Αρκετοί φίλοι και φίλες διαβάζοντας το προηγούμενο άρθρο μου σχετικό με το ερώτημα αν γνώριζε ο κ. Παπανδρέου περί της δυσμενούς οικονομικής κατάστασης της χώρας πριν τις εκλογές του 2009, θεώρησαν ότι το κείμενο αναφερόταν σε μια συνολική κριτική της πολιτικής Παπανδρέου ή υπονοούσε την αθωότητα της κυβέρνησης Καραμανλή. Σε καμιά περίπτωση. Απλώς, καταδεικνύει - ακραδάντως κατ' εμέ - ότι ο κ. Παπανδρέου γνώριζε. Και βεβαίως γνώριζαν άπαντες κυβερνώντες και μη.
Για τον κ. Παπανδρέου όμως ισχύει κάτι διαφορετικό. Εφόσον γνώριζε, ποιες επιλογές είχε για την τύχη της χώρας; Θα δεχτώ οποιαδήποτε πολιτική αιτιολόγηση και το σημειώνω εκ των προτέρων, καθώς ο σκοπός αυτής της σειράς των άρθρων δεν είναι η κριτική στο ΠΑΣΟΚ και στον πρόεδρό του, αλλά η καταγραφή γεγονότων.
Ας επανέλθουμε στον Οκτώβρη του 2009. Είναι προφανές πλέον ότι ο κ. Παπανδρέου και οι συνεργάτες του γνωρίζουν την κατάσταση. Θα γίνω κουραστικός. Θα επαναλάβω όμως ότι θα δεχθώ καλόπιστα το σύνολο των πολιτικών κινήσεων της κυβέρνησης ΠΑΣΟΚ μετά τις εκλογές ως τις βέλτιστες δυνατές, δεδομένων των συνθηκών. Φθάνουμε λοιπόν σε κάποιο χρονικό σημείο - δεχομένοι και πάλι ότι αυτό υπήρξε ΜΕΤΑ και όχι ΠΡΙΝ τις εκλογές - όπου οι επιλογές της κυβέρνησης σε ό,τι αφορά στην οικονομία περιορίζονται και καταλήγουν στο δίπολο: Μνημόνιο ή Χρεωκοπία της χώρας. Μνημόνιο ή αδυναμία πληρωμής μισθών και συντάξεων. Είναι όντως υπαρκτό το εν λόγω δίλημμα ή υπήρχε κι άλλος δρόμος;
Θα σε σοκάρω. Υπήρχε. Όχι θεωρητικός. Ούτε εντάσσεται στη σφαίρα της "οικονομικής σοφιστείας". Ανάμεσα λοιπόν στα "προϊόντα" του ΔΝΤ, υπάρχει και ένα που δεν αναφέρθηκε ποτέ, τουλάχιστον δημόσια. Δεν τέθηκε ποτέ ούτε προς συζήτηση, έγινε λόγος σε κάποιο πάνελ. Ονομάζεται "Flexible Credit Line". Ευέλικτη Πιστωτική Γραμμή. Οι προδιαγραφές του περιγράφονται εδώ. Μέχρι στιγμής έχει χρησιμοποιηθεί από το Μεξικό, την Πολωνία και την Κολομβία! Ακούς; Την Κολομβία!
Περί τίνος πρόκειται; Σχεδιάστηκε λοιπόν για χώρες που - εξαιτίας της οικονομικής κρίσης - πιθανώς να αντιμετωπίσουν προβλήματα χρηματοδότησης και πρόσβασης στις αγορές (η περίπτωσή μας δηλαδή). Το ΔΝΤ δηλαδή "διευκολύνει" χώρες-μέλη του με ρευστότητα, ώστε να αντιμετωπίσουν ανάλογα προβλήματα. Η αποπληρωμή γίνεται σε 3,25 έως 5 έτη, με κυμαινόμενο επιτόκιο και μάλιστα ίδιο με εκείνο των "τυπικών συμφωνιών", των "Μνημονίων" δηλαδή που υπογράφει το ΔΝΤ με τις χώρες μέλη του. Με απλά λόγια: δεν είναι ανάγκη να υπογράψεις Μνημόνιο με επαχθείς όρους! Απλώς σου κάνει μια "διευκόλυνση" το ΔΝΤ μέχρι να ξαναβγείς στις αγορές! Θες κι άλλα; Οι χώρες που προαναφέραμε - Πολωνία, Μεξικό, Κολομβία - "άνοιξαν" αυτή την πιστωτική γραμμή αλλά δεν τη χρησιμοποίησαν ουσιαστικά ποτέ! Γιατί; Μα διότι μόλις οι δανειστές αντιλήφθησαν ότι μπορούσαν να βρεθούν κι από αλλού χρήματα, αμέσως δάνεισαν ώστε να μην χάσουν τόκους. Σου λέει προκειμένου να τα πάρεις από το ΔΝΤ πάρτα από μένα!
Τι υπάρχει παραπέρα; Αυτό εδώ: "A key objective of the lending reform is to reduce the perceived stigma of borrowing from the IMF, and to encourage countries to ask for assistance before they face a full blown crisis;" Ξέρεις τι λέει; Ότι η συγκεκριμένη μορφή δανεισμού σχεδιάστηκε με σκοπό να αποφύγουν οι χώρες το ΣΤΙΓΜΑ (stigma το λέει όντως!) του δανεισμού από το ΔΝΤ και να δανεισθούν πριν αντιμετωπίσουν μια γενικευμένη κρίση!
Δεν ισχυρίζομαι ότι δεν δημιουργήθηκε εξαιρετικά σοβαρό πρόβλημα. Δεν ισχυρίζομαι ότι δεν χρειάζονται όντως σημαντικές μεταρρυθμίσεις, για τις οποίες άλλωστε έχω αρθρογραφήσει φανατικά. Δεν ισχυρίζομαι ότι υπήρχαν μαγικές λύσεις, ούτε τάσσομαι με απόψεις ακραίες ή εξωπραγματικές. Απλώς ισχυρίζομαι ότι το Μνημόνιο δεν ήταν μονόδρομος. Δεν ήταν ανάγκη να δεσμευθεί η χώρα με επαχθείς συμφωνίες για να λάβει τη βοήθεια που δικαιούτο. Και εν τέλει θα ήθελα τα μέτρα - τα οποιαδήποτε μέτρα - να τα λάβει αμιγώς η Ελληνική Κυβέρνηση. Η όποια Ελληνική Κυβέρνηση. Απόψεις του τύπου "μόνοι μας δεν θα κάναμε τίποτα αν δεν είχαμε τους ξένους" για μένα ισοδυναμούν με τις απόψεις περί "γενικευμένης διαφθοράς". Αντί να μπούμε σε συζητήσεις περί "απώλειας εθνικής κυριαρχίας" αναρωτιέμαι - και φοβάμαι ότι θα αναρωτιέμαι επί μακρόν - γιατί δεν εξετάστηκαν τεχνοκρατικές λύσεις που ακόμη και η Κολομβία εξέτασε και εφήρμοσε. Θα μου απαντήσει κανείς;
Για τον κ. Παπανδρέου όμως ισχύει κάτι διαφορετικό. Εφόσον γνώριζε, ποιες επιλογές είχε για την τύχη της χώρας; Θα δεχτώ οποιαδήποτε πολιτική αιτιολόγηση και το σημειώνω εκ των προτέρων, καθώς ο σκοπός αυτής της σειράς των άρθρων δεν είναι η κριτική στο ΠΑΣΟΚ και στον πρόεδρό του, αλλά η καταγραφή γεγονότων.
Ας επανέλθουμε στον Οκτώβρη του 2009. Είναι προφανές πλέον ότι ο κ. Παπανδρέου και οι συνεργάτες του γνωρίζουν την κατάσταση. Θα γίνω κουραστικός. Θα επαναλάβω όμως ότι θα δεχθώ καλόπιστα το σύνολο των πολιτικών κινήσεων της κυβέρνησης ΠΑΣΟΚ μετά τις εκλογές ως τις βέλτιστες δυνατές, δεδομένων των συνθηκών. Φθάνουμε λοιπόν σε κάποιο χρονικό σημείο - δεχομένοι και πάλι ότι αυτό υπήρξε ΜΕΤΑ και όχι ΠΡΙΝ τις εκλογές - όπου οι επιλογές της κυβέρνησης σε ό,τι αφορά στην οικονομία περιορίζονται και καταλήγουν στο δίπολο: Μνημόνιο ή Χρεωκοπία της χώρας. Μνημόνιο ή αδυναμία πληρωμής μισθών και συντάξεων. Είναι όντως υπαρκτό το εν λόγω δίλημμα ή υπήρχε κι άλλος δρόμος;
Θα σε σοκάρω. Υπήρχε. Όχι θεωρητικός. Ούτε εντάσσεται στη σφαίρα της "οικονομικής σοφιστείας". Ανάμεσα λοιπόν στα "προϊόντα" του ΔΝΤ, υπάρχει και ένα που δεν αναφέρθηκε ποτέ, τουλάχιστον δημόσια. Δεν τέθηκε ποτέ ούτε προς συζήτηση, έγινε λόγος σε κάποιο πάνελ. Ονομάζεται "Flexible Credit Line". Ευέλικτη Πιστωτική Γραμμή. Οι προδιαγραφές του περιγράφονται εδώ. Μέχρι στιγμής έχει χρησιμοποιηθεί από το Μεξικό, την Πολωνία και την Κολομβία! Ακούς; Την Κολομβία!
Περί τίνος πρόκειται; Σχεδιάστηκε λοιπόν για χώρες που - εξαιτίας της οικονομικής κρίσης - πιθανώς να αντιμετωπίσουν προβλήματα χρηματοδότησης και πρόσβασης στις αγορές (η περίπτωσή μας δηλαδή). Το ΔΝΤ δηλαδή "διευκολύνει" χώρες-μέλη του με ρευστότητα, ώστε να αντιμετωπίσουν ανάλογα προβλήματα. Η αποπληρωμή γίνεται σε 3,25 έως 5 έτη, με κυμαινόμενο επιτόκιο και μάλιστα ίδιο με εκείνο των "τυπικών συμφωνιών", των "Μνημονίων" δηλαδή που υπογράφει το ΔΝΤ με τις χώρες μέλη του. Με απλά λόγια: δεν είναι ανάγκη να υπογράψεις Μνημόνιο με επαχθείς όρους! Απλώς σου κάνει μια "διευκόλυνση" το ΔΝΤ μέχρι να ξαναβγείς στις αγορές! Θες κι άλλα; Οι χώρες που προαναφέραμε - Πολωνία, Μεξικό, Κολομβία - "άνοιξαν" αυτή την πιστωτική γραμμή αλλά δεν τη χρησιμοποίησαν ουσιαστικά ποτέ! Γιατί; Μα διότι μόλις οι δανειστές αντιλήφθησαν ότι μπορούσαν να βρεθούν κι από αλλού χρήματα, αμέσως δάνεισαν ώστε να μην χάσουν τόκους. Σου λέει προκειμένου να τα πάρεις από το ΔΝΤ πάρτα από μένα!
Τι υπάρχει παραπέρα; Αυτό εδώ: "A key objective of the lending reform is to reduce the perceived stigma of borrowing from the IMF, and to encourage countries to ask for assistance before they face a full blown crisis;" Ξέρεις τι λέει; Ότι η συγκεκριμένη μορφή δανεισμού σχεδιάστηκε με σκοπό να αποφύγουν οι χώρες το ΣΤΙΓΜΑ (stigma το λέει όντως!) του δανεισμού από το ΔΝΤ και να δανεισθούν πριν αντιμετωπίσουν μια γενικευμένη κρίση!
Δεν ισχυρίζομαι ότι δεν δημιουργήθηκε εξαιρετικά σοβαρό πρόβλημα. Δεν ισχυρίζομαι ότι δεν χρειάζονται όντως σημαντικές μεταρρυθμίσεις, για τις οποίες άλλωστε έχω αρθρογραφήσει φανατικά. Δεν ισχυρίζομαι ότι υπήρχαν μαγικές λύσεις, ούτε τάσσομαι με απόψεις ακραίες ή εξωπραγματικές. Απλώς ισχυρίζομαι ότι το Μνημόνιο δεν ήταν μονόδρομος. Δεν ήταν ανάγκη να δεσμευθεί η χώρα με επαχθείς συμφωνίες για να λάβει τη βοήθεια που δικαιούτο. Και εν τέλει θα ήθελα τα μέτρα - τα οποιαδήποτε μέτρα - να τα λάβει αμιγώς η Ελληνική Κυβέρνηση. Η όποια Ελληνική Κυβέρνηση. Απόψεις του τύπου "μόνοι μας δεν θα κάναμε τίποτα αν δεν είχαμε τους ξένους" για μένα ισοδυναμούν με τις απόψεις περί "γενικευμένης διαφθοράς". Αντί να μπούμε σε συζητήσεις περί "απώλειας εθνικής κυριαρχίας" αναρωτιέμαι - και φοβάμαι ότι θα αναρωτιέμαι επί μακρόν - γιατί δεν εξετάστηκαν τεχνοκρατικές λύσεις που ακόμη και η Κολομβία εξέτασε και εφήρμοσε. Θα μου απαντήσει κανείς;
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου