Ο όρος είναι παραπλανητικός. Το διευκρινίζουμε εξ' αρχής ώστε να μην υπάρξει καμιά παρανόηση. Από τη wikipedia διαβάζουμε ότι: "Social engineering is a collection of techniques used to manipulate people into performing actions or divulging confidential information. While similar to a confidence trick or simple fraud,
the term typically applies to trickery for information gathering or
computer system access and in most cases the attacker never comes
face-to-face with the victim.".
Εμείς σε αυτό άρθρο θα κρατήσουμε μόνο το πρώτο κομμάτι του ορισμού, εκείνο δηλαδή που αφορά στις διάφορες τεχνικές προκειμένου να "χειρίζεται" κανείς την κοινή γνώμη ώστε αυτή να δρα σύμφωνα με τη βούληση του ασκούντος την "κοινωνική μηχανική".
Θα αναρωτηθεί κανείς τη χρησιμότητα της αναφοράς ενός τέτοιου όρου, δανεισμένου από τον επιστημονικό τομέα της ασφάλειας υπολογιστικών συστημάτων, με διαφορετικό μάλιστα περιεχόμενο, σε ένα ιστολόγιο πολιτικής επικοινωνίας. Ο λόγος είναι απλός. Θεωρούμε ότι οι επιλογές της κυβέρνησης στον επικοινωνιακό τομέα, κατά την τρέχουσα περίοδο, είναι εξαιρετικά περιορισμένες. Μολονότι το κυβερνών κόμμα δείχνει να διατηρεί την πρώτη θέση των δημοσκοπήσεων και ταυτόχρονα η εικόνα του Πρωθυπουργού να εμφανίζεται κατά το μάλλον ή ήτον αλώβητη από τις διαδοχικές κρίσεις (ομόλογα, πυρκαϊές, Μαγγίνας, Ζαχόπουλος, Κουκοδήμος για να θυμηθούμε λίγες μόνο, κάνοντας μια κωδικοποιημένη αναφορά), εντούτοις ο πολιτικός χρόνος φαίνεται να έχει σταματήσει. Το εκλογικό σώμα δεν λαμβάνει μηνύματα παραγωγής κρίσεων από άλλη πηγή, παρά μόνον από το κυβερνητικό στρατόπεδο. Μέχρι στιγμής δεν έχει αποτυπωθεί αυτή η εικόνα στα δημοσκοπικά ευρήματα, όμως οι μεταβολές των τάσεων του εκλογικού σώματος είναι μακρές -μια βραχυπρόθεσμη αλλαγή τάσης θα καταγραφεί μετά από 3 ίσως και 6 μήνες-και εκδηλώνονται απότομα. Συνεπώς, εάν η Κυβέρνηση εξακολουθεί να βρίσκεται στο επίκεντρο της αρνητικής δημοσιότητας και με δεδομένο ότι υπάρχει ακόμη δυναμικό κρίσεων στον ορίζοντα, είναι σχεδόν βέβαιον ότι στο εγγύς μέλλον η αρνητική εικόνα θα καταμετρηθεί και θα απεικονισθεί. Επίσης, θα πρέπει να σημειωθεί ότι οι κρίσεις στα κόμματα της αντιπολίτευσης δεν αντιμετωπίζονται με την ίδια βαρύτητα από τους πολίτες, όσο εκείνες που πηγάζουν από την κεντρική εξουσία. Οι τριγμοί από τις "δονήσεις" που έχουν ως επίκεντρο το κυβερνών κόμμα ή το κεντρικό σύστημα εξουσίας προκαλούν συναισθήματα ανασφάλειας σε ευρύτερες ομάδες πολιτών που είναι δυνατόν να βρίσκονται ακόμη και εκτός της πολιτικής εμβέλειας της ΝΔ.
Επιπλέον αρνητικοί παράγοντες στην ήδη δυσχερή, επικοινωνιακά, θέση της ΝΔ είναι δύο επερχόμενα γεγονότα των οποίων την εξέλιξη δεν μπορεί να ελέγξει:το συνέδριο του ΠΑΣΟΚ και η εκλογή αρχηγού στο ΣΥΡΙΖΑ. Αυτά τα δύο γεγονότα πρόκειται να μονοπωλήσουν το ενδιαφέρον των πολιτών κατά το επόμενο διάστημα, ενώ μικρότερο ρόλο θα διαδραματίσουν η εκλογή Αρχιεπισκόπου -λόγω του σύντομου του "προεκλογικού" χρόνου -ο νέος Αρχιεπίσκοπος -δεν αναμένεται να διαθέτει το επικοινωνιακό εκτόπισμα του Μακαριστού-καθώς και άλλα ζητήματα (SIEMENS κλπ) για τον απλούστατο λόγο ότι οι πολίτες μάλλον έχουν προεξοφλήσει ό,τι αναμένεται να αποκαλυφθεί από περιπτώσεις ή εν δυνάμει περιπτώσεις διαφθοράς. Οπότε, η ΝΔ κινδυνεύει να μείνει στο αρνητικό στιγμιότυπο, χωρίς να διαθέτει για κάποιο διάστημα την πρωτοβουλία των κινήσεων στην επικοινωνιακή αρένα, όπου πιθανόν να λάμψουν άλλα - καινούρια - "άστρα" στο πολιτικό στερέωμα ακόμη και ως διάττοντες αστέρες.
Αν προσπαθήσουμε να κάνουμε μια καταγραφή των συνήθων επιλογών που διαθέτει ο Πρωθυπουργός, θα καταλήξουμε στα εξής: Πρόωρες εκλογές, ανασχηματισμός (σε όποια έκταση κι αν γίνει) και κοινωνική μηχανική. Τα δύο πρώτα ενδεχόμενα δεν ταιριάζουν στην περίσταση. Η προκήρυξη εκλογών σε αρνητικό κλίμα, λίγους μήνες μετά από την ανάδειξη της ΝΔ σε Κυβέρνηση, με γνωστή τη διαδικασία περί των εκλογικών νόμων (όπου σίγουρα θα αναδειχθεί το στοιχείο της σκοπιμότητας) και με Ευρωεκλογές (τουλάχιστον!) το 2009, φαντάζει μάλλον απίθανο ως σενάριο. Ο ανασχηματισμός θα αποτελέσει ομολογία αποτυχίας αναφορικά με τις -πρόσφατες κι αυτές- επιλογές του Πρωθυπουργού, γεγονός που μάλλον θα έχει αντανάκλαση στον ίδιο. Το τρίτο σενάριο, εκείνο όπου έχει ως αποτέλεσμα την ελεγχόμενη κοινωνική αντίδραση -και ονομάσαμε εδώ "κοινωνική μηχανική" - φαντάζει ως το πλέον κατάλληλο και άρα πιθανότερο επί του παρόντος. Η κυβέρνηση έχει τη δυνατότητα, δημοσιοποιώντας, επισήμως ή ανεπισήμως, σχέδια ή προθέσεις της επί ζητημάτων τα οποία κατά τεκμήριο θεωρούνται ως σημεία τριβής της "μεταρρυθμιστικής ατζέντας" κάθε κόμματος εξουσίας (ασφαλιστικό, παιδεία, Ολυμπιακή, καθεστώς δημοσίων υπαλλήλων κ.ά), να προκαλέσει ελεγχόμενη έξαρση κοινωνικών αντιδράσεων είτε εναντίον της είτε μεταξύ των διαφόρων κοινωνικών ομάδων. Η παθογένεια της ελληνικής πραγματικότητας (πολιτικής και κοινωνικής) είναι έτοιμη να δεχθεί παρόμοια μηνύματα να τα μετατρέψει σε συνθήματα δήθεν κοινωνικών διεκδικήσεων -ως άλλοθι απέναντι στη συνήθη απάθεια-και στη συνέχεια να επανέλθει στο σημείο από όπου ξεκίνησε, ευχαριστημένη που έκανε ακόμη ένα κύκλο γύρω από τον εαυτό της.
the term typically applies to trickery for information gathering or
computer system access and in most cases the attacker never comes
face-to-face with the victim.".
Εμείς σε αυτό άρθρο θα κρατήσουμε μόνο το πρώτο κομμάτι του ορισμού, εκείνο δηλαδή που αφορά στις διάφορες τεχνικές προκειμένου να "χειρίζεται" κανείς την κοινή γνώμη ώστε αυτή να δρα σύμφωνα με τη βούληση του ασκούντος την "κοινωνική μηχανική".
Θα αναρωτηθεί κανείς τη χρησιμότητα της αναφοράς ενός τέτοιου όρου, δανεισμένου από τον επιστημονικό τομέα της ασφάλειας υπολογιστικών συστημάτων, με διαφορετικό μάλιστα περιεχόμενο, σε ένα ιστολόγιο πολιτικής επικοινωνίας. Ο λόγος είναι απλός. Θεωρούμε ότι οι επιλογές της κυβέρνησης στον επικοινωνιακό τομέα, κατά την τρέχουσα περίοδο, είναι εξαιρετικά περιορισμένες. Μολονότι το κυβερνών κόμμα δείχνει να διατηρεί την πρώτη θέση των δημοσκοπήσεων και ταυτόχρονα η εικόνα του Πρωθυπουργού να εμφανίζεται κατά το μάλλον ή ήτον αλώβητη από τις διαδοχικές κρίσεις (ομόλογα, πυρκαϊές, Μαγγίνας, Ζαχόπουλος, Κουκοδήμος για να θυμηθούμε λίγες μόνο, κάνοντας μια κωδικοποιημένη αναφορά), εντούτοις ο πολιτικός χρόνος φαίνεται να έχει σταματήσει. Το εκλογικό σώμα δεν λαμβάνει μηνύματα παραγωγής κρίσεων από άλλη πηγή, παρά μόνον από το κυβερνητικό στρατόπεδο. Μέχρι στιγμής δεν έχει αποτυπωθεί αυτή η εικόνα στα δημοσκοπικά ευρήματα, όμως οι μεταβολές των τάσεων του εκλογικού σώματος είναι μακρές -μια βραχυπρόθεσμη αλλαγή τάσης θα καταγραφεί μετά από 3 ίσως και 6 μήνες-και εκδηλώνονται απότομα. Συνεπώς, εάν η Κυβέρνηση εξακολουθεί να βρίσκεται στο επίκεντρο της αρνητικής δημοσιότητας και με δεδομένο ότι υπάρχει ακόμη δυναμικό κρίσεων στον ορίζοντα, είναι σχεδόν βέβαιον ότι στο εγγύς μέλλον η αρνητική εικόνα θα καταμετρηθεί και θα απεικονισθεί. Επίσης, θα πρέπει να σημειωθεί ότι οι κρίσεις στα κόμματα της αντιπολίτευσης δεν αντιμετωπίζονται με την ίδια βαρύτητα από τους πολίτες, όσο εκείνες που πηγάζουν από την κεντρική εξουσία. Οι τριγμοί από τις "δονήσεις" που έχουν ως επίκεντρο το κυβερνών κόμμα ή το κεντρικό σύστημα εξουσίας προκαλούν συναισθήματα ανασφάλειας σε ευρύτερες ομάδες πολιτών που είναι δυνατόν να βρίσκονται ακόμη και εκτός της πολιτικής εμβέλειας της ΝΔ.
Επιπλέον αρνητικοί παράγοντες στην ήδη δυσχερή, επικοινωνιακά, θέση της ΝΔ είναι δύο επερχόμενα γεγονότα των οποίων την εξέλιξη δεν μπορεί να ελέγξει:το συνέδριο του ΠΑΣΟΚ και η εκλογή αρχηγού στο ΣΥΡΙΖΑ. Αυτά τα δύο γεγονότα πρόκειται να μονοπωλήσουν το ενδιαφέρον των πολιτών κατά το επόμενο διάστημα, ενώ μικρότερο ρόλο θα διαδραματίσουν η εκλογή Αρχιεπισκόπου -λόγω του σύντομου του "προεκλογικού" χρόνου -ο νέος Αρχιεπίσκοπος -δεν αναμένεται να διαθέτει το επικοινωνιακό εκτόπισμα του Μακαριστού-καθώς και άλλα ζητήματα (SIEMENS κλπ) για τον απλούστατο λόγο ότι οι πολίτες μάλλον έχουν προεξοφλήσει ό,τι αναμένεται να αποκαλυφθεί από περιπτώσεις ή εν δυνάμει περιπτώσεις διαφθοράς. Οπότε, η ΝΔ κινδυνεύει να μείνει στο αρνητικό στιγμιότυπο, χωρίς να διαθέτει για κάποιο διάστημα την πρωτοβουλία των κινήσεων στην επικοινωνιακή αρένα, όπου πιθανόν να λάμψουν άλλα - καινούρια - "άστρα" στο πολιτικό στερέωμα ακόμη και ως διάττοντες αστέρες.
Αν προσπαθήσουμε να κάνουμε μια καταγραφή των συνήθων επιλογών που διαθέτει ο Πρωθυπουργός, θα καταλήξουμε στα εξής: Πρόωρες εκλογές, ανασχηματισμός (σε όποια έκταση κι αν γίνει) και κοινωνική μηχανική. Τα δύο πρώτα ενδεχόμενα δεν ταιριάζουν στην περίσταση. Η προκήρυξη εκλογών σε αρνητικό κλίμα, λίγους μήνες μετά από την ανάδειξη της ΝΔ σε Κυβέρνηση, με γνωστή τη διαδικασία περί των εκλογικών νόμων (όπου σίγουρα θα αναδειχθεί το στοιχείο της σκοπιμότητας) και με Ευρωεκλογές (τουλάχιστον!) το 2009, φαντάζει μάλλον απίθανο ως σενάριο. Ο ανασχηματισμός θα αποτελέσει ομολογία αποτυχίας αναφορικά με τις -πρόσφατες κι αυτές- επιλογές του Πρωθυπουργού, γεγονός που μάλλον θα έχει αντανάκλαση στον ίδιο. Το τρίτο σενάριο, εκείνο όπου έχει ως αποτέλεσμα την ελεγχόμενη κοινωνική αντίδραση -και ονομάσαμε εδώ "κοινωνική μηχανική" - φαντάζει ως το πλέον κατάλληλο και άρα πιθανότερο επί του παρόντος. Η κυβέρνηση έχει τη δυνατότητα, δημοσιοποιώντας, επισήμως ή ανεπισήμως, σχέδια ή προθέσεις της επί ζητημάτων τα οποία κατά τεκμήριο θεωρούνται ως σημεία τριβής της "μεταρρυθμιστικής ατζέντας" κάθε κόμματος εξουσίας (ασφαλιστικό, παιδεία, Ολυμπιακή, καθεστώς δημοσίων υπαλλήλων κ.ά), να προκαλέσει ελεγχόμενη έξαρση κοινωνικών αντιδράσεων είτε εναντίον της είτε μεταξύ των διαφόρων κοινωνικών ομάδων. Η παθογένεια της ελληνικής πραγματικότητας (πολιτικής και κοινωνικής) είναι έτοιμη να δεχθεί παρόμοια μηνύματα να τα μετατρέψει σε συνθήματα δήθεν κοινωνικών διεκδικήσεων -ως άλλοθι απέναντι στη συνήθη απάθεια-και στη συνέχεια να επανέλθει στο σημείο από όπου ξεκίνησε, ευχαριστημένη που έκανε ακόμη ένα κύκλο γύρω από τον εαυτό της.
Technorati Tags: ΝΔ, ΠΑΣΟΚ, ΣΥΡΙΖΑ
1 σχόλιο:
Ωραίο post.Mόνο εσύ και ο πολίτης γράφετε καλά.Κοίτα εδώ
Δημοσίευση σχολίου