Ο Χορευτής στη Βροχή

Σταχυολογώντας κανείς ειδήσεις από την τρέχουσα επικαιρότητα και προσπαθώντας να "οσμιστεί" το κλίμα που δημιουργείται αλλά και τα γεγονότα που έρχονται, βρίσκεται προ της εξαιρετικά δυσάρεστης πραγματικότητας που δεν προοιωνίζει ευχάριστες καταστάσεις:

• Ήδη έχει ξεκινήσει - ανεπίσημα μεν ορατά δε - συζήτηση για επιμήκυνση του χρόνου αποπληρωμής των δανείων από την Τρόικα. Να σημειώσουμε ότι βρισκόμαστε σε ένα χρονικό σημείο μόλις τεσσάρων ή πέντε μηνών από ενάρξεως εφαρμογής ενός τριετούς Μνημονίου, όπου - θεωρητικά τουλάχιστον - δεν έχουμε δει τα "θετικά" του αποτελέσματα.
  
• Όλοι οι βασικοί δείκτες των ελληνικών μακρο-οικονομικών μεγεθών (πληθωρισμός, ανεργία, ρυθμός εσόδων, ύφεση κ.ά.) πλην των δαπανών, βαίνουν εκτός ή οριακά εντός των τεθέντων στόχων. Επιπλέον οδηγούμαστε σε μια νέα αναθεώρηση των μεγεθών του ελλείμματος από τη Eurostat, με άγνωστες μέχρι στιγμής συνέπειες.
• Τόσο η εμπιστοσύνη των αγορών - με βασικό δείκτη εκείνο των spread αλλά και των δεικτών του ελληνικού χρηματιστηρίου - όσο και η πολιτική στήριξη από τα ευρωπαϊκά κέντρα λήψης αποφάσεων (δηλώσεις Γιούνκερ και άρνηση Μέρκελ στην πρόταση του ΔΝΤ για επιμήκυνση της αποπληρωμής ) βρίσκονται στο ναδίρ.

Επιχειρώντας να αναλύσουμε συνδυαστικά τα παραπάνω, μπορούμε να καταλήξουμε σε μια σειρά πρώτων συμπερασμάτων.

• Η Κυβέρνηση Παπανδρέου, από την υπογραφή του Μνημονίου και εντεύθεν, ανέλαβε όλο το πολιτικό κόστος για το σύνολο των μέτρων που αφορούν τη δραστική μείωση των δαπανών, που οδήγησε στη μείωση  μισθών και συντάξεων αλλά και στη δραματική συρρίκνωση της οικονομικής δραστηριότητας του Δημοσίου, το οποίο, ας μην το λησμονούμε, στην Ελλάδα καταλαμβάνει άνω του 50% του συνόλου της οικονομίας μας. Φαίνεται ότι ο κ. Παπανδρέου έχει αποφασίσει να βάλει ένα "φρένο" στην παραπέρα μείωση των δαπανών, που αναμφισβήτητα πρέπει να οδηγήσει ακόμη και σε απολύσεις ή κατάργηση δημοσίων οργανισμών και φαίνεται επίσης ότι έχει αποφασίσει να μην "απορροφήσει" ο ίδιος και το κόμμα του άλλο πολιτικό κόστος από αυτή τη διαδικασία. Αντίθετα κινείται σε μια φορολογική λογική προκειμένου να εξακολουθήσει να "τροφοδοτείται" ένα μίνιμουμ Δημόσιο από τα φορολογικά έσοδα. Το στοίχημά του μάλλον είναι η προσπάθεια "διάσωσης" του δημόσιου υπαλληλικού δυναμικού, εις βάρος όμως της ανάπτυξης, την οποία θα προσπαθήσει να αντισταθμίσει με τη διαδικασία προσέλκυσης "μεγάλων επενδυτών" μέσω του fast track. Ορατή ένδειξη αποτελεί το "πάγωμα" - τουλάχιστον προεκλογικά - της διαδικασίας κατάργησης ή συγχώνευσης δημόσιων οργανισμών. Βεβαίως αναμένεται και η εφαρμογή του "Καλλικράτη" αλλά κανείς δεν μπορεί να προεξοφλήσει το αποτέλεσμα, γνωρίζοντας τις εγγενείς αδυναμίες των ΟΤΑ και της μηδενικής τεχνογνωσίας που υπάρχει σχετικά με project τέτοιου μεγέθους.
• Ενδεχόμενη αδυναμία ή αρνητική στάση - εξαιτίας πολιτικού κόστους ή άλλων παραγόντων - της Ελληνικής Κυβέρνησης να επιφέρει τις αναγκαίες προσαρμογές, προκειμένου να βρίσκεται διαρκώς εντός των στόχων του Μνημονίου, εφόσον ο κ. Παπανδρέου δεν κερδίσει το "στοίχημα" που μάλλον ο ίδιος έχει βάλει και που παραπάνω περιγράψαμε, θα επιφέρει σωρευτικά και την "απόσυρση" της πολιτικής στήριξης που του παρασχέθηκε από το διεθνή παράγοντα προκειμένου να εφαρμόσει το επώδυνο πρόγραμμα της Τρόικας. Στην παρούσα φάση λοιπόν μάλλον βρισκόμαστε προ μιας οριακής κατάστασης, εξ' ου και οι φαινομενικά αντιφατικές κινήσεις και δηλώσεις των Ευρωπαίων ή άλλων ηγετών και παραγόντων. Οι αγορές δεν εμπιστεύονται την Ελλάδα αν δεν εφαρμόσει πραγματικά "σκληρά" μέτρα προκειμένου να μην οδηγούνται ποσά από τις δανειακές ροές προς το αδηφάγο Δημόσιο αλλά προς την ανάπτυξη, προκειμένου να διασφαλιστεί η αποπληρωμή των δανείων. Από την άλλη η Ελληνική Κυβέρνηση αδυνατεί - και δει προεκλογικά- να προχωρήσει σε περαιτέρω επώδυνες κινήσεις. Μέχρι τις εκλογές λοιπόν δεν αναμένεται - εκτός απροόπτου - μεταβολή στην κυβερνητική στάση.

Προσωπικά δε διατηρώ καμιά αμφιβολία ότι ο διεθνής παράγοντας και ιδιαιτέρως τα μέλη της Τρόικας θα ευνοούσαν - στην περίπτωση που ο κ. Παπανδρέου δεν κατορθώσει να "περάσει" τις αναγκαίες προσαρμογές - την "αλλαγή φρουράς" σε κυβερνητικό επίπεδο. Είναι σαφές ότι τα δύο κόμματα εξουσίας δεν είναι δυνατόν να "εξαφανισθούν" πολιτικά - κανείς δεν το θέλει εξάλλου, ούτε στο εσωτερικό ούτε στο εξωτερικό. Η Νέα Δημοκρατία υπέστη βεβαίως την σοβαρότερη ήττα στην ιστορία της, στην παρούσα φάση όμως συντηρεί το προφίλ της "εναλλακτικής πρότασης" υπό νέα ηγεσία και με τη στρατηγική "εντός-εκτός" Μνημονίου. Από την άλλη, το ΠΑΣΟΚ ανήλθε στην εξουσία υπό τις γνωστές δυσμενείς συνθήκες, όμως η παραμονή του σε αυτήν μπορεί, κάτω από το βάρος νέων πλέον σοβαρών μέτρων, να το οδηγήσει σε απρόβλεπτες πολιτικά καταστάσεις. Μακροπρόθεσμα, δεν είναι σοφό να οδηγηθούν οι δύο πόλοι σε πολιτική αχρηστία οπότε δεν θα ήταν μακρυά από την πραγματικότητα να ισχυριστεί κανείς ότι ενδεχόμενη αναγκαιότητα εφαρμογής του "μνημονιακού πυρήνα" θα απαιτούσε καινούριο πολιτικό "καύσιμο". Αυτό το "καύσιμο" θα μπορούσε να το παράσχει ο κ. Σαμαράς, προφασιζόμενος κι αυτός με τη σειρά του - εφόσον ένα τέτοιο σενάριο υλοποιηθεί - την αποτυχία των "προηγουμένων".
Εν κατακλείδι, βρισκόμαστε σε μια - σύντομη - φάση "αναμονής". Περαιτέρω κατάρρευση των εσόδων που θα σημάνει και την αποτυχία της φορολογικής "επιλογής" είναι πολύ πιθανό να οδηγήσει σε ανάγκη κυβερνητικής μεταβολής. Εκτός και αν ο κ. Παπανδρέου αποφασίσει να πιει το "πικρό ποτήρι" ως το τέλος. Επί του παρόντος όμως μοιάζει με τον "χορευτή στη βροχή", που προσπαθεί να ξεχάσει ότι βρέχεται και χορεύει διασκεδάζοντας την κατάσταση, παρασύροντας όμως το κοινό!