομιλεί με τον Ρουμπινί - τον γκουρού των "καταστροφικών προβλέψεων" - και δεν συνομιλεί με τον Μπιλ Γκέιτς, ας πούμε, τον γκουρού των μάνατζερ; Αντί να ψάχνεται πως θα διαχειριστεί καλύτερα το χρέος γιατί δεν ψάχνεται πως θα διαχειριστεί καλύτερα την παραγωγή, ώστε να βγει από την κρίση; Όπως σου υποσχέθηκα θα σου πω εγώ.

    Για να διατυπώσω την άποψή μου, πρέπει να σου θέσω την εξής παραδοχή: Αναφέρομαι στη "μεγάλη εικόνα" κι όχι σε πολιτικές και καταστάσεις ή πρόσωπα που επηρεάζουν βραχυχρόνια την συνολική αποτίμηση του συστήματος. Στο πλαίσιο αυτό θεωρώ ότι και οι ακολουθούμενες πολιτικές, της εκάστοτε Κυβέρνησης, υπαγορεύονται από τις επικρατούσες κοινωνικές τάσεις κι όχι το αντίστροφο. Με λίγα λόγια: Αν θεωρήσουμε τις εξελίξεις στα ελληνικά πράγματα τα τελευταία πενήντα χρόνια ή και πιο πριν, η κοινωνία είναι αυτή που επιβάλλει τη βούλησή της. Βεβαίως κατόπιν η κοινωνία αναζητεί να προσωποποιήσει ευθύνες ή καταστάσεις.  Για να το κάνω πιο απτό το θέμα, πες μου εσύ γιατί το "ΟΧΙ" ας πούμε το είπε ο λαός κι όχι ο Μεταξάς το '40, ενώ το "ΝΑΙ" στο Μνημόνιο το είπε ο Παπανδρέου αλλά όχι ο λαός; Αφού και στη μια και στην άλλη περίπτωση ο λαός "υπάκουσε" εκ των υστέρων στα κελεύσματα του συγκυριακού του ηγέτη. Και μάλιστα ο Μεταξάς ήταν δικτάτορας - άρα δεν είχε τη "λαϊκή εντολή" - ενώ ο Παπανδρέου είναι ο εκλεγμένος Πρωθυπουργός και πολύ ξεκάθαρα εκφράζει τη βούληση του ελληνικού λαού; Δηλαδή ο "λαός" στα "καλά" είναι συμμέτοχος  ή "συνένοχος" ενώ στα "κακά" όχι; Εγώ λοιπόν αναγνώστη μου θεωρώ ότι ναι υπάρχουν επί μέρους ευθύνες, αλλά στη "μεγάλη εικόνα" κυρίαρχη και επιβάλλουσα τη βούλησή της είναι η κοινωνία. Απλά τα πρόσωπα αναλαμβάνουν να υλοιποιήσουν αυτή τη βούληση ειδάλλως η κοινωνία τα προσπερνά και καμιά φορά τα "ποδοπατά" κιόλας. Στην παρούσα φάση λοιπόν, η κοινωνία επιθυμεί συνολικά να κινηθεί στην κατεύθυνση που κινείται.
   
     Δηλαδή, η ίδια η ελληνική κοινωνία είναι αυτή που αθόρυβα και στο παρασκήνιο αποδομεί αυτό που οικοδόμησε τα προηγούμενα χρόνια. Η ίδια η ελληνική κοινωνία δεν επιθυμεί να "διασώσει" το κατά κοινή ομολογία σαθρό οικοδόμημα της ελληνικής οικονομίας και κατά τεκμήριο του παρόντος πολιτικού συστήματος. Βαρέθηκε; Εξελίσσεται; Δεν ξέρω. Πιστεύω το δεύτερο. Αλλά η αυτοκαταστροφική διαχείριση χρέους υπαγορεύεται από την προφανή βούληση του κοινωνικού συνόλου να "ισοπεδώσει" το σύστημα μέσα στο οποίο κινήθηκε όλα αυτά τα χρόνια. Δεν παράγει και δεν "σώζεται" από την παραγωγή γιατί δεν της αρέσει της κοινωνίας να διασώσει το παρόν σύστημα. Όπως σου είχα γράψει και σε παλαιότερο άρθρο, κανείς - από εμάς τους Έλληνες- δεν θέλει να διασώσει την Ελλάδα όπως την ξέραμε. Η ελληνική κοινωνία - όπως και κάθε κοινωνία - έχει μέσα της τις λύσεις  και τα αντανακλαστικά όταν θέλει να "στηρίξει" ένα σύστημα. Πολύ απλά σήμερα η κοινωνία έχει αποφασίσει να το αφήσει να αυτοκαταστραφεί.

   

    

Ευρω-ομόλογα: Μια Συνταγή Για Σίγουρη "Καταστροφή"!

     Ακούγεται ελκυστικό ως ιδέα. Αντί να δανείζονται οι υπερχρεωμένες χώρες τις Ευρώπης με υψηλά επιτόκια ή και να μην μπορούν καθόλου να δανειστούν επειδή είναι αναξιόχρεες - περίπτωση Ελλάδας - προτείνεται η έκδοση ομολόγων από την ΕΚΤ ή άλλο Ευρωπαϊκό θεσμικό όργανο, με την "εγγύηση" όλης της Ευρωζώνης, άρα χαμηλά επιτόκια. Καλό; Υπέροχο, θα μου πεις στην κατάσταση που είμαστε.
      Ξαλαφρώνουμε σε μικρό ή σε μεγαλύτερο βαθμό από το βραχνά της αναζήτησης ρευστότητας, κερδίζουμε χρόνο για να συνέλθουμε και τελικά αναλαμβάνει και τις ευθύνες της η Ευρώπη που μας άφησε να "μπατάρουμε". Κι όμως. Αποτελεί τη χειρότερη συνταγή, που οδηγεί στην καταστροφή. Ας δούμε γιατί.
      Τα πράγματα είναι απλά. Τα χρήματα που παρέχονται στις χώρες που δεν έχουν πρόσβαση στις αγορές - λόγω των υψηλών spreads-μέσω του "μηχανισμού στήριξης" που έστησε η Ευρωζώνη προέρχονται από τις χώρες που μπορούν και δανείζονται. Αυτές οι χώρες λοιπόν δανείζονται με διαφορετικά επιτόκια η κάθε μια - ας πούμε η Γερμανία κοντά στο 2,5% - και μας δανείζουν μέσω του μηχανισμού με 5,5% περίπου. Γιατί; Μα γιατί είμαστε στο "μηχανισμό" μόνο δύο χώρες αυτή τη στιγμή. Οπότε χρειαζόμαστε εμείς και η Ιρλανδοί κοντά στα 200δις ευρώ, όπου τα 2/3 τα παρέχει ο ευρω-μηχανισμός και το άλλο 1/3 το ΔΝΤ. Σύνολο του "λογαριασμού" για την Ευρωζώνη γύρω στα 130 δις ευρώ "μόνο". Η ελεύθερη αγορά λοιπόν "εκτιμά" πόσο ρευστό θα χρειαστεί η κάθε χώρα που δανείζεται - μαζί με πάρα πολλούς άλλους παράγοντες βέβαια - και βγάζει το λογαριασμό: Πόσα θα χρειαστεί η Γερμανία φέτος; Χ ποσό για τις δικές της ανάγκες; ε, ας το πάρει με 2,5% γιατί Γερμανία είναι αυτή. Έλα όμως που η Γερμανία θα χρειαστεί κι άλλα ποσά ώστε να βάλει το κάτι τις της στο "μηχανισμό". Μέχρι στιγμής είπαμε το ποσό είναι μικρό. 130 δις παραπάνω σε 3 χρόνια. Και θα τα βάλει όλα η Γερμανία; Όχι. Ανάλογα όμως θα επιβαρυνθούν και οι άλλες χώρες. Οπότε το Χ ποσό που θα δανειζόταν, θα γίνει Χ συν κάτι παραπάνω οπότε και το επιτόκιο δανεισμού της θα ανέβει ανεπαίσθητα ή και καθόλου. Πάντα με δεδομένο ότι είμαστε μόνο δύο "φτωχαδάκια" στο μηχανισμό.
      Τα χρέη όμως της Ευρωζώνης είναι μεγάλα. Φαντάσου τώρα τι θα γίνει με την έκδοση Ευρωομολόγου. Δηλαδή ενός ομολόγου που δεν θα εκδίδεται για λογαριασμό της Γερμανίας - και παίρνω τη Γερμανία ως παράδειγμα γιατί προφανώς είναι η ισχυρότερη οικονομία, το ίδιο θα συμβεί και στους υπόλοιπους - αλλά ολόκληρης της Ευρωζώνης. Δηλαδή μιας ενιαίας μεγάλης σε μέγεθος οικονομίας με ανάγκες - ως σύνολο - από 750δις ευρώ, τόσα όσα έχουν προβλεφθεί για το "μηχανισμό στήριξης", μέχρι και πάνω από 1 τρις ευρώ! Αυτομάτως η τιμολόγηση αυτού του ομολόγου δεν θα γινόταν με επιτόκια "Γερμανίας" αλλά με πολύ υψηλότερα. Όχι "Ελλάδας" βέβαια, αλλά σαφώς υψηλότερα. Ποιες θα ήταν οι συνέπειες; Τρομακτικές. Ας τις δούμε.
      Η αποσταθεροποίηση "μικρών" οικονομιών - Ελλάδας, Ιρλανδίας, Πορτογαλίας κλπ - σαφώς και είναι άκρως επιβαρυντική για τους λαούς αυτών των χωρών (τι σου λέω τώρα αφού το ζούμε στο πετσί μας) δεν είναι όμως "καταστροφική" για το σύνολο της οικονομίας της Ευρωζώνης. Γιατί; Μα διότι εξακολουθούν να υπάρχουν εντός Ευρωζώνης μεγάλες οικονομίες - Γαλλία,Γερμανία κλπ- που μπορούν να δανείζονται φθηνά και να "τροφοδοτούν" - έστω και μέσω "Μνημονίων" - τις χειμαζόμενες υπερχρεωμένες και μικρές χώρες. Έστω και  με αυτούς τους επαχθείς όρους. Επίσης, οι "μεγάλοι" όταν "πάρουν μπροστά" στην ανάπτυξη έχουν τη δυνατότητα να "τραβήξουν" τους "μικρούς". Όταν και όποτε αυξηθεί ο μισθός του Γερμανού εργαζόμενου μπορεί και να έρθει κανένα καλοκαίρι στην Ελλάδα δηλαδή και να αφήσει και κανένα ευρουδάκι. Το Ευρωομόλογο όμως θα "τροφοδοτήσει" τις μεγάλες οικονομίες της Ευρωζώνης με ακριβότερο χρήμα χωρίς όμως να το έχει επιβάλλει η δική τους οικονομική κατάσταση. Αυτόματα το κόστος χρήματος σε αυτές τις οικονομίες θα ανέβει. Αφού οι τράπεζες και το Κράτος τους θα δανείζεται ακριβότερα θα δανείζονται και οι επιχειρήσεις και τα νοικοκυριά ακριβότερα. Πτώση των ρυθμών ανάπτυξης και άνοδος του πληθωρισμού και της ανεργίας, αφού είπαμε δεν θα το έχει προκαλέσει η δική τους οικονομία το φαινόμενο. Θα τους το έχει "εισάγει" το Ευρωομόλογο! Οι εξαγωγές εκτός Ευρωζώνης θα πέσουν - αφού τα προϊόντα θα ακριβύνουν - ενώ στο εσωτερικό η αγοραστική δύναμη θα έχει συρρικνωθεί στο ελάχιστο.
      Αντίστοιχα, το "φρενάρισμα" των μεγάλων της Ευρωζώνης θα έχει ως συνέπεια την περαιτέρω αποσταθεροποίηση των αδύναμων οικονομιών του Νότου αφού το κόστος του χρήματος στη διατραπεζική θα εκτοξευτεί στο υπερδιάστημα, πιέζοντας ακόμη περισσότερο το τραπεζικό σύστημα, ενώ και οι ισχνές εξαγωγές των "μικρών" που με τόσο κόπο προσπαθούν - μέσω μειώσεων σε μισθούς - να ενισχύσουν δεν θα μπορούν να απορροφηθούν από τους μεγάλους. Δεν θα αναφέρω τις συνέπειες για τον Τουρισμό και τις Τράπεζες αλλά αντίθετα θα αναφερθώ στην περαιτέρω αύξηση της ανεργίας καθόσον εάν σήμερα αποτελεί μια λύση η μετανάστευση για εργασία σε μια μεγάλη ευρωπαϊκή χώρα, στην περίπτωση που εξετάζουμε και με την μείωση των ρυθμών ανάπτυξης και των μεγάλων οικονομιών θα μας οδηγήσει - ως Ευρωζώνη - στην εξαθλίωση.
      Κι αν κάποιος σήμερα μπορεί να ισχυριστεί ότι με σκληρά δημοσιονομικά μέτρα και πολύ τύχη μπορεί να βγει από το τούνελ σε 10 με 15 χρόνια κάποια από τις οικονομίες του Νότου, η έκδοση Ευρω-ομολόγου θα διασπείρει το πρόβλημα χρέους σε ολόκληρη την Ευρωζώνη και θα το επεκτείνει και σε βάθος χρόνου, εφόσον αυτού του είδους τα χρηματο-οικονομικά εργαλεία είναι κατά κανόνα μακροπρόθεσμα και επαναλαμβανόμενα λόγω μεγέθους. Για να το πούμε σχηματικά θα αφήσει την Ευρωζώνη χωρίς "εφεδρείες".
       Για δε τους αδαείς να πούμε ότι η έκδοση Ευρω-ομολόγου δεν ισοδυναμεί με "εκτύπωση" νέου χρήματος από την ΕΚΤ, διότι και αυτή η άποψη περιφέρεται, εφόσον το μεν Ευρω-ομόλογο ανταλλάσσεται με δανεικό χρήμα η δε "εκτύπωση" απλώς "δανείζεται" από τη μελλοντική ανάπτυξη και δεν είναι καθόλου το ίδιο.
      Το έχουμε ξαναγράψει και θα το επαναλάβουμε. Η λύση για το ευρωπαϊκό πρόβλημα χρέους δεν είναι θέμα "οικονομικών εργαλείων" ή κάποιας "πονηριάς" που μπορεί να εφαρμοστεί. Είναι ένα ζήτημα πολιτικών επιλογών των ισχυρών και εξαρτάται από την απάντηση που θα δώσει η Γερμανία στο ερώτημα αν επιθυμεί να διατηρηθεί το κοινό νόμισμα ως έχει ή αν έχει αποφασίσει να το μετασχηματίσει σε κάτι άλλο. Λεφτά δεν υπάρχουν και ή οι επί μέρους χώρες πρέπει να τυπώσουν δικό τους νόμισμα εγκαταλείποντας το ευρώ ή η Γερμανία να πάρει επιτέλους την απόφαση να "πληθωρήσει" το κοινό νόμισμα θυσιάζοντας την δική της πολιτική καριέρα, δημιουργώντας όμως μια καινούρια Ευρώπη. Δεν θα στοιχημάτιζα στο δεύτερο.

Ο 79ος Στοχαστής.

     Και μετά μου λες "συμπτώσεις"! Διαβάζω λοιπόν ότι ο Πρωθυπουργός μας, ο κ. Παπανδρέου, συμπεριλήφθηκε στη λίστα του περιοδικού "Foreign Policy" με τους 100 κορυφαίους "thinkers" του πλανήτη για το 2010 και μάλιστα είναι ο 79ος Στοχαστής!
      Που είναι οι συμπτώσεις; Διάβασε παρακάτω και θα καταλάβεις τι εννοώ.
      Το 79 λοιπόν δεν είναι κανένας τυχαίος αριθμός. Όχι. Στους αστρονομικούς καταλόγους το σφαιρικό σμήνος 79 βρίσκεται στον αστερισμό του Λαγού (ή Λαγωού). Περιττό να σου πω ότι το έτος που έρχεται - το 2011 δηλαδή - είναι έτος του Λαγού στο Κινέζικο Ωροσκόπιο. Καταλαβαίνεις αμέσως τι παίζει, έτσι; Γιατί αριθμοσοφικά το 79 είναι και ο λεξάριθμος της λέξης "ΚΛΕΙΔΙ". Ο Γιώργος λοιπόν είναι το "κλειδί" που ξεκλειδώνει τη νέα χρονιά, σε παγκόσμιο επίπεδο, κατά το "Foreign Policy"!
       Τι μαθαίνουμε για το Λαγό, τον αστερισμό του οποίου μας "δείχνει" το καλό περιοδικό ως σηματωρό για τη χώρα και τον Πρωθυπουργό μας; Μας λέει λοιπόν η ελληνική wikipedia στο σχετικό της άρθρο:
"ο ανατολιστής Robert Brown Jr. (19ος αι.) γράφει για τη σχετική θέση Λαγωού και Ωρίωνος:

    «Το ζήτημα που προβλημάτισε τους αρχαίους, γιατί ο γιγάντιος κυνηγός με το λαγωνικό του θα πρέπει να καταδιώκουν το πλέον δειλό πλάσμα, επιλύεται όταν αναγνωρίσουμε ότι ο Ωρίων ξεκίνησε ως ηλιακό αρχέτυπο και ότι ο λαγός είναι σχεδόν παγκοσμίως ένα σεληνιακό αρχέτυπο...»

...μπορεί να αναφερθεί ενδεικτικώς η εξής ινδουιστική παράδοση: Ο λαγός (πρώιμη μετενσάρκωση του Βούδα), όντας συντροφιά με τον πίθηκο και την αλεπού, δέχθηκε την ικεσία του θεού Ίντρα, μεταμφιεσμένου σε ζητιάνο, που για να δοκιμάσει τη φιλανθρωπία τους τους ζήτησε φαγητό. Τα ζώα αναζήτησαν φαΐ, και μόνο ο λαγός απέτυχε να φέρει. Αλλά για να μη υστερήσει στο καθήκον προς τον ξένο, μάζεψε και άναψε μια φωτιά και έριξε τον εαυτό του μέσα σε αυτή προσφέροντάς τον για δείπνο προς τον θεό. Ο Ίντρα τον αντάμειψε τοποθετώντας τον στη Σελήνη, όπου τον βλέπουμε σήμερα."

     Διαβλέπεις εσύ καμιά ομοιότητα; Μήπως θες να μου πεις ότι η Ελλάς προσεφέρθη ως άλλος λαγός να "ψηθεί" ως δείπνο στους ισχυρούς μη έχουσα άλλο τι να προσφέρει; Όχι; Καλώς. Μήπως σου απαντά στο βαθύτερο ερώτημα γιατί οι γιγάντιοι "κυνηγοί" των διεθνών αγορών καταδιώκουν το "πλέον δειλό πλάσμα"; Πάλι όχι; Και πάλι καλώς λοιπόν.
    
      Και τι κάνει ο 79ος Στοχαστής; Στοχάζεται θα μου πεις μαζί με τους άλλους 99, γιατί 100 είναι όλοι τους, για το καλό αυτού του κόσμου. Αλλά από που μας έρχεται ο "στοχασμός". Από τις λέξεις "στοχάζομαι" και "στόχος" που στα αρχαία σήμαινε "στύλος ή πάσσαλος οξύς και αιχμηρός" που "στεκόταν" όπως το ομόριζό του "στάχυ". Από τα αρχαία χρόνια η έννοια της λέξης "στοχάζομαι" ξέφυγε από τη σημασία "στοχεύω με το τόξο μου" και κινήθηκε προς τη σημερινή της έννοια του "κατευθύνω τις σκέψεις μου προς ένα συγκεκριμένο στόχο". Ξαναπιάνεις το νόημα; Ο Ωρίωνας κυνηγός του Λαγού που είπαμε πιο πάνω με το "τόξο" του "στοχάζετο".
      Ο Γιώργος λοιπόν στοχάζεται. Έχει στόχο δηλαδή. Πνευματικό, νοητικό, υλικό. Ποιος είναι όμως ο στόχος του Γιώργου όταν στοχάζεται;
      Ας προσπαθήσουμε να στοχαστούμε κι εμείς μαζί του. Για να στοχαστούμε όμως καλύτερα, ας γυρίσουμε ακριβώς 79 (σύμπτωση!) χρόνια πίσω. Στο 1931. Και τότε ο κόσμος αλλά και η Ελλάδα βίωνε μια ανάλογη οικονομική κρίση. Το 1931 λοιπόν με το Νόμο 5322/28-9-1931 της τότε Κυβέρνησης Βενιζέλου, ανακαλείται η σύνδεση της δραχμής με την αγγλική λίρα (μια λίρα ισοδυναμούσε με 375 δραχμές) και το εθνικό μας νόμισμα συνδέθηκε με το δολάριο. Τι ακολούθησε; Στις 10 Δεκεμβρίου 1931, τα άσχημα νέα συνέχισαν να έρχονται από την Ευρώπη. Ο Έλληνας πρέσβης από το Λονδίνο, Κακλαμάνος, ανέφερε ότι η τιμή των ελληνικών ομολογιών είχε πέσει κατακόρυφα - τα spreads της εποχής ανέβαιναν δηλαδή - και ότι η φήμη για ενδεχόμενη χρεοκοπία της Ελλάδας ήταν έντονη. Τον ίδιο μήνα, ο Διοικητής της Τ.τ.Ε., Τσουδερός, επισκέφτηκε το Παρίσι και το Λονδίνο προκειμένου να εξασφαλίσει ένα δάνειο για την Ελλάδα, αλλά δεν τα κατάφερε. (τα στοιχεία είναι από εδώ). Βλέπεις εσύ ομοιότητες; Σου λέει κάτι το 79; Όχι; Καλώς. Προχωράμε.
        Λέμε λοιπόν ότι όταν κάποιος είναι έξυπνος και στοχάζεται τότε το μυαλό του "παίρνει στροφές", σωστά; Να ξέρεις όμως ότι 79 ημέρες είναι η περίοδος περιστροφής του Ιαπετού, του δορυφόρου του πλανήτη Κρόνου. Τι μαθαίνουμε για το δορυφόρο Ιαπετό; Μα ότι Στο μυθιστόρημα του Άρθουρ Κλαρκ, “2001: Οδύσσεια του Διαστήματος”, το φεγγάρι Ιαπετός διαδραματίζει έναν κεντρικό ρόλο. Είναι η περιοχή της πύλης του άστρου, η πύλη μέσω της οποίας διασχίζει ο Dave Bowman – ο σύγχρονος Οδυσσέας του Κλαρκ – για να συναντήσει το πεπρωμένο του σε μια μακρινή γωνιά του κόσμου.

      Ο Κλαρκ επέλεξε τον Ιαπετό σαν την θύρα του άστρου λόγω της διπλής όψης του. Ξέρουμε ότι μόνο αυτό το σώμα μεταξύ των αντικειμένων του ηλιακού μας συστήματος, έχει την μια πλευρά του 10 φορές φωτεινότερη από την άλλη. Ποια καλύτερη θέση θα υπήρχε λοιπόν για να τοποθετήσει ο συγγραφέας ένα φανταστικό εξωγήινο αντικείμενο απ’ ό,τι σε ένα φεγγάρι, που σου δίνει την εντύπωση ότι είναι το ίδιο ένα τεχνητό – μη πραγματικό – αντικείμενο.

      Η προέλευση των δύο προσώπων – σαν του Ιανού – του Ιαπετού είναι ένα από τα πάγια μυστήρια στο ηλιακό μας σύστημα, ένα πρόβλημα που εμμένει από την εποχή της ανακάλυψης του φεγγαριού από τον αστρονόμο Giovanni Cassini το 1671. Τα στοιχεία μας τα πήραμε από εδώ.        

        Και αν δεν σε έπεισα ακόμα ότι όλα αυτά αποκλείεται να είναι τυχαία(!) τότε ξαναδιάβασε ό,τι είχαμε γράψει για το διπρόσωπο Ιανό εδώ  πολύ πριν την δημοσίευση του "σημαδιακού" 79ου Στοχαστή!