Ένα...STAGE Μπροστά και Δύο Πίσω!

Την επικοινωνιακή λάμψη των πρώτων ημερών της Κυβέρνησης του Γιώργου Παπανδρέου έρχεται να θαμπώσει η επαφή με την ελληνική πραγματικότητα, σε μια εξαιρετικά δυσμενή και κρίσιμη συγκυρία. Η οικονομία μοιάζει με το νερό μιας λίμνης. Κρύβει ό,τι άσχημο και αντιαισθητικό βρίσκεται από κάτω τα βράχια, τη  λάσπη και το βούρκο. Στην επιφάνεια επικρατεί ηρεμία. Όταν κατεβαίνει η στάθμη του νερού, σε καιρούς χαλεπούς όπως οι δικοί μας, εμφανίζεται το ζοφερό υπόστρωμα. Η κακή κατάσταση της οικονομίας φέρνει στην επιφάνεια τα χρόνια προβλήματα και τις παθογένειες του συστήματος, που καλείται η παρούσα Κυβέρνηση να διαχειριστεί.

Από τις προγραμματικές δηλώσεις της Κυβέρνησης του κ. Παπανδρέου καθώς και από τα πρώτα δείγματα γραφής, με σχετική απογοήτευση διαπιστώνει κανείς πολύ συγκεκριμένα χαρακτηριστικά:

• Έλλειψη σχεδίου και πολιτικής πρότασης για γνωστά και σημαντικά ζητήματα ή για ζητήματα που η ίδια η Κυβέρνηση έθεσε: το θέμα των STAGE που αφορά στη λειτουργία του δημόσιου τομέα αλλά και στη ζωή και στις συνθήκες εργασίας χιλιάδων ανθρώπων, γνωστό και υπαρκτό εδώ και χρόνια, δεν φαίνεται να αντιμετωπίζεται βάσει συγκεκριμένου σχεδιασμού αλλά με αμηχανία και ανέξοδη αμετροέπεια από τα κυβερνητικά στελέχη. Ανάλογα παραδείγματα εντοπίζονται στο ζήτημα των ημιυπαίθριων καθώς και στο πολυδιαφημισμένο πρόγραμμα διορισμού των Γενικών Γραμματέων αλλά και αλλού. Η Κυβέρνηση φαίνεται να έχει επενδύσει επικοινωνιακά σε τομείς που εμπλέκεται με τον ένα ή τον άλλο τρόπο πλήθος ανθρώπων, αναλαμβάνοντας μεγάλο ρίσκο για τη συνέχεια, εφόσον αυτή δεν αποδειχθεί συνεπής με τις διακηρυχθείσες προθέσεις της. Σε αυτόν τον τομέα είναι πολύ πιθανό να αναλωθεί σημαντικό πολιτικό κεφάλαιο από το κυβερνών κόμμα και οι "απαντήσεις" που θα δώσει - ειδικά στο θέμα των STAGE - θα κρίνουν σε σημαντικό βαθμό την περαιτέρω κυβερνητική πορεία. Η απόφαση είναι κομβική: το κράτος θα εξακολουθήσει να είναι ο πλέον προνομιακός εργοδότης στην αγορά ή θα κατευθυνθούμε αποφασιστικά προς ένα μικρότερο, ευέλικτο και "ισότιμο" κρατικό εργοδότη;
  

• Υιοθέτηση προσέγγισης παλαιάς κοπής σε σύγχρονα ζητήματα όπως διαδίκτυο, περιβάλλον, πράσινη ανάπτυξη: Το κλασσικό τρίπτυχο "ψήφιση νομοσχεδίου-συγκρότηση επιτροπής-έλεγχος εφαρμογής του νόμου" δεν έχει αποδειχθεί λειτουργικό σε μια χώρα που οι ελεγκτικοί μηχανισμοί υπολειτουργούν, τα νομοσχέδια περιλαμβάνουν ενίοτε - και ειδικότερα σε θέματα περιβάλλοντος - φωτογραφικές διατάξεις, αν δεν είναι ελλειπή, ενώ οι αμέτρητες επιτροπές απλώς συσκέπτονται, αμοιβόμενες πάντοτε(!), χωρίς να σκέπτονται και χωρίς να παράγουν. Τι θα μπορούσε να κάνει άμεσα η Κυβέρνηση; Ιδού μερικά παραδείγματα:
  

              Για πόσο καιρό ακόμα θα ακούμε για την περίφημη πια απόσυρση των παλαιών αυτοκινήτων, ιδέα παλιά και ξεπερασμένη, όπου το παλιό αυτοκίνητό μας το αντικαθιστούμε - έναντι κρατικής "αμοιβής" - με ένα άλλο αυτοκίνητο; Δεν θα ακούσουμε ποτέ - και ειδικά από μια φρέσκια Κυβέρνηση - για απόσυρση οχημάτων και στη θέση του οχήματος η Πολιτεία να παρέχει στον αποσύροντα μια κάρτα απεριορίστων διαδρομών με όλα τα μέσα μαζικής μεταφοράς για πέντε, ας πούμε, χρόνια;
              Οι αμιγώς διαδικτυακές επιχειρήσεις, τα ηλεκτρονικά καταστήματα δηλαδή, παράγουν μηδενικούς ρύπους, ενώ είναι τέτοια η φύση της λειτουργίας τους που θα μπορούσαν να εκτελούν όλο τον κύκλο συναλλαγών και διαχείρισής τους πλήρως αυτοματοποιημένα. Ηλεκτρονική συναλλαγή με τους πελάτες τους, ηλεκτρονική συναλλαγή με τις δημόσιες υπηρεσίες. Γιατί να μην υπάρχουν στα ΚΕΠ - από...χθές! - ολοκληρωμένα πακέτα ηλεκτρονικών καταστημάτων (ίσως ως ευγενική χορηγία ενός κρατικού ή ιδιωτικού φορέα), όπου θα μπορούσε ένας άνεργος να το παραλαμβάνει και να ξεκινά να την ηλεκτρονική του επιχείρηση; Ευνόητο είναι ότι θα μπορούσε να τύχει μιας συνολικής φορο(εισφορο-)απαλλαγής για κάποιο χρονικό διάστημα, ενώ τα τυπικά (καταστατικό, λογιστικά κλπ) θα μπορούσε να του τα καλύπτει μια μικρή επιδότηση, το εμπορικό επιμελητήριο ή άλλος φορέας.
Οι δυνατότητες είναι απεριόριστες αλλά σταματάμε εδώ.

• Εμμονή σε τετριμμένες επιλογές στην οικονομία.  Η οικονομική κρίση δεν προσέβαλλε όλες τις χώρες και όλες τις οικονομίες με τον ίδιο τρόπο. Συνεπώς οι λύσεις που εφαρμόσθηκαν στις ΗΠΑ ή σε άλλες χώρες τις Ευρώπης δεν αποτελούν την ιδανική επιλογή και για την ελληνική οικονομία. Είναι σαφές ότι η Κυβέρνηση εμμένει στο μοντέλο αναδιανομής του εισοδήματος που προτάσσει το "μικρή ενίσχυση σε πολλούς" αντί του "ουσιαστική ενίσχυση σε στοχευμένες κατηγορίες". Αυξήσεις στο επίπεδο του πληθωρισμού και επιδόματα ενίσχυσης σε εξαιρετικά ασθενείς οικονομικά τάξεις όχι μόνο δεν ενισχύουν την πραγματική οικονομία, αλλά επιβαρύνουν - επειδή λειτουργούν ως "οικονομία κλίμακας" - την ήδη δυσμενή κατάσταση. Προτάσεις; Πολλές:

        Σε μια "παγωμένη" οικονομία μην φορολογείτε την κατανάλωση. Μην φορολογείτε την επένδυση. Φορολογείστε την αποταμίευση.  Στη χώρα μας το φορολογικό σύστημα ενίοτε χρησιμοποιείται και ως "τιμωρός" των μέσων και υψηλών εισοδημάτων. Αν όμως χρησιμοποιηθεί ως μοχλός ώθησης προς την κατανάλωση και την επένδυση είναι σαφές ότι θα λειτουργήσει εις όφελος της πραγματικής οικονομίας. Ποια η ηθική και οικονομική βάση να φορολογεί κανείς το εισόδημα που καταναλώνεται - και άρα πάει στην πραγματική οικονομία όπου και φορολογείται με το ΦΠΑ - ενώ το εισόδημα που αποταμιεύεται να διαφεύγει; Πλήρης φοροαπαλλαγή λοιπόν όλων των δαπανών, τουλάχιστον για τα φυσικά πρόσωπα.
         Και επιτέλους ήρθε η ώρα για την έκδοση "πράσινων" ομολόγων. "Παροχετεύστε" το δημόσιο χρέος σε επενδύσεις αειφόρου ανάπτυξης στοχευμένες σε έργα και υποδομές που θα αποδώσουν πολλαπλά στο μέλλον. Οργανώστε "πράσινο" χρηματιστήριο, όπου με ειδικές φοροαπαλλαγές και άλλες διευκολύνσεις θα διαπραγματεύονται μετοχές και αξίες από πιστοποιημένες εταιρείες για την άντληση κεφαλαίων που θα κατευθύνονται στην οικολογία, στη βιολογική διατροφή, στις βιοκλιματικές κατασκευές, στην ανακύκλυση, στο fair trade.

Προσδοκούμε από την Κυβέρνηση του κ. Παπανδρέου  πολύ περισσότερα από όσα τα πρώτα της βήματα μας προοιωνίζουν. Πολύ φοβόμαστε όμως ότι και αυτή η ευκαιρία θα εξανεμιστεί μεταξύ ευχολογίων, καλών προθέσεων και κοντόφθαλμων πολιτικών.