Η Πολιτική Οικονομία Υπεράνω της Οικονομικής Πολιτικής; Η Περίπτωση Παπανδρέου.

                   Ο "πυρηνικός αντιδραστήρας" που δίνει ενέργεια και κίνηση στο πολιτικό μας σκηνικό και ευθύνεται για το μείζον των πολιτικών εξελίξεων βρίσκεται η οικονομία και εν προκειμένω η σοβούσα κρίση. Αν θέλαμε να το θέσουμε εντελώς παραστατικά, ποιος θα νοιαζόταν για σκάνδαλα, εσωκομματικές εξελίξεις και ποιος θα προκήρυττε πρόωρες εκλογές αν ήταν σε θέση να διπλασιάσει τους μισθούς και να μηδενίσει την ανεργία; Για όσο χρόνο λοιπόν η οικονομική κρίση "αλωνίζει" στη χώρα, κόμματα, πολιτικοί, κοινωνικές ομάδες και άλλοι παράγοντες θα βρίσκονται σε "τρομώδη" κίνηση. Αν θέλουμε όμως να προβλέψουμε τις πολιτικές εξελίξεις δεν έχουμε παρά να εξετάσουμε την εξέλιξη της κρίσης και να συνάγουμε τα ορθά συμπεράσματα.
                   Ο κ. Παπανδρέου λοιπόν πρακτικά δεν ανέφερε κανένα ουσιαστικό μέτρο προκειμένου να αντιμετωπιστεί μια έκτακτη - κατά τον ίδιο τον Πρωθυπουργό σε παλαιότερες αναφορές του - οικονομική κατάσταση. Δεν σχολιάζω τις προθέσεις του  οι οποίες μπορεί να είναι  αγνές μπορεί και όχι. Σε κάθε περίπτωση όμως και - για να αναφέρω λίγους από τους λόγους αποτυχίας - με δεδομένο τον κρατικό και γραφειοκρατικό μηχανισμό που θα κληθεί να υλοποιήσει τις συγκεκριμένες εξαγγελίες, την κατεστημένη νοοτροπία στο σύνολο σχεδόν της κοινωνίας και με σαφή την οριοθέτηση ακόμη και μέσα στην Κυβέρνηση αλλά και ευρύτερα στο πολιτικό φάσμα δύο τάσεων, των "ήπιων" και των "σκληρών", η επίδραση των εξαγγελιών του κ. Παπανδρέου θα παραμείνει ελάχιστη. Γιατί όμως;
                   Δεν μετέχω της λογικής περί "άγνοιας" που θέλει κάθε πολιτικό να μην γνωρίζει την ελληνική πραγματικότητα, αυτό που εσύ κι εγώ γνωρίζουμε πολύ καλά, ενώ επίσης θεωρώ ότι όλοι οι πολιτικοί και άλλοι παράγοντες -στο εξωτερικό και στο εξωτερικό - γνώριζαν και εξακολουθούν να γνωρίζουν τα της οικονομικής, πολιτικής και κοινωνικής κατάστασης της χώρας. Συνεπώς ο κ. Παπανδρέου ενσυνείδητα επέλεξε να "παγώσει" ουσιαστικά τις κυβερνητικές πρωτοβουλίες στον οικονομικό τομέα κατά την εκτίμησή μας για τους παρακάτω λόγους:

• Καμία ελληνική Κυβέρνηση - από το '81 και μετά - ανεξάρτητα της εκλογικής της ισχύος, δεν μπορεί να ασκήσει ουσιαστική οικονομική πολιτική χωρίς πολιτικό και κοινωνικό κόστος. Αυτό το κόστος δεν επιθυμεί να αναλάβει ο κ. Παπανδρέου στην παρούσα φάση, ενώ είναι ενδεχόμενο να στοχεύει στην άντληση "νομιμοποίησης" λήψης ουσιαστικότερων μέτρων εφόσον η οικονομική συγκυρία καταστεί δυσμενέστερη, επικαλούμενος καλές προθέσεις μεν έκτακτη ανάγκη δε. Είναι το γνωστό: "Γνωρίζετε ότι εμείς δεν είχαμε σκοπό να πάρουμε αντικοινωνικά μέτρα, αλλά ξέρετε η κατάσταση...". Ορθά πράττει. Δεν έχει κανένα λόγο να προτρέξει των εξελίξεων, αφού αν η κρίση γίνει βαθύτερη μπορεί να γίνει "αντικοινωνικός" έτσι κι αλλιώς χωρίς να χρειάζεται να το ανακοινώσει από τώρα ενώ αν η κρίση καμφθεί θα κεφαλαιοποιήσει τεράστια πολιτικά οφέλη, αφού θα καταστεί ο ηγέτης που ενώ όλοι του έλεγαν να γίνει σκληρός αυτός παρέμεινε φιλολαϊκός.
  

• Σοβαρότερα από τα παραπάνω είναι τα πολιτικά αίτια της πρωθυπουργικής αδράνειας. Απλά ο κ. Παπανδρέου δεν επιθυμεί στην παρούσα φάση - και με δεδομένη την όποια πιθανότητα εκλογών το Μάρτιο - να επιταχύνει τις πολιτικές εξελίξεις με όχημα τις οικονομικές. Ήδη στη Νέα Δημοκρατία τα ρήγματα έχουν αρχίσει να γίνονται ορατά, στο ΠΑΣΟΚ το ρήγμα υπάρχει από την επανεκλογή του κ. Παπανδρέου στην ηγεσία του κινήματος και αν εξαιρέσουμε το ΚΚΕ, η ελάσσονα αντιπολίτευση δεν στερείται σημαντικών κραδασμών. Η εκλογή Σαμαρά επαναφέρει τα ερωτηματικά για το μέλλον του ΛΑΟΣ, ενώ στον ΣΥΡΙΖΑ δεν έχουμε δει ακόμη την ολοκλήρωση των εσωτερικών εξελίξεων, μετά και την ανάδειξη του ΠΑΣΟΚ στην εξουσία. Από όλα τα παραπάνω, η πολιτική εικόνα καθίσταται εξαιρετικά ευαίσθητη, δεδομένης και της μεταβλητότητας του εκλογικού σώματος. Επί του πρακτέου, το σενάριο λήψης σκληρών οικονομικών μέτρων θα πυροδοτούσε πιθανώς σημαντικές εξελίξεις στην πολιτική μας ζωή, φανταστείτε μόνο το απίθανο: να ζητούσε συναίνεση για λήψη σκληρών μέτρων ο κ. Παπανδρέου από τη Νέα Δημοκρατία και να του την παρείχε η κ. Μπακογιάννη και όχι ο κ. Σαμαράς! Τα υπόλοιπα τα αφήνω στην πολιτική σας φαντασία.

Τελικά, ο κ. Παπανδρέου είχε δίκιο μόνο σε ένα πράγμα: η εθνική κυριαρχία, μέρος της οποίας είναι και η ελεύθερη επιλογή των πολιτών να επιλέγουν Κυβέρνηση, πιθανόν να βρίσκεται σε αμφισβήτηση εξαιτίας της οικονομικής κρίσης. Στην περίπτωσή μας  μπορεί να χρειαστεί οι αγορές να "επικυρώσουν" ή να "αμφισβητήσουν" τη λαϊκή εντολή.