Εκλογικό Σώμα: Αναζητώντας το Καλύτερο Καθαρτικό!

Μετά από ένα σύντομο διάλειμμα - η προηγούμενη ανάρτηση αφορούσε στο blogging με καλοκαιρινό ύφος και στυλ!- επανερχόμεθα στα καθ' ημάς, ήτοι στην ανάλυση των πολιτικών και επικοινωνιακών τεκταινομένων.

Δεν έρχεται να προσθέσει κάτι καινούριο η υπόθεση Siemens στην κατεστημένη πολιτική αντίληψη του εκλογικού σώματος. Έτσι απλά. Πρόκειται για μια επανέκδοση χιλιοπαιγμένου σεναρίου στην ελληνική πολιτική σκηνή. Αυτό το έργο το έχει ξαναδεί το εκλογικό σώμα με άλλους πρωταγωνιστές και σε διαφορετική χρονική συγκυρία. Πως λειτουργεί όμως η επανεμφάνισή του στις τρέχουσες εξελίξεις;
Κατ' αρχάς να σημειώσουμε ότι ακυρώνει την επικοινωνιακή ατζέντα των περιφερειακών πολιτικών δυνάμεων (ΚΚΕ-ΣΥΡΙΖΑ και λιγότερο το ΛΑΟΣ), η οποία και είχε κυριαρχήσει στο πρόσφατο παρελθόν με τα ζητήματα ανεργίας-ακρίβειας-καθημερινότητας. Βεβαίως, στο εκλογικό σώμα εξακολουθούν να κυριαρχούν αυτά τα θέματα, όμως η απουσία διαλόγου και πολιτικών εξελίξεων επί αυτών και εξ' αυτών καθιστά αδύναμη την επικοινωνιακή παρουσία των κομμάτων που τη διαχειρίζονται. Η υπόθεση Siemens είναι "παιχνίδι για μεγάλα παιδιά".
Επιπλέον, παράγει κλίμα αβεβαιότητας στο εσωτερικό -στα στελέχη και στους κομματικούς μηχανισμούς- των δύο μεγάλων κομμάτων, ενισχύοντας την παρουσία των αρχηγών, ενώ συσπειρώνει γύρω από το πρόσωπο των δύο ηγετών (Καραμανλή -Παπανδρέου) κοινωνικές ομάδες οι οποίες θέτουν εν αμφιβόλω τους πάντες και τα πάντα -για όσο διαρκεί αυτή η ομιχλώδης εικόνα-αναθέτοντας σε αυτούς την υποχρέωση της κάθαρσης. Μην ξεχνάμε ότι και οι δύο ηγέτες διαθέτουν το προνόμιο της άμεσης επαφής με την κοινωνία, με τα κόμματα απλώς να χρησιμεύουν ως οχήματα για διεκδίκηση της εξουσίας.
Εδώ ακριβώς εδράζεται η υπόθεσή μας για την κατάσταση της επόμενης μέρας, της μετα-Siemens πολιτικής περιόδου.
Είχαμε επισημάνει και στο παρελθόν τη νομοτελειακή σύμπραξη - όχι σε επίπεδο συνειδητής και εκούσιας πολιτικής επιλογής αλλά σε εξ' ανάγκης συγχρονισμό και συντονισμό των κινήσεων - των δυνάμεων του δικομματισμού, προκειμένου το σύστημα να αυτοπροστατευθεί.
Ακριβώς για το ζήτημα της αυτοπροστασίας εκτιμούμε ότι θα καταγραφεί ένας ανταγωνισμός καθαρτηρίων πράξεων -επικοινωνιακού χαρακτήρα- και στα δύο μεγάλα κόμματα με επιλεκτική προβολή των επιδράσεων αυτών στο εκλογικό σώμα.

Στο σημείο αυτό, το επικοινωνιακό ισοζύγιο μάλλον ενισχύει τον κ. Παπανδρέου. Στο πεδίο της ηθικής υπεροχής ο κ. Καραμανλής ήταν κυρίαρχος, εκμεταλλευόμενος την αδυναμία του ΠΑΣΟΚ να υπερασπιστεί επαρκώς και για λόγους που έχουμε αναλύσει, το πολιτικό του παρελθόν. Τώρα ένας αντίπαλος εμφανίζεται στο πεδίο αυτό. Ο κ. Παπανδρέου δεν άφησε την ευκαιρία ανεκμετάλλευτη, κεφαλαιοποίησε στο μέγιστο την υπόθεση Siemens, απομακρύνοντας τον κ. Σημίτη -προσωπικότητα "σύμβολο" της περιόδου του - πολλαπλασιάζοντας τις επικοινωνιακές συνέπειες της εμπλοκής του κ. Τσουκάτου. Δεν περιορίστηκε στην επιβολή μέτρων κομματικής πειθαρχίας κατά των αμιγώς εμπλεκομένων, αλλά επικοινωνεί την εικόνα του δυναμικού ηγέτη που δεν επιδέχεται ηθικών και πολιτικών παρεκκλίσεων σε οποιοδήποτε επίπεδο ενώ πολιτικά αποσυνδέεται από την περίοδο Σημίτη, ενισχύοντας την αξιοπιστία του πολιτικού του λόγου, όταν αυτός θα στηλιτεύει την Κυβέρνηση. Η συνήθης - και επιτυχής - αντίδραση της συμπολίτευσης " χάος παραλάβαμε" ακυρώνεται στην πράξη από την ατάκα "κι εμείς το ίδιο" που κάλλιστα μπορεί πλέον να χρησιμοποιείται από την αντιπολίτευση.
Όμως, όπως ήδη αναφέραμε, ο κ. Καραμανλής -ή "ηθική μυγοσκοτώστρα" κατά Λαζόπουλο- έχει πλέον ανταγωνιστή στο γήπεδο που ο ίδιος έχτισε. Πλέον το εκλογικό σώμα έχει επιλογές. Καλείται να απαντήσει σε ένα διαφορετικό δίλημμα: Όχι αν προτιμά κάθαρση ή διαπλοκή αλλά ποιου είδους καθαρτικό! ΝΔ ή ΠΑΣΟΚ; Η συνέχεια αναμένεται με ενδιαφέρον.

Technorati Tags: ΠΑΣΟΚ, ΝΣ, Καραμανλής, Παπανδρέου, ΣΥΡΙΖΑ, ΚΚΕ, ΛΑΟΣ

Hey! Blogger Leave the kids alone!

Διακινήθηκε πρόσφατα στην ελληνική blogoσφαιρα ένα μήνυμα-πρόσκληση για μάζωξη -λέει - των bloggers προκειμένου να διαμαρτυρηθούμε -ξαναλέει - για ένα νομοσχέδιο που θα φέρει η κυβέρνηση ώστε να κοντρολλάρει τα γραμμένα μας. Κι εμείς δεν πήγαμε. Κι εκείνοι που πήγαν στο Σύνταγμα την Κυριακή αράξανε στην πλατεία να συλλογιστούνε τα μελλούμενα.

Πολιτικής ανάλυσης το ιστολόγιό μας - και επικοινωνιακής καμιά φορά - και αναρωτιέμαι αν ετούτο το γεγονότο αξίζει να του αφιερώσουμε ένα αρθράκι. Θαρρώ ότι του αξίζει γιατί και πολιτικό είναι το θέμα και εξόχως επικοινωνιακό, άσχετο αν δεν παίζει στα windows των οκτώ.

Έγιναμε λοιπόν και blogger ωρέ αδέρφια. Πίνουμε το φραπεδάκι μας το απόγευμα, το ποτάκι μας το βραδάκι ή κανά γαλατάκι χλιαρό μέσα στα άγρια χαράματα κι αντί να στοχαζόμαστε μόνοι κι έρημοι χτυπάμε και ένα ποστ έτσι να το κοινωνήσουμε το θέμα που μας καρφώθηκε στο μυαλό. Κατά πως του ρχεται του καθενός ή της καθεμιάς το σβουράμε στο διαδίκτυο, μας πιάνει και το επαναστατικό μας τραβάμε κι ένα μανιφέστο διαμαρτυρίας και πέφτουμε για ύπνο ελαφρύ και απονήρευτο, αφού το καθήκον μας προς την κοινωνία το κάναμε και με το παραπάνω.
-Τι κάνεις τα βράδια και δεν έρχεσαι στην παρέα ρε Μήτσο;
-Ε, τώρα έχω και το blog ρε παιδιά, πρέπει να ποστάρω καθ εκάστην.
-Αααα! Είσαι blogger ρε συ;
-Ε ναι! τι λέμε τώρα!

Blogger λοιπόν ο Μήτσος, blogger και η Παναγιώτα και δώστου να γράφουνε και να γράφουνε για να ανεβάσουν την επισκεψιμότητα και δώστου να μοιράζουν το url δεξιά κι αριστερά. Κάνε και σε μένα κλικ ρε μπάρμπα! Είναι κι εκείνες οι ιστορίες για κάτι bloggers στη Νέα Υόρκη και το Λονδίνο που γράφανε σου λέει για τη ζωή τους, για το αγαπημένο τους χρώμα και πως η γάτα τους σώθηκε από την Κατρίνα στη Νέα Ορλεάνη και ξαφνικά τους ανακάλυψε το κοινό, το CNN και η New York Post και τώρα αγναντεύουν τον Ειρηνικό, μέσα από το κότερο, με ένα ντακουίρι στο ένα χέρι και το Macbook Air στο άλλο. Τέτοια επανάσταση μιλάμε! (στα media για να μην παρεξηγηθούμε κιόλας).

Βέβαια είναι κι άλλοι. Οι mega-bloggers! Με την επισκεψιμότητα την τρελή! Που ευχαριστούνε τα 2 μύρια επισκέπτες και ευχαριστούνε και τους συνεργάται και αποκαλύπτουνε ότι δεν έχει αποκαλυφθεί και γνωρίζουνε ότι δεν γνωρίζουμε αλλά γνωρίζουνε πότε πρέπει να το γνωρίζουμε. Μιλάμε για τους bloggers με το Μ κεφαλαίο, που τριγυρνάνε με -μαύρο για να γράφει στο γυαλί- μπλουζάκι που αντί να γράφει "Σουβλατζίδικο Οι Πέντε Αδερφές" (για να είμαστε και στο πνεύμα των ημερών γιατί τα γνωστά "πέντε αδέρφια" παντρεύονται τον Αύγουστο στην Τήλο) έχει σταμπωμένο πάνω: tha-ta-kseraso-ola-an-then-ta-paro-xontra.blogspot.com.

Δεν θα ξεχάσω και τον blogger anonymous. Ναι, ναι αυτόν που πήγε διακριτικά και κρυφοκοίταζε στην πλατεία Συντάγματος μπας και γίνει τελικά ο τζερτζελές, μετά κατάλαβε το παραμύθι και χώθηκε στην πολυθρονάρα να ρουφήξει τα φραπέδια του. Απέναντι από τον Άγνωστο Στρατιώτη. Κοίτα να δεις πως συναντήθηκαν οι ανώνυμοι, σε μια συμπαντική συνωμοσία, σε μια στρέβλωση ιστορίας και επικαιρότητας, ξάπλα και οι δυο!

Κι όλοι τούτοι περπατάνε περήφανα στον κυβερνοχώρο και οι άλλοι - οι μη-bloggers!-τριγύρω τους λοξοκοιτάζουν και ψιθυρίζουν "σσσ..οι bloggers!". Και από κοντά στην πορεία -την εικονική πάντα!- και πολιτικοί ("την ξέρω σας λέω την τεχνολογία, έχω και blog! -Ααα! Μα τι μας λέτε τώρα αγαπητέ βουλευτά, έχετε και blog! Απίστευτο!" ) και δημοσιογράφοι ("θα του δείξω εγώ του μεγαλο-εκδότη! Θα ανοίξω μια bloggαρα και θα τον ξετινάξω! Ώρε Πούλιτζερ περίμενέ μεεεε!") και κατίνες ("Έχω βρει ένα blog για το γαλλικό μανικιούρ άλλο πράμα!") και περίεργοι ("Στημένο, ΚΑΡΑΣΤΗΜΕΝΟ, το ματς Ουζουμπούρου-Βανουάτου, ακούστε τι σας λέει ο Μιχαλάρας και παίξτε το καρφωτό άσσο, με χι-δύο για κάλυψη!").

Τι σας κάνει να πιστεύετε ότι όλοι αυτοί μπορούν να βρουν στέγη κάτω από το ιερό οικοδόμημα της "ελευθερίας διακίνησης των ιδεών"; Ποιος σας είπε ότι μπορούν όλοι αυτοί -που έγιναν bloggers ακριβώς επειδή είναι εντελώς διαφορετικοί -ξαφνικά να γίνουν όμοιοι σε κάτι και μάλιστα να γίνουν τα τούβλα ενός τοίχου που πάνω τους θα γράψουμε "όχι στο νομοσχέδιο-φίμωτρο"; Και γιατί να μη διαμαρτυρηθούν, ας πούμε, οι ζαχαροπλάστες ή οι μπετατζήδες ή οι κομμώτριες; Δεν τους αφορά νομίζετε, αγαπητοί μου συνιστολογίτες και συνιστολογίτισσες, η ελευθερία της έκφρασης ή το απόρρητο της ιδιωτικής ζωής; Δεν θα έπρεπε να απευθύνεται και προς αυτούς η πρόσκληση; Όμως όχι. Μόνο όσοι έχουν την ξεχωριστή ιδιότητα του blogger, την εξόχως προσδιοριστική δια το άτομόν μας, μπορούν να κατανοήσουν και να μετάσχουν σε μια ελίτ διαμαρτυρία. Οι άλλοι απλά ας παρακολουθούν - από μακρυά αν γίνεται -αλλά παρακαλώ ησυχία γιατί διαμαρτύρονται οι bloggers! Ίσως θα μπορούσαμε να το επεκτείνουμε πιο συστηματικά αυτό το concept. Να κάνουμε δηλαδή τον αποκριάτικο χορό των bloggers, ή το ετήσιο προσκύνημα των bloggers στα Ιεροσόλυμα, ή ακόμη και να ιδρύσουμε το "Blogger's Guild"! Πέραν πάσης αμφιβολίας όμως, πρέπει να κινητοποιηθούμε για αναγραφεί το θρήσκευμα "Βλογκερ" -εννοείται με ελληνικούς χαρακτήρες!- στις νέες ταυτότητες.

Βρε μπας και παρανοήσαμε εντελώς;

Ελληνική Πολιτική Σκηνή: Αρχίζει το Ματς!

Πριν λίγο καιρό σημειώναμε από αυτό το ιστολόγιο, την εκτίμηση πως η εύθραυστη ισορροπία της ελληνικής πολιτικής σκηνής κατά την τρέχουσα περίοδο δεν χρειάζεται παρά μικρή ώθηση από ένα ασήμαντης - επικοινωνιακά- αξίας γεγονότος, ώστε να καταστεί ασταθής και εντέλει να οδηγήσει σε εξελίξεις.
Εκτιμούμε ότι στην παραπάνω εκτίμηση εντάσσεται η επιστολή Σημίτη προς τον κ. Παπανδρέου αναφορικά με ένα ζήτημα -τη Συνθήκη της Λισαβόνας και της διαδικασίας κύρωσής της- το οποίο σαφώς και αφίσταται της τρέχουσας ατζέντας θεμάτων που απασχολεί το εκλογικό σώμα. Η κίνηση Σημίτη δεν απευθύνεται σε ευρύ πολιτικό ακροατήριο. Έχει εσωκομματικούς αποδέκτες και θέτει διλήμματα - προσχώρησης ή άρνησης - στο κομματικό σύστημα του ΠΑΣΟΚ. Αντίθετα, η κίνηση/απάντηση του αρχηγού του κόμματος της αξιωματικής αντιπολίτευσης - η απομάκρυνση του πρώην Πρωθυπουργού από την κοινοβουλευτική ομάδα του κινήματος- απευθύνεται στην κοινωνία. Απευθύνεται σε ένα ευρύ ακροατήριο του εκλογικού σώματος και το προσκαλεί να πάρει θέση απέναντι στην επιλογή του κ. Παπανδρέου. Ουσιώδης επικοινωνιακή διαφορά μεταξύ των δύο πολιτικών κινήσεων, με την πλάστιγγα να γέρνει μάλλον υπέρ του κ. Παπανδρέου.
Αν επιχειρήσουμε μια ευρύτερη προσέγγιση του ζητήματος, θα συνεχίσουμε το συλλογισμό που αναπτύξαμε σε προηγούμενες αναλύσεις μας και θα αναφέρουμε εδώ επιγραμματικά τις βασικές μας παραδοχές:
- Οι συνθήκες που συγκρότησαν και επέτρεψαν στον περίφημο πια "μεσαίο χώρο" της ελληνικής κοινωνίας να αναδειχθεί σε ρυθμιστή των πολιτικών εξελίξεων δημιουργήθηκαν και διαχειρίσθηκαν από τις κυβερνήσεις Σημίτη.
- Αυτόν τον μεσαίο χώρο διεμβόλισε ο κ. Καραμανλής, υποσχόμενος διεύρυνσή του -μέσω του συνθήματος της "μεταρρύθμισης"- και σταθερής σχέσης του με την εξουσία δια της επανίδρυσης του Κράτους στα μέτρα που ο μεσαίος χώρος απαιτούσε.
-Σταδιακά η δυσμενής οικονομική συγκυρία -σε τοπικό αλλά και διεθνές επίπεδο- αποδυνάμωσε τη δυναμική του μεσαίου χώρου, συγκρότησε κοινωνικές ομάδες με κοινό χαρακτηριστικό τη διαμαρτυρία και την άρνηση στις παραδοσιακές πολιτικές επιλογές, που επί του παρόντος τουλάχιστον δεν μπορούν να εκφραστούν ενιαία και μαζικά. Η ευκαιριακή άνοδος του ΣΥΡΙΖΑ δεν πείθει ότι μπορεί να παρουσιάσει στοιχεία διεκδίκησης της εξουσίας.
Στο παραπάνω πλαίσιο αναφοράς, ο κ. Παπανδρέου επένδυσε στην ενίσχυση του κεντροαριστερού του προφίλ, σε μια προσπάθεια διεκδίκησης της ηγεσίας μιας ευρείας διείσδυσης του ΠΑΣΟΚ στο χώρο της "διαμαρτυρικής ψήφου". Επένδυσε σε σύμβολα αναφοράς της νεολαίας - νέες τεχνολογίες, οικολογία, χαλαρές κομματικές δομές - ενδυναμώνοντας μεν την επικοινωνιακή του εικόνα αλλά σε ένα χώρο που μέχρι σήμερα αδυνατούσε να του αποφέρει το πολιτικό κεφάλαιο που χρειαζόταν ώστε να αποκτήσει ανοδική δυναμική. Άλλωστε η νέα γενιά στη χώρα μας δεν αποτελεί παρά ένα μειοψηφικό και εν πολλοίς απολίτικο κοινωνικό στρώμα.
Στο ευρύτερο κοινωνικό σώμα, ο κ. Παπανδρέου εμφανιζόταν ως συμπαθής πολιτικός, έπασχε όμως σημαντικά σε ζητήματα ηγετικής ικανότητας και κομματικής αξιοπιστίας. Ήταν νομοτελειακά απαραίτητη στο επικοινωνιακό πεδίο η κίνησή του προς τον κ. Σημίτη. Ο πρώην Πρωθυπουργός περίπου ταυτίστηκε με μια περίοδο της πολιτικής ιστορίας που ασκήθηκε στη χώρα μας μια τεχνοκρατικού τύπου διακυβέρνηση, η ανάμνηση της οποίας στην τρέχουσα οικονομική συγκυρία δεν προκαλεί και τα θετικότερα συναισθήματα στην κοινή γνώμη. Η κοινωνία, με πολύ γρήγορο ρυθμό, παρακολούθησε την επί τα χείρω μεταβολή των οικονομικών δεικτών και κινείται πλέον από το συντηρητισμό και τις φιλελεύθερες επιλογές προς πλέον κεντροαριστερές επιλογές, αναζητώντας "προστασία" σε κοινωνικού χαρακτήρα προτάσεις εξουσίας.
Η αντίδραση από το χώρο της Νέας Δημοκρατίας δεν υπήρξε μέχρι τώρα ούτε οργανωμένη ούτε επαρκής. Υποσυνείδητα θα έλεγε κανείς τα στελέχη της "λαϊκής δεξιάς" αναζητούν έκφραση και πολιτικό χώρο διαισθανόμενα την κοινωνική μεταστροφή, αλλά ο κύριος εκφραστής της επικοινωνιακής εικόνας του κυβερνώντος κόμματος, ο κ. Καραμανλής, δεν φαίνεται ότι μετέχει σε αυτόν τον προβληματισμό.
Συμπερασματικά αυτό που αναμένουμε είναι η πολύ βραχυπρόθεσμη μοιρασμένη αντίδραση του εκλογικού σώματος στην κίνηση του κ. Παπανδρέου, μέχρι να αποκρυσταλλωθεί στην κοινή γνώμη - η οποία γενικά δεν υποδέχεται θετικά τις μεταβολές - η νέα ηγετική εικόνα του κ. Παπανδρέου και να αθροιστεί στην αντίληψή η νέα πραγματικότητα. Στη συνέχεια εκτιμάμε πως είναι εφικτή η σταδιακή άνοδος των ποσοστών του ΠΑΣΟΚ, υπό την προϋπόθεση ότι θα εξακολουθήσει ο αρχηγός του να επιμένει στις στρατηγικές επιλογές που φαίνεται ότι έχει επιλέξει με πυρήνα αυτών την ευρύτερη κεντροαριστερή συμμαχία. Ο κεντρώος χώρος -που εξ' ανάγκης - θα τείνει η Νέα Δημοκρατία να διεκδικήσει μάλλον εμφανίζεται αποδυναμωμένος και ως εκ τούτου δύσκολα θα αναπληρώσει τις απώλειες για το κυβερνών κόμμα. Το στοίχημα για τη Νέα Δημοκρατία δεν είναι παρά η βέλτιστη διαχείριση του αναπτυσσόμενου φόβου για τις επερχόμενες δυσμενείς οικονομικές εξελίξεις. Αλλά στη διαχείριση του φόβου έχουμε ήδη αναφερθεί στο προηγούμενο άρθρο μας!

Νέα Δημοκρατία: Οι Τελευταίες Θετικές Δημοσκοπήσεις;

Ολοκληρώνεται εντός των ημερών ο κύκλος των μετρήσεων της κοινής γνώμης, εν μέσω των σεισμικών φαινομένων και του Euro 2008 που κυριαρχούν στην επικαιρότητα, πριν εισέλθουμε και επισήμως στη "νεκρή" πολιτικά θερινή περίοδο η οποία όμως ενίοτε αποδεικνύεται ιδιαιτέρως θερμή και εξόχως ζωηρή εάν ανακαλέσουμε τα τεκταινόμενα της περσινής χρονιάς.

Μπορούμε να απομονώσουμε δύο κύρια χαρακτηριστικά, πολύ χρήσιμα για τη διατύπωση συμπερασμάτων:
-Κεντρικό στοιχείο που αποκομίζει κανείς από το σύνολο των δημοσκοπήσεων είναι ο φόβος και η απογοήτευση των πολιτών απέναντι στο πρωτεύον ζήτημα της ακρίβειας και του πληθωρισμού. Η κοινή γνώμη φαίνεται να αδιαφορεί για τη λοιπή επικαιρότητα, επικεντρώνοντας το ενδιαφέρον της γύρω από την κατάσταση της οικονομίας και ιδιαίτερα στο τμήμα εκείνο που αφορά στα νοικοκυριά. Η καθημερινότητα που βιώνουν οι πολίτες αντανακλάται στη διάταξη των ποσοστών σημαντικότητας των επί μέρους ζητημάτων που ετέθησαν προς μέτρηση. Οι δείκτες απαισιοδοξίας τείνουν να μεγιστοποιηθούν επιβεβαιώνοντας τη συναισθηματική μεταβολή που καταγράφεται και παγιώνεται στην κοινή γνώμη. Αναφέρουμε τον όρο συναισθηματική μεταβολή, εφόσον το εκλογικό σώμα τείνει να κινείται κυρίως ορμώμενη από το θυμικό και πολύ λιγότερο από το λογικό ως συλλογική οντότητα. Αν κάνουμε μια μικρή ιστορική και πολιτική αναδρομή, εύκολα διαπιστώνουμε ότι το 2004 -έτος πολιτικής μεταβολής για τη χώρα μας - τα κυρίαρχα συναισθήματα στην κοινή γνώμη περιστρέφοντο γύρω από την ελπίδα και την θετική προοπτική για το μέλλον, εξαιτίας τόσο των σημαντικών επικοινωνιακά γεγονότων (Ολυμπιακοί αγώνες ) όσο και της οιωνεί "ανάθεσης" στο νεοεκλεγέντα -τότε - κ. Καραμανλή να διαχειριστεί αυτό το θετικό συναισθηματικό φορτίο.

-Δεύτερο σημαντικό στοιχείο των δημοσκοπήσεων που "τρέχουν" αποτελεί η σταθερή κατάταξη των πολιτικών δυνάμεων της χώρας. Δεν αναφερόμαστε στα επί μέρους ποσοστά και στις αυξομειώσεις αυτών αλλά στη σειρά προτίμησης, η οποία και παραμένει σταθερή. Οι πολίτες φέρονται να επιλέγουν κατά προτεραιότητα το κυβερνών κόμμα, στην παρούσα συγκυρία, για την άσκηση της εξουσίας και δεν αφήνουν περιθώρια για ανατροπή του σκηνικού είτε αναδεικνύοντας το ΠΑΣΟΚ ως πρώτη δύναμη είτε ενισχύοντας συστηματικά και δυναμικά τον τρίτο πόλο εξουσίας. Η κοινή γνώμη μοιάζει να βρίσκεται σε στάση αναμονής με τη σχετική δύναμη των κομμάτων να διατηρείται σταθερή. Με δεδομένο το πρώτο μας στοιχείο, αυτό των εσωτερικών και εν πολλοίς ψυχολογικής ποιότητας διεργασιών που καταγράφονται στην κοινή γνώμη, η επιφανειακή "ακινησία" του χάρτη των πολιτικών συσχετισμών εμπεριέχει δυναμικές διεργασίες μετακίνησης ψηφοφόρων καθιστώντας αδύνατη την πρόβλεψη για το χρόνο το μέγεθος και το επίκεντρο των πολιτικών εξελίξεων για να δανειστούμε μια κλισέ φράση από τα τηλεπαράθυρα των ημερών. Στο επικοινωνιακό τοπίο, όπως έχουμε σχολιάσει και σε προηγούμενα άρθρα μας, αυτή η κατάσταση αναμένεται να πυροδοτήσει εκ νέου εξελίξεις σχετικές με την προβολή προσώπων και τάσεων (βουλευτές "λαϊκής δεξιάς", εσωκομματικούς αντιπάλους κλπ) εφόσον εν μέσω μετακινήσεων ψηφοφόρων - και προς άγραν αυτών!- ενδείκνυνται ανάλογες ενέργειες. Ενδεχομένως στο πλαίσιο αυτό να εντάσσεται και η πρόσφατη επιστολή Σημίτη προς τον κ. Παπανδρέου, χαρακτηριστική κίνηση επανεισόδου στο πολιτική προσκήνιο από την πλευρά του πρώην Πρωθυπουργού.

Συμπερασματικά, ο κ. Καραμανλής καλείται να αντιμετωπίσει μια ουσιαστική ποιοτική μεταβολή της κοινής γνώμης σε σχέση με το παρελθόν. Μέχρι πρόσφατα ήταν ο διαχειριστής της λαϊκής ευαρέσκειας, της λαϊκής αισιοδοξίας, της ελπίδας για ανανέωση. Τώρα καλείται να διαχειριστεί απογοήτευση και δυσαρέσκεια. Τι χωρίζει τις δύο καταστάσεις; Κυρίως η διαπίστωση πως στην πρώτη περίπτωση δεν χρειαζόταν να παράγει πολιτική για να εξακολουθεί να είναι κυρίαρχα αποδεκτός από την κοινή γνώμη, ενώ στη δεύτερη -την οποία και ξεκινήσαμε να διανύουμε - είναι απαραίτητη η ανάληψη πρωτοβουλιών και η παραγωγή θετικού έργου με αναφορά στα κατώτερα οικονομικά στρώματα ώστε να μην διογκώνεται η κρίση και η δυσαρέσκεια. Στο ευρύτερο περιβάλλον, η διεθνής οικονομική συγκυρία δεν τον ευνοεί. Αναμένουμε -εκτός απροόπτου- σε μεσοπρόθεσμο χρονικό διάστημα τις πρώτες, μετά από αρκετό καιρό, αρνητικές δημοσκοπήσεις για την Κυβέρνηση.

Αντίθετα, ο κ. Παπανδρέου τοποθετείται με ολοένα και μεγαλύτερη επιτυχία σε μια θέση του πολιτικού χάρτη, οι συντεταγμένες της οποίας δεν υπήρχαν μέχρι τώρα. Εκείνης του κοινά αποδεκτού ηγέτη ή πολιτικού εκφραστή, αν θέλετε μια πιο ήπια έκφραση, της Κεντροαριστεράς. Ίσως όχι του Συνασπισμού ΠΑΣΟΚ-ΣΥΡΙΖΑ, αλλά της Κεντροαριστεράς με ευρύτερη αναφορά στην κοινωνία. Δεν γνωρίζουμε εάν πρόκειται για πολιτική νομοτέλεια ή για εκούσια πολιτική επιλογή. Καθημερινά όμως εμφανίζεται να συνθέτει και να αθροίζει στοιχεία που του επιτρέπουν να κινείται με άνεση στους δύο χώρους, κεφαλαιοποιώντας την πολιτική σχέση που σταδιακά αποκαθιστούσε με τμήματα της κοινωνίας, αποστασιοποιούμενος από τα στενά κομματικά πλαίσια τόσο του ΠΑΣΟΚ όσο και του ΣΥΡΙΖΑ. Εύλογα θα αναρωτηθεί κανείς αν διαβάζουμε ανάποδα τα δημοσκοπικά ποσοστά του ΠΑΣΟΚ και του ΣΥΡΙΖΑ όπερ μεθερμηνευόμενον γιατί ο κ. Τσίπρας δεν μπορεί να αναλάβει την πρωτοβουλία ή και να ηγηθεί μιας Κεντροαριστεράς συμμαχίας, ικανής να διεκδικήσει την εξουσία, εφόσον φαίνεται να κατέχει και ένα σημαντικό ποσοστό στο εκλογικό σώμα. Μα διότι κατά την άποψή μας, στον κ. Τσίπρα αντανακλάται η διαρρέουσα ψήφος διαμαρτυρίας και όχι η οιονεί λαϊκή εντολή για οψέποτε ανάληψη εξουσίας, γεγονός που εκ του προγράμματος του ΣΥΡΙΖΑ απορρέει αλλά και από την δυστυχώς ξύλινη μιντιακή ρητορική του προέδρου του ΣΥΡΙΖΑ υπογραμμίζεται. Στο πρόσωπο του κ. Παπανδρέου, η Κεντροαριστερά μπορεί να βρει τον εκφραστή της. Το ερώτημα που εξακολουθεί να υφίσταται είναι εάν η Κεντροαριστερά μπορεί να αποτελέσει κυρίαρχη πολιτική δύναμη στο ορατό μέλλον.